«شورای ملی» در ترازوی سنجش
اسماعيل نوری‌علا

دوست دارم مطلب اين هفته را با اين سخن آغاز کنم که صميمانه آرزو دارم «شورای ملی برای انتخابات آزاد»، که با شرکت شاهزاده رضا پهلوی اعلام موجوديت کرده است، عليرغم آنچه که هفتهء پيش نوشتم و اين هفته نيز مشغول نگارش آنم، در کار نجات ايران موفق شود و اميدی را که بخصوص در دل بسياری از جوانان ايران برافروخته است متحقق سازد. به کلامی ديگر، صميمانه آرزومندم که همهء سخنانم غلط و پيش بينی هايم بی پايه از آب درآيند. اين گزينه برای من گواراتر از نجات نايافتن وطنم است. با اين همه، به دلايلی که در پايان اين مطلب خواهم آورد، نمی توانم از ابراز نگرانی نسبت به آيندهء اين «شورا» و بخصوص نتايجی که ممکن است کارکرد آن برای بی اعتبار کردن حرکت های اپوزیسیون سکولار دموکرات حکومت اسلامی (و حتی شخص شاهزاده که، بنظر من، وجودش برای پيروزی اپوزيسيون می تواند سخت مفيد افتد) خواهد داشت خودداری کرده و دلايلم برای اين نگرانی را توضيح ندهم.

بخصوص که انتقادات علنی و صريح هفتهء پيش من نسبت به آنچه نام «شورای ملی برای انتخابات آزاد» را بر خود دارد، و اکنون بر همگان آشکار شده که اقدام به تشکيل آن با نظر و حمايت شاهزاده رضا پهلوی صورت گرفته است، واکنش های مختلفی را برانگيخته که پاسخ به برخی از آنها می تواند به شفاف سازی جريانات کمک کند. البته همينجا بگويم که من برای پاسخگوئی به آنچه هائی که آقای دکتر اميد مهر، ديپلمات بلند سابقهء حکومت اسلامی و عضو فعلی «کمپين سفارت سبز» و از مؤسسان اين «شورا»، چه شخصاً و چه از طريق ايادی خود، در مورد من گفته و نوشته اند هيچ دليلی نمی بينم، و تا اين نکته ها روشن نشوند که اين «کمپين»، و شخص آقای اميد مهر، در گذشته چه می کرده اند و اکنون در شورای وابسته به شاهزاده رضا پهلوی چه نقشی داشته اند و چه وعده هائی به ايشان داده اند و نيز چگونه، با حضور دائم در برنامه های تلويزيونی، خود را به سخنگوی اين شورا تبديل کرده اند، ناگزير به سکوت و انتظار هستم.

در عين حال به من ايراد گرفته شده است که بجای پرداختن به محتوای «منشور» منتشره از جانب اين نهاد و نقد و بررسی آن، به چگونگی شکل گرفتن شورا و ماهيت برخی از اعضاء آن ايراد گرفته ام. از آنجا که در اين مطلب نيز همچنان به آن متن نخواهم پرداخت، لازم است گفته باشم که، به نظر من، چارهء کار ما «متن» هائی که می نويسيم (و اغلب نود در صد شبيه هم از آب در می آيند) نيست، بلکه مهم چگونگی انجام کار تشکيلاتی و ماهيت، نيات، و عملکرد اشخاصی است که به اين مهم اقدام می کنند. اينکه فهرستی ناقص يا کامل از آرزوهای بديهی ايرانيان تهيه کنيم و مدعی شويم که آن را با خون دل و رنج فراوان و وقت بسيار تکميل کرده ايم هيچ ربطی به آن چگونگی و ماهيت ندارد. تازه بگذريم از اينکه سه شنبهء گذشته خانم نازيلا گلستانه (که هنوز سمت و نقش ايشان در اين جريان روشن نيست اما از همه می شنويم که ايشان از تعيين کنندگان کارها و نقش ها و حرکت ها هستند) در برنامهء ياران آقای ميبدی اعلام داشتند که «متن منشور از ايران به دست ما رسيده است!»

اما در مورد واکنش های ديگر بايد بگويم که برخی از آنها شامل نکاتی چند هستند که توجه به آنها می تواند برای روشن ساختن نکاتی مبهم در اين زمينه کمک کند. بدين لحاظ، با کمال بی رغبتی نسبت به ورود ديگرباره در اين مبحث، مطلب اين هفته را نيز به توضيحاتی چند در همين زمينه اختصاص می دهم.

***

من سلسله بحث های خود را در مورد «ضرورت ايجاد يک آلترناتيو سکولار دموکرات در خارح کشور در برابر حکومت اسلامی» چهار سال پيش با نوشتن مقاله ای با عنوان «تأملی بر مقولهء آلترناتيو سازی» آغاز کردم[1]. از آن پس تاکنون، احتمالاً اين شصتمين مطلبی است که در اين مورد می نويسم و اگر خوانندگان گرامی ام به مجموعهء اين مقالات، که بصورت يک کتاب اينترنتی و به رايگان منتشر شده، مراجعه کنند[2] خواهند ديد که تمام کوشش من، و شبکهء سکولارهای سبز که عضوی از آنم، در اين چهار ساله معطوف به توضيح و استدلال در مورد نکات زير بوده است:

1. مردم ايران، در چند مرحله، نارضايتی خود را از حکومت اسلامی نشان داده و خواستار نابودی آن شده اند. از نظر من، آنچه آنان را از اين حکومت سر خورده کرده است ايدئولوژيک بودن قانون اساسی اين حکومت و مقررات گوناگون منبعث از آن است که همگی بر مبنای شريعت فرقهء اماميه نوشته شده و بندهای مربوط به اين ابتنا تغييرناپذير اعلام گشته اند. در عين حال اين قشر حاکم در اين حکومت سرکوبگر بشدت در برابر اصلاحات مقاومت کرده و تن به هيج نوع تغييری نمی دهد و در نتيجه مردم ايران، که خواستار گذار کم هزينه از اين رژيم بوده اند، اکنون بخوبی از اين واقعيت واقفند که ديگر نمی توان به اصلاح تدريجی رژيم دل بست.

2. در عين حال، اين رژيم سرمنشاء اصلی خطراتی همچون حملهء نظامی به ايران و، در پی آن، تجزيهء احتمالی کشور است و برای جلوگيری از تحقق اين خطرات لازم است که هرچه زودتر کاری کرد.

3. پس، نابود سازی يا «منحل کردن ِ» حکومت اسلامی، چه با خشونت و چه بی خشونت، چه از طريق مقاومت مدنی و چه از راه سرنگونی، چه بوسيلهء انتخاب شعارهای معتدل و چه بصورت انقلاب، و با توجه به اينکه نحوهء انحلال را واکنش خود اين حکومت نسبت به مبارزات تعيين می کند و نه مبارزان، يک ضرورت اجتناب ناپذير است.

4. اگر نخواهيم اين حکومت با حملهء بيگتانگان فرو بريزد، و اگر می خواهيم مبارزات مردم ايران را تنها وسيلهء نابودی رژيم بدانيم، در اين صورت بايد بپذيريم که شکست کوشش های تا کنون مردم ايران بعلت فقدان يک «رهبری غير ايدئولوژيک» بوده است. آنگاه، ماهيت اين رهبری نمی تواند برآمده از انديشهء «سکولار دموکراسی» نباشد؛ انديشه ای که سال ها است در سراسر دنيا ابتدا در برابر استعمار (همچون مورد هند) و سپس در برابر بنيادگرائی مذهبی و اسلام سياسی قد علم کرده است.

5. تجربه های تاريخی نشان می دهند که رهبری غير ايدئولوژيک و رزمنده با حکومت های ايدئولوژيک ـ که از آن با عنوان «رهبری آلترناتيو» ياد می کنيم ـ نمی تواند در داخل حوزهء نفوذ حکومت های سرکوبگر و استبدادی بوجود آيد و لذا اين وظيفه بر عهدهء اپوزيسيون انحلال طلب ساکن در خارج از حوزهء نفوذ حکومت ايدئولوژيک (خارج کشور) قرار می گيرد.

6. و، در ادامهء اين احتجاج، بديهی است که برای ايجاد آلترناتيوی سکولار دموکرات و انحلال طلب در خارج کشور به «ائتلاف ِ» گستردهء «نيروها» ئی نياز است که واجد همين صفات (سکولار دموکرات انحلال طلب) باشند.

7. اما ائتلاف نيروهای سکولار دموکرات انحلال طلب به آسانی ممکن نيست. اگرچه وقتی به مطالعهء اشتراکات و اختلافات بين اين نيروها می نشينيم در می يابيم که اختلافات شان اندک و اشتراکات شان بسيار است، اما همين «اختلافات اندک» مانع ائتلاف بر محور «اشتراکات بسيار» می شوند و تا راه حلی برای آنها يافت نشود ائتلافی گسترده نيز شکل نخواهد گرفت.

8. به همين دليل لازم است که اختلافات را به دو دستهء «اکنونی و اينجائی» و «فردائی و آنجائی» تقسيم کنيم. اين سخن بدان معنا است که برخی از اختلافات را نمی توان در خارج کشور و در زمان حاضر حل و فصل کرد؛ چرا که هيچکس در خارج کشور نمی تواند مدعی باشد که نمايندهء تام الاختيار ملت ايران است، و هر نوع سازشی در اين مورد هم در فردای ايران دارای هيچگونه ضمانت اجرائی نيست. بعنوان نمونه، حل اختلاف در مورد نوع حکومت (که، مثلاً، جمهوری باشد يا پادشاهی تشريفاتی) تنها از عهدهء کل ملت ايران بر می آيد و بس؛ و اگر ما بر «نوع حکومتی که می خواهيم» پافشاری کنيم اين رفتار عملی بی منطق، مانع ائتلاف نيروها، و موجب ادامهء حيات حکومت اسلامی است. نيرو های سکولار دموکرات در خارج کشور، اگر بتوانند اختلافات لاينحل خود در خارج را کنار بگذارند، خواهند توانست ائتلاف گسترده و کارآمدی را بوجود آورند که در فضای تفاهم حاصل از آن قطعاً می توان اختلافات لاينحل را نيز لااقل تعريف و تدوين کرده و همراه با مجموعه ای از پيشنهادات آماده تقديم به ملت ايران نمود.

9. البته، جدا از معضل «اختلافات لاينحل در خارج»، يک مشکل اساسی ديگر هم وجود دارد: ائتلاف نمی تواند بر حول و مرکزيت «يک نفر» و يا «يک سازمان سياسی» شکل بگيرد. مرکزيت يک نفره، علاوه بر اينکه جاذبه و دافعهء فرد را بکار می گيرد و عده ای را جذب و عده ای را دفع می کند، متضمن فراهم بودن زمينه برای پيدايش شخصيت های کاريزماتيک نيز هست، بطوری که اگر چنين زمينه ای فراهم باشد شخص مورد نظر با صفت «کاريزماتيک» ظهور می کند. اما اگرچه اين «ظهور» می تواند سرنگونی رژيم را سرعت بخشند اما خود منشاء اجتناب ناپذير پا گرفتن ديکتاتوری بعدی نيز هست.          10. مرکزيت يک گروه سياسی نيز به «برتری جوئی» (هژمونی) آن گروه نسبت به سايرين می انجامد و ديگر سازمان ها و گروه های سياسی از پيوستن به چنين ائتلافی تن می زنند.

11. بنا بر اين، لازم است که ائتلاف در زير چتری انجام گيرد که به شخص يا گروه خاصی تعلق نداشته و همه کس در آن صاحبخانه باشد. من، در مقالاتم، از هستهء اوليهء اين ائتلاف با عنوان «کميتهء تدارکات» و يا «شورای موقت هماهنگی» ياد کرده و اين شيوهء کار را «روش فيلادلفيائی» خوانده ام، چرا که مدل نخستين آن دويست سال پيش در فيلادلفيای امريکا آزموده شده است. در پی جنگ های ساکنان شمال شرقی امريکا با انگليس ها و مستقل شدن مستعمرهء امريکا، «نخبگان سرشناس و مورد اعتماد مردم» در فيلادلفيا جمع شده و اعلاميهء استقلال اين کشور را نوشتند.

12. جمع اين «نخبگان سرشناس و مورد اعتماد مردم»، يا هستهء اوليهء يک ائتلاف، البته دارای يک «منشور» يا «تفاهمنامه» نيز خواهد بود که در آن کوشش می شود تا مسائل اينجائی و آنجائی از هم تفکيک شده وپايهء کار بر  اصل «استقرار حاکميت ملت» قرار گيرد؛ چرا که بدون استقرار «حاکميت ملت برای تعيين سرنوشت خويش» حل اختلافات در آينده نيز ممکن نخواهد بود.

13. چنين شورای موقتی، اگر در جذب چهره های سياسی ديگر موفق شده و تحت نام آنها اعلام موجوديت کند، با گذار از يک مرحله به «آلترناتيو سازی» می رسد: مرحلهء گسترده کردن اعضاء و، همزمان با آن، تمهيد مقدمات برای برگزار «کنگرهءملی» و سپس تشکيل اين «کنگره» که وظيفه اش تعيين هيئتی برای رهبری مبارزات سرنگونی طلبانه است. اين هيئت منتخب را «آلترناتيو» می خوانيم، هرچند که در عمل و در تجربه های ديگران، آلترناتيوهای مورد نظر نام های مختلفی بخود گرفته اند؛ همچون شورای ملی، شورای هماهنگی، دولت سايه و دولت در تبعيد.

14. کنگرهء ملی متن منشور يا تفاهمنامه را نهائی کرده و آن را بعنوان مجموعهء اهداف و استراتژی های ائتلاف به «هيئت آلترناتيو» ابلاغ می کند. از آن پس اعضاء اين هيئت هستند که انواع روش ها و تاکتيک های مبارزاتی را تعيين نموده و، در عين حال، بصورتی گسترده انرژی خود را صرف معرفی خويش به ايرانيان در راستای جلب اعتماد آنان می کنند. هيچ تشکيلاتی را نمی توان بدون وجود اعتماد و پشتيبانی گستردهء مردم «آلترناتيو» خواند.

15. شروع اينگونه کوشش ها را هر کس يا کسانی که خواستار تمهيد مقدماتند می توانند بر عهده گيرند. شخصيت ها و سازمان های مختلف می توانند، در درون اشتراکات خود با ديگران، دست به ايجاد ائتلاف های بزرگ تر بزنند. اما کار وقتی کارستان می شود که مآلاً همهء «ائتلاف های بزرگ تر» به اين تشخيص برسند که، با کنار گذاشتن مسائل فردائی و آنجائی، لازم است در راستای منحل کردن حکومت اسلامی با يکديگر همکاری کنند، بدون آنکه امکان برتری طلبی داشته و يا در راستای آن کوشش کنند.

***

          باری، چهار سال است که من آنچه را که در 15 بند بالا نوشتم همچون معيارهائی برای قضاوت خويش در برابر کوشش های مختلفی که در راستای آلترناتيو سازی می شود بکار برده ام، بی آنکه در وجدان آگاه من نتيجهء اين قضاوت حاوی نکات زير باشد:

          1. «ادعای حق تقدم»: «آلترناتيو سازی» ابتکار من نيست و از همان فردای بقدرت رسيدن دينکاران امامی در ايران در راستای تحقق آن کوشش های بسيار شده است. من تنها چهار سال است که به اين گفتمان پيوسته و در ترويج آن کوشيده ام.

          2. «انحصار طلبی»: من، و شبکهء سکولارهای سبز، هرگز خود را آلترناتيو يا محور آلترناتيو سازی نخوانده ايم و همواره کوشش شده است که، با توجه به نکات فوق و بعنوان سرباز(ان) راه آلترناتيو سازی، در راستای ايجاد «کميتهء تدارکات» يا «شورای موقت هماهنگی» عمل کنيم. در واقع، اصل نهم فوق الذکر به ما می گويد که نه يک فرد از ميان ما می تواند محور ائتلاف باشد و نه يک گروه معين سياسی همچون اين شبکه. بنا بر اين، معتقدان به اين اصول چگونه می توانند خود عليه آنها اقدام کنند؟

3. «حسادت». اين امر، يعنی اين که «اگر من موفق نشوم اجازه نمی دهم که ديگران نيز موفق شوند»، آن روی ديگر سکهء انحصار طلبی است و موضع گيری ناشی از آن نيز نافی صحت اصولی است که بيان شدند.

***

می خواهم بگويم که، بصورتی بديهی، هنگامی که آدمی باور آورده به سنجه های پانزده گانهء فوق با کوشش هائی برای آلترناتيو سازی روبرو می شود، ناگزير است که صحت عمل و ميزان پيروزی محتمل آنها را با آن «سنجه» ها اندازه گيری کند. اگر اين سنجه ها چنين نتيجه دهند که کوشش پيشاروی ما درست عمل می کند و احتمال موفقيت آن زياد است، بر همهء باور آوردگان به آن «سنجه ها» واجب می شود که به کمک «کوشندگان» شتافته و تقويت شان کنند؛ اما اگر تشخيص چنين بود که روند کار نادرست است و احتمال توفيق اندک، آنگاه، واجب است که ديگران را نيز از کمبودها با خبر ساخت. و اگر کوشش از ناحيهء سکولار دموکرات های واقعی بود با دلسوزی دوستانه به گوشزد کردن مهالک کار پرداخت، و اگر جای پائی از دشمن (در اينجا حکومت اسلامی) در طول مسير ديده شد به صدا در آورن زنگ خطر ضروری. در مجموع، می توان همهء اين مطالب را در ظل اين شعار بديهی گرد آورد که: «هيچ کس روی اسب بازنده شرط نمی بندد!»

حال، در مقابل خود کوششی به نام «شورای ملی برای انتخابات آزاد» را داريم که برخی آن را حرکتی خودجوش می خوانند که بوسيلهء چند جوان علاقمند به آلترناتيو سازی (و احتمالاً در ايران!) آغاز شده و سپس مورد توجه برخی ار شخصيت ها و گروه ها قرار گرفته و اکنون مورد حمايت شاهزاده رضا پهلوی نيز هست؛ و برخی نيز، با اطمينان و آگاهی، معتقدند که اين جريان مستقيماً به خواست و بر اساس تلاش های «شاهزاده»، و زير نظر رئيس دفتر ايشان در پاريس، براه افتاده و هرکس که به آن پيوسته است در واقع از اين نکته آگاه بوده است که به شاهزاده می پيوندد.

حال اگر هر دوی اين صورت ها را با معيارهای بالا (که طی تجربيات، مطالعات و بحث های ما در شبکهء سکولارهای سبز به دست آمده اند) بسنجيم نتايجی اين چنين به دست خواهند آمد:

1. فرض کنيم که با حرکت خودجوش چند نفر روبرو هستيم که کوشيده اند ـ بدون توسل به نام شاهزاده ـ عده ای را به راه خود بکشانند و «کميتهء تدارکات» را ايجاد کرده و «منشور پيشنهادی» اش را بنويسند. بنا بر معيارهای ما، اين کار موفق نخواهد بود، چرا که مدل فيلادلفيائی به ما می گويد که اين کميته بايد «با شرکت چهره ها و سازمان های سرشناس و مورد اعتماد مردم» شکل بگيرد. اين امر در مورد کميتهء موقت برای ايجاد شورای هماهنگی صدق نمی کند و، جز دو سه چهرهء آشنا، بقيهء اعضاء آن کلاً ناشناس و معرفی ناشده مانده اند. از ميان سازمان های سياسی نيز تنها دو نهاد «کمپين سفارت سبز» (متشکل از چند ديپلمات مدعی بريدن از حکومت اسلامی که سر صف را با ته صف اشتباهی گرفته اند)  و «نهاد مردمی» شناخته شده اند. حال اگر گفته شود که هم اکنون شخصيت ها و سازمان های متعدد ديگری نيز عضو اين کميته هستند، آنگاه در طول روزها و هفته های آينده بايد ديد که آن چهره ها و شخصيت های ديگر شرکت کننده تا چه حد سرشناس و «قابل اعتماد» هستند.

در اينجا لازم است به اين نکته نيز اشاره کنم که در روند فعلی کار، «اعضاء کميتهء موقت» با خيل کسانی که بعنوان «هوادار» در سايت مربوطه امضاء می گذارند فرق دارند و اين هواداران دارای هيچ اختيار و رأئی در امور کميته و شورای آيندهء برآمده از آن نيستند و فعلاً صرفاً بعنوان دکور از آنها استفاده می شود.

2. و اگر فرض کنیم که از همان ابتدا شاهزاده خواسته است بعنوان مرکز متحد کنندهء این ائتلاف عمل کرده و عده زیادی را به دور خود گرد آورد باز علاوه بر این که، در تجربه و مطالعات ما، ايجاد يک ائتلاف گسترده بر حول وجود يک نفر ممکن نيست، چنین کاری از محدوده شفاف بودن یک امر سیاسی درست نيز بیرون می افتد. لذا، با توجه به استدلال های پانزده گانهء فوق، می توان حدس زد که اين کوشش موفق نخواهد شد و، حتی اگر موفق هم شود و شاهزاده براستی بصورت يک رهبر کاريزماتيک درآيد، نتيجه چيزی جز بازگشت يک ديکتاتوری سکولار به کشورمان نخواهد بود؛[3] امری که مطلوب هيچ آدم سکولار دموکراتی نيست. توجه کنيد که مسئله اين نيست که شخص شاهزاده آدمی دموکرات هست يا نه، مسئله تجمع اختيارات است در شخص رهبر کاريزماتيک که در آيندهء کشور مانع رشد نهادهای مدنی خواهد شد.

3. در اين مقاله از پرداختن به مسائل ديگری، همچون اين ادعای مشکوک که 90 در صد اعضاء شورا در ايران و در نهادهای سپاه پاسداران و وزارتخارجه هستند، صرفنظر می کنم و قضاوت را به خوانندگان وا می نهم.

***

باری، درستی يا نادرستی يک کوشش را می توان تا حدود زيادی پيشاپيش، بر اساس تجربه های گذشته، قواعد روانشناسی جمعی، و اطلاعات به دست آمده از چند و چون آغاز و تحولات آن کوشش تخمين زده و در مورد پيروزی يا شکست آن به گمانه زنی پرداخت. مجموعهء اين عوامل به من می گويند که کوشش کنونی از اجزاء منفی زيادی برخوردار است و، در نتيجه، تهديد و ترغيب، يا تهمت و ستايش مخالفان و منتقدان، هيچ يک نمی توانند پيروزی آن را تضمين کرده و کار را به ايجاد يک ائتلاف کارآمد برای براندازی حکومت اسلامی بکشانند و پيوستن به آن، اگر موجب از دست رفتن آن «اعتبار»ی نشود که بايد در جای درست اش خرج گردد، حاصلی نيز جز اتلاف وقت و انرژی نخواهد داشت.

اما، با همهء اينها، يک گزينهء ديگر هم در پيش روی من ِ منتقد يا مخالف وجود دارد: می شود سکوت کرد، به تماشا نشست و اگر کوششی به نتيجه نرسيد از متحقق شدن پيش بينی خود خشنود شد. اما من به چند دليل چنين سکوتی را مشابه خيانت می دانم:

1. بنظر من، اگر کوششی موجب نأخير در کارها و تقويت موقعيت حکومت اسلامی شود و يا، بعلت ناتوانی در عمل، نتواند جلوی حملهء نظامی به ايران را بگيرد، بايد صدا بلند کرد و ديگران را از زيان و ضرر يک کار ناپخته آگاه ساخت.

2. من چهار سال پيش، در سرآغاز نوشتن مقالاتم پيرامون آلترناتيو سازی، شاهزاده رضا پهلوی را يک «سرمايهء ملی» خواندم و هنوز هم بر اين باورم که اپوزيسيون حکومت اسلامی شخصيتی را که از لحاظ شناخته شدن در سطح ملی و بين المللی با ايشان هماوردی کند توليد نکرده است. به همين دليل اگر وضعيتی پيش آيد که از اعتبار اين سرمايهء ملی کاسته شود وظيفهء خود می دانم که موضوع را هم به ايشان و هم به همهء مخالفان حکومت اسلامی گوشزد کنم.

3. من اعتقاد دارم که ايشان، عليرغم سرمايهء ملی بودن، نه سابقهء مديريت و رهبری دارند و نه می توانند تبديل به يک شخصيت کاريزماتيک شوند. در همان حال، اين يقين را نيز دارم که ايشان در نزد بسیاری از مردم ايران از محبوبيت بالائی برخوردارند. اما، بنظر من، بين ايشان و طرفداران شان، از لحاظ سياسی، درهء عميقی دهان گشوده است که فقط يک تشکيلات کارای سياسی می تواند بر فراز آن پل بزند. متأسفانه، در ارزيابی من، شورای اخير توانائی چنين پل زدنی را ندارد و نمی تواند از وجود شاهزاده استفادهء بهينه را ببرد. بزودی پل خراب می شود و رهروان اش را به قعر دره می فرستد. البته، در اين مورد ديده ام که برخی از دائی جان ناپلئون های خارج کشور اظهار لحيه کرده اند که «فلانی با اين حرف ها سنگ خودش را به سينه می زند و خواب نخست وزيری رضا پهلوی را می بيند». این اتهامی سخت مضحک است زیرا  من همیشه گفته ام که يقين دارم هيچکس نمی تواند به تنهائی سازندهء پلی باشد که به آن اشاره کردم.

از نظر من، آقای پهلوی بايد بتواند بخود بقبولاند که واقعاً يک شهروند عادی ايرانی است که از ويژگی ها و امکانات مهمی برخوردار است. ايشان بايد قبول کند که تنها می تواند بعنوان يک چنين شهروندی بعضويت یک کار سیاسی در آيد؛ آن هم کاری که همهء افراد ديگرش شناخته شده باشند. يعنی، ايشان نبايد، در طی تمام اين مراحل، تافتهء جدا بافته ای محسوب شود. البته ممکن است که در روند ساختن کميته تدارکات، يا در درون  یک کنگرهء ملی، ايشان بتواند قابليت هائی را از خود بروز دهد و بر اساس آن قابليت ها و از جانب اين کنگره، در درون آلترناتيوی که تشکيل می شود، مأموريت هائی را بر عهده گرفته و رفته رفته و «در عمل» مبدل به چهره ای نجات بخش شود. بعبارت ديگر، لازم است که ايشان از هم اکنون تمرين کار جمعی و دموکراسی گروهی را آغاز کنند.

دو سال پيش، هنگامی که به دعوت ايشان و بهمراه چهار تن از همپيمانانم در شبکهء سکولارهای سبز به ديدار ايشان رفتيم، نخستين حرفی که به ايشان زدم اين بود که: «شنيده ام شما توقع داريد در هر مجلسی که می رويد بر صدر بنشينيد. آيا اين حرف درست است؟» ايشان در حاليکه بر صدر ميز کنفرانس نشسته بودند لبخندی زدند و گفتند: «نه. آدم با نشستن بر روی صندلی های بالا دست اهميت پيدا نمی کند. اما اين ديگران هستند که نبايد برای من صندلی مخصوص بگذارند». بنظر من روزهای آينده و تجربهء «شورای ملی برای انتخابات آزاد» واقعيت عملی اين سخن را آشکار خواهد ساخت.

 

--------------------------------------------------

1. http://news.gooya.com/society/archives/072808.php

2. اين کتاب را در پيوند زير بخوانيد:

http://www.puyeshgaraan.com/Alternative_a-Book-by-E.Nooriala.htm

3. در اين مورد رجوع کنيد به مقالهء من با عنوان «ایران در انتظار رهبری کاریزماتیک یا انتخابی؟»

http://www.puyeshgaraan.com/ES.Notes/2012/072712.EN-PU-On-charismatic-leadership.htm

 

با ارسال اي ـ ميل خود به اين آدرس می توانيد مقالات نوری علا را هر هفته مستقيماً دريافت کنيد:

NewSecularism@gmail.com

مجموعهء آثار نوری علا را در اين پيوند بيابيد:

http://www.puyeshgaraan.com/NoorialaWorks.htm

 

 

منبع:پژواک ایران


اسماعيل نوری‌علا

فهرست مطالب اسماعيل نوری‌علا در سایت پژواک ایران 

*چو ایران نباشد؟! نگاهی به آنچه در جشن سالگشت تأسیس کومله گذشت، اسماعیل نوری علا  [2024 Feb] 
*پيکار عليه نظارت استصوابی!  [2016 Jan] 
*ده سال جمعه گردی، از سکولاريسم نو تا سکولار دموکراسی  [2015 Oct] 
*از «سلطنت همه کاره» تا «پادشاهی هيچ کاره»  [2015 Oct] 
*جمهوريت يا جمهوری؟  [2015 Sep] 
*پيامبران سيارهء جديد ميمون ها  [2015 Aug] 
*چند و چون استراتژی ِ انحلال  [2015 Aug] 
*حزبی اینجائی برای روزگار فردائی؟   [2015 Aug] 
*تأملی در روند موضع گيری های سياسی  [2015 Aug] 
*آلترناتيوسازی يعنی آماده شدن برای فردا  [2015 Jul] 
*دست آوردهای يک کنار هم نشستن  [2015 Jul] 
*جنبش سياسی و برنامه های اجرائی  [2015 Jun] 
*ربط غيرمستقيم «مديريت نامتمرکز» با «حل مسائل اقوام»  [2015 Jun] 
*اپوزيسيون و سياست کشورهای غربی  [2015 Jun] 
*کنگرهء سکولار دموکرات ها و غيبت نواندیشان دينی  [2015 Jun] 
*وعده گاهی برای انديشيدن به ايران آزاد و آباد  [2015 May] 
*حکومت اسلامی و جنازهء نويسندگان سکولار  [2015 May] 
* تفاوت های اسلاميسم در ترکيه و ايران  [2015 May] 
*جمعه گردی های اسماعيل نوری علا٬ دعوای اصلی بر سر چيست؟  [2015 May] 
*تفاهمی در غياب نمايندگان واقعی ملت ايران!  [2015 Apr] 
*نظريه های فقهی در خدمت منافع متغير دينکاران  [2015 Apr] 
*سکولاريسم و اژدهای هفت سر دينکاران  [2015 Mar] 
*گزارشی نوروزی به سکولار دموکرات های ايران   [2015 Mar] 
*سکولاريسم و سنجهء شکل گرفتگی نهاد مذهب   [2015 Mar] 
*اپوزيسيون ما با کدام دشمن مبارزه می کند؟  [2015 Mar] 
*موافق و ناموافق استقرار سکولاريسم در ايران  [2015 Feb] 
*شروط و موانع آلترناتيو سازی  [2015 Feb] 
*آلترناتيو های ديروز و امروز و فردا  [2015 Feb] 
*منافع ملی؛ ابهامات و خطرات  [2015 Feb] 
*معناهای کاربردی واژهء «سکولار»  [2015 Jan] 
*در اين سالگرد نقره ای  [2015 Jan] 
*«شارلی ابدو» و همپوشانی آزادی و اختيار  [2015 Jan] 
*نشانی های آينده ای آرزوئی  [2015 Jan] 
*سال نو، و فرصت صحبت  [2015 Jan] 
*آنچه حکومت اسلامی را بيمه کرده است  [2014 Dec] 
*نيروی سوم در کشاکش شرق و غرب  [2014 Dec] 
*کشوری گرفتار شرق و غرب  [2014 Dec] 
*تشابهات و تفاوت های متفکران و روشنفکران  [2014 Dec] 
*دربارهء حواشی يک بخشنامه  [2014 Nov] 
*رابطهء معکوس نارضايتی و مقاومت  [2014 Nov] 
*در چند و چون سکولار نبودن امام حسين!   [2014 Nov] 
*نقش ابتدا در شکل دادن به انتها   [2014 Oct] 
*سفرنامهء نيويورک  [2014 Oct] 
*قرائت های سياسی و غيرسياسی از اسلام  [2014 Oct] 
*مدلی برای جلوگيری از بازتوليد استبداد  [2014 Oct] 
*دادخواهی يا گردنکشی؟  [2014 Sep] 
*يک انتخاب ساده اما مهم  [2014 Sep] 
*چو فردا شود فکر فردا کنيم!  [2014 Sep] 
*مجاهدين، احزاب کردی، و کنگرهء بوخوم!  [2014 Sep] 
*حکمت جداسازی «سيمين» از «شاملو»  [2014 Aug] 
* حاشيه های دلشکن يک کنگره  [2014 Aug] 
*آنچه در کنگرهء سکولار دموکرات های ايران گذشت  [2014 Aug] 
*تجزيه آفريننان خطرناک ترند  [2014 Jul] 
*تجزيه آفرينان و آيندهء ايران  [2014 Jul] 
*کشور نوين کردستان و زبان کهنهء سياسی ما  [2014 Jul] 
*در آزمون تيمور لنگ  [2014 Jun] 
*از فرهنگ انتقاد تا فرهنگ بوکو حراميان   [2014 Jun] 
*نامه ای برای دو عليرضا! اسم  [2014 Jun] 
*معنای گمشدهء مشروطيت  [2014 May] 
*بهاری پنهان در باغ جنبش سبز  [2014 May] 
*عمامه مداران پارسی می شوند!  [2014 May] 
*اعتدال يا روانپريشی گريز ناپذير؟  [2014 May] 
*مالکيت، فقر و گدائی ملی   [2014 May] 
*فعاليت ها چگونه سياسی می شوند؟  [2014 Apr] 
*انحلال طلبی؛ تنها چارهء رژيم های ايدئولوژيک   [2014 Apr] 
*مفهوم جعلی «ملت سازی»   [2014 Apr] 
*معناهای دوگانهء انتخاب   [2014 Apr] 
*دموکراسی، واژه ای با چند معنا  [2014 Mar] 
*نوروز: مژدهء پيروزی های ترديد ناپذير  [2014 Mar] 
*انقلاب و آلترناتیو  [2014 Mar] 
*سناريوهائی برای ايجاد رهبری  [2014 Mar] 
*در خوب و بد راديکاليسم  [2014 Feb] 
*استراتژی آلترناتیو سازی و دشمنان اش  [2014 Feb] 
*کيسه بوکسی برای نوخاستگان؛ چگونه در خارج کشور هم می شود ممنوع القلم شد  [2014 Feb] 
*از اوايل قرن هفدهم، و پس از پيدايش تصور مدرن از «کشور»، و اينکه کشورها دارای مرزهائی سياسی اند که بوسيلهء جامعهء بين المللی (در آن زمان اروپا)  [2014 Feb] 
*ويروس های دست ساخت رژيم  [2014 Jan] 
*محاصرهء خارج از داخل؟  [2014 Jan] 
*تغيير قبله، آميزه ای از دين و سياست!  [2014 Jan] 
*مدرنيته، سنت و مذهب؟  [2014 Jan] 
*گفتن به وقت خاموشی؟  [2013 Dec] 
*رابطهء سکولار دموکرات های داخل و خارج   [2013 Dec] 
*حقوق بشر؛ امری جهانی يا فراگير؟  [2013 Dec] 
*اپوزيسيون در اغما جمعه گردی های اسماعيل نوری علا [2013 Dec] 
*وقتی شيمی درمانی متوقف شود  [2013 Nov] 
*در چند و چون موضع گيری های سکولار دموکرات ها   [2013 Nov] 
*«طلب» هرگز «تقاضا» و «تمنا» نيست!  [2013 Nov] 
*واژه ای که از آن خون می چکد!  [2013 Nov] 
*مطالبه محوری: هم اکنون اما فقط در ايران  [2013 Oct] 
*سه يادداشت در تولد، نوزائی و ماندگاری  [2013 Oct] 
*سکوت شان سرشار از چيست؟  [2013 Oct] 
*فصل زودگذر مطالبات  [2013 Oct] 
*در چند و چون ارزيابی «فرصت» ها  [2013 Sep] 
*در جستجوی هم پيمان   [2013 Sep] 
*ايران، خط دفاعی روسيه؟  [2013 Sep] 
*در ميان بهائيان ايران  [2013 Sep] 
*روزی که «کليد» شوخی دردناک قفل سازان است  [2013 Aug] 
*آقای مهندس زعيم، با سکولار دموکراسی شوخی نکنيد!  [2013 Aug] 
*در جستجوی ده درويش  [2013 Aug] 
*چند ملاحظه دربارهء حواشی يک کنگره  [2013 Aug] 
*شرط فراموش شدهء اتحاد  [2013 Jul] 
*هدیهء تلخ و شيرين ما به مردم خاورمیانه  [2013 Jul] 
*مقولهء موازی سازی  [2013 Jul] 
*تحقق دموکراسی دينی، و دفع شر اصلاح طلبان  [2013 Jun] 
*سالگرد روز شوم 15 خرداد  [2013 Jun] 
*دوقرن آرزو  [2013 May] 
*انتخابات سلاطين   [2013 May] 
*سکولار دموکرات ها و انتخابات پيش رو  [2013 May] 
*پيرامون تحريم فعال و جوانگرائی   [2013 May] 
*سکولار دموکراسی؛ مأموريتی زمانمند   [2013 May] 
*در شناخت اصلاح طلبی های دوگانه   [2013 Apr] 
*چند و چون چهار سال به هدر رفته  [2013 Apr] 
*درسی از نوروز  [2013 Mar] 
*تجربه ای در کثرت مداری  [2013 Mar] 
*«سرمايهء ملی» يعنی چه؟  [2013 Mar] 
*نگاهی به مانيفست «اتحاد برای دموکراسی در ايران»  [2013 Feb] 
*وروديه های تغيير اجتماعی  [2013 Feb] 
*رضايت سنجی و قدرت سياسی  [2013 Feb] 
*نتايج «ناموسی کردن» امور  [2013 Feb] 
*نقش «افعال متعدی» در کارکرد سياسی ما!  [2013 Jan] 
*چرا انتخابات آزاد با همه پرسی فرق دارد   [2013 Jan] 
*چرا هويت مسئله ای سياسی نيست؟  [2013 Jan] 
*واقعيت و ضرورت تهاجم فرهنگی ما  [2013 Jan] 
*ايدئولوژی های منظم و سکولاريسم دموکراتيک   [2012 Dec] 
*نهادهای اجتماعی و پيوندهای خانوادگی  [2012 Dec] 
*گوناگونی های ملی در تلهء زبانی آشفته  [2012 Dec] 
*انتخابات آزاد و مطالبه محوری  [2012 Dec] 
*نگرانی آقای «نگهدار» از چيست؟   [2012 Nov] 
*دوگانهء زاينده و يگانهء مسموم  [2012 Nov] 
*پيوندهای درونی اصلاح طلبی با انتخابات آزاد   [2012 Nov] 
*معظلات و معيارهای سنجش ائتلاف  [2012 Nov] 
*چه کسی از اين گلو سخن می گويد؟  [2012 Oct] 
*روايت نسل نابهنگامی  [2012 Oct] 
*چرا سکولار دموکراسی و نه تنها دموکراسی  [2012 Sep] 
*«شورای ملی» در ترازوی سنجش  [2012 Sep] 
*گل های اپوزيسيون انحلال طلب به دروازهء خودی!   [2012 Sep] 
*نيروی دافعهء تبعيض  [2012 Sep] 
*معنا شناسی سياسی ملت جمعه گردی های اسماعيل نوری علا [2012 Aug] 
*جمعه گردی های اسماعيل نوری علا/ مردم سالاری، بهانه ای برای تداوم حکومت اسلامی؟!  [2012 Aug] 
*جمعه گردی های اسماعيل نوری علا/ آلترناتيو و قدرت سياسی  [2012 Aug] 
*نگاهی به ماه مرگ و بی مرگی   [2012 Aug] 
*چشم انداز هزارتوی اپوزيسيون در خارج کشور  [2012 Aug] 
*ایران در انتظار رهبری کاریزماتیک یا انتخابی؟  [2012 Jul] 
*پاسخ به نامه ای از فاطمهء حقيقت جو  [2012 Jul] 
*جمعه گردی های اسماعيل نوری علا  [2012 Jul] 
*سلطنت نرفته و جمهوری نيامده  [2012 Jun] 
*کوششی برای خروج از بن بست ائتلاف  [2012 May] 
*در آداب گفتگو با حريفان  [2012 Apr] 
*ترسی بدتر از مرگ  [2012 Apr] 
*جمعه گردی های اسماعيل نوری علا- در حاشيهء کنفرانس مهرداد مشايخی در واشنگتن  [2012 Apr] 
*جنگ نوين خدايان و نابهنگامی سیاست اوباما  [2012 Mar] 
*همايشی لازم، اما بر اساس برهان خلف!  [2012 Mar] 
*خاتمی، نماد برتر اصلاح طلبی  [2012 Mar] 
*فهرست دم افزون اشتراکات  [2012 Mar] 
*اتحاد عليه آلترناتيوسازی؟  [2012 Feb] 
*آسيب های چهارگانهء اتحاد  [2012 Feb] 
*اوباما هنوز با آنها است   [2012 Jan] 
*اسلاميست ها در آيندهء ايران   [2011 Nov] 
*بن بست سرپوشيدهء آقای اکبر گنجی  [2011 Nov] 
*سخنی ديگر دربارهء کنگره ملی و آلترناتيوسازی  [2011 Sep] 
*از مدنيت اسلامی تا شهروندی ايرانی  [2010 Oct] 
*چرا آلترناتيو حکومت استبدادی هميشه در «خارج» ساخته می شود؟  [2010 Oct] 
*آلترناتيوسازان و اصلاح طلبان  [2010 Oct] 
*ناسيوناليسم واقعی فقط سکولار است  [2010 Sep] 
*دربارهء کميتهء تدارکاتی کنگرهء ملی ايرانيان  [2010 Sep] 
*سنگ بنای همه مفاهيم سياسی مدرن «مليت» است  [2010 Sep] 
*ملاحظاتی در باب روند آلترناتيوسازی  [2010 Aug] 
*راهی برای خروج از بن بست «آلترناتیو»   [2010 Aug] 
*لنگ‌کردن از خارج گود؟  [2010 Aug] 
*اپوزيسيون زير يک سقف؟  [2010 Aug] 
*ترازنامهء سکولار  [2010 Jul] 
*نيروی جانشين کجاست؟  [2010 Jul] 
*چهار شب سکولار در شمال کاليفرنيا  [2010 Jul] 
*18 تير 1378، آغازگاه جنبش سکولار ايران  [2010 Jul] 
*چرا نبايد جنبش سبز را واگذار کرد؟  [2010 Jul] 
*پای سخن حجت‌الاسلام کديور  [2010 Jun] 
*فهرستی از اعتقادات سکولارهای سبز  [2010 Jun] 
*هنوز هم در ستايش بايکوت؟*  [2010 Jun] 
*از خردادهای بی «بروتوس»  [2010 Jun] 
*مشکل سکولار شدگی اصلاح طلبان مذهبی  [2010 May] 
*در زمينهء اهانت و بی خبری  [2010 May] 
*ميرحسين موسوی: محیل و قدرت پرست، يا ساده و گيج؟  [2010 May] 
*سکولاريسم در روياروئی با حکومت و حاکم  [2010 May] 
*مسلمان يا اسلاميست؟  [2010 Apr] 
*راهبندان سياسی برای نوانديشان مذهبی  [2010 Apr] 
*پرهيز از انحلال طلبی، چرا؟  [2010 Apr] 
*ارزيابی «انتخابات آزاد» همچون يک گفتمان  [2010 Apr] 
*راه حلی به نام سکولاريسم سياسی؟  [2010 Apr] 
*معرفی کتاب «درد اهل ذ مه»، نوشتهء يوسف شريفی  [2010 Mar] 
*اختراع همزيستی  [2010 Mar] 
*سال پسا اسلاميزم؟   [2010 Mar] 
*پل مفقودی بين خواست ها و شعارها  [2010 Mar] 
*جمهوری اسلامی سکولار را «خدا هم نافريد!»  [2010 Mar] 
*جهانگردی در شهر  [2010 Feb] 
*جوانهء سبز سکولاريسم در سرمای سپيد تورنتو  [2010 Feb] 
*گذشته اي که در حال گم شدن است   [2010 Feb] 
*تفکر دلبخواهی و مشکل تاکتيک ها  [2010 Feb] 
*اتحاد بد، اتحاد خوب  [2010 Jan] 
*آيا قطار به انتهای تونل نزديک می شود؟  [2010 Jan] 
*اصلاح طلبی مذهبی و منطق ماقبل تاريخ  [2010 Jan] 
*سقف خواست های اصلاح طلبان مذهبی کجاست؟  [2010 Jan] 
*مهر حلال و جان نا آزاد  [2010 Jan] 
*جنبش اجتماعی مدرن نمی تواند شکست بخورد  [2009 Dec] 
*شطرج‌باز مستأصل  [2009 Dec] 
*ترس، زادهء تنهائی ست  [2009 Dec] 
*زردها بی خود قرمز نشدند...  [2009 Dec] 
*چرا مذهب همان ايدئولوژی است؟  [2009 Nov] 
*چرا جامعهء ما «مدنی» نشده؟  [2009 Nov] 
*آقای کديور هم بهتر است در حد گليم خود بماند  [2009 Nov] 
*جنبش خودجوش سبز و حاکميت ايرانی  [2009 Nov] 
*از صراط مستقيم تا نوانديشی مذهبی  [2009 Oct] 
*اخيراً می گويند حکومت اسلامی هم سکولار است!   [2009 Oct] 
*جنبش سبز و حکومت نظاميان اسلامی  [2009 Oct] 
*سکولار بودن؛ همچون پيش شرط مدرن بودن  [2009 Oct] 
*استقلال ايران يا بيمهء اتمی ولايت فقيه  [2009 Oct] 
*چقدر از الله باقی مانده است؟  [2009 Sep] 
*رابطهء سکولارها با مراجع تقليد  [2009 Sep] 
*هزينهء تغيير، اما کدام تغيير؟  [2009 Sep] 
*آيا محاکمهء سکولاريسم هم در راه است؟   [2009 Aug] 
*آيا سکولاريسم بمعنای جدائی دين از دولت است؟  [2009 Aug] 
*نگذاريم اسلاميست ها رنگمان کنند، جمعه گردی های اسماعيل نوری علا  [2009 Aug] 
*ايران برای همهء ايرانيان؟  [2009 Aug] 
*حکومت کمی مذهبی، کمی سکولار؟!   [2009 Aug] 
*نسبت ميانه روی با قاطعيت  [2009 Jul] 
*از سکولاريسم صد درصدی تا سهراب و ندا  [2009 Jul] 
*سرگردان بين تاکتيک سبز و استراتژی خاکستری  [2009 Jul] 
*چرا موج سبز آقای موسوی کور رنگ است؟  [2009 Jul] 
*آيندهء اصلاح طلبان و نقش مهندس موسوی  [2009 Jun] 
*اردوگاه اپوزيسيون آلترناتيو ساز کجاست؟  [2009 Jun] 
*دولت سايه و آغاز دوران انحلال طلبی  [2009 May] 
*بايکوت نمايش اقتدار ملت است  [2009 May] 
*مصلحت نظام و بوسهء مرگ رهبر بر پيشانی کانديداها  [2009 May] 
*سعدی، ميان احمدی نژاد و اوباما؟  [2009 Apr] 
*دانش تجربی چگونه آسمانی شد؟  [2009 Apr] 
*نوروز، با اوين...  [2009 Mar] 
*رفتارشناسی اشغالگران  [2009 Mar] 
*ساکن خانه شيشه ای  [2009 Feb] 
*سال نو، سکولاريسم نو  [2009 Jan] 
*روزگار آلترناتيو  [2008 Dec] 
*يقين به آزادی عين آزادی است!  [2008 Nov] 
*فقه، سرطان مهلک جامعه امروز ما  [2008 Nov] 
*حکومت اسلامی و بند ناف نوانديشی امامی  [2008 Oct] 
*چرا نوانديشان مذهبی از سکولاريسم می گريزند؟  [2008 Sep] 
*مانیفست درماندگی؟  [2008 Sep] 
*در ستايش بتکده ها!  [2008 Sep] 
* بن بست نوانديشی مذهبی در حکومت اسلامی  [2008 Feb] 
*چگونگی   [2008 Feb] 
* آيا حکومت اسلامی ايران حکومتی ارتجاعی نيست؟  [2008 Feb] 
*گوهر سکولاريسم تقابل با تبعيض است/ دکتر نوری علا  [2008 Jan] 
*جای خالی احزاب غير ايدئولوژيک  [2007 Dec] 
*پیدایش و نقش دین‌کاران امامی در ایران  [2007 Dec] 
*«منطقهء خاکستری» در جغرافيای اپوزيسيون  [2007 Dec]