انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا ۳ نوامبر ۲۰۲۰ (۱۳ آبان ۱۳۹۹) برگزار خواهد شد. ماه‌هاست در ایران بخشی از نظام که به اصلاحطلب معروف شده به این نتیجه رسیده است که اگر جو بایدن رئیس جمهور شود و حزب دموکرات قدرت را در دست بگیرد آمریکا مانند دوران اوباما با رژیم ایران پای میز مذاکره می‌نشیند و به خواست‌های آن گردن می‌نهد.
ْجو بایدنفریدون مجلسی از دیپلمات‌های سابق جمهوری اسلامی ۲۰ شهریور به روزنامه «آرمان» گفت «بایدن ادامه‌دهنده راه اوباماست. معاون او بوده و در تمام برنامه‌ریزی‌هایی که منجر به برجام شده حضور داشته و نقش مؤثری داشته… اگر بایدن به عرصه قدرت بازگردد به برجام باز خواهد گشت». البته روزنامه آرمان در مقدمه این مطلب اشاره کرده که مذاکرات موشکی و منطقه‌ای از قیود حزب دموکرات برای بازگشت به برجام است.ْ
روزنامه «سازندگی» وابسته به حزب کارگزاران سازندگی، روزنامه «اعتماد» و «آرمان» تقریباً هفته‌ای نیست که در حمایت از بایدن و علیه دونالد ترامپ مصاحبه، گزارش یا مقاله‌ای نداشته باشند. حمایت آشکار جریان اصلاحطلب از بایدن با انتقاد اصولگرایان و ولایتمداران مواجه شده است. روزنامه «کیهان» چاپ تهران می‌نویسد اصلاح‌طلبان برای بایدن ستاد تبلیغاتی به راه انداخته‌اند.
خطی که روزنامه‌‌های اصلاحطلب در موضع‌گیری علیه دونالد ترامپ و حمایت از جو بایدن و مخالفت با براندازها دنبال میکنند اغلب بر خط «اپوزیسیون صادراتی» و نایاکی‌ها و بعضی از رسانه‌‌های فارسی‌زبان خارج از کشور دنبال میشود منطبق است.
اسماعیل گرامی‌مقدم از اعضای حزب «اعتماد ملّی» که الیاس حضرتی هم عضو آن است به ایرنا گفته بود «برجام برگ برنده جمهوری اسلامی است و اگر جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آتی آمریکا پیروز شود، سرنوشت برجام متفاوت خواهد شد».
علی واعظ مدیر «پروژه ایران» در اندیشکده «گروه بحران» از چهره‌‌های نزدیک به نایاک ۳۰ فروردین در مصاحبه با روزنامه اصلاحطلب «آرمان» گفته بود «اگر طرف‌های باقی مانده در توافق اتمی بتوانند فشارهای آمریکا را تحمل کنند و برجام لنگان لنگان خود را به انتخابات آمریکا برساند در صورتی که دموکراتها انتخاب شوند، توافق می‌تواند زندگی دوباره‌ای را تجربه کند و در غیراینصورت، باید منتظر بحران‌های جدید بود».
احمد نقیب‌‌زاده استاد دانشگاه نیز ۲۴ شهریور در یادداشتی در روزنامه «شرق» نوشت «اگر بایدن رئیس جمهور شود فشارهای اقتصادی کم میشود و اقتصاد ایران شکوفا میشود».
حالا یکی از چهره‌هایی مطرح در سطح جهان که به اعدام نوید افکاری توسط جمهوری اسلامی واکنش نشان داده جو بایدن است! او در توییتی نوشت «اعدام بی‌رحمانه نوید افکاری بی‌معنی و تکاندهنده است. هیچ کشوری نباید معترضان یا فعالان مسالمت‌جو را دستگیر، شکنجه، یا اعدام کند. ایران باید سایر زندانیان سیاسی از جمله نسرین ستوده و آمریکایی‌هایی را که غیرعادلانه دستگیر شده‌اند آزاد کند».
توییت بایدن برای حزب‌‌اللهی‌‌ها دلیلی است تا تکرار کنند در قبال جمهوری اسلامی ایران مواضع او تفاوت چندانی با ترامپ ندارد اما برای اصلاح‌طلبان از یکسو و لابیگران نظام در غرب پیام روشنی دارد آنهم در حالی که بایدن خبر اعدام نوید افکاری را از «کمپین حقوق بشر در ایران» کوت کرده است. تشکیلاتی که توسط هادی قائمی عضو سابق هیئت مدیره شورای ملّی ایرانیان آمریکا (نایاک) اداره میشود.
در داخل جریان اصلاحطلب اما افرادی نیز هستند که پیش‌بینی میکنند حساب باز کردن برای پیروزی بایدن بی‌نتیجه است و ترامپ پیروز انتخابات است.
توییت بایدن در انتقاد به شکنجه و اعدام معترضان در ایران هرچند برجسته کردن یک نهاد نزدیک به «نایاک» است که به حقوق بشر گزینشی اشتغال دارد اما برای اصلاح‌طلبان که اغلب آنها در مورد اعدام افکاری سکوت کرده‌اند نمی‌تواند نگران‌کننده نباشد به ویژه آنکه حامیان بایدن اخیراً مرحله‌ی «نزدیکی به حاکمیت» را نیز آغاز کرده‌اند. توئیت پاید برای حاکمان تهران و اصلاح‌طلبان این پیام را دارد که دموکرات‌های آمریکا هرچند هم علاقمند به معامله با رژیم ایران باشند اما نمی‌توانند چشم خود را بر جنایت‌های جمهوری اسلامی و نقض حقوق بشر و کشتار مردم ببندند حتی اگر چنین تمایلی هم داشته باشند! پاسخگویی به افکار عمومی جوامع غربی اتفاقا در انتخابات این جوامع نقش بازی می‌کند! به نظر می‌رسد توئیت بایدن خواب و خیال نظام و اصلاح‌طلبانش را آشفته کرده و پیامی منفی در آستانه سفر محمدجواد ظریف به اروپا به آنها فرستاده است.
تلاش اصلاح‌طلبان برای نزدیکی به قدرت
محمد قوچانی سردبیر روزنامه «کارگزاران» که این روزها تمام‌قد پشت جو بایدن ایستاده می‌گوید «باید با حاکمیت مصالحه کنیم»! اگرچه معلوم نیست منظور از این توصیه چیست چرا که آنها تا کنون کار دیگری غیر از این نکرده‌اند! حسین مرعشی عضو شورای مرکزی کارگزاران نیز می‌گوید این حزب «برای نزدیکی به حاکمیت گام‌‌های عملی» برداشته است. او معتقد است «شورای نگهبان و سپاه هم از همین مردم هستند» و ادعا کرده «کارگزاران قادر به تشکیل دولت فراگیر با حضور اصلاح‌طلبان و اصولگرایان است».
علی صوفی وزیر تعاون دولت اصلاحات نیز گفته «اصلاح‌طلبان منتظر چراغ سبز حاکمیت هستند».
امیدی به بایدن نیست
فیاض زاهد عضو حزب «اعتماد ملّی» ۱۷ شهریور در یادداشتی با عنوان «الاغ‌ها و فیل‌ها!» می‌نویسد: «من در جلسه افطار رئیس جمهور در سال گذشته پیش‌بینی کردم که ترامپ مجدداً به کاخ سفید راه پیدا خواهد کرد. لذا برای برجام و توافق جدید با تکیه بر این مؤلفه حرکت کنید… من بر این باورم که با شروع مناظره‌‌ها ترامپ، بایدن را لقمه چپ خود خواهد کرد. به‌خصوص در زمانی که دعوا به مغازه چینی‌ها نیز کشیده شود! در این میان از حمایت‌های پیدا و پنهان پوتین از ترامپ نیز نباید غافل بود».
علی بیگدلی استاد علوم سیاسی دانشگاه «بهشتی» (دانشگاه ملّی ایران) و کارشناس مسائل اروپا و آمریکا اوایل اردیبهشت در مصاحبه با وبسایت «دیپلماسی ایرانی» به صراحت هشدار داد اوضاع جمهوری اسلامی بُغرنج شده و هیچ راهی بجز مذاکره با آمریکا باقی نمانده است.
او می‌گوید «اگر جمهوری اسلامی ایران دل به این خوش کرده که دموکراتها و جو بایدن در انتخابات پیروز شوند، اولاً تحقق این امر بسیار دور از واقعیت است. در ثانی حتی در صورت پیروزی جو بایدن، دولت جدید با محوریت دموکراتها رفتار دولت باراک اوباما را در خصوص ایران و برجام پیاده نخواهد کرد».
بیگدلی توضیح داد «مادامی که تغییر رفتاری در ایران شکل نگیرد، دست جو بایدن به عنوان رئیس جمهوری احتمالی آمریکا آن هم برای سال آتی میلادی به منظور پیگیری مذاکرات با ایران بسته خواهد بود. پس اولویت تغییر رفتار ایران است. پس چرا بجای امید بستن واهی به جو بایدنی که احتمالا در انتخابات پیروز نخواهد شد و معلوم هم نیست اگر بیاید همان سیاست دولت اوباما را در قبال ایران پیاده کند یا نکند، چرا از هم‌اکنون با خود دولت دونالد ترامپ وارد مذاکره نشویم؟!»
سیدحسین موسویان سفیر سابق جمهوری اسلامی در آلمان در زمان «ترور میکونوس»، چهارشنبه چهارم اردیبهشت ۱۳۹۸ در یادداشتی که در روزنامه دولتی ایران منتشر شد نوشت محبوبیت ترامپ افزایش یافته و «راه مفرّی» نیست و کشورهای منطقه به ویژه اسرائیل و عربستان شرایط برای جمهوری اسلامی را به نقطه‌ای «غیرقابل بازگشت» می‌رسانند به گونه‌‌ای که حتی با پیروزی دموکراتها، شانس حل و فصل مسائل ایران و آمریکا به صفر برسد و رژیم ایران را وادار به خروج از برجام کند. این روزها هم که پشت هم خبر درباره عادی شدن روابط اسرائیل و اعراب می‌رسد و جمهوری اسلامی را به شدت عصبی کرده است.
روزنامه «جوان»: فرصتی برای دولت اصلاحطلب نمانده
روزنامه «جوان» نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ۲۱ شهریور در گزارشی با عنوان «موشک‌ها را برای بایدن قربانی کنیم!» به شکست اصلاح‌طلبان در امضای برجام با باراک اوباما و جان کری اشاره کرده و نوشته «بر فرض که برای بهبود معیشت داخلی باید دست به دامان آمریکایی‌ها باشید، بر فرض که دموکراتها قابل اعتماد باشند و همانهایی نباشند که بیشترین تحریم‌ها علیه ایران را پایه‌گذاری کردند و بر فرض که جو بایدن در انتخابات امسال رأی هم بیاورد، مگر دولت اصلاحطلب روحانی پس از تشکیل دولت جدید آمریکا در کل چند ماه زمان دارد که از فرصت! دولت دموکرات بهره ببرد و مذاکره و مشکلات کشور را حل کند؟ آیا اصلاح‌طلبان با پرداختن اینگونه به انتخابات آمریکا و مهم کردن آن برای ملت ایران پی سرگرم کردن مردم نیستند؟»
در این میان، علی شکوری‌راد دبیرکل حزب «اتحاد ملّت» از معدود اصلاح‌طلبانی است که به اعدام افکاری واکنش نشان داده و آن را «عجولانه» خوانده! او این اقدام را محکوم نکرد و با عباراتی ملایم قوه قضائیه را دعوت به «طمأنینه» کرده است!
شمار دیگری از اصلاح‌طلبان حتی اعدام را به گردن دونالد ترامپ و اپوزیسیون انداخته‌اند و می‌گویند اگر سکوت کرده بودند شرایط فرق می‌داشت! آنهم در حالی که لیست اعدامیان و زندانیانی که در دست جمهوری اسلامی اسیرند سر به هزاران می‌زند!
اعدام نوید افکاری خشم و انزجار عمومی را بطرز بی‌سابقه‌ای در داخل و خارج و عرصه‌ی بین‌المللی برانگیخت. در کنار چهره‌ها و نهادهای ورزشی و فرهنگی جهانی، آمریکا و اتحادیه اروپا جمهوری اسلامی را محکوم کرده‌اند و جو بایدن و لابیگران جمهوری اسلامی نیز در چنین شرایطی وادار شده‌اند علیه تهران موضع بگیرند تا این «خبر» نیز «عادی» و به فراموشی سپرده شود.
از سوی دیگر اعدام کشتی‌گیر معترض ۲۷ ساله با مرگ یوسف صانعی هشتاد و اندی ساله از مقامات شاخص جمهوری اسلامی که در دهه شصت دادستان کل کشور بود و در تلویزیون به آموزش «توضیح‌المسائل» می‌پرداخت و اصلاح‌طلبان به وی نزدیک هستند، همزمان شد. اغلب اصطلاح‌طلبان مرگ صانعی برایشان اهمیت بیشتری داشت تا کشتن نوید افکاری و ترجیح دادند آن را برجسته کنند! میرحسین موسوی و مهدی کروبی و محمد خاتمی هم سکوت کرده‌اند.
جمهوری اسلامی دلش را به آمدن بایدن خوش نکند!
شیرین هانتر نویسنده و تحلیلگر سیاسی در مقاله‌ای در «ریسپانسیبل استیت کرافت» می‌نویسد بایدن تمایلی به سازش با رژیم ایران ندارد و جمهوری اسلامی ایران برای ممکن شدن هرگونه مذاکره باید سهم خود را انجام دهد.
در این مقاله آمده «با وجود اینکه دولت ترامپ اظهارات و اقدامات ضد جمهوری اسلامی را افزایش داده، دموکراتها واضح عمل نکردند و حرفشان این است که سیاست‌های ترامپ هیچ تاثیری در سقوط رژیم ایران یا وادار کردن آن به پذیرش خواسته‌های آمریکا یا متوقف کردن فعالیت‌های منطقه‌ای ایران در خاورمیانه نداشته. انتقاد آنها این است که سیاست‌های دولت ترامپ بیشتر از ایران، ایالات متحده را در سطح بین‌المللی منزوی کرده است».
هانتر در ادامه می‌نویسد «دموکراتها هیچ برنامه مشخصی درباره چگونگی انجام کارها در صورت روی کار آمدن ارائه نداده‌اند. بطور خلاصه، رویکرد آنها به مسئله ایران بیشتر مبتنی بر انتقاد از ترامپ بوده و نه ارائه جایگزین‌های مناسب برای سیاست‌های او».
هانتر معتقد است «ایران دیر یا زود متوجه این موضوع خواهد شد که مجبور است در مورد مسائل منطقه‌ای و نگرانی‌های مشترک با آمریکا و سایر قدرت‌های غربی گفتگو کند. بدون انجام چنین گفتگوهایی حتی اگر ایالات متحده به برجام برگردد، باز هم نمیتوان انتظار داشت روابط اقتصادی بطور کامل در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی عادی شود».