جمعی از کارگران تهران در مقاله قبلی خود اظهار داشت که مهمترین عواملی که مانع از رشد و گسترش و سراسری شدن جنبش کارگری در ایران می شوند ، سرکوب است سپس اظهار داشته بود  "برای برون رفت از این وضعیت، اراده ای جمعی در میان کارگران به صورت گسترده وجود ندارد. در شرایط کنونی رویکرد تشکل گریزی نیز عموما در کارخانه ها و محیط کار رایج است" سپس به بررسی به رد خرده کاری در میان تشکل های فعالان پرداخته و نهایتا اظهار داشت « رهایی کارگران بدست خودشان انجام می گیرد»   خطاب به هشت میلیون کارگر :  "برای عبور از موانع تشکل یابی باید مبارزه و تلاش کنیم.......ما منتظر رهاینده ای نیستیم بلکه برای رهایی بایستی تلاش و مبارزه کرد و این رهایی جز با مبارزه متشکل و متحد کارگران بدست خودشان انجام نمی گیرد".

پس از نقد و بررسی این مقاله و همچنین نقد توسط « نشر کارگری ما» جمعی از کارگران تهران  بخود آمد ، تا گام هایی رو بجلو بردارد . وی به بررسی شرایط ایران با کشورهای پیشرفته تر پرداخت و اظهار داشت : « به جرات می توان گفت اگر بخش ناچیزی از این تهاجم به کارگران اروپا می شد، بی تردید موج اعتراضات گسترده کارگران آن کشورها را در پی می داشت. نمونه های این اعتراضات را در اسپانیا، یونان و حتی ترکیه شاهد بوده‌ایم.»  جمعی از کارگران تهران آمال و آرزو دارد که شرایط اجتماعی ما نیز مشابه آن کشورها بود . هر چند می توان اینرا گامی در بهبود طبقه کارگر دانست اما جمعی از کارگران در این که اعتراضات درآن کشورها تغییری در مناسبات کار و سرمایه ایجاد نمی کند و سرمایه داری را بفکر افزایش بهره وری کار و غارت هر چه بیشتر دیگر کشورها برای دادن حق سکوت به کارگران خود  می کند .، چیزی نمی گوید .

گام رو بجلوی جمعی از کارگران تهران آن است که روی تبلیغ و  ترویج و سازماندهی تمرکز می کند ، هر چند وعده می دهد که محتوای تبلیغ و ترویج را در مقاله های بعدی تشریح کند و در این مقاله به سازماندهی و سبک کار می پردازد . اما اضافه می کند که به غیر از سرکوب اشکال آنجا است که فعالان کارگری تنها جنبه تبلیغ و آنهم اینترنتی را انجام می دهند و جنبه ترویجی و سازماندهی را بفراموشی سپرده اند . .

در مقاله قبلی محتوای محافظه کاری را در پشت جملات پر زرق و برق « کارگران می بایست به نیروی خود آزاد شوند» نشان داده شد در این مقاله هم به پشت دیواره سازمان یابی کارگران ، ضرورت تبلیغ و ترویج رفته ، نشان داده شد که محتوای در این مقاله هم تغییری نکرده است

مقاله جمعی از کارگران تهران راه خنثی کردن سرکوب را" کار اجتماعی " به منظور سازماندهی در میان کارگران می داند نتایج کار اجتماعی شامل: افزایش توان توده های وسیع کارگری و رهانیدن آنان از بی تفاوتی ، به سوی کار متشکل رهنمون ساخته  و روحیه همبستگی طبقاتی را در آنان تقویت کرد و بین خواسته های حداکثری و حداقلی کارگران یک پل ارتباطی به وجود آورد .

به این ترتیب حلقه مفقوده تغییرتوازن طبقاتی و سازمان یابی کارگران و ایجاد تشکل سراسری طبقه کارگر و رهایی از وضع موجود بدست می آید . می توان به این ترتیب امیدوار بود که با انجام کار اجتماعی از این ببعد شاهد تکوین شرایط جدیدی در مبارزات طبقاتی خواهیم بود و به این ترتیب عامل سرکوب در ممانعت از پیشروی مبارزات کارگری حذف می شود و نیاز نیست به وضعیت طبقه کارگر در کشورهای دیگر غبطه بخوریم  پس درک کار اجتماعی از این ببعد اصلی ترین وظیفه هر سوسیالیست و فعال کارگری است . موضوع را پی می گیریم .

جمعی از کارگران تهران نمونه کار را هم بدست می دهد : « اگر کارگران سندیکای شرکت واحد و سندیکای هفت تپه : تشکل های جانبی برای این گونه سندیکاها را مانند تعاونی مصرف، تعاونی مسکن، گروه های کوهنوردی و گل گشت، صندوق های همیاری، گروه های ورزشی و . . . راه اندازی و سازماندهی کنند تا با مطالبات عینی و روزمره کارگران همنوایی بیشتری داشته باشند و به این طریق سندیکاها را با پرداختن با مطالبات عینی کارگران بازسازی نمایند و بدین سان تلاش دولت را برای خارج کردن این تشکل ها از زندگی کارگران عقیم سازند»  جمعی از فعالان کارگری تهران این کارها را " کار اجتماعی توده ای در میان کارگران"  می داند ، و شکست را آنجایی ارزیابی می کند که اعضای سندیکاهای فوق بجای این کارها به تبلیغات اینترنتی روی آوردند . مقاله سپس اهمیت روابط خانوادگی با کارگران را مطرح می کند

در انتها جمعی از کارگران تهران می گویند « انتشار یک نشریه مسقل کارگری الکترونیکی، اقدامی است که در شرایط کنونی بسیار سودمند خواهد بود. این نشریه مستقل افزون بر وظایف تبلیغ و ترویج می تواند سازمانده نیز باشد و کارگران فعال زیادی را پیرامون خود متشکل سازد، و موجب آشنایی و همکاری کارگران فعال گردد.»

پس  « عمل اجتماعی» کلید راه برون رفت از بحران و رکود فعلی است و در این رابطه می بایست « فعالیت های جانبی » اعم از  « رفت و آمدهای خانوادگی ، ایجاد  تعاونی مصرف، تعاونی مسکن، گروه های کوهنوردی و گل گشت، صندوق های همیاری، گروه های ورزشی و .. » عمل اجتماعی مورد نظری « جمعی از کارگران تهران» را پوشش می دهد . یعنی بستر وعرصه فعالیت جمعی از کارگران عبارتست از : یک نشریه الگترونیکی + تعاونی های مصرف و مسکن + ارتباط خانوادگی

بنظر می رسد  « عمل و نظر انقلابی »  فعالان ما به « مددکاری  »  و « کار اجتماعی»  فعالان ما به « کار انفرادی»  ختم شده است . با چند خانواده کارگری می توان رفت و آمد داشت؟ ، چند تعاونی مصرف و مسکن و صندوق همیاری می توان ایجاد کرد؟ و منابع آن از کجا می بایست تأمین شود ؟ چند فعال کارگری می خواهند با حدود بیست میلیون کارگر و بی کار رفت و آمد خانوادگی کنند و یا برای آنها تعاونی تشکیل بدهند ؟ آیا با ایجاد این تعاونی ها به مددکارانی تبدیل نشده ایم که نظام سرمایه داری با هر درجه ای از سبعیت به مصلحان اجتماعی نیاز دارد ؟ واقعیت آنستکه رژیم هم هیچگونه تضادی با عمل اجتماعی مورد بحث فعالان ما ندارد و مشوق آنهم هست . شاید این رویکرد برای سده های بعد جواب دهد اما برای جامعه بحران زده سرمایه داری بخصوص بحران شدید و رکود در ایران که تحولات اجتماعی در مقیاس وسیعی را همانند دیگر کشورهای خاورمیانه در پیش داریم برنامه ای ندارد .

این مقاله جمعی از فعالان که اقدامات مددکارانه و خیر خواهانه را در پیش می گیرد نسبت به مقاله قبل که اظهار می کرد     « رهایی کارگران بدست خودشان صورت می گیرد » یک گام جلو است اما برنامه انقلاب کارگری نیست و عمری به اندازه نوح می خواهد . بعبارت دیگر راه حل نیست . انتظار است اما نه برای ابد بلکه برای هزاره ! !

یک نکته و موضوع بسیار اساسی آنست که درست است که تشکیل سندیکاهای شرکت واحد و هفت تپه  گام مهمی در جهت ایجاد تشکل های مستقل بود ، اما  بلحاظ ضعف های درونی ؛ افق و بینش و نگرش خود تضعیف و تا حدود زیادی بی اثر شدند ، اگر آنها در کلیت خود و با قدرت هم گسترش می یافتند طرح و برنامه ای برای ایجاد انقلاب و حذف روابط استثمارگرانه و مناسبات طبقاتی موجود نداشتند و همین امر منجر به تحلیل و ضعف آنها گردید . هر چند انتظار از چنین تشکل هایی توقع بجایی نیست اما آرمان جمعی از کارگران تهران در قدرت گیری آنها از طریق ایجاد تعاونی های مسکن و مصرف و روابط خانوادگی وغیرو ، بی اثری خود را به نمایش می گذارد .

بسیاری از انتقادات قبلی  ، در مقاله اصلاح شده ، « جمعی از کارگران»  با کمی تفاوت کاملا صادق است . در  مقله قبلی نقش عنصر پیشرو، انقلابی و نهایتا سوژه حذف شده بود  زیرا  هیچ راهکار عملی واقعی و تلاش فکری و تئوریک برای کشف راهکار انقلابی و رهایی بخش ارائه نداده بود . در مقاله جدید عنصر پیشرو حضور می یابد اما امور مددکاران اجتماعی را انجام می دهد همانطور که در نقد قبلی بیان شده بود، که اقدام عملی در راستای چشم انداز، رسالت و اهداف ( انقلابی) در نگرش جمعی از کارگران ، بسمت خرده کاری گرایش یافته و تغییر جدی در تقابل و تعادل موجود در مبارزا ت طبقاتی نخواهند داشت. ماندن و سکون در جایگاه اجتماعی که نه جسارت عملی و پیشروی داشته باشد و نه توان و جسارت فکری در تئوریزه کردن شرایط واقعی و عینی امروزین را داشته باشد ، تنها باعث تداوم وضع موجود می شود . در مقاله جدید جمعی از فعالان همین ویژگی کاملا آشکار  است .

در مقاله نقد بیان شده بود  : « عنصر فعال کارگری، ویژگی محافظه کاری گرفته و به وضع موجود تمکین و عملا خود به تثبیت ساز و کار موجود کمک می کند، فعال کارگری با ایجاد روابط اجتماعی متناسب و همساز با شرایط، خود بخشی از روابط سترون و سخت موجود با کمی تعدیل می شود » . در اینجا مشاهده می شود که افق و دید جمعی از فعالان کارگری انجام کار مصلحان اجتماعی از طریق ایجاد تعاونی های مصرف و مسکن است . در مجموع با آرزوی داشتن شرایطی مثل کشورهای اسپانیا و ترکیه ، و حل مشکلات از طریق نیرو گرفتن سندیکای شرکت واحد و هفت تپه و اتخاذ راه حل مددکارانه اجتماعی ، جمعی از کارگران تهران نشان می دهند که در عمل جز به سه جانبه گرایی حتی در چارچوب حاکمیت سرمایه داری اسلام سیاسی و بنیاد گرا و چانه زنی تا ابد راهکار دیگری ندارند .

آیا جمعی از کارگران تهران ، به جمعی از پیشروان و انقلابیون واقعی طبقه کارگر  تبدیل می شوند ، مارکس می گوید هستی اجتماعی است که دیدگاهها و نظرات را می سازد . می توان هستی اجتماعی را با آگاهی رادیکال و پایه ای  تغییر داد . ایا عناصر جمعی از کارگران تهران می توانند بجای دادن طرح های اجتماعی – مددکاری-  ، ابتدا هستی اجتماعی و آگاهی خود را دگرگون کنند ؟                                                                     محمود صفدری  3/08/93

منبع:پژواک ایران