نامه بنی صدر به خمینی در اول خرداد 1359
این همه خشونت در خور یک حکومت فاشیستى هم نیست!
ابوالحسن بنیصدر
بازخوانی تاریخی اول را به نامهای اختصاص میدهم که ابوالحسن بنی صدر در یکم خرداد ۱۳۵۹ خطاب به آقای خمینی نگاشته است، این نامه اولین بار است که روی وب منتشر می شود.
متن کامل نامه به شرح زیر است:
بسمه تعالى
معروض ميدارد:
از جمله نوارها، نوارى است كه در آن گوينده میگويد بايد نگذاشت بنىصدر در هيچ زمينهاى موفق بشود تا بتوان ظرف ۶ ماه مجلس را در مقابل او قرار داد و مجبور باستعفايش كرد. اگر ظرف اين مدت استعفا نكرد، بايد او را ترور نمود (۱).
و وقتى درست دقت بشود هر قدمى كه برداشته ميشود مانعى ميتراشند كه بى نتيجه شود. موارد را میآورم:
۱- ارتش:
وقتى اينجانب عهدهدار مسئوليت شدم، شيرازه ارتش از هم پاشيده بود. روحيه ياس حاكم گشته بود و هر روز در پادگانها تظاهرات بود (۲). از دلايل بسيار بر درستى اين امر ميگذرم و استناد میكنم به فرمايش خود شما در پيام روز اول سال كه ديگر نميتوانيد اين وضع را در ارتش تحمل كنيد. چرا آنطور شده بود، از دلايل ديگر كه بگذريم باين دليل اساسى كه ميخواستند مشكل ارتش را از راه تغيير اشخاص حل كنند حال آنكه مشكل ارتش بدون ايجاد روحيه و تجديد سازمان ممكن نيست. با ايجاد روحيه، گنبد را بازگرداندم و در كردستان نيز ارتش را از رخوت بيرون آوردم و تا امروز ۴۰۰ كشته و ۱۰۰۰ زخمى داده است. اما بلافاصله شروع شد. خدمت رسيدند و نوشتهاى گرفتند كه در ارتش تفتيش كنيد و هفتهاى يك گزارش بدهيد. در كجاى دنيا و در كدام تاريخ ارتش ميتواند با اينگونه اظهار علنى سوظن برسر پا بماند؟
چطور ارتش از فرماندهانى فرمان ببرد كه اينطور طرف بىاعتمادى قرار گرفتهاند؟ رهبر بايد از طريق فرماندهان خود گزارش دريافت كند و اگر بازرسى را لازم میبيند بطور مخفى اينكار را بكند وقتى علنى شد بازرسى ممكن نميشود چون همه ميدانند چگونه خود را از بازرسان مخفى كنند. تنها نتيجه اينكار بهم ريختگى میشود.
براى اطمينان از ارتش بايد سازمان آنرا دگرگون كرد و اگر بگذارند اينكار زود انجام میگيرد و توطئه كودتا غير ممكن ميشود و كارآئى ارتش به حداكثر ميرسد. صحبت زياد است محض نمونه اين مختصر عرض شد.
۲- مجلس:
میآيند خدمت شما كه از شما گفته و نوشته بگيرند كه... و بعرض ميرسانند كه من ميخواهم مجلس تضعيف بشود. داستان مصدق و مجلس را پيش میكشند و... حال آنكه كاملاً عكس حقيقت را میگويند و جاى تاسف است كه توجه نمیفرمائيد. عدهاى با دين را مامور بفرمائيد تحقيق كنند و به شما گزارش صحيح بدهند بلكه معلوم بشود من مجلس قوى ميخواهم و آنها كه خوابهاى آشفته براى ايران ديدهاند، مجلس ضعيف ميخواهند تا همواره جلو چشم مردم وسيله مايوس كردن مردم از اين جمهورى بشود.
عرض شد بايد به تقلبات انتخاباتى رسيدگى شود فرموديد صحيح است اما بدون اينكه صبر شود و نتيجه تحقيق معلوم شود، آمدند و از شما امريه گرفتند و دور دوم را شروع كردند، نتيجه اينكه بيش از۶ ميليون نفر شركت نكردند. باتوجه باينكه ۱۹۰ نماينده در دور دوم معين ميشوند و آنهم با اكثريت نسبى اين مجلس معرف يك هفتم مردم ايران بيشتر نميشود. اين مجلس ضعيف است يا قوى؟ اينها چون مرض خودپرستى دارند هر حرفى را در رابطه با شخص رئيس جمهور تعبير و تفسير میكنند. حال آنكه اگر مقصود نجات كشور نبود و مقصود قدرتطلبى بود از اين مجلس بهتر نمي شد. در همه جاى دنيا در انتخابات مجلس بيشترين راى دهندگان شركت میكنند. اگر گروه گرائى نشده بود و سعى میكرديم آزادى واقعى انتخابات را بوجود میآورديم، مجلس قوى بوجود میآمد. در حال حاضر اوضاع كشور آنقدر بحرانى است كه مجلس ضعيف دردى را دوا نكند. بايد مجلس تقويت بشود و يكى از راههاى تقويت آن ايناست كه محل زد و بندها نشود آنطور كه آن شخص در نوار گفته است نخواهد رئيس جمهورى را تابع خود كند و هر روز در آن كشمكش شود. اين مجلس اگر بخواهد اسباب دست افرادى بشود كه ميخواهند بههر قيمت قدرت را قبضه كنند، حتماً وسيله تشديد بحران میشود و قطعاً سرنوشت انقلاب و ايران را بخطر میاندازد (۳)
۳- گروگانها:
لابد مطالب نوار را بعرض رساندهاند. جاى كمال تاسف است ما ملتى را در ازاء ۵۰ نفر گروگان امريكا بكنيم و آن گروگانها را به "برگ برنده" برضد رئيس جمهورى تبديل كنيم. كسى (که) دوبار به وزارتخارجه امريكا نامه اعتذار نوشته است امروز دم از محاكمه آنها میزند و برابر خبر موثق امريكائىها 3 گروه را مامور قتل گروگانها كردهاند اگر براى امريكائيها آزادى اينها اينقدر اهميت دارد چرا گروههاى تروريست را مامور قتل آنها میكند. حيف نيست كه ما كار اصلى را كه استقلال واقعى كشور است رها كنيم و با استفاده از گروگانها در داخل بازى قدرت بكنيم؟ (۴)
۴- اقتصاد
با آنكه كشور در محاصره اقتصادى است، با تلاش شبانه روزى خود و تنى چند از مسئولان مخصوصاً آقاى نوبرى و آقاى صراف، چرخ اقتصاد را بحركت درآورديم و هر روز تظاهرات بيكاران در همه شهرها بود، مدتى است قطع شده است. اما تا ديدند در اين زمينه توفيقى بدست آمده است، فوراً يادشان آمد كه بايد ثروتها را بطور مساوى تقسيم كرد و شب و روز مشغولند بلكه دوباره چرخها را از حركت بياندازند (۵).
۵- امنيت و قضاء:
بخدا اينهمه خشونت در خور يك حكومت فاشيستى نيست چه رسد به يك حكومت اسلامى ديروز كه از سفر بازگشتم ۳۰ محكوم باعدام يا اعدام شدهاند و يا منتظر اعدام هستند. با اين ميزان خشونت جامعه همگرائى پيدا نمىكند و جو سنگينتر میشود. غالب محكومان بناحق محكوم میشوند (۶). در خوزستان از راه اجراى يك طرح و با تشويق و دلگرمى دادن به نظاميان و ژاندارم و سپاه ايجاد همكارى ميان آنها و ايجاد اميد ميان مردم بسيار محروم عرب، امروز يكماه و نيم است كه ديگر اتفاقى نيافتاده اما قطع دارم كه بزودى با عناصرى كه در سپاه دارند، بخدمت ميرسند و حرفهائى برضد ارتش و ژاندارمرى میگويند و دوباره همكارى اينها را از بين میبرند و بى نظمى و عدم امنيت را دوباره رواج ميدهند.
حرف زياد است، اميد من بعد از خدا باين بود كه آقا اعتماد داريد و در امور اقلاً قبلاً صحت و سقم هر مطلب را از من میپرسيد. من براى مقام داوطلب رياست جمهورى نشدم وضع را سخت ديدم خود را به آتش انداختم بلكه وضيعت را نجات بدهم اينك هم در صفحه جداگانه استعفا خود را مینويسم خدمت شما باشد هر وقت ديديد مصلحت كشور است بفرمائيد منتشر كنند و تا وقتى اعتماد هست اجازه نفرمائيد گروه بازان قدرت پرست مانع كارها بشوند. در شبانه روز ۴ ساعت استراحت ندارم لازم ترور نيست با اين كار كشنده و جنگ اعصاب ۶ ماه نمكشد كه از پا در میآيم. وضع بغايت سخت است هر اندازه اميد ايجاد میكنم، فوراً تبديل به ياس میكنند.
ابوالحسن بنى صدر
۱۳۵۹/۳/۱
توضیح:
۱- نوارها، نوارهای معروف سخنان حسن آيت هستند. در اين نوارها، او گفته بود: در طرح تعطيل دانشگاهها، بنى صدر توانست بر موج سوار شود. اين بار، طرحى تهيه كردهايم كه پدر بنى صدر هم حريف نمیشود.
۲- بنابر گزارشهاى فرماندهان سه نيرو، ميزان آمادگى نيروى زمينى صفر درصد و ميزان آمادگى نيروى هوائى ۱۰ درصد و ميزان آمادگى نيروى دريائى ۲۰ درصد بود. نخستين كار، رساندن آمادگى سه نيرو به حداكثر بود. با وجود اينكه بطور مرتب كارشكنى میشد، تغيير سازمان ارتش از استبدادى به مردم سالار و بالا بردن ميزان آمادگى آن، مانع از سقوط ايران بهنگام حمله عراق شد. توجه به اين امر كه در كردستان، پيش از حمله عراق، به تحريك رژيم صدام، جنگ را براه انداخته بودند، بسيار مهم است.
۳- گزارشهاى هیاتهاى بازرسى از وقوع تقلبهاى بسيار حكايت مىكردند. آن زمان، آقاى خمينى گفته بود: همين مجلس خوب است!
امروز كه واقعيت از پرده بيرون افتاده و آقاى هاشمى رفسنجانى در عبور از بحران، با صراحت مىنويسد(نامه ۲۸ بهمن ۱۳۵۸ بهشتی، موسوی اردبیلی، خامنه ای، باهنر و هاشمی رفسنجانی به خمینی): «احتمال اینکه روال موجود مانع تشکیل مجلس شورای اسلامی احتمالی گردد که جنابعالی بدان دل بسته اید و امیدوارید بتواند نارسائی ها و کمبودهای رئیس جمهور را جبران کند، قابل توجه و تکلیف آور است» که همان بازنوشتن «امام به ما فرمود شما سعی کنید مجلس را دردست بگیرید» است.
و امروز كه كودتاى خرداد ۶۰ وقوع يافته است و باز آقاى هاشمى رفسنجانى در عبور از بحران مىنويسد: «امام فرمودند زودتر مجلس در مورد آقای بنی صدر تصمیم بگیرد» (یادداشت دوشنبه ۲۵ خرداد ۶۰، صفحه ۱۵۶) و امروز كه بر همگان روشن است كه ملاتاريا مجلس دست نشانده بى اختيار مىخواهد، هم اهميت تاكيد بنى صدر بر استقلال و توانمندى مجلس بر مردم آشكار مىشود و هم مسلم مىگردد كه نزاع ميان مجلس و رئيس جمهورى نبوده، بلكه نزاع ميان استبداديان (خط سيد ضياء) با آنها بود كه بنابر اصل استقلال و آزادى، مجلس نماينده واقعى مردم و مستقل مىخواستند.
۴- ماجراى سازش برسر گروگانها تازه شروع شده بود. همانطور كه در نامه آمده است، آن زمان، معلوم بود كه ملاتاريا در كار استفاده از گروگانها براى تصرف قدرت است. نقد از «مطالب نوار»، نوار صحبتهاى آقاى محمد حسين بهشتى خطاب به محارم خود بوده است. در اين نوار گفته بود: از گروگانها بايد مثل يك آتو برضد بنى صدر و كارتر استفاده كرد.
اين نوار، رئيس جمهورى و همكاران او را هشيار كرد تا از نزديك مراقب سازش پنهانى برسر گروگانها باشند. زيرا آتو كردن گروگانها برضد كارتر، تنها يك راه داشت و آن سازش با رقيب كارتر برسر گروگانها بود. و آتو كردنش برضد بنى صدر به كودتا ميسر مىشد. در عمل نيز، سازش پنهانى با گروه ريگان - بوش موجب شكست كارتر در انتخابات رياست جمهورى شد و در پى آن، كودتاى خرداد ۶۰ واقع گشت.
در نامه اشاره به كسى است كه دو بار نامه پوزش خواهى به وزارت خارجه امريكا نوشته است و امروز كه ايران گيتىها شناخته شدهاند، مواضع آن روزشان درباب گروگانها به ايرانيان پند مىآموزد که با رويدادهاى سياسى كه در ابهام انجام مىگيرند (گروگانگيرى يكى از مهمترين اينگونه رويدادها است) نبايد موافقت كرد.
۵- اشاره است به سخنان آقاى بهشتى. لازم به يادآورى است كه از جمله نخستين برخوردها با رهبرى حزب جمهورى اسلامى، بخاطر باجگيرى حزب از بازاريان روى داد. حزب از بهاى كالاها، درصد مىگرفت و بدينسان بود كه دخالت قدرت طلبان اسباب تورمی را فراهم آورد كه عوامل غير اقتصادى داشت و دارد (رانت خوارى).
۶- يك مورد از دهها مورد اعتراض به اعدامها و سنگين كردن جو خشونت در جامعه.
منبع:
کتاب نامه ها از آقای بنی صدر به آقای خمینی و دیگران....انتشارات انقلاب اسلامی - ص ۴۴- ۵۰