سال ۹۵؛ جنجال‌های سینمای ایران از فروشنده تا سیانور
سال ۹۵ برای بخشی از سینمای ایران سال رونق گیشه و درآمدهای چند میلیارد تومانی بود؛ چنان که برخی از سینماها در ایام نوروز برای پاسخگویی به تقاضای مخاطبان ناچار به برقراری سئانس‌های فوق‌العاده در ساعات ابتدایی صبح شدند.
برخی دیگر از فیلم‌ها نیز گرچه به رکوردهای نجومی در فروش نرسیدند، اما به دلیل موضوع و نحوه روایت آن در فضای سینمای کشور مورد توجه قرار گرفتند. در ادامه نگاهی داریم به برخی از مهم‌ترین فیلم‌های سینمای ایران در سالی که گذشت:
حق نشر عکسAPImage captionفروشنده دومین اسکار را برای ایران و فرهادی به ارمغان آورد
"فروشنده"
آخرین فیلم اصغر فرهادی نه تنها جوایز جشنواره‌های کن، مونیخ، آمستردام و شیکاگو را از آن خود کرد و بلکه در نهایت دومین اسکار فیلم خارجی را هم به کارنامه پربار کارگردانش افزود. مشارکتِ-به گفته کارگردان "ده درصدی"- موسسه فیلم دوحه در سرمایه‌گذاری فیلم باعث شد منتقدان اصولگرا آقای فرهادی را بابت تامین هزینه‌های فیلمش از طریق "یک شاهزاده قطری" (فاطمه الرمیحی، رئیس اجرایی موسسه یاد شده) سرزنش کنند.
بسیاری از همین رسانه‌ها فیلم آقای فرهادی را "علیه غیرت" معرفی کردند و مسعود فراستی در برنامه سینمایی هفت کارگردان را "طرفدار فرد متجاوز" خواند. علیرغم همه اینها فروشنده اما در نهایت رکورد فروشی بیش از ۱۵ میلیارد تومان را تنها در اکران داخلی به نام خود ثبت کرد.
حق نشر عکس.Image captionپخش کننده فیلم ضمن اعلام برائت از شبکه‌های ماهواره‌ای گفت راضی به پخش تبلیغ فیلم در "شبکه‌ای که رفتار رسانه‌ای آن بر خلاف منش" احمد متوسلیان باشد نیست
"ایستاده در غبار"
نخستین فیلم محمدحسین مهدویان در جشنواره سی و چهارم فیلم فجر بابت سبک خلاقانه خود توجه داوران را جلب کرد و ۳ سیمرغ از جمله سیمرغ بهترین فیلم را به خانه برد. این فیلم شبه‌مستند که با تهیه‌کنندگی سازمان سینمایی اوج ساخته شده، زندگی احمد متوسلیان از فرماندهان جنگ ایران و عراق را از کودکی تا زمان ناپدیدشدن در لبنان به تصویر می‌کشد.
بیشتر بخوانید:
سال بلوا؛ سینمای ایران در سالی که گذشت
موسیقی در سالی که گذشت: جایزه کلهر، بیماری شجریان و مرگ شریف‌زاده
تئاتر ایران در سالی که گذشت: نام بیضایی، یاد رفیعی
درگذشتگان ۹۵: پس مرگ؛ چیز دیگری بود
بکارگیری صداهای مستند و واقعی در کنار تصاویری که با دقت و واقع‌نمایی تاریخی طراحی و فیلمبرداری شده‌اند، از مهم‌ترین نقاط قوت فیلم به شمار می‌آید. به علاوه در "ایستاده در غبار" سعی شده با اشاره به خصوصیات روحی و اخلاقی این فرمانده سپاه ایران در کودکی و بزرگسالی، از او چهره‌ای نسبتا واقعی با تمام خصوصیات انسانی ترسیم شود.
فیلم طی اکران، فروشی معادل بیش از یک و نیم میلیارد تومان را پشت سر گذاشت و رهبر ایران به آن لقب «فیلم فاخر» داد. تیزر تبلیغاتی این فیلم نیز از شبکه "جِم" سر درآورد؛ اما تهیه‌کننده ضمن اعلام برائت از شبکه‌های ماهواره‌ای گفت راضی به پخش تبلیغ فیلم در "شبکه‌ای که رفتار رسانه‌ای آن بر خلاف منش" احمد متوسلیان باشد نیست.
حق نشر عکسMEHRImage captionحضور رضا عطاران، داستان فیلم و محل فیلمبرداری (برزیل) را می‌توان از جمله دلایل اصلی پرفروش شدن آن به شمار آورد
"من سالوادور نیستم"
گرچه اکران فیلم منوچهر هادی اندکی پیش از نوروز ۹۴ آغاز شد، اما نمایش آن تا چند ماه بعد ادامه یافت و در نهایت این فیلم کمدی با درآمدی معادل بیش از ۱۴ میلیارد تومان، تبدیل به دومین فیلم پرفروش سال شد.
فیلم سفر یک مرد متشرع ایرانی به نام ناصر (رضا عطاران) و همسرش (یکتا ناصر) به کشور برزیل را به تصویر می‌کشد؛ سفری که طی آن یک دختر موطلایی برزیلی، ناصر را با نامزد خود، سالوادور اشتباه می‌گیرد.
حضور رضا عطاران، داستان فیلم و محل فیلمبرداری (برزیل) را می‌توان از جمله دلایل اصلی پرفروش شدن آن به شمار آورد؛ به علاوه تیزرهای تبلیغاتی "من سالوادور نیستم" هم به وفور از شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان پخش شد. اما کارگردان برای محکم‌کاری لحظاتی کوتاه از حضور ریوالدو فوتبالیست مشهور برزیلی را هم در فیلم گنجانده و در تبلیغات فیلم نیز از تصویر او استفاده قابل توجهی کرد.
حق نشر عکسFARSImage captionعلی جنتی، وزیر ارشاد وقت در دیدار با آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، از مراجع تقلید شیعیان بابت مجوز دادن به فیلم ابراز ندامت کرد
"۵۰ کیلو آلبالو"
کمدی بزن و بکوب مانی حقیقی اگرچه اکران پرماجرایی را پشت سر گذاشت اما در نهایت معادل ۱۳/۵ میلیارد تومان بلیط فروخت. رسانه‌های اصولگرا به شدت به این فیلم حمله کردند؛ چنان که مدتی پس از روی پرده رفتن فیلم علی جنتی، وزیر ارشاد وقت در دیدار با آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، از مراجع تقلید شیعیان بابت مجوز دادن به فیلم ابراز ندامت کرد و این اثر را "مروج فروپاشی و سقوط خانواده" خواند.
گذشته از داستان عاشقانه و بکارگیری تعداد قابل توجهی از ستاره‌های سینما، پخش تیزر تبلیغاتی "۵۰ کیلو آلبالو" از کانال‌های فارسی‌زبان خارج از کشور هم نقش قابل توجهی در فروش چشمگیر فیلم داشته است.
حق نشر عکسMEHRImage captionخبرگزاری فارس اکران سلام بمبئی را "بازگشت به سینمای کاباره‌ای" خواند
"سلام بمبئی"
محصول مشترک هند و ایران تا آخر سال ۹۵ بیش از سیزده و نیم میلیارد تومان درآمد داشته و نمایش آن نیز همچنان ادامه دارد.
در این فیلم عاشقانه پر از رقص و آواز، محمدرضا گلزار و دیا میرزا (از ستارگان سینمای هند) نقش دو دانشجوی پزشکی را ایفا می‌کنند که به هم علاقمند می‌شوند. حضور یک ستاره زن خارجی و محتوای عاشقانه فیلم باعث شد خبرگزاری فارس اکران آن را "بازگشت به سینمای کاباره‌ای" معرفی کند.
به کارگیری بنیامین بهادری، خواننده ایرانی در کنار محمدرضا گلزار یکی از دلایلی‌ست که احتمالا توجه تماشاگران را به سمت این فیلم جلب کرده است.
حق نشر عکسMEHRImage captionمسعود فراستی، منتقد برنامه تلویزیونی هفت ابدو یک روز را یکی از "بدترین و خطرناک‌ترین فیلم‌های جشنواره" خواند.
"ابد و یک روز"
اثر تحسین شده جشنواره سی و چهارم علیرغم موضوع اجتماعی و تلخ آن فروشی چشمگیر را در اکران نوروزی سال ۹۴ پشت سر گذاشت.
نخستین فیلم بلند سعید روستایی نه تنها برنده ۹ سیمرغ جشنواره فجر شد؛ بلکه چند ماه بعد جوایز جشن خانه سینما را هم درو کرد. فیلم داستان خانواده‌ای گرفتار در بحران را نشان می‌دهد که فقر و اعتیاد و بیکاری زندگی آنها را از هم پاشیده است؛ در نتیجه به اتهام "سیاه‌نمایی" آماج حمله رسانه‌های اصولگرا قرار گرفت و مسعود فراستی، منتقد برنامه تلویزیونی هفت آن را یکی از "بدترین و خطرناک‌ترین فیلم‌های جشنواره" خواند.
حق نشر عکس.Image captionسیانور اختلافات میان دو طیف در سازمان مجاهدین خلق و درگیری میان چهره‌های کلیدی این سازمان از جمله تقی شهرام، مرتضی صمدیه لباف و مجید شریف واقفی را در متن یک ماجرای عاشقانه نافرجام به تصویر می‌کشد.
سیانور
دومین ساخته بهروز شعیبی به اختلافات میان دو طیف در سازمان مجاهدین خلق می‌پردازد و درگیری میان چهره‌های کلیدی این سازمان از جمله تقی شهرام، مرتضی صمدیه لباف و مجید شریف واقفی را در متن یک ماجرای عاشقانه نافرجام به تصویر می‌کشد.
اگرچه این فیلم در جشنواره‌ها چندان مورد توجه قرار نگرفت، اما پس از مدتی تاخیر، سرانجام روی پرده رفت و در روز دوم اکران به سانس فوق‌العاده رسید. گفته می‌شود وزارت اطلاعات ایران بر ساخت "سیانور" نظارت داشته و موضوع فیلم باعث شده بسیاری از اهالی سیاست (از سعید حجاریان و عمادالدین باقی گرفته تا غلامعلی حداد عادل و حسین صفارهرندی) نیز به تماشای آن بنشینند.
روایت فیلم چنان که انتظار می‌رود مطابق است با روایات رسمی از تاریخ معاصر که واکنش های فراوانی در پی داشت.
حق نشر عکسMEHRImage captionبادیگارد مثل بیشتر فیلم‌های کارگردانش مرثیه‌ایست بر قهرمانان خسته جنگ
"بادیگارد"
آخرین فیلم ابراهیم حاتمی‌کیا با بودجه چند میلیاردی موسسه اوج (وابسته به سپاه پاسداران) ساخته شد اما علیرغم اکران طولانی، تبلیغات فراوان تلویزیونی و شهری و تخصیص بلیط‌های نیم‌بها به ارگان‌ها تنها حدود ۶/۵ میلیارد تومان از طریق بلیط فروشی درآمد داشت.
بادیگارد مثل بیشتر فیلم‌های کارگردانش مرثیه‌ایست بر قهرمانان خسته جنگ. پرویز پرستویی در این فیلم نقش محافظی را بازی می‌کند که اعتماد خود را به سیاستمداران امروز از دست داده و در نهایت در دفاع از یک "دانشمند هسته‌ای" (بابک حمیدیان) جان خود را فدا می‌کند.
گرچه جایزه بهترین بازیگر مرد به پرویز پرستویی رسید، اما این فیلم برای هیچ کدام از جوایز مهم دیگر نامزد نشد؛ امری که باعث شد آقای حاتمی‌کیا به تندی به وزارت ارشاد و مدیریت جشنواره سی و چهارم فجر انتقاد کند.
حق نشر عکسMEHRImage captionلانتوری در سینماهای حوزهه هنری تحریم شد
"لانتوری"
بعد از توقیف "عصبانی نیستم"، رضا درمیشیان توانست فیلم بعدی خود را روی پرده سینماهای کشور ببیند اما حوزه هنری این فیلم را هم عملا تحریم کرد تا تعداد سینماهای نمایش‌دهنده "لانتوری" به شدت کاهش یابد. با این وجود فیلم موفق شد طی سه روز اکران در تنها ۲۰ سینما، به فروشی در حدود ۵۰۰ میلیون تومان دست پیدا کند و در نهایت معادل بیش از شش میلیارد تومان بلیط بفروشد.
پرداختن به موضوع اجتماعی ملتهبی چون "اسیدپاشی" را می‌توان یکی از دلایل اقبال به "لانتوری" به شمار آورد؛ به علاوه مریم پالیزبان، بازیگر فیلم تحسین‌شده "نفس عمیق" نیز پس از سال‌ها دوری، با ایفای نقش در این فیلم به عرصه سینمای ایران بازگشته است.
تحریم این فیلم در سینماهای متعلق به حوزه هنری در حالی صورت گرفت که علی جنتی، وزیر سابق ارشاد لانتوری را به سبب انتخاب بخشش به جای قصاص در انتهای فیلم اثری "قرآنی" معرفی کرده بود.
منبع:بی بی سی