شهاب الدین غندالی، مدیرعامل صندوق ذخیره فرهنگیان، به اتهام فساد بازداشت شده است. فسادی که ارقام آن تا ۸هزار میلیارد تومان گفته شده است.  او تیرماه ۹۳ در همایش «سه دهه مدیریت جهادی در عرصه اقتصاد کشور» به عنوان «مدیر برتر جهادی کشور» انتخاب شده بود. این همایش با محوریت سپاه محمد رسول الله و قرارگاه خاتم الانبیاء برگزار شد.

این دومین باری است که خبر بازداشت شهاب الدین غندالی منتشر می شود. ۴ شهریور ۹۵ نیز رسانه ها گزارش دادند که او به همراه همسر و فرزندش توسط حراست سازمان آموزش و پرورش بازداشت و به دستگاه قضایی تحویل داده شده است. این خبر توسط شهاب الدین غندالی تکذیب شد و گفت «به عنوان مطلع برای توضیح درباره وام های بانک سرمایه احضار شدم.» وی همچنین توضیح داد بانک سرمایه در طول سال های گذشته، ۴۴۰۰ میلیارد تومان وام داده که از این میزان، ۳۲۸۵ میلیارد تومان آن به ۵ نفر پرداخت شده و به دلیل نبود وثیقه های قوی، بانک موفق به دریافت سرمایه خود نشده است. علاوه بر این، در ماه های گذشته بارها خبرهایی درباره بازداشت پسر خوانده و همسر دوم شهاب الدین غندالی منتشر شده است.

صندوق ذخیره فرهنگیان یک موسسه عظیم اقتصادی است که سال ۷۴ تاسیس شده است. وزیر آموزش و پرورش، رییس هیات امنای این صندوق است و مدیرعامل صندوق با نظر او منصوب می شود. این صندوق  ۹۰۰هزار عضو دارد. ماهانه از محل حقوق این افراد که کارمند آموزش و پرورش هستند، ۱۸هزار تومان به حساب صندوق ذخیره واریز می شود که یک منبع درآمد مهم محسوب می شود. از سوی دیگر، این صندوق ۲۵ شرکت بزرگ اقتصادی را زیرمجموعه خود دارد، موسساتی چون بانک سرمایه، پتروشیمی مروارید، پتروشیمی پارس خاورمیانه، پتروشیمی کیاپارس، پتروشیمی خراسان، شرکت سرمایه گذاری فرهنگیان، شرکت ساختمانی معلم، شرکت پتروفرهنگ و بیمه معلم است و در دو سال گذشته سرمایه گذاری زیادی در حوزه نفت و داروسازی انجام داده بود. این صندوق از سهامداران ذوب آهن و ماشین سازی اراک نیز محسوب می شود. ارزش دارایی این موسسه ۱۰هزار میلیارد تومان اعلام شده است.

فعالیت های این موسسه در سال های گذشته همواره محل تردید و ابهام بوده است. از بهار ۹۳ با اوج گرفتن شایعات درباره تخلفات اقتصادی در این صندوق، رخی نمایندگان مجلس در تدارک تحقیق و تفحص برآمدند که تلاش هایشان شکست خورد و به نتیجه نرسید.

از تابستان ۹۴ اما انتشار فیش حقوقی ۱۱۳ میلیون تومانی مدیرعامل پتروشیمی مروارید (وابسته به صندوق) و حقوق ۳۰ میلیون تومانی مدیران صندوق تمرکز رسانه ها بر این صندوق را بیشتر کرد.

مرداد ۹۴، جبار کوچکی نژاد، نماینده رشت که در مجلس نهم هم پیگیر تحقیق و تفحص از صندوق بود، خبر از تخلف مالی ۶ هزار میلیارد تومانی در این صندوق داد. اندکی بعد، حسین مقصودی، نماینده سبزوار اعلام کرد میزان تخلفات در این صندوق ۸هزار میلیارد تومان است. با این حال او تخلفات را اختلاس ندانست و به نقل از شهاب الدین غندالی گفت که مدیران صندوق تخلف را در حد ۳۵۰۰ میلیارد تومان قبول دارند ولی می گویند مربوط به دوران مدیریت آنها نیست. تخلف ۸ هزار میلیارد تومانی در صندوق همچنین یکی از دلایل استیضاح علی اصغر فانی، وزیر سابق آموزش و پرورش اعلام شد.

در واکنش به این خبرها، شهاب الدین غندالی در نامه ای به دادستان تهران خواستار بررسی عملکرد صندوق شد، گفت از تحقیق و تفحص استقبال می کند، منتقدان را فرصت طلب و سودجو دانست. او همچنین اشاره کرد که «بدهکاران بزرگ باقیمانده با سواستفاده از حسن نظر نمایندگان مجلس» این جریان را هدایت می کنند و اتهام فساد به این صندوق، باعث کاهش ارزش سهام شرکت های وابسته به این صندوق در بورس و زیان ۲۰۰ میلیارد تومانی شده است.

با اوج گیری خبرها، انداختن توپ فساد در زمین یکدیگر شروع شد. خبرگزاری نسیم در گزارشی با اشاره به ترکیب هیات امنای این صندوق، شهاب الدین غندالی را از مدیران آموزش و پرورش دوره مرتضی حاجی، وزیر پیشین آموزش و پرورش دانست و گفت ترکیب هیات امنا اصلاح طلبانه است و جبار کوچکی نژاد، نماینده رشت گفت «عمده تخلفات در دو سال اخیر انجام شده است.» در مقابل اما محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس با دفاع ضمنی از عملکرد شهاب الدین غندالی گفت عمده تخلفات صندوق مربوط به دوره احمدی نژاد است و در طول سال های ۸۶ تا ۹۲، صندوق حدود ۴هزار میلیارد تومان دارایی معدوم الوصول داشته است. به گفته او «۳۲۰۰ میلیارد تومان از این مبالغ در اختیار ۳ نفر قرار گرفته و هرگز این وام ها را بازنگرده اند.» وزارت آموزش و پرورش هم این موضوع را تایید کرد. ناصری زنجانی، معاون پارلمانی این وزارتخانه با دفاع ضمنی از تلاش های مدیرعامل صندوق دخیره فرهنگیان، گفت: «بانک سرمایه قبل از سال ۹۲، وام های کلانی به ۵ نفر داده که از اعضای صندوق نبوده ولی مرتبط با آنها بودند و آنها وام ها را پرداخت نکرده اند.»

۱۴ شهریور ۹۵، علی اصغر فانی، وزیر مستعفی آموزش و پرورش خبر داد که هیات مشترکی بین نمایندگان مجلس و صندوق ذخیره فرهنگیان با حضور نمایندگان قوه قضاییه تشکیل شده تا مشکلات بررسی شود. چنین تلاشی به نتیجه نرسید و ۴ مهرماه کمیسیون آموزش مجلس با تحقیق و تفحص از صندوق موافقت کرد. از سوی دیگر، در ادامه دفاع چهره های نزدیک به دولت از مدیران صندوق، مرتضی حاجی،‌ وزیر پیشین آموزش و پرورش و عضو هیات امنای صندوق هم گفت «اختلاسی رخ نداده» و «عملکرد مدیرعامل مثبت و قابل قبول بوده» و منتقدان «جای مدعی و متهم را عوض کرده اند»‌. همچنین ۲۸ شهریورماه خبر رسید که ۵ نفر از اعضای هیات مدیره صندوق ذخیره فرهنگیان برکنار شده اند ولی اندکی بعد علی اصغر فانی این خبر را تکذیب کرد. وزیر آموزش و پرورش همچنین بعدا توضیح داد که سهم صندوق ذخیره فرهنگیان در بانک سرمایه ۴۷درصد است و این صندوق در بانک «اقتدار و حضور کامل ندارد». او هم اشاره کرد که در دولت قبل وام هایی با وثیقه نامطمئن پرداخت شده و «دوستان ما تلاش کردند این وثایق را مطمئن کنند.»

در کشاکش جنگ دولت و مجلس، ورود قوه قضاییه معادلات را تغییر داد. ۷ مهرماه امسال عباس جعفری دولت آبادی، دادستان تهران خبر داد که در پرونده مرتبط با صندوق ذخیره فرهنگیان ۴ نفر بازداشت شده اند. ۱۰ مهرماه خبر بازداشت یاسر ضیایی، قائم مقام بانک سرمایه و مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری فرهنگیان منتشر شد. همچنین خبر رسید که بازداشت محمد امامی، تهیه کننده سریال شهرزاد نیز به پرونده صندوق مربوط است.

با علنی شدن خبر بازداشت ها سبب عقب نشستن مدیران آموزش و پرورش و مدافعان صندوق شد و تعداد بیشتری از نمایندگان اصولگرای مجلس علیه علی اصغر فانی وارد عمل شدند. ۲۵ مهرماه نمایندگان مجلس با ۲۰۰ رای موافق، تحقیق و تفحص از عملکرد صندوق ذخیره فرهنگیان را تصویب کردند. در جریان تصویب این تحقیق و تفحص، جبار کوچکی نژاد، نماینده رشت خبر داد که «بانک سرمایه ۷هزار میلیارد تومان معوقه غیرقابل وصول دارد و یک فرد ۳۵۰۰ میلیارد تومان به این صندوق بدهکار است.» در همین روز همچنین خبر داده شد که همسر دوم یکی از مسئولان، وام ۸۰۰ میلیارد تومانی با سود یک و نیم درصد گرفته است. به نظر می رسد منظور همسر شهاب الدین غندالی، مدیرعامل صندوق ذخیره فرهنگیان است. مدیری که ۲۶ مهرماه توسط علی اصغر فانی برکنار شد و دیروز بازداشت.