طراح مکانیسم ماشه شورای امنیت علیه ایران، لاوروف، وزیر خارجه روسیه بود
فرامرز داور

 «مایک پمپئو»، وزیر خارجه امریکا روز پنج‌شنبه ششم شهریور ۱۳۹۹ با انتشار یک توییت اعلام کرد که کلیه تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران از نیمه شب سی‌ام شهریور بر اساس «مکانیسم ماشه»، برمی‌گردند.
 ایالات متحده فرایند اعمال مجدد همه تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی را با ارسال نامه‌ای در سی‌ام مرداد به اندونزی، رییس دوره‌ای شورای امنیت آغاز کرده است.
 طراح اسنپ بک یا بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران، «سرگئی لاورف»، وزیر خارجه روسیه است.
 
جمعه, 28 اوت 2020فرامرز داور

«مایک پمپئو»، وزیر خارجه امریکا روز پنج‌شنبه ششم شهریور ۱۳۹۹ با انتشار یک توییت اعلام کرد که کلیه تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران از نیمه شب سی‌ام شهریور بر اساس «مکانیسم ماشه»، برمی‌گردند.
این توییت بار دیگر موضوع حق استفاده امریکا از این مکانیسم را داغ کرده است.
در روزهای گذشته، اغلب کشورهای عضو «شورای امنیت» اعلام کرده‌اند که چون ایالت متحده از توافق «برجام» خارج شده است، امکان فعال کردن مکانیسم ماشه علیه ایران را نخواهد داشت. اما امریکا آن را قبول ندارد.
طراح مکانیسم ماشه چه کسی بوده است و در این باره چه نظری دارد؟ این سوالی است که  در این گزارش به آن پاسخ می‌دهیم.

***

مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا با انتشار تصویری از متن بند ۱۲ «قطع‌نامه ۲۲۳۱» شورای امنیت، گفته است با خودداری شورا از به رای گذاشتن پیش‌نویس قطع‌نامه‌ای در ادامه لغو تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران، تحریم‌های لغو شده شورای امنیت از نیمه شب سی‌ام شهریور به وقت «گرینویچ»، بر اساس مکانیسم ماشه دوباره باز خواهند گشت.

ایالات متحده فرایند اعمال مجدد همه تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی را با ارسال نامه‌ای در سی‌ام مرداد به اندونزی، رییس دوره‌ای شورای امنیت آغاز کرده است.

امریکا این اقدام را بر اساس قطع‌نامه ۲۲۳۱ انجام داده که این کشور را یکی از مشارکت کنندگان توافق هسته‌ای برجام می‌خواند و به مشارکت کنندگان اختیار داده است پس از طی مراحلی که باید همراه با حسن نیت باشد، در صورتی که معتقد به نقض گسترده توافق از سوی ایران باشند، همه قطع‌نامه‌های تحریمی سازمان ملل در شورای امنیت را با سازوکار بازگشت تحریم‌ها یا «اسنپ بک» و یا به تعبیر دیگر، مکانیسم ماشه، دوباره علیه جمهوری اسلامی ایران فعال کند.

اندونزی به عنوان رییس دوره‌ای شورای امنیت، در ماه آگوست اعلام کرد با مخالفت کشورهای عضو، دلیلی برای در دستور کار قرار گرفتن درخواست امریکا در شورا وجود ندارد.

اغلب کشورهای عضو شورای امنیت می‌گویند ایالات متحده با خروج از توافق برجام، امکان استفاده از مفاد این توافق برای احیای قطع‌نامه شورای امنیت را ندارد. اما امریکا با استناد به قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که برجام را تایید کرده است، می‌گوید مشارکت کننده در توافق هسته‌ای است و از این طریق در صدد اعمال مجدد قطع‌نامه‌های پیشین شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی است.

اسنپ بک یا بازگشت تحریم‌های ایران اینک به موضوع اختلافی با امریکا بدل شده است. چین و روسیه می‌گویند ایالات متحده چنین اختیاری ندارد و ایران آن را سوء استفاده از قطع‌نامه ۲۲۳۱ می‌خواند. طراح اسنپ بک یا بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران، «سرگئی لاورف»، وزیر خارجه روسیه است.

«وندی شرمن»، از مذاکره کنندگان ارشد اتمی امریکا در جریان توافق برجام، در کتاب خاطرات خود با عنوان «ترس یعنی شکست؛ درس‌هایی درباره شجاعت، قدرت و سرسختی» نوشته است که گنجاندن اسنپ بک یا بازگشت تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران یکی از آخرین بخش‌های مذاکرات و یکی از سخت‌ترین قسمت‌های آن بود که وزیر خارجه روسیه آن را حل کرد.

 بر اساس نوشته شرمن، قرار بود اگر ایران توافق را نقض کند، تحریم‌های بین‌المللی علیه آن دوباره از سر گرفته شوند. اما کشورهای ۵+۱ مایل نبودند دوباره فرایند پر زحمت و دردسر تصویب یک قطع‌نامه تحریمی را در شورای امنیت طی کنند.
از طرف دیگر، روسیه نمی‌خواست سازوکار برگشت مجدد تحریم‌های شورای امنیت در خارج از شورا رقم بخورد و امکان استفاده از «حق وتو» را از دست بدهد: «در آخر، لاوروف برای رسیدن به راه حل بدیعی کمک کرد که مطابق آن، هر کدام از اعضای گروه ۵+۱ در صورتی که معتقد بود ایران توافق را نقض کرده است، می‌توانست درخواست رای‌گیری در شورای امنیت را بدهد. پیش‌نویس قطع‌نامه‌ای که به رای گذاشته می‌شد، به شکل تاییدی بود. به این معنا که متن آن درخواست ادامه لغو تحریم‌ها را مطرح می‌کرد. در این شرایط، هر کشوری می‌توانست از حق وتوی خود استفاده و به این ترتیب، تحریم‌های شورای امنیت را علیه ایران احیا کند. با این وضع، هم استفاده از حق وتو به جا می‌ماند و هم هر دولتی، از جمله امریکا می‌توانست به طور یک‌جانبه عمل کند و تحریم‌ها را برگرداند.»

به تعبیر وندی شرمن، در این وضعیت، تحریم‌های شورای امنیت نه لغو بلکه تعلیق می‌شدند.

قطع‌نامه‌های ۱۶۹۶، ۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳، ۱۸۳۵ و قطع‌نامه شدیدالحن ۱۹۲۹ مجموعه قطع‌نامه‌هایی‌ هستند که شورای امنیت درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی صادر و طی آن‌ها، تحریم‌هایی علیه ایران اعمال کرده اما اجرای آن‌ها پس از توافق برجام تاکنون، تعلیق بوده‌اند.

«جان کری»، وزیر خارجه وقت امریکا پس از توافق برجام، با حضور در «شورای روابط خارجی» ایالات متحده، سازوکار بازگشت تحریم‌های شورای امنیت را توضیح داد و گفت که هر زمان که ایران به تعهداتش عمل نکند، ایالات متحده می‌تواند تحریم‌های شورای امنیت را به تنهایی برگرداند.

مایک پمپئو، وزیر خارجه فعلی امریکا پس از طرح درخواست از شورای امنیت برای بازگشت تحریم‌های ایران، این بخش از گفته‌های جان کری را به عنوان سندی دال بر درستی اقدام دولت دونالد ترامپ در توییتر خود منتشر کرد.

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه که طراح بازگشت خودکار تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی است، در نامه‌ای به شورای امنیت گفته امریکا از توافق خارج شده است و هیچ حقی برای استفاده از این سازوکار ندارد. نماینده دائم روسیه در سازمان ملل و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم همین اظهارات را به طور مدام تکرار می‌کنند. اما ایالات متحده با تفسیری که از مفاد قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت دارد، دیدگاه روسیه و دیدگاه‌های مشابه آن را رد می‌کند.

حال امریکا می‌گوید در صورت ادامه وضعیت فعلی در شورای امنیت، تحریم‌های تعلیق شده علیه جمهوری اسلامی از نیمه شب سی‌ام مرداد ۱۳۹۹ به وقت گرینویچ احیا خواهند شد.

منبع:ایران وایر


فهرست مطالب فرامرز داور در سایت پژواک ایران 

*پیشنهاد تعقیب بین‌المللی مقام‌های جمهوری اسلامی  [2024 Mar] 
* خامنه‌ای «کسالت دارند» و خاتمی «نزد وزیر اطلاعات گریه کرده»  [2024 Jan] 
*ماموران ک‌گ‌ب در ایران؛ جولان با اسناد جعلی در تهران  [2023 Dec] 
* کاخ شاه ایران، ۵۰ سال پیش از حمله حماس به اسراییل  [2023 Oct] 
*میدان آرش؛ ثروتی که کویت و عربستان منکر سهم ایران شدند   [2023 Sep] 
* خودداری جمهوری اسلامی از ارسال نظر به دیوان لاهه درباره اشغال فلسطین   [2023 Aug] 
*قراردادهای ننگین؛ عراق با گاز و پول ایران چه کرد؟   [2023 Jul] 
*ظریف پیشنهاد کرده بود ایران اعلامیه خروج از ان‌پی‌تی بدهد  [2023 Jun] 
* ورود احتمالی پول از عربستان، نشانه سرمایه‌گذاری خارجی یا دفع خطرات ایران؟  [2023 Jun] 
* هیرمند و هامون؛ اختلاف طالبان و جمهوری اسلامی از کجا می‌آید؟   [2023 May] 
*راهنمای تحریم‌های ایران دوره بایدن؛ تشدید چشمگیر تحریم تا اسفند ۱۴۰۱  [2023 Mar] 
*رفتار پرخطر در فردو؛ بازگشت پنهان کاری‌های اتمی ایران   [2023 Feb] 
*جمهوری اسلامی گرفتار در تله دیگر مسکو  [2022 Nov] 
* انفجار آمیا؛ ابعاد تازه دعوای آرژانتین با دو متهم بلندپایه در دولت رئیسی  [2022 Feb] 
*آیا پرونده سرنگونی هواپیمای اوکراینی با موشک‌های سپاه به دیوان لاهه می‌رود؟   [2022 Jan] 
* عواقب استفاده از هلال احمر ایران به نفع یکی از طرف‌های جنگ در خارج  [2022 Jan] 
*چرا چین به دنبال نجات برجام است؟   [2021 Dec] 
*تجهیزات واکسن در چمدان دیپلماتیک سفیر؛ سخنان مخبر چه پیامدی برای ایران دارد؟   [2021 Dec] 
* روسیه چگونه ایران را در تقسیم دریای خزر تنها گذاشت؟   [2021 Nov] 
*درخواست عجیب ظریف از وزیر دفاع   [2021 Sep] 
*دوربین‌ها شکسته، ذخایر اورانیوم افزایش یافته؛ گزارش بسیار منفی آژانس درباره ایران  [2021 Sep] 
*تمدید توافق ایران با آژانس، بازبینی یک پرونده حساس و قدیمی   [2021 May] 
*بمبی که ساخته نشد؛ اسناد اتمی سرقت‌شده از جمهوری اسلامی در یک کتاب   [2021 May] 
*دلیل ارزیابی متفاوت ایران و اروپا از واژه «پیشرفت» در مذاکرات وین چیست؟   [2021 May] 
*خشم سپاه، کینه روسیه؛ آثار مصاحبه ظریف بر آینده او   [2021 Apr] 
*اگر تحریم‌ها رفع شوند، ایران به وضعیت نسبتا عادی بازمی‌گردد؟   [2021 Apr] 
*۱۰ ابهام در گزارش جدید ایران درباره سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی  [2021 Mar] 
* صفحه نخست » حقایق تازه کشف‌شده درباره شلیک به هواپیمای اوکراینی   [2021 Feb] 
*چرا عکس ظریف با رهبران طالبان تکان‌دهنده است؟   [2021 Feb] 
*پایان تحریم‌های تسلیحاتی ایران؛ خرید جنگ‌افزار راحت‌تر است یا دارو؟   [2020 Oct] 
*اسرار جنگ؛ کمک نظامی آمریکا به ایران، سه برابر کمک به عراق  [2020 Sep] 
*طراح مکانیسم ماشه شورای امنیت علیه ایران، لاوروف، وزیر خارجه روسیه بود  [2020 Aug] 
*اسدالله اسدی؛ محاکمه در اروپا با اتهامی که در جمهوری اسلامی حکم اعدام دارد   [2020 Jul] 
*شورای عالی امنیت ملی چه چیزی درباره انفجار در نطنز می‌داند که نمی‌خواهد بگوید؟   [2020 Jul] 
*خاطرات جان بولتون؛ اشتباه محاسباتی تهران و خطری که گذشت   [2020 Jun] 
*ایران و یکی از منفی‌ترین گزارش‌های آژانس در دو دهه گذشته  [2020 Jun] 
*شیوع کرونا و نمایش پیکر فرسوده نظام جمهوری اسلامی   [2020 Mar] 
*پیامد رد پیشنهاد آمریکا در کنترل کرونا برای ایران چیست؟   [2020 Mar] 
*مسوول سرنگونی مرگبار هواپیما بر فراز تهران کیست؟   [2020 Jan] 
*کمتر از یک روز پس از انتشار این پیام، سردار سلیمانی در عراق ترور شد   [2020 Jan] 
*فرهنگ اصطلاحات جمهوری اسلامی در اشاره به اعتراضات   [2019 Nov] 
*اقدام بی‌سابقه امریکا برای مقابله با ایران   [2019 Oct] 
*اتهام امریکا به بانک هالک ترکیه: تبدیل پول ایران به طلا به بهانه خرید دارو و غذا   [2019 Oct] 
*دیدار مرد خنجردار با آیت‌الله خامنه‌ای و محکوم شدن ایران به پرداخت غرامت   [2019 Aug] 
*سپاه پاسداران چگونه مصونیت دیپلماتیک ایران در آمریکا را از بین برد؟   [2019 Jul] 
*نامه‌نگاری‌های اوباما با خامنه‌ای؛ جزئیات نامه‌های «فدایت شوم» چه بود؟   [2019 May] 
*معنی مهم رد پیشنهاد ظریف برای تبادل زندانی با امریکا چیست؟   [2019 Apr] 
*مهلت خطرناک گروه ویژه اقدام مالی به ایران   [2019 Feb] 
*تحریم ایرانی‌های دخیل در باج‌گیری با بیت کوین از سوی آمریکا   [2018 Dec]