بزرگداشت فريدون تنكابنى، در شهر كلن كارى پسنديده !
عباس رحمتی

فریدون تنکابنی [١]با طنز سیاسی خود به ویژه از اواخر دهه ۱۳۴۰ تا پایان ۱۳۵۰ خوانندگان بیشمار داشت. از میان هجده کتابی که او تا امروز منتشر کرده، به ویژه کتاب‌های "یادداشت‌های شهر شلوغ"، "ستاره‌های شب تیره" و "اندوه سترون بودن" شهرت بیشتری دارند.علاوه بر آينها مي توان به "اسير خاك " بازى شطرنج ، مردى در قفس و... اشاره كرد . 

در این آثار او یکه‌تازی و فساد زمامداران و انحطاط اجتماعی و فرهنگی سراسری را به زیر شلاق طنز و تمسخر می‌گیرد، مردم را به پایداری در برابر مظاهر ظلم و استبداد فرا می‌خواند.

در مراسمی که روز شنبه ۲۹ نوامبر به همت "انجمن تئاتر ایران و آلمان" در "آرکاداش تئاتر" شهر کلن برگزار شد، عده زیادی از دوستان فریدون تنکابنی و دوستداران آثار او حضور یافتند. در همین جا باید گفت ،ما ايرانى ها هم كم كم ياد ميگيريم تا از شخصيتهايمان قبل از مرگ تجليل كنيم ، اين دومين بار است كه در اين شهرمراسم تجليل برگزار ميشود ، بار قبل هم  كه چند سال پيش از شاعر و ترانه سراى ايران بنام " ايرج جنتى عطايى "در دانشگاه شهر كلن  بود كه به همت " داريوش اقبالى "و " ابى " و " رامش"  برگزار شده بود و اين، خود روش انسانى خوب و پسندیده ای  است كه بايد بيشتر شود . موضوع مهم ديگر ، اينكه در اين شب از گروه هاى مختلف فكرى از چپ مذهبى و غير مذهبى تا راست غير مذهبى ديده ميشد كه يكى از دوستان مي گفت : اگر ،چنين  جلسه اى،  چند سال پيش برگزار شده بود چنين تركيبى از جريانات فكرى در اينجا ديده نمي شد و طور دیگری جلو میرفت !    

در برنامه بزرگداشت عده‌ای از نویسندگان و همکاران فریدون تنکابنی درباره جایگاه او در طنزنویسی معاصر ایران سخن گفتند. نخست رضا نافعی، که گرداننده شب بزرگداشت بود، مختصری درباره کارنامه ادبی و زندگی سیاسی تنکابنی و ویژگی‌های سبک نگارش او بیان کرد.

اسد سیف  كه خود عامل اصلى برگزار ى اين جلسه بود،  نخستین  سخنران بود که از اهمیت طنز به مثابه سلاحی توانا در پیکار با نظام‌های جابرانه و حاکمان مستبد سخن گفت. در روزگاری که مردم ستمدیده را توان ایستادگی در برابر جور و ستم سردمداران باقی نمی‌ماند، طنز سلاح برنده‌ای است که نفرت و بیزاری آنها را به بیان می‌آورد.

مهمترین هنر فریدون تنکابنی در طنز نیشدار و بی‌امان اوست که حاکمان بیدادگر را به ریشخند می‌گیرد و از جهالت و حماقت آنها پرده برمی‌دارد.

مهدی استعدادی شاد، در سخنان خود بر سستی فرهنگ طنز در سیر ادبی ایران انگشت گذاشت و دلایل این کمبود را در بنیادها و ریشه‌های دینی و سنتی جستجو کرد.

او تأکید کرد که اندیشه‌ها و بینش‌های سنت‌زده با طنز میانه‌ای ندارند و تنها با تکوین و پیشرفت مدرنیته است که طنز به مثابه یک شیوه بیان ادبی قدرت می‌گیرد. او از نقش تنکابنی در به کارگیری طنز به مثابه یکی از جلوه‌های زندگی شهری ستایش کرد.او در مورد شهر نشينى گفت : هيچ كشورى چنين مردمش از حاشيه نشينى به شهرها روى نياوردند  و جممعيت شهرها را به سه تا چهار براى افزايش دادند و روستاها خالى از سكنه شدند .  

زندان و شكنجه بخاطر فاش گوييها تنكابنى :

نویسندگان طنزپرداز ناخرسندی و رنج جامعه را در جامه ریشخند و شوخی بیان می‌کنند، اما خوش‌زبانی و لطافت طبع آنها هرگز آنها را از خشم و گزند حاکمان در امان نمی‌دارد. فریدون تنکابنی پیش از انقلاب تنها به خاطر نگاشتن داستان‌ها و مطالب طنزآمیز سالهایی از زندگی خود را در زندان گذراند.

او پس از انقلاب در "شورای نویسندگان و هنرمندان ایران" فعال بود که از نهادهای وابسته به حزب توده ایران به شمار می‌رفت. در سال ۱۳۶۲ و یورش حاکمیت جمهوری اسلامی برای دستگیری اعضا و هواداران حزب، تنکابنی متواری شد و در اواخر همان سال ناگزیر از كوه و كمر  از کشور گریخت وبه آلمان شرقى آمد و بعد از اينكه اطمينان پيدا ميكند كه او را به ايران بر نمي گردانند خود را  به آلمان غربى رسانده و تقاضاى پناهندگى ميدهد و  از همان زمان تا كنون  در شهر كلن اقامت دارد كه چند ماه است كه به خانه سالمندان رفته است[2] .    

ناصر مؤذن، داستان‌نویس و از دوستان دیرین تنکابنی، از نقش طنز در پیکار نویسندگان با سانسور و اختناق گفت.

عسکر آهنین، شاعر مقیم آلمان، در مراسم تجلیل از تنکابنی چند قطعه از شعرهای کوتاه خود راخواند.ساعت نفرين-پرنده- غربتيها- بانوى ورفه - واژه هاى سيه پوش - آلودگى صوتى - از آنها بودند. 

نسیم خاکسار، نویسنده ایرانی مقیم هلند، دلیری تنکابنی را در پیکار با حکومت‌های استبدادی ستود و خاطراتی را از دوران هم‌زنجیر بودن با او را در زندان نقل کرد.

جلال سرفراز، شاعر ایرانی مقیم برلین، با نگاهی انتقادی خاطراتی از زندگی سیاسی خود را بازگو کرد. او از شهامت و صداقت تنکابنی در رویارویی با خطاهای سیاسی با ستایش یاد کرد. او از خمينى گفت : خمينى ، زمانى گفته بود،  اجازه داريد ، گريه  كنيد بعد فريدون -ت گفت : خوب شد اين دستور را صادر كرد وگرنه مردم از خنده روده بر ميشدند و يا ميمردند !

هادی خرسندی، طنزپرداز نامی، که در برنامه شرکت نداشت، نوشته‌ای را راهی مراسم کرده بود، او با دوبیتی در ستایش از تنکابنی نوشته بود :

طنز تو تواناست، چه کتبی چه شفاهی

برضد رژیم است، چه شیخی و چه شاهی

یک لحظه ز آزار زمان آخ نگفتی! 

بر صحت آن، شاخ سبیلِ تو گواهی

بعد از استراحتى  كوتاه ، در بخش دوم  برنامه ،نمايش زيبايى  بنام " تجربه اى نمايشي بر اشعارى از " فروغ فرخزاد " با بازيگرى "  بهرخ بابايى " و تنظيم و كارگردانى " مجيد فلاح زاده  " اجرا شد. اين اثرى از " وهم سبز " بر اساس پنج قطعه شعر از معتبرترين شعر زن شاعر ايرانى فروغ فرخزاد بود.  اين ٥ قطعه عبارت بود از الف : " به آفتاب سلامى دوباره خواهم داد " اين قطعه در حوزه ى سبك رمانتيك مقوله بندى شده كه با سبك " رئاليستك " بر صحنه رفت . ب: ديدار در شب ، كه از كابوس ها و ذهنيت دائم ودرگيرى با مرگ نشأت ميگيرد ، از نمايشي ترين  قطعات شعرى است  .ميتوان گفت ،  اين قطعه در حوزه سبك " سور رئاليستى " و شيوه هاى تئاتر دلهره ( Macabere) دسته بندى شده بود .كه همانطور هم نمايش داده شد .ج- " عاشقانه " كه قطعه اى است "ليريك " با پس زمينه هاى. عرفانى ، عرفانى شرقى كه اين بار به سبك واقعى اش يعنى " مثونى " خوانندگى ميشود د - " عروس كوكي " و در ابتداى نمايش با صداى خود شاعر و ملاحت غمناكنانه ى زبانى اش " دكلمه " شد . در اين قطعه شاعر طنزوارانه به غمخوارى انسان خودباخته ، كه اكثر انسان دچارش هستند مي پردازد و هشدار ميدهد ... ايمان بياوريم به آغاز فصلي سرد. و - آخرين قطعه در واقع طرح موزايىكى است از چهار قطعه پيشين به اضافه ى هشدارى تند ة آشكار تر سياسى - اجتماعى شاعر به جامعه اى كه طراوت را از دست داده و موسيقى زندگى اش را فراموش كرده است ، در قطعه آخر ، طرح موزائيك وارى از قطعات پيشين به اضافه ى جوشش ها زبانى تب دار شاعر كه در بازی بهرخ بابايى ،  حتا تا سبك يك بازى " اكسپرسيونيستى " مبالغه ميشود ! نكته آخر اينكه ، در اين نمايش ، پاي فشارى  بر تفاوت ميان  بازى زبان كه روشنفكرانه  با بازى بدن  كه غير روشنفكرانه و بيشتر بصرى است كه به آن توجه شده بود . 

در پایان مراسم فریدون تنکابنی، آن چنان که شیوه بیان اوست، با طنز و شوخی به اختصار از زندگی ادبی خود و همچنین تجربه تازه‌اش در "خانه سالمندان" برای حاضران سخنانى ايراد كرد و گفت : در يكى از سايتهاى اينترنتى نوشته بودند " ايستگاه آخر " آنها نمى دانند اينجا مثل ايران نيست و همه چيز در اختيار ما قرار دارد از "حور و قلمان " و دختران پسرانى كه وقت خود راصرف نگهبانى و نگهدارى  از ما ميكنند . تنكابنى در مورد مسايل سياسي خود گفت و انتقادات سر بسته و نا مشخص  مطرح كرد او در جايى گفت  :  ولى ناچارم بگويم ،  كميته مركزى كه مثل بانك مركزى بيشتر شبيه بود و...! او حرفش را با حافظ ادامه داد سپس از برگزاركنندگان  برنامه  ی گراميداشت ، سپاسگزارى كرد ،. او چند بيت از شعرهاى سيمين بهبهانى خواند و آغاز و پايان را نشان داد .    

شاعر افغانی در  آخر برنامه  که سه جلد از کتابهایش را تقدیم تنکابنی کرده و پس از تعظیم در برابرش  اجازه خواست شعری را برای او بخواند ولی مجری  (نافعی ) به او اجازنداد و لی با اسرار تنکابنی اجاز یافت ولی عده ای تحملشان تمام شده و قبل از پایان شعرش سالن را ترک می کنند که منظه ی قشنگی نداشت . باز باید یادبگیریم  و درجه تحملمان را بالا ببریم .

___________________________________________________________________________

 

[١]

فریدون تنکابنی در سال ۱۳۱۶ در خانواده‌ای فرهنگی در تهران به دنیا آمد. پدرش دبیر و مدیر دبیرستان بود و مادرش آموزگار. خود او نیز پس از پایان تحصیل، دبیر زبان و ادبیات فارسی شد. در سال ۱۳۴۰ اولین داستان خود را به نام "مردی در قفس" منتشر کرد که لحنی رومانتیک دارد. او سپس با نشریات ادبی ایران به همکاری پرداخت و نوشته‌های او بیشتر به طنز گرایش پیدا کرد.

تنکابنی در سال ۱۳۴۸ از اعضای پایه‌گذار "کانون نویسندگان ایران" بود و در برخی دوره‌های این تشکل مدافع آزادی نشر و بیان، در هیئت دبیران آن حضور داشت.

 [2]  اختر قاسمی از می پرسد : مستقيم به آلمان آمديد؟
- نخير، سفر ما ماجرايی دارد. بعد از حمله به شورای نويسندگان و هنرمندان که به‌آذين رييس آن بود، و پس از بازداشت او چون من فکر کردم که ممکن است دستگير شوم و با توجه به مسايلی که از زندان جمهوری اسلامی شنيده بودم و من هم اصلا آمادگی برای چنين شرايطی نداشتم، بنا بر اين با کمک دوستان و آشنايان به تبريز آمديم. دوستان قبلا با قاچاقچيان ملاقات کرده بودند و به آنها پول داده بودند و آنها ما را به سلماس و خوی و مناطقی که تحت تسلط کردها بود بردند و بعد مسافت طولانی را پياده رفتيم که از آنجا با اسب ما را از طريق کوهستان به مرز ايران و ترکيه رساندند.
از ترکيه به بعد هم با قاچاقچيان تُرک بوديم که به شهر وان رفتيم و از شهر وان سوار اتوبوس شديم و به آنکارا آمديم. يکی از رفقا بليط هواپيما را تهيه کرده بود و از انجا با هواپيما و گذرنامه جعلی که داشتم (البته من گذرنامه رژيم سابق را داشتم ولی اعتبار نداشت)‌ به برلين شرقی و از آنجا به خيابان معروف فريدريش (فردريش اشتراسه) در برلين رفتيم. از انجا هم دوستی به استقبال ما آمد و چند روز در آنجا بوديم.
برخی دوستان معقتد بودند که نبايد خودمان را برای پناهندگی معرفی کنيم چون ممکن است ما را به رژيم ايران تحويل دهند! البته من گفتم که در زمان شاه که آلمان‌ها بهترين روابط را با رژيم شاه داشتند چنين کاری را نکردند و امکان ندارد که حال آنها دست به چنين عملی بزنند. در هر حال بعد از غلبه کردن بر ترديدها يک به يک رفتيم و تقاضای پناهندگی داديم. بعد از مدتی که در برلين غربی بوديم ما را به آلمان غربی (چون برلين غربی در وسط برلين شرقی و در واقع در محاصره آلمان شرقی بود) به شهر براونشوايگ فرستادند تا اينکه ما را به دادگاهی در شهر نورنبرگ دعوت کردند که خيلی سريع هم پيش رفت. آنها نام مرا می‌شناختند. چند سوال کردند و بعد از مدتی پاسخ مثبت دادند و مرا به شهر ديگری فرستادند. وقتی که گذرنامه پناهندگی را گرفتم به شهر کلن آمدم و تا الان در شهر کلن مقيم هستم.

 در اين مدت در شهر کلن چه کارهايی می‌کرديد؟
- عمدتا کارهای مطبوعاتی می کردم. مقاله می‌نوشتم که در نشريات خارج از کشور منتشر می‌شد. سرپرستی دفترهای شورای نويسندگان و هنرمندان و اداره‌ی آن با من بود که از دوستان شعرا و نويسندگان شعر و مقاله می‌گرفتم و در آنجا منتشر می‌کرديم. تقريبا چهار پنج شماره منتشر کرديم که خيلی هم خوب بود و در کلن منتشر می‌شد.

 

منبع:پژواک ایران


*نانو چيپ براي كنترلِ كرونا، تا رديابي اطلاعات درجهان؟!   [2020 May] 
*جنگ بيولوژيك ( بيوتروريسم) با نام كرونا؟!  [2020 May] 
*نگراني جهان از شيوع ويروس ديگر در آينده!   [2020 Apr] 
*جن و أنس و رهبري ولايت فقيه   [2020 Apr] 
*ويروس كرونا و رنسانس   [2020 Mar] 
*بيت خامنه اي وتيم امنيتي ،براي مهار خبرها ونه ويروس كرونا!   [2020 Feb] 
*لائيسيته !   [2020 Feb] 
* مُرده گردونی ولايت فَقِيه !   [2020 Feb] 
*ابوبكر البغدادي و علي الخامنه اي هردو تروريست؟!   [2019 Dec] 
*چهل سال رابطه مخفي آمريكا با ملايان تهران!   [2019 Dec] 
*گراني بنزين وعبور از فاشيست مذهبي !   [2019 Nov] 
*‏ بيست و ششمين فستيوال تئاتر ايرانيان تبعيدي ،شهر كلن آلمان!‏   [2019 Nov] 
*‏«روح الله زم »، اپوزيسيون يا مهره ي سوخته؟!‏   [2019 Oct] 
*بانوان ايران استاديوم هاي كاملن آزاد ميخواهند!‏   [2019 Oct] 
*چپاول ثروت و عطش خونریزی را حمایت نکنید! سیری کوتاه در نشست سازمان ملل  [2019 Sep] 
*پشت پرده سياست ولايت فقيه، مذاكره با آمريكا !   [2019 Sep] 
*سپاه پاسداران با چهل سال تروردرصدر فهرست سازمانهای تروريستي خارجی آمریکا !  [2019 Apr] 
*چهل سال جنايت و ترور سركوب و عقبگرد كامل (شماره يك)‏   [2019 Feb] 
* سال ۲۰۱۸ سال هشدار و پر حادثه به پایان رسید!  [2019 Jan] 
* فرار سرمايه از ايران افزايش مي يابد!‏   [2018 Dec] 
*یک ربع قرن فستيوال تئاتر تبعيدي در كلن!   [2018 Nov] 
*ترور به بهانه هموار کردن جاده بهشت براي تروریست ها!   [2018 Nov] 
*خيانت روحاني ( فريدون) به مردم ایران از زبان یک آشنا!  [2018 Oct] 
*احضار روحانی به مجلس و رویای دیر باز خامنه ای!‏   [2018 Sep] 
*غول ديماه بر مي خيزد!   [2018 Aug] 
* ١٣٦ مين سالگشت زاد و بود دكتر محمد مصدق در شهر كلن چگونه برگزار شد؟   [2018 Jul] 
*خامنه اي و رؤياهاي آشفته بمب اتم!‏   [2018 Jun] 
*سود و زيانهاي خروج آمريكا از برجام   [2018 May] 
*رضا شاه جزئي از تاريخ ايران است!   [2018 Apr] 
*ارمنستاني ها فقط با اراده بود که ديكتاتور را سرنگون كردند!   [2018 Apr] 
*احمدي نژاد بدنبال اپوزيسيون سازي است ؟   [2018 Feb] 
*فاز تغيير !  [2018 Feb] 
*جمهوري اسلامي ؟ نه ، رژيم توتاليتر!   [2018 Feb] 
*جنبش ملي ،پايه هاي نظام ولايي را فرو خواهد ريخت!‏   [2018 Jan] 
*احمدی نژادی ها؛ واکنش تهدید آمیز خامنه ای   [2018 Jan] 
*شعله جنگ منطقه خليج فارس زبانه مي كشد  [2017 Dec] 
*بيست و چهارمين سال فستيوال تئاتر در تبعيد كلن بياد مجيد فلاح زاده   [2017 Dec] 
*جنگ أفروزي هاي دوباره جمهوري اسلامي ، تمام منطقه را درگير خواهد كرد!‏   [2017 Nov] 
*رفراندوم اقليم كردستان و دخالت ملاها و افزايش بحران در عراق!   [2017 Nov] 
*فوتبال ايران و سوريه، نقش زنان و مردان ايران !‏   [2017 Oct] 
*فردوسي را بايد جدي گرفت و خوب شناخت !‏   [2017 Oct] 
*انتخابات آلمان ، شكست سنگين دو حزب برتر و رشد پوپوليست ها !‏  [2017 Sep] 
*‎ ‎دو رهبر در يك موضع و حمله به ملاها درسازمان ملل   [2017 Sep] 
*همكاري كاشاني و بهبهاني با انگليسيها در كودتاي ٢٨ مرداد عليه دكتر مصدق   [2017 Sep] 
*معامله بزرگ بر سر كابينه آينده و نقش ولايت فَقِيه ! ‏   [2017 Aug] 
*دولت امام زمان معجزه هزاره سوم ( قسمت ششم)‏   [2017 Aug] 
*«ماجراي نيمروز» نيمه پنهان ماجرا بود!‏   [2017 Jul] 
*جنبش دانشجویی و ادامه مبارزه   [2017 Jul] 
*اتحاد اپوزيسيون با مردم رمز پيروزي است!‏   [2017 Jul] 
*دولت امام زمان ،معجزه هزاره سوم ( قسمت پنجم )‏   [2017 May] 
*چهار سال با دولت تدبير و اميد و ركوردهاي تازه !‏  [2017 Apr] 
*اسكار سياسي! ‏   [2017 Mar] 
*دولت امام زمان ، معجزه هزاره سوم ( قسمت چهارم )   [2017 Feb] 
*«اوباما» با اُونا، ماند و به تاریخ پیوست!  [2017 Jan] 
*گورخوابان ارمغان ديگر جمهوري اسلامي‎!‎   [2017 Jan] 
*دولت امام زمان ، معجزه هزاره سوم ! ( قسمت سوم)   [2016 Dec] 
*بيست و سومين فستيوال تئاتر در تبعيد شهر كلن با موفقيت برگزار شد   [2016 Nov] 
*پيروز انتخابات‎ ‎‏ آمریکا كيست ؟ ‏   [2016 Nov] 
*دولت امام زمان ، معجزه هزاره سوم( قسمت دوم)‏   [2016 Oct] 
*دولت امام زمان و معجزه هزاره سوم !( بخش اول)‏  [2016 Oct] 
*فوتبال و حزب اله ، ياحسين ، گل تاسوعائي!‏   [2016 Oct] 
*مردم چون كوه مي مانند تا علم الهدي برود  [2016 Sep] 
*جنگنده های روسی در پايگاه شاهرخي (نوژه) همدان ، خيانتي كه كتمان نتوان کرد؟  [2016 Aug] 
*كودتاي نافرجام تركيه و روياهاي اردوغان   [2016 Jul] 
*زلزله خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا و پس لرزه هايش  [2016 Jul] 
*قضاوت كنيد!   [2016 Jun] 
*نقش مستشاران و مدافعان حرم، حضور محرز جمهوري اسلامي در جنگ سوريه!   [2016 Jun] 
*أهداف خامنه اي با رياست جنتي در مجلس خبرگان  [2016 May] 
*ترس خامنه اي از فرا گيري زبان انگليسي چيست ؟   [2016 May] 
*فرار مالياتي و پولشويي هاي گسترده جهاني درپاناما، بهشت مالياتي!  [2016 Apr] 
*انتخابات دهم و حیله های جدید نظام ولايي   [2016 Mar] 
*ميزان رأي يك نَفَر است!  [2016 Feb] 
*ريشه ها را بايد شناخت !  [2016 Feb] 
*سفر روحاني به فرانسه و معامله پشت پرده بر سر مجاهدین   [2016 Jan] 
*بيست و دومين فستيوال تئاتر درتبعيد «كلن» با شعار «ما پارازيت نيستم »  [2015 Dec] 
*جنايات اخير رژيم فاشيستي مذهبي ايران يك عمل تروريستي و محكوم است   [2015 Nov] 
*خودرو ملي يا اسلامي ،ايدئولوژيك ( مكتبي ) ؟  [2015 Oct] 
*داستان دعواها و بر هم زدن رابطه ایران با آمريكا و توافقنامه هسته اي وین !  [2015 Sep] 
*چه سیاستی پشت هجوم گسترده پناهندگان به اروپا نهفته است؟  [2015 Sep] 
*چرا پزشكان به مناطق دور افتاده نمي روند؟( بخاطر روز پزشک )  [2015 Aug] 
*گروه اسلامي داعش بهانه اى براى حضور هميشه آمريكا در خاورميانه!  [2015 Aug] 
*توافق هسته اي وين ، فرصتي براي خواسته هاي مردم ايران!   [2015 Jul] 
*مذاكرات هسته اى و هسته اصلی ترور در خاورمیانه   [2015 Jul] 
*تنها راه نجات ايران بازگشت به اصالت خويشتن خويش!  [2015 Jun] 
*رعايت حفظ فاصله با بمب اتم ، راه حل پشت درهاي بسته است!   [2015 May] 
*تفاهم يا توافق لوزان شكستِ دلواپسان و جام زهر ديگر  [2015 Apr] 
* تاكسي جعفر پناهى به برلين آمد ،شوخى نيست !   [2015 Feb] 
*خاكسپارى بيژن دادگرى و بعضى دوستان !  [2015 Feb] 
*راز اشغال سفارت آمریکا درتهران !  [2014 Dec] 
*بزرگداشت فريدون تنكابنى، در شهر كلن كارى پسنديده !   [2014 Dec] 
*بيست و يكمين سال فستيوال تئاتر كلن به همراه يار دبستانى !   [2014 Nov] 
*از هيچِ خمينی تا پيچ بی احساسی مطلق!  [2014 Nov] 
*ترور خاموش و پيچيده سرهنگ عزيز خزاعى !  [2014 Oct] 
*ایران و بردگی مدرن ؟!  [2014 Oct] 
*چه درسهايى ميتوان از انقلاب ٥٧ گرفت؟ ( قسمت دهم ، پايانى )  [2014 Sep] 
*چه درسهایی میتوان ازبهمن پنجاه و هفت گرفت ؟(بخش نهم)  [2014 Aug] 
*آلمان معادلات فيفا را بهم ريخت !   [2014 Jul] 
*آلمان چگونه مجددا ،جام را به خانه آورد؟  [2014 Jul] 
*چه درسهايى مي توان از انقلاب ٥٧ گرفت (بخش ٨)  [2014 Jul] 
*چه در سهايى ميتوان از انقلاب ٥٧ گرفت ؟ ( بخش هفتم)  [2014 May] 
*چه درسهايى مي توان از انقلاب ٥٧ گرفت ( بخش ششم )  [2014 May] 
*چه درسهايى مي توان از بهمن پنجاه وهفت گرفت ؟ ( بخش پنجم)  [2014 Apr] 
*چه درسهايى مي توان از بهمن ٥٧ گرفت ؟ (بخش چهارم )  [2014 Apr] 
*چه درسهايى ميتوان از بهمن ٥٧ گرفت ( بخش سوم )  [2014 Mar] 
*چه درسهايى ميتوان از بهمن ٥٧ گرفت؟( بخش دوم)   [2014 Feb] 
*چه درسهايي می توان از انقلاب بهمن ٥٧ گرفت !(بخش نخست )  [2014 Feb] 
*پزشك ، نقدى بر فيلم مديكووس  [2014 Jan] 
* نلسون ماندلا سنبل مبارزه با آپارتايد ( تبعيض نژادى ) و درسهايى كه بايد از او گرفت!  [2013 Dec] 
*بيستمين فستيوال تئاتر ايرانيان در تبعيد خجسته باد  [2013 Nov] 
*تروريست كيست ،تروریست دولتی کدام است ؟  [2013 Nov] 
*حل مسئله اتمى ايران با سوريه گره خورده است !  [2013 Oct] 
*اوباما يك گام به پيش ، روحانى دو گام به پس !   [2013 Oct] 
*روحاني و باب مذاكره با آمريكا در سازمان ملل !  [2013 Sep] 
*حزب مرکل در آلمان اکثریت آراء را کسب کرد، ولى ائتلاف با كدام حزب ؟   [2013 Sep] 
*سوريه خط مقدم و خاكريز اول جمهورى اسلامى!  [2013 Sep] 
*جنايت ضد انسانى در اشرف و يا ليبرتى محكوم است   [2013 Sep] 
*رای اعتماد وزارت اطلاعات یا مجلس؟!  [2013 Aug] 
*اتحاد ، مبارزه ، تنها راه مقابله با رژيم فاشيستى مذهبى است ؟  [2013 Aug] 
*حسن روحانى ، شايد فرصتى ديگر؟!(قسمت سوم)  [2013 Jul] 
*حسن روحانى ، شايد فرصتى ديگر ؟!( قسمت دوم ) آيا جو پادگانى از ايران رخت بر خواهد بست ؟ [2013 Jul] 
*انتخابات يا ابتذال ؟ (قسمت چهارم ) تحليلى از وضعيت كانديداها [2013 Jun] 
*انتخابات يا ابتذال ؟ ( قسمت سوم ) كانديداهاى بدون برنامه ، خصوصا براى كارگران ! [2013 Jun] 
*انتخابات يا ابتذال ؟ ( قسمت دوم)- مضحكه انتخابات ١٣٩٢  [2013 Jun] 
*انتخابات يا ابتذال؟ قسمت اول رد صلاحیت ها و آغاز مهندسی های انتخابات زیر چتر ابتذالات ١٣٩٢ [2013 Jun] 
*انگليس پشت پرده انتخابات ايران   [2013 May] 
*" مادورو " و " چاوز " دو روى يك سكه اند !  [2013 Apr] 
*جريان فتنه چيست ، فتنه گر كيست ؟  [2013 Apr] 
*اپوزیسیون سازی !  [2013 Feb] 
*تابلوی فساد جمهوری اسلامی!  [2012 Dec] 
*کاریکلماتور سی یاسی!  [2012 Nov] 
*انتساب احمدی ‌نژاد کلاه گشاد بر سر خامنه ای!  [2012 Sep] 
*پارازیت قربانی مماشات !  [2012 Jun] 
*آیا سوسیالیست های فرانسه با انتخاب اولاند مسیرکشور را عوض خواهند کرد؟  [2012 May] 
*انتخابات مجلس نهم فریب دیگری برای جهانیان !  [2012 Mar] 
*فیسبوک وشبکه های اجتماعی مجازی !  [2012 Feb] 
*تحلیلی بر گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی  [2011 Nov] 
*چراغ سبز هیلاری کلینتون به رژیم فاشیستی ایران رشته ها را پنبه خواهد کرد!   [2011 Nov] 
*قذافی رفت ، آینده لیبی به کجا می رود ؟  [2011 Oct] 
*استبداد و پیامد های آن درجامعه !  [2011 Aug] 
*هدی صابر و بابی ساندز دو فدایی آزادیخواه !  [2011 Jun] 
*ولایت فقیه بدتر از فرعونیت !   [2011 Jun] 
*حمله به اشرف ، چرا ؟  [2011 Apr] 
*تفاوت های دو قیام در دو نظام دیکتاتوری ایران و مصر !  [2011 Mar] 
*مصر به کدام حکومت تن در خواهد داد  [2011 Feb] 
*بی بی سی ، بی بی باجی رژیم برای تست دستگیری موسوی و کروبی !  [2011 Jan] 
*اعدام ها در روند جنبش مردم ایران چه تاثیری می گذارد؟   [2011 Jan] 
*آیا جزایر سه گانه بهانه ای برای حمله نظامی به ایران خواهد شد ؟  [2010 Dec] 
*مرضیه گل سر سبد هنرمندان  [2010 Nov] 
*دیه گو و محمود را باهم به چه کار آیند ؟ چه سنخیتی بین مارادونا و احمدی نژاد وجود دارد ؟ [2010 Jul] 
*میزبانی جام جهانی فوتبال برای آفریقا جنوبی براحتی بدست نیامد ! بازی‌های جهانی فوتبال در آفریقا جنوبی بخوبی در حال برگزاری است؟ [2010 Jul] 
*سی سال مبارزه و یکسال فعالیت بی امان مردم بر علیه ولایت فقیه در ایران  [2010 Jun] 
*ترور نرم در زندانهای رژیم  مجید توکلی و زندانیان سیاسی دیگر را در یابیم  [2010 May] 
*آواتار ( Avatar) جنبش سبزی که سرخ می شود !  [2010 May] 
*پشت صحنه ارتجاع ولایت فقیه !   [2010 May] 
*خامنه ای قاتلی که باطل است !   [2010 Apr] 
*آواتار ( Avatar) جنبش سبزی که سرخ می شود !   [2010 Mar] 
*پیروز میدان مردم متحدند !   [2010 Feb] 
*مبارزه و سازماندهی ( شماره 2 )  [2010 Jan] 
*مبارزه و سازماندهی تنها راه حل در مقابل رژیم (شماره 1)   [2010 Jan] 
*" نه "   [2009 Dec] 
*جنبش سبز وارد مرحله دیگری شد !   [2009 Nov] 
*جنبش سبز به کجا میرود ؟ (شماره ۳)  [2009 Nov] 
*جنبش سبز به کجا میرود ؟( شماره 2)   [2009 Oct] 
*جنبش سبز به کجا می رود ؟! (شماره1)   [2009 Oct] 
*رد پای رژیم و حمایت علنی از حماس در غزه !  [2009 Jan]