برای اغلب ما، سال ۲۰۲۰ سالی بود شوم، مغموم و پر از زوم. بعضی‌ها هم می‌گویند "بدترین سال تمام تاریخ" بود.

اما با یک نگاه سرسری به تاریخ می‌توانیم ببینیم که می‌توانست خیلی بدتر از این باشد و شاید نیاز داریم قدر موهبت‌هایی را که به ما داده شده، بیشتر بدانیم. بیایید بعضی از بدترین چیزهایی را که ۲۰۲۰ در کاسه ما گذاشت دوباره مرور کنیم و بعد با وقایع تاریخی دیگر مقایسه‌اش کنیم...

در سال ۲۰۲۰، کووید-۱۹ جان بسیاری را گرفت

طبق داده‌های دانشگاه جان هاپکینز، تا روز هفدهم دسامبر، ۷۴.۵ میلیون نفر در سراسر دنیا به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و ۱.۶ میلیون نفر نیز بر اثر کووید-۱۹ جان باخته‌اند.

اما ارقام تلفات کووید-۱۹ هنوز با آمار قربانیان بدترین همه‌گیری جهان فاصله‌ زیادی دارد.

طاعون سیاه که از بدترین انواع طاعون‌های نوع خیارکی است، از سال ۱۳۴۶ به این‌طرف ۲۵ میلیون نفر را در اروپا و چیزی حدود ۲۰۰ میلیون نفر را در سراسر جهان کشت.

اکتشاف‌گران اسپانیایی و پرتغالی از سال ۱۵۲۰ آبله را با خود به آمریکا بردند که ۶۰ تا ۹۰ درصد جمعیت بومی این قاره را از بین برد.

آنفلوآنزای اسپانیایی که در سال ۱۹۱۸ جهان را دربرگرفت، از طریق سربازان جنگ جهانی اول که به خانه باز می‌گشتند شیوع پیدا کرد و جان ۵۰ میلیون نفر را گرفت که معادل ۳ تا ۵ درصد کل جمعیت دنیا در آن زمان بود.

از دهه ۸۰ میلادی که همه‌گیری اچ‌آی‌وی/ایدز شروع شد، بیش از ۳۲ میلیون نفر بر اثر این بیماری مرده‌اند.

در ۲۰۲۰، بسیاری از افراد شغلشان را از دست دادند

پیامدهای اقتصادی این همه‌گیری کلان بوده است و اثرش را بر زندگی مردم در سراسر جهان گذاشته است. با وجود این، میزان بیکاری هنوز به زمان "رکود بزرگ" که بین سال‌های ۱۹۲۹ و ۱۹۳۳ رخ داد، نرسیده است.

و البته سال ۱۹۳۳ بویژه سال ناگواری است. در آلمان که از هر سه نفر، یک نفر بیکار بود، یک سیاستمدار پوپولیست به نام آدولف هیتلر به قدرت رسید.

در ۲۰۲۰، نتوانستم دوستانم را ببینم

بله، درست است که بخش اعظم سال را تنها در خانه ماندیم و از عزیزان‌مان دور بودیم. اما در سال ۵۳۶، بخش بزرگی از مردم دنیا حتی نمی‌توانستند آسمان را ببینند.

طبق گفته‌های مایکل مک‌کورمیک، تاریخدان و باستان‌شناس قرون وسطی از دانشگاه هاروارد، برای ۱۸ ماه سراسر اروپا، خاورمیانه و بخش‌هایی از آسیا در مهی اسرارآمیز فرو رفته بود و روز و شب تاریک بود.

به عقیده او، این بازه زمانی اگر "بدترین سال نبوده باشد، حداقل یکی از بدترین‌ها" برای زیستن بوده است.

همچنان این دوره آغاز یکی از سردترین دهه‌های زمین در ۲۳۰۰ سال گذشته بود که محصولات کشاورزی را نابود کرد و مردم گرفتار قحطی و گرسنگی شدند.

دلیل این اتفاق احتمالا فوران آتشفشانی فاجعه‌‌بار در ایسلند - یا شاید در آمریکای شمالی - بود که خاکسترش سراسر نیم‌کره شمالی را فرا گرفت. گفته می‌شود که باد، غبار و دود حاصل از این آتشفشان را در سراسر اروپا و بعد از آن در آسیا پخش کرد و دلیل کاهش مصیبت‌بار دما هم همین بود.

در ۲۰۲۰، نتوانستم سفر خارجی بروم

بدون شک امسال برای صنعت گردشگری در تمام دنیا سال دلخراشی بود. اما اگر خیلی از اینکه در خانه حبس شده‌اید ناراحتید، اندکی به نیاکان خود فکر کنید.

از ۱۹۵ هزار سال پیش به این طرف، انسان‌ها با محدودیت سفر مواجه بوده‌اند.

زمانی که سرآغاز یک دوره چند ده هزار ساله‌ موسوم به "مرحله ایزوتوپ دریایی ۶" بود که هوای سرد و خشک بر زمین غالب شد. بعضی دانشمندان از جمله پروفسور باستان‌شناس کرتیس مارین، از موسسه هیومن اُریجینز معتقدند که خشکسالی حاصل از این دوره تقریبا نسل انسان را از روی زمین محو کرد.

او می‌گوید بشر با پناه بردن به سواحل جنوبی آفریقا نجات یافت و نام مستعار این مکان را هم همانطور که شایسته آن است "باغ بهشت" گذاشت؛ جایی که بشر آموخت از دریا تغذیه کند.

در ۲۰۲۰، انفجاری بندر بیروت را ویران کرد

انفجار ۴ اوت، در نتیجه ترکیدن تصادفی حدود ۲۷۵۰ تن نیترات آمونیوم بود که به روش نادرست انبار شده بود. این انفجار باعث مرگ ۱۹۰ نفر شد و شش هزار نفر هم زخمی بر جای گذاشت.

کارشناسان می‌گویند که این انفجار یکی از بزرگ‌ترین انفجارهای غیر هسته‌ای در تاریخ است که معادل انفجار هزارتن تی‌ان‌تی است.

اما در دسامبر ۱۹۸۴، هزاران نفر در شهر بوپال هند بر اثر نشت یک پالایشگاه مواد شیمیایی جان خود را از دست دادند که یکی از ناگوارترین فاجعه‌های صنعتی تاریخ مدرن است.

دولت هند می‌گوید حدود ۳۵۰۰ نفر طی چند روز کشته شدند و ۱۵۰۰ نفر دیگر هم طی چند سال بعد، از آسیب‌های مرگباری که به ریه‌هایشان وارد شده بود جان باختند. عوارض ناشی از غبار مرگباری که شهر را در خود پیچیده بود، ده‌ها سال باقی ماند و هنوز کسانی هستند که با این عوارض دست و پنجه نرم می‌کنند.

در ۲۰۲۰، نزدیک به سه میلیارد حیوان در آتش‌سوزی‌ گسترده مراتع استرالیا کشته یا بی‌سرپناه شدند

شعله‌های عظیم آتشی که جان دست کم ۳۳ نفر را در تابستان گذشته استرالیا گرفت (حریقی که اواخر سال ۲۰۱۹ آغاز شده بود)، بخش اعظمی از حیات وحش منحصربه‌فرد این کشور را ویران کرد. پستانداران، خزندگان، پرندگان و قورباغه‌ها یا در شعله‌های این آتش سوختند یا در اثر نابودی زیستگاه‌شان از بین رفتند.

محض رضای خدا، چرا ۲۰۲۰ از کوآلاها متنفر بود؟

اما در سپتامبر ۱۹۲۳، زلزله باعث ایجاد طوفان‌های آتشینی - حتی گردبادهایی از آتش - شد که ۱۴۰ هزار کشته در توکیو و یوکوهاما بر جای گذاشت. ۱۴۰ هزار انسان، نه کوآلا.

روزنه‌های امید

خب، از خیلی لحاظ ۲۰۲۰ سال بسیار سختی بود. همه‌گیری ما را به خریدهای عصبی و رعایت فاصله اجتماعی وادار کرد، از شهربندان، ضدعفونی کردن‌های بی‌وقفه و سلام و علیک کردن با آرنج‌هایمان ذله شدیم.

اما به جای آنکه ماتم بگیریم و روی شبکه‌های اجتماعی بالا و پایین برویم، بیایید روی چیزهای مثبت تمرکز کنیم. امسال همچنین سالی بود که حضور زنان در عرصه سیاست افزایش پیدا کرد. در ۲۰۲۰، شمار کشورهایی که رهبر زن دارند به ۲۰ رسید. رقمی که در ۱۹۹۵، تنها ۱۲ بود.

همین‌طور به گفته سازمان ملل شمار نمایندگان زن در مجلس‌ها بیش از دو برابر شد و به ۲۵ درصد کل کرسی‌ها رسید.

و سالی بود که کامالا هریس تاریخ‌ساز شد و به عنوان اولین زن، اولین زن سیاه‌پوست، اولین زن با تبار جنوب آسیایی، و اولین دختر یک مهاجر، به عنوان معاون رییس جمهوری آمریکا انتخاب شد.

مردم در سراسر دنیا در تظاهرات‌ گسترده ضد نابرابری نژادی شرکت کردند و امید تغییر برای آینده را به ارمغان آوردند.

۲۰۲۰ خبرهای خوبی برای محیط زیست هم داشت. کشورهای بیشتری متعهد شدند که میزان تولید دی‌اکسید کربن خود را کاهش دهند. در اصل، طبق گزارش سازمان ملل، تعداد دولت‌ها و کسب‌و‌کارهایی که قول دادند میزان خالص تولید گازهای گلخانه‌ای‌شان را به صفر برسانند، در سال ۲۰۲۰ دو برابر شد. میان آن‌هایی که به این حرکت پیوستند اسم‌های آشنایی مانند فیسبوک، فورد و مرسدس بنز دیده می‌شود.

اگر هنوز برایتان کافی نیست و به هرحال می‌خواهید کمی از سیاره خودمان فاصله بگیرید، ناسا اعلام کرد که مقدار آبی که روی ماه پیدا شده بیشتر از میزانی است که پیش‌تر تخمین زده می‌شد. این کشف می‌تواند در ماموریت‌های اکتشافی آینده به ما کمک کند.

اما باز برگردیم به زمین و امیدوار باشیم که همه‌گیری سال ۲۰۲۰ یک چیزهایی به ما آموخته است.

از یک چیز می‌توانیم کاملا مطمئن باشیم، آن هم این است که آدم‌ها بیش از همیشه دست‌هایشان را می‌شویند.