صفحه نخست » حقایق تازه کشف‌شده درباره شلیک به هواپیمای اوکراینی
فرامرز داور

flight_022421.jpgروحانی از روز اول خبر داشت

فرامرز داور - ایران وایر

«آنیس کالامار»، گزارش‌گر ویژه اعدام‌های فراقضایی، خودسرانه و شتاب‌زده سازمان ملل متحد در گزارشی سرگشاده، با مرور همه مستندات رسمی درباره فاجعه ساقط کردن هواپیمای اوکراینی توسط موشک‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، از دولت جمهوری اسلامی خواسته است حقایق را درباره این فاجعه بدون پنهان‌کاری ارایه کند.
این گزارش ۴۵ صفحه‌ای که به سفیر ایران و نماینده آن در مقر اروپایی سازمان ملل در ژنو تسلیم شده، به زبان‌های مختلف، از جمله ا
نگلیسی و فارسی انتشار یافته و حاوی نکاتی است که تا پیش از این برای افکار عمومی بیان نشده بودند. در این گزارش که روز سه‌شنبه پنجم اسفند ۱۳۹۹ به شکل عمومی منتشر شده است، فهرستی از حقایق تازه افشا شده دیده می‌شود .

روحانی بر خلاف اظهارتش، از روز اول مطلع بود

بر اساس این گزارش، بر خلاف آن‌چه «حسن روحانی»، رییس جمهوری ایران گفته بود که سه روز پس از حادثه، یعنی عصر جمعه از موضوع مطلع شده، وی از روز اول فاجعه، یعنی چهارشنبه هجدهم دی ۱۳۹۸ از عامل اصلی سرنگونی هواپیمای مسافربری، یعنی شلیک موشک‌های سپاه با خبر بوده است اما از وی خواسته شده بود تا تصمیم‌گیری نهایی، سکوت کند.

موضوع سرانجام در عصر روز جمعه، یعنی سه روز بعد در جلسه‌ای با حضور آیت‌الله «علی خامنه‌ای» مطرح و تصمیم گرفته می‌شود که مسوولیت به سقوط کشاندن هواپیما و کشتن ۱۷۶ مسافر و خدمه آن به طور رسمی از سوی ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی مورد پذیرش قرار گیرد و علت حادثه، «خطای انسانی غیرعمد» توصیف شود.

وسایل مسافران غارت شد و باقی‌مانده‌ها سوزانده شدند

مسوولان هواپیمای اوکراینی در حدود یک ساعت قبل از پرواز به دلیل وزن بیش از حد مجاز، مجبور به کم کردن بار مسافران شده بودند و بر اساس این گزارش، ۸۲ چمدان از هواپیما بیرون آورده می‌شود. این چمدان‌ها همراه با وسایل با ارزش به جا مانده از صحنه سقوط، از جمله پول نقد و اشیایی که از نظر عاطفی برای بازماندگان ارزشمند بودند، مثل حلقه ازدواج قربانیان، غارت شده و هرگز به خانواده بازماندگان داده نشده‌اند. از قول یکی از ماموران در صحنه سقوط نقل شده است که به آن‌ها دستور داده شده بود وسایل دیگر هم‌چون لباس‌ها، کفش‌ها و سایر متعلقات به قربانیان باید سوزانده شوند.

هواپیماهای امریکایی از تردد در آسمان ایران منع شده بودند

اندکی بعد از پرتاب موشک‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به سوی پایگاه هوایی «عین الاسد» در عراق و پیش از سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی توسط سپاه، سازمان هواپیمایی فدرال ایالات متحده هواپیمای امریکایی را از پرواز در منطقه اطلاعات پروازی ایران که شامل کل آسمان ایران می‌شود، منع کرده بود.

دلیل این دستور، شدت گرفتن تحرکات نظامی و بالا رفتن میزان تنش سیاسی در خاورمیانه عنوان شده بود که می‌توانست بر اثر تشخیص اشتباه با محاسبه اشتباه یا عمل خطرناک پیش‌بینی نشده، خطر بالقوه‌ای برای فعالیت هواپیماهای غیرنظامی آمریکا بیافریند.

مقام‌های نظامی کنترل ترافیک هوایی غیرنظامی را به دست داشتند

بر اساس این گزارش، در روز فاجعه بر خلاف روند همیشگی، مقام‌های نظامی کنترل ترافیک هوایی، از جمله پروازهای غیرنظامی را در اختیار خود گرفته و از سازمان هواپیمایی کشوری خواسته بودند فقط پروازهایی که تا آن مقطع اجازه پرواز گرفته بودند، بتوانند عازم شوند که این کار احتمالا با هدف بالا بردن ضریب ایمنی بوده است.

قبل از پرواز هواپیماهای اوکراینی، شش هواپیما بدون هیچ مشکلی از آسمان «فرودگاه بین‌المللی امام خمینی» پرواز کرده بودند؛ از جمله یک هواپیمای شرکت هوایی قطر که اتفاقا ۳۲ دقیقه قبل از هواپیمای اوکراینی در همان جهت و کریدور هوایی بدون هیچ‌گونه مساله‌ای به پرواز درآمده بود. ابهام این‌جا بیشتر می‌شود که مقام‌های ایرانی گفته بودند هواپیمای اوکراینی را با موشک «کروز» اشتباه گرفته و به دلیل این که به سوی یک پایگاه نظامی منحرف شده بود، آن را هدف قرار داده بودند. اگر مسیر هواپیمای اوکراینی برای پدافند موشکی سپاه مشکوک بوده است، چه طور هواپیمای قطری نیم ساعت قبل از همان مسیر آسمان ایران را ترک کرده بود.

گزارش می‌گوید روشن نیست چه افرادی از نیروهای نظامی کنترل عبور و مرور هوایی غیرنظامی را در دست داشته‌اند و در نهایت، پدافند هوایی به هواپیمای اوکراینی اجازه پرواز داده بود یا فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.

اگر موشک دوم سپاه شلیک نمی‌شد، احتمال نجات وجود داشت

گزارش می‌گوید موشک دوم سپاه پاسداران ۱۹ ثانیه پس از شلیک موشک اول به هواپیما اصابت کرده و باعث سقوط آن شده است. در حالی که در فاصله شلیک اول، صدای خلبان و مسافران شنیده می‌شده و سرنشینان زنده بوده‌اند و اگر موشک دوم شلیک نمی‌شد، خلبان بالقوه می‌توانست هواپیما را منحرف و از فاجعه جلوگیری کند.

وجود کمبودهای اساسی در پدافند هوایی و شلیک توسط نیروهای کم تجربه

بر اساس آن‌چه مقام‌های جمهوری اسلامی به طرف اوکراینی گفته‌اند، گزارش‌گر نتیجه گرفته است پدافند هوایی جمهوری اسلامی دارای کمبودهای اساسی و جدی در آموزش و نظارت است که مسوولیت آن مستقیما به فرماندهی نظامی باز می‌گردد.

گزارش می‌گوید اظهارات مقام‌های ایرانی نمی‌تواند توضیح دهد چرا سامانه پدافند موشکی این پرواز خاص را هدف قرار داده و چرا در شناسایی آن به عنوان یک هواپیمای غیرنظامی ناکام مانده است. در حالی که شناسایی آن حتی با چشم غیرمسلح در هوای عاری از ابر و روشن آن روز ممکن بوده است.
بر اساس این گزارش، افرادی که هواپیما را هدف قرار داده‌اند، افرادی خسته، فرسوده، تحت فشار روانی، بالقوه کم‌تجربه با تعلیم ناکافی بوده‌اند و این تردید به صورت جدی وجود دارد که آیا عملیات نظامی آن شب آیا به درستی برنامه‌ریزی شده بود و نظامیان برای حفاظت از زندگی غیرنظامیان به درستی آموزش دیده بودند؟
گزارش در نهایت فرماندهان عالی نظامی را مسوول فاجعه ساقط کردن هواپیما می‌داند.

احتمال آتش به اختیاری بودن نظامیان در شب سرنگونی پدافند سپاه

گزارش بخشی تکان دهنده دارد که فرضیه «آتش به اختیاری» پدافند شلیک کننده به هواپیما را مطرح می‌کند: «هیچ گونه اطلاعاتی در مورد ماهیت دقیق توجیه‌سازی‌ها و دستورات دریافت شده توسط یگانهای نظامی در زمانی که به سر پست‌های خود در تهران و اطراف آن فرستاده شدند، در اختیار عموم قرار داده نشده است. اقدامات عملیاتی متعارف بنا به گزارشات به حدی در شب سرنگونی هواپیما نقض شده و تغییر و تخفیف یافته بود که به طور منطقی می‌توان این پرسش را مطرح کرد که آیا به دسته‌های نظامی گفته شده بود حتی اگر نتوانند تمام تاییدات الزامی را بگیرند، به هدف شلیک کنند؟»

واکنش به گزارش کالامار

سخن‌گوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی گفته است «آنیس کالامار»، گزارش‌گر ویژه اعدام‌های فراقضایی، خودسرانه و شتاب‌زده سازمان ملل متحد برای بررسی پرونده هواپیمای ساقط شده توسط سپاه صلاحیت ندارد. اما خانم کالامار، گزارش‌گر پرونده‌هایی است که در آن «حق حیات» افراد نقض شده باشد.

او گزارشی درباره ترور «قاسم سلیمانی»، فرمانده کشته شده نیروی «قدس»، شاخه برون‌مرزی سپاه هم منتشر کرده بود که با استقبال مقام‌های جمهوری اسلامی مواجه شد اما حالا تلاش می‌کنند گزارش وی درباره هواپیمای سرنگون شده و موضوعات مطرح شده در آن را زیر سوال ببرند.

آنیس کالامار گزارش‌های رسمی مقام‌های ایرانی درباره هواپیمای اوکراینی را بسیار مخدوش، متناقض، ناقص و گمراه کننده توصیف کرده و گفته راهی طولانی برای روشن شدن حقیقت در پیش است.

منبع:ایران وایر


فهرست مطالب فرامرز داور در سایت پژواک ایران 

*پیشنهاد تعقیب بین‌المللی مقام‌های جمهوری اسلامی  [2024 Mar] 
* خامنه‌ای «کسالت دارند» و خاتمی «نزد وزیر اطلاعات گریه کرده»  [2024 Jan] 
*ماموران ک‌گ‌ب در ایران؛ جولان با اسناد جعلی در تهران  [2023 Dec] 
* کاخ شاه ایران، ۵۰ سال پیش از حمله حماس به اسراییل  [2023 Oct] 
*میدان آرش؛ ثروتی که کویت و عربستان منکر سهم ایران شدند   [2023 Sep] 
* خودداری جمهوری اسلامی از ارسال نظر به دیوان لاهه درباره اشغال فلسطین   [2023 Aug] 
*قراردادهای ننگین؛ عراق با گاز و پول ایران چه کرد؟   [2023 Jul] 
*ظریف پیشنهاد کرده بود ایران اعلامیه خروج از ان‌پی‌تی بدهد  [2023 Jun] 
* ورود احتمالی پول از عربستان، نشانه سرمایه‌گذاری خارجی یا دفع خطرات ایران؟  [2023 Jun] 
* هیرمند و هامون؛ اختلاف طالبان و جمهوری اسلامی از کجا می‌آید؟   [2023 May] 
*راهنمای تحریم‌های ایران دوره بایدن؛ تشدید چشمگیر تحریم تا اسفند ۱۴۰۱  [2023 Mar] 
*رفتار پرخطر در فردو؛ بازگشت پنهان کاری‌های اتمی ایران   [2023 Feb] 
*جمهوری اسلامی گرفتار در تله دیگر مسکو  [2022 Nov] 
* انفجار آمیا؛ ابعاد تازه دعوای آرژانتین با دو متهم بلندپایه در دولت رئیسی  [2022 Feb] 
*آیا پرونده سرنگونی هواپیمای اوکراینی با موشک‌های سپاه به دیوان لاهه می‌رود؟   [2022 Jan] 
* عواقب استفاده از هلال احمر ایران به نفع یکی از طرف‌های جنگ در خارج  [2022 Jan] 
*چرا چین به دنبال نجات برجام است؟   [2021 Dec] 
*تجهیزات واکسن در چمدان دیپلماتیک سفیر؛ سخنان مخبر چه پیامدی برای ایران دارد؟   [2021 Dec] 
* روسیه چگونه ایران را در تقسیم دریای خزر تنها گذاشت؟   [2021 Nov] 
*درخواست عجیب ظریف از وزیر دفاع   [2021 Sep] 
*دوربین‌ها شکسته، ذخایر اورانیوم افزایش یافته؛ گزارش بسیار منفی آژانس درباره ایران  [2021 Sep] 
*تمدید توافق ایران با آژانس، بازبینی یک پرونده حساس و قدیمی   [2021 May] 
*بمبی که ساخته نشد؛ اسناد اتمی سرقت‌شده از جمهوری اسلامی در یک کتاب   [2021 May] 
*دلیل ارزیابی متفاوت ایران و اروپا از واژه «پیشرفت» در مذاکرات وین چیست؟   [2021 May] 
*خشم سپاه، کینه روسیه؛ آثار مصاحبه ظریف بر آینده او   [2021 Apr] 
*اگر تحریم‌ها رفع شوند، ایران به وضعیت نسبتا عادی بازمی‌گردد؟   [2021 Apr] 
*۱۰ ابهام در گزارش جدید ایران درباره سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی  [2021 Mar] 
* صفحه نخست » حقایق تازه کشف‌شده درباره شلیک به هواپیمای اوکراینی   [2021 Feb] 
*چرا عکس ظریف با رهبران طالبان تکان‌دهنده است؟   [2021 Feb] 
*پایان تحریم‌های تسلیحاتی ایران؛ خرید جنگ‌افزار راحت‌تر است یا دارو؟   [2020 Oct] 
*اسرار جنگ؛ کمک نظامی آمریکا به ایران، سه برابر کمک به عراق  [2020 Sep] 
*طراح مکانیسم ماشه شورای امنیت علیه ایران، لاوروف، وزیر خارجه روسیه بود  [2020 Aug] 
*اسدالله اسدی؛ محاکمه در اروپا با اتهامی که در جمهوری اسلامی حکم اعدام دارد   [2020 Jul] 
*شورای عالی امنیت ملی چه چیزی درباره انفجار در نطنز می‌داند که نمی‌خواهد بگوید؟   [2020 Jul] 
*خاطرات جان بولتون؛ اشتباه محاسباتی تهران و خطری که گذشت   [2020 Jun] 
*ایران و یکی از منفی‌ترین گزارش‌های آژانس در دو دهه گذشته  [2020 Jun] 
*شیوع کرونا و نمایش پیکر فرسوده نظام جمهوری اسلامی   [2020 Mar] 
*پیامد رد پیشنهاد آمریکا در کنترل کرونا برای ایران چیست؟   [2020 Mar] 
*مسوول سرنگونی مرگبار هواپیما بر فراز تهران کیست؟   [2020 Jan] 
*کمتر از یک روز پس از انتشار این پیام، سردار سلیمانی در عراق ترور شد   [2020 Jan] 
*فرهنگ اصطلاحات جمهوری اسلامی در اشاره به اعتراضات   [2019 Nov] 
*اقدام بی‌سابقه امریکا برای مقابله با ایران   [2019 Oct] 
*اتهام امریکا به بانک هالک ترکیه: تبدیل پول ایران به طلا به بهانه خرید دارو و غذا   [2019 Oct] 
*دیدار مرد خنجردار با آیت‌الله خامنه‌ای و محکوم شدن ایران به پرداخت غرامت   [2019 Aug] 
*سپاه پاسداران چگونه مصونیت دیپلماتیک ایران در آمریکا را از بین برد؟   [2019 Jul] 
*نامه‌نگاری‌های اوباما با خامنه‌ای؛ جزئیات نامه‌های «فدایت شوم» چه بود؟   [2019 May] 
*معنی مهم رد پیشنهاد ظریف برای تبادل زندانی با امریکا چیست؟   [2019 Apr] 
*مهلت خطرناک گروه ویژه اقدام مالی به ایران   [2019 Feb] 
*تحریم ایرانی‌های دخیل در باج‌گیری با بیت کوین از سوی آمریکا   [2018 Dec]