عصر ایران - از وقتی که رئیس جمهور، درباره اثر مخرب تحریم ها در همه عرصه ها، حتی در "آب خوردن مردم" سخن گفته، مخالفان وی جنجالی به راه انداخته اند که چرا روحانی چنین گفت و چرا گفت که حتی آب خوردن مردم نیز متأثر از تحریم هاست؟! برخی حتی پا را فراتر از نقد و انتقاد گذاشتند و به وهن و تمسخر نیز رسیدند!
موضوع از دو حال خارج نیست ؛ یا واقعاً فکر می کنند که تحریم ها اثری در آب خوردن ملت ندارد و یا می دانند و تجاهل می کنند و همانند قوم بنی اسرائیل، دنبال بهانه اند. البته دلواپسانی که در زمره کاسبان تحریم هستند، بیش از همه می دانند که تحریم ها چه بر سر مردم آورده است و البته خودشان یک شبه، ره صد ساله رفته اند و به ثروتی رسیده اند که قبل از تحریم ها، حتی در شیرین ترین رؤیاها نیز، تصورش را نمی کردند. کسانی که بر اظهار نظر درباره اثر تحریم بر آب خرده می گیرند، احیاناً اهمیت حیاتی آب را درک نمی کنند! و فکر می کنند که آب، همانند ریگ بیایان، فراوان، رایگان و در دسترس است.  اگر از اینان، بپرسند که آیا تحریم بر صنعت خودروسازی اثر داشته است یا خیر، خواهند گفت که بله، تحریم ها در حوزه خودرو اثرات منفی داشته است. حال باید پرسید که آب مهم تر است یا خودرو؟ قطعا که آب مهم تر و حیاتی است. بنابر این، چگونه می شود اثر تحریم ها بر صنعت خودروسازی را پذیرفت ولی آثار آن بر مقوله مهم تری به نام آب خوردن مردم را به سخره گرفت؟ آیا واقعاً درک این مطلب، این قدر سخت است یا قصد دارند تعمداً نفهمند؟!
اما آثار اجمالی تحریم بر آب خوردن مردم:
- تحریم ها، همه توان انسانی و مالی کشور را عملاً معطوف خود می کنند و در نتیجه تمرکز از دیگر مسائل از جمله محیط زیست و آب برداشته می شود. وقتی اولویت اول کشور نه توسعه و پیشرفت در زمینه های اقتصادی اجتماعی سیاسی و توسعه روابط خارجی بلکه "چگونگی دور زدن تحریم ها" می شود، همه چیز از جمله "آب خوردن" مردم تحت الشعاع قرار می گیرد.
- 10 میلیارد دلار پول برای توسعه برنامه های مرتبط با آب خوردن مردم در 5 سال آینده نیاز است. دلواپسانی که در این سال ها با دلارهای نفتی خو گرفته اند، بهتر از همه می دانند که با تحریم های ظالمانه موجود، چقدر از منابع درآمدی ایران کاسته شده است. همین الان ، حدود 15 میلیارد دلار فقط برای سال جاری، کمبود بودجه داریم. تحریم ها مانع از ورود پول به کشور می شوند یا روند آن را بسیار کند، سخت و گران می کنند. دولت ها هم در شرایط کم پولی یا بی پولی معمولا مسائل دیگری مانند حقوق و دستمزد کارکنان دولت و تولید و واردات غذا و دارو را در اولویت قرار می دهند و موضوع توسعه و بهینه سازی صنایع مرتبط با آب - که بسیار هزینه بر است - ناگزیر به آخرین رتبه ها سقوط می کند یا خیلی کند پیش می رود. - اگر در زمان های نه چندان دور، استحصال آب، صرفاً با فناوری چاه و قنات میسر بود، امروزه با گسترش نیازها و پیچیدگی های جغرافیایی و زمین شناختی ، از جمله مسائلی مانند فرونشست زمین ها، حراست از منابع استراتژیک آب، مدیریت سفره های زیرزمینی و ... استحصال، نگهداری و مصرف آن نیازمند فناوری و دانش روز است. پر بیراه نیست اگر بگوییم استحصال و مدیریت منابع آبی، از استخراج و مدیریت نفت و مشتقات آن، راهبردی تر است و نیاز به تعاملات علمی گسترده دارد.
استفاده از دانش روز نیز نیازمند تعامل با برترین دانشگاه ها و مراکز علمی جهان است. برترین دانشگاه های دنیا و بهترین دانشمندان جهان در حوزه آب، در آمریکا و اروپای غربی هستند اما تحریم ها، ایران را از علوم روز در حوزه آب، دور نگه داشته است.
- کسانی که می گویند تحریم ها بر آب اثر نداشته است، احتمالاً چون شیر آب خانه هایشان را باز می کنند و می بینند آب در جریان است، چنین تصوری می کنند! اما آیا نمی دانند از پشت این شیرهای پر آب، تا سفره زیر زمینی یا رودی که از کوه ها سرچشمه می گیرد، چه فناوری ها و مراحل پیچیده ای وجود دارد یا باید وجود داشته باشد؟! نکند فکر می کنند آب شیر از دیوار پشت سرش نشأت می گیرد؟! آیا جز این است که در کشوری به شدت کم آب مانند ایران، نیاز جدی و واقعاً حیاتی کشور، بهره گیری از مدرن ترین فناوری ها و تجهیزات روز است؟ آیا تحریم ها اجازه می دهند ایران به تکنولوژی های روز در حوزه آب دست یابد؟!
- سیستم فاضلاب و بازیابی آب که امروز در سراسر جهان حتی در کشورهای پر آب اروپایی به عنوان تنها راه نجات منابع آبی شناخته می شود، پدیده ای نسبتاً جدید در عرضه آب است. ایران به شدت در این زمینه از دنیا عقب است و منابع مالی، آموزش نیروی انسانی، فناوری های بسیار مدرن و دانش روز در این عرصه، نیازهایی هستند که تنها با لغو تحریم ها می توان آنها را در حد مطلوب برآورده ساخت و الا باید کج دار و مریز پیش رفت و شاهد هدر رفت روز افزون منابع محدود آبی کشور بود.
- لایروبی آبراهه ها، دریاچه های پشت سدها و رودخانه ها برای تأمین بهتر آب شرب مردم نیز از مواردی است که تحت الشعاع تحریم ها قرار گرفته و به تعویق افتاده است. - استفاده از تکنولوژی های روز در کارخانه ها، هم باعث می شود آنها آب بری کمتری داشته باشند و هم پساب های صنعتی شان ، آلودگی های کمتری را به آب های روان و زیرزمینی تحمیل کند. لغو تحریم ها، نوسازی صنایع کشور را از نظر مالی و تکنولوژیک تسریع خواهد کرد و منابع آبی کشور را از خطرات ناشی از تکنولوژی های قدیمی خواهد رهانید.
- روش های مدرن کشاورزی و برداشت آب از چاه های کشاورزی، نیازمند منابع مالی و تکنولوژی هایی است که تحریم ها مانع از دستیابی کشور به آنها هستند. با توجه به این که حدود 90 درصد منابع آبی کشور در حوزه کشاورزی مصرف می شود، اگر پول و تکنولوژی لازم (و البته مدیریت کارآمد) فراهم شود، می توان به نجات منابع آبی کشور که - به طرز وحشتناک و بی سابقه ای در معرض تهدید است - امیدوار بود.
البته این نوشتار را می توان همچنان ادامه داد و ابعاد بیشتری از آثار تحریم ها بر "آب خوردن مردم" را تشریح کرد. اما این بدان معنا نیست که قرار است ملت و دولت ایران و مذاکره کنندگان ایرانی در برابر زیاده خواهی های طرف های خارجی از منافع ملی بگذرند. بنابراین، بر خلاف آنچه دلواپسان می گویند، نگرانی آنها از بابت منافع ملی نیست ، آنها نگران هستند که مذاکرات نتیجه بدهد و کاسبی تحریم به تاریخ بپیوندد. بنابراین از هیج کار و بهانه ای حتی به سخره کشیدن اثر تحریم بر آب، ابایی ندارند.