۱۶ آذر، پیوستار اعتراض‌ و جنبش در پیوند
عباس منصوران

دانشگاه در سراسر جهان، با ویژگی‌های زمانی و جفرافیایی خود به‌سان بازتابی از جامعه، ‌کم و بیش در برگیرنده همان گروه‌بندی‌های اجتماعی است‌. در ایران نیز دانشجویان در دانشگاه‌‌ها و آموزش‌گاه‌های عالی بنا به خاستگاه  و پایگاه طبقاتی خویش بازتاب خواست‌ها و منافع طبقات و لایه‌های موجودْ از حاکمیت سیاسی و طبقه حاکمه‌اش گرفته تا باندهای حکومتی و لایه‌‌های میانی و پایینی  و طبقه کارگر می‌باشند و از ارتجاع و فاشیسم حکومتی گرفته تا انقلابی‌گری با گرایش سوسیالیستی را بارتاب می‌دهند. دانشجو به‌سان نیرویی غیر ثابت و سیال با پایان گرفتن دوره‌ی آموزشی به جامعه بازگشته و در ساختارهای تولیدی، طبقاتی و سیاسی و اجتماعی کشوری می‌پیوندد. این روند پیوسته در درازای تاریخ، تولید و بازتولید یافته و می‌یابد. در ایران با توجه به حاکمیت همیشگی استبداد دوگانه، اعتراض‌های دانشجویی، خاصه‌ی ضد استبدادی داشته و در ممنوعیت گروهبندی‌های صنفی و سیاسی مستقل، نقش گروهبندی‌سیاسی به خود گرفته‌اند.

به اشتباه و تکراری تاریخی، اعتراض‌های دانشجویی، با نام «جنبش دانشجویی» غلطی مصطلح شده است، غافل از اینکه جنبش، دگرگونی بنیادین در مناسبات اجتماعی و طبقاتی وظیفه‌‌مند و عهده دار است و دانشجویان بنا به موقعیت و رابطه‌اشان با تولید و توزیع و مناسبات طبقاتی، فاقد چنین رسالتی هستند. از همین روی،‌ اعتراض‌های دانشجویی در سرانجام خویش، پس از گذر از خواست‌ها و مطالبات صنفی. سیاسی، به خواست‌های سیاسی بورژوایی گراییده و در اوج این پویش در مخالفت با استبداد حاکم، خواست‌‌های عموم خلقی و همگانی را پیش روی می‌گذارند. از شانزدهم آذر ۱۳۳۲ در اعتراض به سفر ریچارد نیکسون، معاون ریاست جمهوری وقت آمریکا، که اعتراض دانشجویی سه قربانی می‌دهد، تا اعتراض‌های ۲۵ ساله‌ی پس از آن در دانشگاه‌ها در دروان محمد رضا شاه، و کشتار حکومت اسلامی در فروردین تا تیر ۱۳۵۹ در دانشگاه‌‌های سراسر ایران به فرمان خمینی (۱ ) تا ۱۸ تیر ۱۳۷۸ و  به خون کشانیده شدن کوی دانشگاه تهران و کشتار و سرکوب دانشجویان به دستور خامنه‌ای و در ریاست جمهوری خاتمی و تا اکنون، اعتراض‌ها، فراگیرتر و پایدارتر ماندگار بوده است.

حکومت اسلامی با برپایی انجمن‌های اسلامی در دانشگاه‌ها از همان آغاز ‌و سازماندهی دفاتر تحکیم وحدت حوزه و دانشگاه  و دفاتر ادوار تحکیم و نیز دانشجویان بسیجی، تلاش ورزیده است تا همراه با سرکوب هرگونه گرایش مستقل و اعتراضی،  گرایش های مستقل و مردمی جامعه را از بازتاب خواست‌های خویش بازدارد. رد این راستا، با راه‌کارهای حکومتی خاتمیستی به رهبری خاتمی و «مجاهدین انقلاب اسلامی» در حفظ مناسبات حاکم و با سازماندهی از بالای تشکل‌ها و گروهنبدی‌های سیاسی حکومتی، تنها مشارکت ۸ در صد از دانشجویان در اعتراض‌ها را شاهدیم. در این برهه، دانشجویان وابسته به باند حکومتی اصلاح طلبان، در اعتراض به بستن روزنامه سلام به دستور وزارت اطلاعات و نقش عمده سعید امامی معاون سیاسی این ارگان تبه‌کار، دفتر تحکیم از یک تشکل زرد حکومتی دچار فروپاشی می‌شود. زیرا که وظیفه دانشجویان وابسته به این جناح را اکنون احزاب بورژوایی شریک قدرت سیاسی در شمار «حزب مشارکت‌ها» و روزنامه‌های و تریبون‌های دوم خردادی بازتاب می‌دهند. ۱۸ تیر ۷۸، اعتراض دانشجویی، ‌فراگیرتر شده و با سرکوب خونین و شدید، از پیوستن به جنبش اجتماعی و خیابان در میان آتش و خون در چارچوب دانشگاه‌مهار می‌شود. شدت سرکوب در ۱۸ تیر نشان دهنده پتانسیل این اعتراض و حضورگسترده و متراکم در دانشگاه‌ها و نیز بیانگر حضور طبقات و لایه‌‌های گسترده‌تر اجتماعی است. گرایش‌‌های اعتراض دانشجویی در بخش راست و میانه خویش، به قدرت سیاسی و طبقاتی بالایی چرخش داشته و معطوف می‌شود. از همین روی، بخشی با پیوستن به تشکل‌های حکومتی در احزاب بورژوایی وابسته به باندهای درون حکومتی و نیز رسانه‌های بی بی سی و صدای امریکا و بورسیه‌های سیاسی چرخیده و گرایش ‌دارای آرمان‌ها و رویکردهای انقلابی به زندان، ‌اخراج و محرومیت و مهاجرت روی می‌آورد.

گرایش‌های مستقل و روی آور به خواست‌های کارگری و اعتراض‌های مردمی به جامعه‌پیوند می‌یابد. شعارها و خواست‌هایی که بر تارک آن سرنگونی جمهوری اسلامی قرار دارد ویژگی چنین گرایشی است.  در پی این تجزیه، به ویژه با ورود دانشجویان جدید در نیمه نخست سال ۸۰ به بعد، دانشگاه شاهد حضور گرایش سوسیال- دمکراتیکی است که با طرح شعارهای سیاسی، ‌مرز بندی با تمامیت نظام و اعلام همبستگی و پشتیبانی از خواست‌های کارگران و آموزگاران و زنان، نمایانگر می‌شود. این گرایش جوان، با دخالت و جنجال یکی دو جریان سوسیال دمکراتیک که با گریم‌های پسوند ‌کمونیسم کارگری تزیین یافته‌‌اند و نیز سرکوب حکومتی دچار آسیب جدی شده و پس از بازداشت و اخراج چالشگران این گرایش و اجتماعی شدن اعتراض‌ها در خیابان‌های سراسر ایران، به اعتراض‌های اجتماعی گره می‌خورد.

اینک ۱۶ آذر دیگری در تداوم و پیوستار اعتراض‌های دور و دراز و جانفشانی‌های دانشجویان مبارزی که پیوسته شریان‌های اصلی گروهبندی‌های سیاسی انقلابی در جامعه بوده‌ و هستند، ‌بار دیگر و پرخروش‌تر از همیشه کل حاکمیت را به هراس افکنده است. مبارزات ضد استبدادی دانشجویان در نبود و ممنوعیت گروهبندی های سیاسی به‌سان چاوشگران خواست‌های اجتماعی  در پیوند و پشتیبانی از خواست‌های حکومت شوندگان، و نزدیک شدن هرچه بیشتر با خواست‌های طبقه کارگر و لایه‌های تهی دست می‌تواند اعتبار و بازتاب یافته، ‌نیرو گرفته و به‌سان تریبون و پیامرسانان اجتماعی، کارآیی‌های لازمه‌ را در این لحظات تاریخی و تعیین‌‌‌کننده از خویش بروز دهد.

در چنین رویکردی ‌است که شانرده آذر و هر برآمد دانشجویی، شکوهمندانه باید که سرنگونی تمامیت نظام حاکم، آزادی تمامی زندانیان سیاسی، آزادی تشکل‌ها و احزاب، ‌پشتیبانی از خواست‌‌های صنفی و اجتماعی طبقه کارگر و زنان، پشتیبانی از حقوق انسانی زنان و کودکان کار و خیابان، همبستگی و پشتیبانی از خواست‌ها خلق‌های ساکن ایران، و پناهجویان کار و آوارگان افغانستان، همبستگی بین‌المللی با جامعه‌گلوبال،‌ محکومیت تلاش حکومت اسلامی در دستیابی به سلاح هسته‌ای، بر فراز مارش و مبارزات خویش نشانده و بازتاب ‌دهد. جز این رویکرد، در به همان پاشنه می چرخد، و همه‌ی تلاش‌ها و جانفشانی‌ها، به ذوب اعتراض‌های ضد استبدادی در جایگزین استبدادی دیگر ، قربانی می‌شود و تاریخ گواه بسیاری از این تولید و بازتولید‌هاست.

"یادداشت های هفته"، ویژه سایت دیدگاه نوشته می شوند. در صورت تمایل به باز تکثیر متن، لطفا منبع را "یادداشت های هفته سایت دیدگاه" قید کنید.

عباس منصوران

۱۵ آذر ماه ۱۳۸۸

 
۱- پیام نوروزی فروردین ١٣۵٩ فرمان به خون کشانیدن دانشگاه‌‌ها و مراکز آموزش و آموزشگاه‌ها ار در پی داشت:

باید انقلابی اساسی در تمام دانشگاه‌های سراسر ایران به وجود آید  . اساتیدی که در ارتباط با شرق و یا غربند، تصفیه گردند و دانشگاه محیط علم شود… اگر ما تربیت اصولی در دانشگاه‌ها داشتیم، هرگز طبقه‌ی روشنفکر دانشگاهی‌ای نداشتیم که در بحرانی‌ترین اوضاع ایران، در نزاع و چند دستگی با خودشان باشند و از مردم بریده باشند… اکثر ضربات مهلکی که به این اجتماع خورده است از دست اکثر همین گروه روشنفکران دانشگاه رفته‌ای‌ست که همیشه خود را بزرگ می‌دیدند و می‌بینند… طلاب علوم دینی و دانشجویان دانشگاه‌ها باید در روی مبانی اسلامی مطالعه کنند و شعارهای گروه‌های منحرف را کنار بگذارند و اسلام راستین را جایگزین تمام اندیشه‌ها نمایند  … دانشجویان عزیز، راه اشتباه روشنفکران دانشگاهی غیرمتعهد را نروید و خودرا از مردم جدا نسازید…” 

منبع:دیدگاه


عباس منصوران

فهرست مطالب عباس منصوران در سایت پژواک ایران 

*فراخوان دفتر روابط بین‌الملل حزب کمونیست ایران برای پشتیبانی از جنبش جاری در ایران  از خیزش ستمدیدگان برای نان، ‌کار،‌ آزادی! پشتیبانی کنیم [2022 May] 
*اورآسیا، دکترین دوگین و نئوتزاریسم پوتینی در جبهه‌ی اکراین  [2022 Mar] 
* جنبش آموزگاران و فرهنگیان و دانش آموزان، یک برآمد صنفی صِرف نیست  [2022 Jan] 
*از شوراگرایی تا شورا و اشاره به یک آسیب شناسی   [2021 Sep] 
*طرح امنیتی «پایپینگ» برای مهار اعتصاب سراسری کارگران  [2021 Jul] 
*در محکومیت اخلال در محاکمه‌ی یکی از عاملین کشتار ونسل کشی در ایران  [2021 Jul] 
* بخوان به نام کمون! به مناسبت صد و پنجاهمین سالگرد کمون پاریس!   [2021 Mar] 
* جعل تاریخ و جعل ماهیت و اهداف سیاهکل در خدمت نئولیبرالیسم   [2021 Mar] 
*از ناسیونالیسم تا دولت های شب پا تبیین ریشه های بحران از نگاه انحلال طلبان در رهبری خودبرگزیده ی کومه له  [2021 Mar] 
*مهدی کوهستانی نژاد بازهم ورودی دیگردر آلوده سازی جنبش کارگری و برآمد سیاهکل در ایران  زیر نام « تاثیر جنبش کارگری بر جنبش سیاهکل...»(۲) [2021 Feb] 
*مهدی کوهستانی نژاد بازهم ورودی دیگردر آلوده سازی جنبش کارگری و برآمد سیاهکل زیر نام « تاثیر جنبش کارگری بر جنبش سیاهکل...»(1) [2021 Jan] 
*هوشنگ عیسی بیگلو‌، نماد آزادیخواهی، مقاومت و منش انسانی   [2015 Jan] 
*اکراین جبهه اروپایی رویارویی دو بلوک سرمایه داری جهانی  [2014 Mar] 
*«غریبه ای به نام کتاب»  [2014 Feb] 
*بحران سازی هایی که هنوز هم نادیده گرفته می شوند  [2014 Feb] 
*بیعت در وحدت، در لانه ی کرکس ها  [2014 Jan] 
*لغو«اعدام» یا توهم زایی لغو  [2013 Dec] 
*آگاهی طبقاتی  [2013 Dec] 
*رفیق صدیقه حائری،زنی از گردان انقلاب   [2013 Dec] 
*حافظه تاریخی، آگاهی تاریخی  [2013 Dec] 
*حافظه تاریخی، آگاهی تاریخی (۲)  [2013 Nov] 
*حافظه تاریخی، آگاهی تاریخی (۱)  [2013 Nov] 
*«خدایان نجاتم نمی‌دادند» (۱) حکومت ایران،‌ قاتل مجاهدین [2013 Sep] 
*استبداد حاکم بر سازمان مجاهدین  [2013 Jun] 
*تناقض‌های حکومت باندها و بمب‌ موعود عجله ‌فرجه  [2013 Jun] 
*اتحادیه های سنتی، بستری برای رفرمیسم  [2013 Mar] 
*اقدام مستقیم کارگران، گامی به‌سوی پالایش جنبش کارگری  [2013 Mar] 
* هوشنگ عیسی بیگلو‌، نماد آزادیخواهی، مقاومت و منش انسانی  [2013 Feb] 
*سوسیالیسم پرولتری در نقد بولیواریسم ضد سوسیالیستی (6)  [2012 Dec] 
*سوسیالیسم پرولتری در نقد بولیواریسم ضد سوسیالیستی (5)  [2012 Dec] 
*سوسیالیسم پرولتری در نقد بولیواریسم ضد سوسیالیستی (۴)   [2012 Nov] 
*سوسیالیسم پرولتری در نقد بولیواریسم ضد سوسیالیستی (۳)  [2012 Nov] 
*بحران فراگیر سرمایه‌، نقد اقتصاد سرمایه‌داری (۱۸)  [2012 Nov] 
*سوسیالیسم پرولتری در نقد بولیواریسم ضد سوسیالیستی (2)  [2012 Nov] 
*سوسیالیسم پرولتری در نقد بولیواریسم ضد سوسیالیستی (۱)  [2012 Nov] 
*بحران فراگیر سرمایه‌، نقد اقتصاد سرمایه‌داری(۱۷)  [2012 Nov] 
*بحران فراگیر سرمایه‌، نقد اقتصاد سرمایه‌داری (۱۶)  [2012 Nov] 
*بحران فراگیر سرمایه‌، نقد اقتصاد سرمایه‌داری (۱۵)  [2012 Oct] 
*بحران فراگیر سرمایه‌، نقد اقتصاد سرمایه‌داری (14)  [2012 Oct] 
*آب را گل بکنید! علیه تریبونال دادخواهی   [2012 Sep] 
*«ایدئولوژی آلمانی»[1]،دستیافتی فلسفی در نقد ایدئولوژی (۹)  [2012 Aug] 
*«ایدئولوژی آلمانی»[1]،دستیافتی فلسفی در نقد ایدئولوژی (۶)  [2012 Jun] 
*پایان دوران کیمیایی تشکل های کارگری و ضرورت سازمان یابی‌های نوین  [2012 May] 
*دوران کیمیایی تشکل های کارگری و ضرورت سازمان یابی‌های نوین ضرورت روی کرد طبقاتی پرولتاریا به سیاست (بخش دوم) [2012 May] 
*دوران کیمیایی تشکل های کارگری و ضرورت سازمان یابی‌های نوین  [2012 Apr] 
*آلترناتیوِ بازتولید فرهنگی استبداد شرقی و تقویم برهنگی ها  [2012 Apr] 
*«ایدئولوژی آلمانی»[1]، دستیافتی فلسفی در نقد ایدئولوژی (۶)  [2012 Apr] 
*«ایدئولوژی آلمانی»، دستیافتی فلسفی در نقد ایدئولوژی  [2012 Mar] 
*«ایدئولوژی آلمانی» ، دستیافتی فلسفی در نقد ایدئولوژی (۴)  [2012 Feb] 
*حکومت یا دولت؟ هیاهوی انتخابات حکومتی تحریم، روی دیگر سکه‌ی ترمیم و شرکت  [2012 Feb] 
*«ایدئولوژی آلمانی» ، دستیافتی فلسفی در نقد ایدئولوژی (۳)  [2012 Feb] 
*نظام بحران، بحران تحریم، بحران تغییر  [2012 Jan] 
*«ایدئولوژی آلمانی»، دستیافتی فلسفی در نقد ایدئولوژی (۲)  [2012 Jan] 
*در بیان کرکس ها و فداییان!  [2012 Jan] 
*«ایدئولوژی آلمانی»، دستیافتی فلسفی در نقد ایدئولوژی (۱)  [2012 Jan] 
*بحران فراگیر سرمایه‌، نقد اقتصاد سرمایه‌داری (۱۳)  [2012 Jan] 
*آدونیس های زمینی، چکامه سرایان سوریه  [2011 Dec] 
*پرستو در باد، روایتی از مبارزه، عشق و بازنگری بینش چریکی  [2011 Nov] 
*گزارشی از مرگ کارگر گمنامی که در ۲۲ تیر ۱۳۷۸ به دست جنایت‌کاران جمهوری اسلامی کشته شد  [2011 Nov] 
*چشم‌انداز تغییر نظام در ایران و مداخله‌ی خارجی  [2011 Nov] 
*بحران فراگیر سرمایه‌ نقد اقتصاد سرمایه‌داری (۱۱)  [2011 Oct] 
*بازگشایی مدارس و آموزشگاه‌ها  [2011 Sep] 
*بحران فراگیر سرمایه‌ نقد اقتصاد سرمایه‌داری (۱۰)  [2011 Sep] 
*بحران فراگیر سرمایه، نقد اقتصاد سرمایه‌داری (۹)  [2011 Aug] 
*یونان به چند پول می ارزد؟! بحران فراگیر سرمایه‌، نقد اقتصاد سرمایه‌داری (۷) [2011 Jun] 
* جنایت کشتار در اردوگاه اشرف، جنایت علیه بشریت است  [2011 Apr] 
*بحران فراگیر سرمایه‌، نقد اقتصاد سرمایه‌داری (۷)  [2011 Mar] 
*بحران فراگیر سرمایه‌، نقد اقتصاد سرمایه داری (۶)  [2011 Mar] 
*اعتصاب سراسری کارگران، تنها سلاح در برابر نسل کشی  [2011 Mar] 
*بحران فراگیر سرمایه‌، نقد اقتصاد سرمایه داری   [2011 Mar] 
*بحران فراگیر سرمایه‌، نقد اقتصاد سرمایه داری (۴)  [2011 Feb] 
*بحران فراگیر سرمایه‌ با خوانش مارکس (۳)  [2011 Jan] 
*بحران فراگیر سرمایه‌ با خوانش مارکس (۲)  [2011 Jan] 
*بحران ساختاری سرمایه‌ با خوانش مارکس (۱)  [2010 Dec] 
*یادِ بسیارانِ اسیر  [2010 Dec] 
*قتل‌های حکومتی و حکومت قاتل‌ها  [2010 Dec] 
*براي كشورما نمي‌شود خط فقر تعريف كرد   [2010 Nov] 
*از شهلا جاهد باید دفاع کرد  [2010 Nov] 
*کابوس نئوفاشیسم، ناسیونال مهدویسم  [2010 Aug] 
*دکترین شوک یا فاشیسم اقتصادی میلتون فریدمن (۱)  [2010 Aug] 
*خیزش همه‌گانی و ستیز الیگارش‌ها (۱۰)  [2010 Jul] 
*خیزش همه‌گانی و ستیز الیگارش‌ها (۹)  [2010 Jul] 
*نظریه‌پرداز دکترین شوک و اقتصاد فاشیستی و راز ظهور یک زبان شناس (۴) اکبر گنجی از قلم طلایی کرملین تا جایزه بنیاد فریدمن [2010 Jun] 
*نظریه‌پرداز دکترین شوک و اقتصاد فاشیستی و راز ظهور یک زبان شناس (۳)  [2010 Jun] 
*جایزه‌ی نظریه‌پرداز دکترین شوک و اقتصاد فاشیستی و راز ظهور یک زبان شناس (2) اکبر گنجی از قلم طلایی کرملین تا جایزه بنیاد فریدمن  [2010 May] 
*جایزه‌ی نظریه‌پرداز دکترین شوک و اقتصاد فاشیستی و راز ظهور یک زبان شناس (۱) اکبر گنجی از قلم طلایی کرملین تا جایزه بنیاد فریدمن [2010 May] 
*نان و خون نه!‌ نان و گل سرخ!  [2010 May] 
*ضرورت سازمان‌یابی شوراهای بیکاران  [2010 Apr] 
*منافات حقوق بشر با حقوق انسان  [2010 Apr] 
*پیمان شوم و «روحانیت کمپرادور»  [2010 Mar] 
*تعیین حداقل دستمزد،‌ چالش شديد کار و سرمایه  [2010 Mar] 
*پیامی بر پیکر علی کروبی، با امضا کبود ومُهر ولایت  [2010 Feb] 
*برای کار ، نان و آزادی  [2010 Feb] 
*بودجه بحرانی و بحران زای حکومت نظامی ۸۹  [2010 Feb] 
*یاد سازمانده اعتصابات و جنبش شورایی نفتگران گرامی‌باد  [2010 Feb] 
*خیزش همه‌گانی و ستیز الیگارش‌ها  [2010 Jan] 
*همصدایی هراسناکان قیام  [2010 Jan] 
*طبقه کارگر ایران، در سالی که گذشت  [2010 Jan] 
*خیزش همه‌گانی و ستیز الیگارش‌ها  [2009 Dec] 
*خیزش همه‌گانی و ستیز الیگارش‌ها(۷)  [2009 Dec] 
*۱۶ آذر، پیوستار اعتراض‌ و جنبش در پیوند  [2009 Dec] 
*قطعنامه چهارم شوراى حكام آژانس بين‌المللى انرژى اتمى و روانپریشی الیگارش‌مهدویون  [2009 Dec] 
*بحران حاکم و حاکمیت بحران   [2009 Nov] 
*خیزش همه‌گانی و ستیز الیگارش‌ها (۶)  [2009 Nov] 
*هدف فوری و استقلال طبقاتی کارگران  [2009 Nov] 
*خیزش همه‌گانی و ستیز الیگارش‌ها (۵)  [2009 Oct] 
*نشست وین گام دیگری در مرداب مشروعیت بخشی   [2009 Oct] 
*انرژی هسته‌ای، چماق ارتجاعی!  [2009 Oct] 
*خیزش همه‌گانی و ستیز الیگارش‌ها (۴)  [2009 Oct] 
*پیرامون شعارها  [2009 Sep] 
*خیزش همه‌گانی و ستیز الیگارش‌ها (۳)  [2009 Sep] 
*«سبد» سرکوب و راه‌کار حاکمیت کودتا  [2009 Sep] 
*خیزش همه‌گانی و ستیز الیگارش‌ها (۲)  [2009 Aug] 
*«نه زیستن، ‌نه مرگ»، «دوزخ روی زمین» و گزمه‌گان دوزخ  [2009 Aug] 
*خیزش همه‌گانی و ستیز الیگارش‌ها  [2009 Aug] 
*شکاف مرگ آور و کودتای باندهای حکومتی در برابر قیام حکومت شوندگان   [2009 Jun] 
*انتخاب متجاوز  [2009 May] 
*ایدئولوژی کشتار و تروریسم در غزه  [2009 Jan] 
*طرح موازی یک موضوع یا پنهان‌داشتن منبع و مرجع اشاره‌ای‌ به مقاله‌ «باور به معاد: ایمان به شکنجه» و کتاب «دوزخ روی زمین» [2008 Dec] 
*آسیب‌شناسی «هشدار» زرافشان  [2008 Nov] 
*محمود درویش قلب بیدار فلسطین   [2008 Aug] 
*این امیرحسین فطانت همان شکارچی دانشیان و گلسرخی‌ست؟  [2008 Jan]