دروازه غار: داستان معتادانی که قلب تاریخی پایتخت را تسخیر کردند

15-9-5-1110431819420.jpg
محله هرندی تهران چندی سالی است که در دام معتادان گیر افتاده است. این روزها باوجود مصاحبه‌ها، نشست‌ها و جلسات مکرر مسئولان برای ساماندهی این محله، اما همه باز هم از ایجاد امنیت آن ناتوانند؛ این در حالی است که اعضای شورای شهر معتقدند، امنیت محله هرندی قابل برگشت است!

خبرآنلاین: افزایش معتادان خیابانی در چند سال گذشته باعث شده است تا علاوه بر باز شدن پای خرده‌فروشان مواد مخدر از پاتوق‌های حاشیه‌ای شهر به معابر درون شهری، امنیت مناطق و محله‌های شهری دستخوش تغییر شود و البته تعداد زیاد کارتن خواب های معتاد در مناطق شهری به طور محسوس به چشم بیایند.

پس از خاک سفید که با اقدامات ضربتی نیروی انتظامی در زمان فرماندهی محمدباقر قالیباف زیر و رو شد، معتادان تهران در مناطق مختلفی پخش شدند، اما در سال‌های گذشته به دروازه غار و شوش هجوم برده اند. جایی که اکنون به نام هرندی می شناسند.

متاسفانه وضعیت اسفبار محله هرندی این روزها به شکل و شمایلی درآمده که، روزانه هزاران زن و مرد و پیر و جوان، صبح خود را با دیدن چهره‌ معتادانی آغاز می‌کنند که یا در حال مصرف مواد مخدرند یا چرت نشئه‌گی‌. اوضاع تا حدی وخیم است که یکی از اعضای شورای شهر گفته است که در این منطقه سقوط انسانیت را دیده.

تجمع صدها معتاد در پیاده روها، اطراف پارک و گوشه کنار محله هرندی در قلب تاریخی تهران، اهالی را به ستوه آورده است. این در حالیست که رئیس کمیسیون سلامت،‌ محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر، در بازدید از این محله گفته بود:‌ امنیت محله هرندی قابل برگشت است و برای این کار باید سایر دستگاه‌ها از جمله قوه قضائیه،‌ ناجا، سازمان بهزیستی،‌ ستاد مبارزه با مواد مخدر، کمیته امام (ره) و استانداری با شهرداری تهران همراه شوند.

واکنش متفاوت اعضای شورای شهر

شهرداری تهران برنامه ای چند میلیارد تومانی برای احیای هرندی و شوش دارد. اما اعضای شورای شهر به برنامه های شهرداری تهران درباره محله هرندی و معتادان شوش واکنش های متفاوتی نشان دادند. (اینجا) علیرضا دبیر، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر با بیان این که در صحن شورای شهر بیان مسئله در هرندی به سمت معتادان و ساماندهی آنها پیش رفت، اما اکنون درباره مسائل شهرسازی گزارش هایی ارائه می‌شود، گفته بود: باید این مساله ساماندهی شود.

همچنین رحمت‌الله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت با بیان این که قرار است چهار معاون شهردار توضیحاتی را درباره طرح ارتقای سطح زندگی در منطقه هرندی ارائه کنند، گفت: بهتر است علاوه بر ارائه توضیحات، برنامه‌ها به طور مکتوب به اعضای شورای شهر داده شود تا بتوانیم آنها را بررسی کنیم.

در این میان فاطمه دانشور رئیس کمیته اجتماعی شورای شهر تهران با بیان اینکه باید با حضور کارشناسان امر سند اقدام برای منطقه هرندی نوشته شود، تاکید کرد: به گفته کارشناسان اقدامات در محله هرندی بدون مطالعه در حال انجام است.

همچنین اسماعیل دوستی، عضو کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران گفته بود: حل مشکلات این منطقه به تنهایی توسط شهرداری و شورا امکانپذیر نیست و سازمان‌های حمایتی باید وارد شوند. نایب رییس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران کوچ اهالی را مهم‌ترین دلیل از بین رفتن محله هرندی دانست.

رییس کمیته نامگذاری شورای شهر تهران با بیان اینکه منطقه هرندی 100 سال است هویت خود را از دست داده گفت: می‌خواهید با چه تئوری برای این محله هویت‌سازی کنید چراکه 9 قومیت از هند و لر و ترک در حالی گرد هم آمدند که هیچ پیوستگی محلی ندارند. شهرداری تهران عضو ستاد مبارزه با موادمخدر نیست و مداخله آن اسباب قانونی ندارد.

در این میان مهدی چمران، رییس شورای شهر تهران در واکنش به سخنان شاکری درخصوص هویت از دست رفته محله هرندی گفت: بهتر است در صحبت کردن‌هایمان دقت کنیم، چراکه هرندی مرکز هویت پایتخت است و حتی با کشف اسکلت ۷ هزار ساله تاریخ محله مولوی و هرندی از ری نیز بیشتر خواهد شد.

افزایش آمار شبانه معتادان

محمد مهدی تندگویان عضو شورای اسلامی شهر تهران هم گفته بود از زمانی که طرح های ضربتی در محله هرندی آغاز شده، آمار معتادان در بوستان های پایتخت افزایش یافته و باید فکری برای کوچ درون شهری معتادان کرد. از زمانی که طرح های ضربتی هرندی شروع شده کافی است سری به بوستان های تهران در مناطق مختلف بزنید قطعا خواهید دید که آمار شبانه معتادان در پارک ها بیشتر شده است. این معتادان پیش از این کجا بودند. تا ۶ ماه پیش بسیاری از بوستان ها معتاد نداشت. اگر قرار است این معتادان را به کل شهر شیفت دهیم همه شهر آسیب می بیند. اینجا را بخوانید.

عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه باید فکری به حال کوچ معتادان کرد، گفت: قطعا محله هرندی نیاز به بهسازی و اصلاح دارد اما باید فکری به حال کوچ معتادان کرد. ما درباره یک تافته جدابافته بحث نمی کنیم بحث ما یک منطقه در دل یک کلانشهر است.

اعتراض اهالی و آتش زدن چادر معتادان

اما قول جمع‌آوری چندهفته‌ای و چندماهه مسئولان شهری برای ساماندهی معضل دوساله معتادان پرخطر در محله هرندی تهران آن‌قدر عملی نشد تا اینکه بالاخره مردم خودشان به میدان این پارک پر آسیب و خطر رفتند و معتادان را پخش و پلا کردند. پس از اینکه هیچ نهادی از جمله شهرداری، نیروی انتظامی و بهزیستی مسئولیت جمع آوری معتادان کارتن خواب که آرامش را از محله ربوده برعهده نگرفت، حدود 60 تن از اهالی محله هرندی با در دست داشتن پلاکاردها و دست نوشته هایی با مضمون «ما امنیت می خواهیم»، «ما چماق دار نیستیم آرامش می خواهیم»، «آرامش و امنیت را به محله ما برگردانید» اعتراض خود را ابراز کردند.

این در حالیست جولانگاه‌بودن پارک‌ها و پاتوقی برای معتادها، کاسه صبر مردم را لبریز کرد و آتش و خشم را بر سر و صورت معتادهای کارتن‌خواب فرود آورد. ۱۸ آبان اهالی محله هرندی در اعتراض به حضور اسکان این معتادان، برای جمع آوری آنها و بیرون راندن معتادان از پارک اقدام به آتش زدن وسایل و چادرهای آنها کردند.

واکنش مسئولان نسبت به آتش زدن چادرها

پس از آتش کشیدن چادر معتادان اولین واکنش ها نسبت به این مسئله از سوی عابد ملکی شهردار منطقه ۱۲ صورت گرفت، شهردار منطقه 12 توضیحاتی درباره به آتش کشیده شدن چادر تعدادی از کارتن‌خواب‌ها در محله شهید هرندی ارائه کرد و گفت: با وجود بازدیدهای متعدد اعضای شورای شهر تهران و مدیران ارشد شهرداری تهران از بوستان حقانی محله هرندی که نزدیک به دوسال است حدود ۱۵۰۰ تا ۲ هزار کارتن خواب و معتاد در آن جا، تجمیع شده اند و وعده های آن ها برای ساماندهی محله و همچنین اختصاص چند هفته زمان نشست علنی شورای شهر تهران به ساماندهی منطقه ۱۲، سرانجام صبر اهالی محله لبریز شد و ۱۸ آبان، حدود ۵۰ نفر از اهالی به کارتن خواب ها حمله کردند و برخی از چادرهای آن ها را آتش زدند.

بعد از آن هم مرتضی طلایی نایب رئيس شورای شهر تهران از آتش زدن چادر کارتن خواب‌ها واکنش نشان داد و گفت: مردم حق دارند در برابر کارتن‌خواب‌ها از خود دفاع کنند. کارتن‌خواب‌ها می‌خواهند دورهم باشند و در فضاهای محلی بنشینند، لذا به مردم حق می‌دهم از خودشان در برابر آسیبی که به آنها حمله می‌کند دفاع کنند.

او با تاکید براینکه زندگی مردم در سایه این افراد در حال نابودی است و کودکان در معرض خطر هستند، تأکید کرد: کدام منطق به ما می‌گوید؛ در حالی که می‌بینید ویروس در حال انتشار است، باز هم بگذارید؛ زندگی‌اش را بکند. طبیعی است که باید به افراد سالم هشدار داد که از خود دفاع کنند یا از محل دور شوند و مسئولان هم باید به مسئله ورود پیدا کنند، همه این مسائل با هم است.

طلایی معتقد است، اینکه مبارزه با اعتیاد و مواد مخدر اجتماعی شود و همه مردم در این زمینه به میدان بیایند خیلی خوب است، اما اقدامی که در پارک هرندی رخ داد، کار نادرستی بود. اینجا را بخوانید.

معتادان به غذاهای ساده راضی نمی شوند

عده‌ای بر این باورند حالا نهادهای مسئول و ان‌جی‌او‌ها از آن طرف بوم افتاده‌اند. انگار که دیده باشند اقدامات سلبی جواب نداده است، حالا می‌خواهند با محبت آنها را به سمت ترک سوق دهند. اما ماجرا اینجاست که مردم محله هرندی می‌گویند علاوه بر تجمع معتادان در محله‌شان، حالا خیابان‌ها و پیاده‌روها تبدیل به زباله‌دانی ظرف‌های یک‌بارمصرفی ‌شده که سازمان‌ها و مردم برای پخش غذا به هرندی می‌آورند.

در این میان لیلا ارشد، مددکار و مدیرعامل خانه خورشید می‌گوید: کار به جایی رسیده که حالا معتادان اصلا به غذاهای ساده راضی نمی‌شوند. دیگر کسی از ما نان و تخم‌مرغ یا نان و پنیر و سبزی نمی‌گیرد. خانم اتوکشیده می‌آید و به معتاد التماس می‌کند که خواهش می‌کنم این غذا را بخورید و معتاد هم از بین این همه غذایی که به میدان هرندی می‌آید، انتخاب می‌کند که امشب خورش قیمه بخورد یا چلومرغ. بعد هم هیچ‌کدام از این ان‌جی‌او‌ها به خودش زحمت نمی‌دهد که زباله‌های ناشی از پخش غذایش را از سطح محله جمع کند. آن‌وقت گلی که داشتیم به سبزه هم آراسته می‌شود.

عابد ملکی، شهردار منطقه ١٢ استان تهران، با رد این مسئله که آتش‌زدن چادرهای کارتن‌خواب‌ها ربطی به شهرداری تهران داشته است، درباره پخش گسترده خدمات میان معتادان و کارتن‌خواب‌های هرندی می‌گوید: من فکر می‌کنم در نگاه کلان اگر تنها هدف از رفتن میان معتادان، پخش غذا باشد، نگاه معتادپروری کاملا صحیح است. به طور کلی جمع‌شدن تعداد زیادی معتاد در بافت مسکونی اصلا مناسب نیست. برای همین شهرداری وارد بحث شده است تا بتواند سروسامانی به وضعیت معتادان بدهد. بحث ما به‌عنوان مسئولان شهری این است که شهر و محله نباید به حفره‌ای برای تجمع معتادان تبدیل شود.

حبیب بهرامی، مدیرعامل مؤسسه سیمای سبز رهایی درباره کمک‌رسانی و پخش غذا بین معتادان در محله های آسیب‌دیده گفت: خود ما هم با برخورد احساسی با معتادها مخالفیم. چون دادن غذا درواقع یک‌جور حمایت ناسالم از معتاد است. معتادها چند دسته هستند. تعدادی معتاد داریم که در دوره ایام طلایی هستند و کار درمان روی آنها بسیار سخت بوده و احتیاج زیادی به خدمات کاهش آسیب هم ندارند. آنها از مصرف مواد مخدر لذت می‌برند و تحت هیچ شرایطی هم حاضر نیستند این لذت را از دست بدهند. البته این گروه شامل افراد ساکن در پارک‌های هرندی نیستند. اینها کسانی هستند که در خانواده‌ها هستند و تازه مصرف را شروع کرده‌اند. اما آن قسمتی که زندگی‌شان آشفته شده، کسانی هستند که در وهله اول نیاز به خدمات کاهش آسیب دارند چون در معرض آسیب‌های جدی مثل اچ‌آی‌وی هستند. موضوع ایدز بسیار مهم است و اگر گریبانگیر آنها شود، دیگر بحث از این ماجراها فراتر می‌رود. بنابراین برای جلوگیری از این نوع آسیب‌ها لازم است خدمات کاهش آسیب به آنها داده شود.

انواع بیماری های خطرناک در بین معتادان

سل و بیماری‌های عفونی در میان معتادان محله هرندی شایع شد. خانه‌های اطراف پارک حقانی به خاطر معتادان و کارتن‌خواب‌هایش، از هیچ چیز درامان نیستند. انواع بیماری‌ها در میان کودکان و زنان دیده می‌شود، شپش، اسهال‌خونی، بیماری‌های عفونی، تنها بخشی از این بیماری‌هاست. وضع ساکنان پارک حقانی اما از همه حادتر است.

لیلا ارشد، موسسه زنان سرزمین خورشید که سال‌ها در مجاورت همین پارک برای حمایت از زنان آسیب‌دیده فعالیت می‌کند، وضع بهداشتی اهالی هرندی را نگران‌کننده می‌داند: شرایط پارک اسفناک است، معتادان و کارتن‌خواب‌های این پارک، تمام روز مواد مصرف می‌کنند، دستشویی می‌کنند اما یک‌بار هم دستشان را نمی‌شویند و چند قدم آن‌ طرف‌تر از ادرار و مدفوع خود و همسایه‌شان غذا می‌خورند، اینها زمینه ابتلا به انواع بیماری‌ها را برای این افراد فراهم می‌کند، نه فقط برای این افراد بلکه برای ساکنان محل هم هست.

اما این کنایه مجری برنامه گفتگوی ویژه خبر پس از ۳ قابل تامل بود: ۳ ماه پیش مسئولان قول دادند ۱۰ روزه این اشخاص را جمع کنند ولی خبری نشد.

او چند تن از مسئولان رتبه اول مبارزه با مواد مخدر را به صورت تلفنی و حضوری در استودیو گفت وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما جمع کرد تا این موضوع را بررسی کند. پرویز افشار سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر به صورت حضوری در گفتگو شرکت کرد و حسین ذبحی معاون دادستان کل کشور و سعید منتظر المهدی سخنگوی ناجا به همراه حسین طلا نماینده تهران وعضو کمیسیون اجتماعی مجلس به صورت تلفنی در این گفتگو حضور داشتند.

منبع:پژواک ایران