ایلان یروشلمی – روزنامه نگار، اورشلیم

درحاليكه جنگ در سوریه به پایان خود نزدیک می‌شود و ارزیابی مى‌شود که سپاه پاسداران ایران و حزب الله لبنان و دیگر گروه‌های شیعه موسوم به فاطمیون و غیره خود را به پیروزی نزدیک ببینند، برخی تحلیلگران اسرائیلی بر این باورند که حسن نصرالله سرکرده حزب الله لبنان محبوبیت خود را در میان شیعیان لبنان و دیگر مردم درآن کشور تا حد زیادی از دست داده است.

این ارزیابی در حالی مطرح می‌شود که نهادهای اطلاعاتی اسرائیل پیشتر ارزیابی کرده بودند که حزب الله به دنبال شرکت چندساله در جنگ سوریه تجربیات رزمی مهمی اندوخته که آن را به یک خطر امنیتی جدی برای اسرائیل مبدل ساخته و ممکن است جنگ گسترده تازه‌ای را به دنبال آورد.

تحلیلگران یک رشته عوامل داخلی و خارجی را علت کاهش محبوبیت نصرالله می‌دانند، ولی در عین حال تاکید می‌کنند که این امر هنوز به حدی نرسیده که ادامه رهبری وی را در معرض خطر قرار دهد.

این تحلیلگران، جنگ شش ساله سوریه را که حزب الله دست کم در سه سال اخیر فعالیت گسترده‌ای در آن داشته است، یکی از علل اصلی این امر می‌دانند. حزب الله شمار قربانیان خود در این جنگ را فاش نكرده، ولی آن را چند صد نفر و حتی تا مرز یک هزار نفر ارزیابی می کنند.

سپاه پاسداران ایران نیز از بیش از یک هزار نفر تلفات خود در سوریه را تائید کرده است – گرچه آگاهان امر شمار واقعی را بسیار بالاتر می دانند.

برای گروه حزب الله که شمار رزمندگان آن حدود دوازده هزار نفر ارزیابی شده، چند صد نفر تلفات، بهایی بسیار سنگین است.

در «جنگ دوم لبنان» با ارتش اسرائیل که در سال ٢٠٠٦ رخ داد و حزب الله آن را یک «پیروزی عظیم» برای خود می‌داند، شمار تلفاتش ٧٠٠ نفر اعلام شد.

گرچه نصرالله در سخنرانی چند ماه پیش به چریک‌های خود قوت قلب داده بود که مشکلات اقتصادی ایران و تحریم‌های بانکی بین‌المللی نباید آنها را نگران كند، منابع اطلاعاتی می‌گویند که ایران در ماه‌های اخیر میزان انتقال پول برای حزب الله را کاهش داده و به بخش مهمی از تعهدات مالی خود نسبت به آن سازمان عمل نکرده و این امر مشکلات زیادی برای حزب الله و شخص نصرالله در داخل لبنان به وجود آورده است.

گرچه سعدالدین الحریری نخست وزیر لبنان و یکی از دشمنان سوگند خورده حزب الله اخیرا به حمایت کلامی از این گروه برخاست و به اسرائیل هشدار داد که از «دست درازی» علیه حزب الله خودداری ورزد، و همچنین ادعا کرد که «حزب الله به تامین امنیت لبنان یاری می‌رساند»، ارزیابی‌ها بر آن است که شمار فزاینده ای از شیعیان از حزب الله دور می‌شوند و از خود می‌پرسند که چرا آن‌ها باید در جنگ داخلی سوریه دخالت کرده و چنین بهای گزافی بپردازند.

بسیاری از شیعیان و دیگر اهالی لبنان، تعرض‌های داعش به خاک کشور خود را نتیجه دخالت گسترده حزب الله در جنگ سوریه می‌دانند.

ولی همه این ارزیابی‌ها مانع آن نمی‌شود که ارتش اسرائیل خود را برای رویارویی با هر احتمال جنگی آماده سازد.

در همین راستا، سپاه شمال ارتش اسرائیل از هفته پیش بزرگترین رزمایش خود در ١٩ سال اخیر را در نواحی مجاور خاک لبنان و سوریه آغاز کرده که تا پایان هفته جاری ادامه خواهد داشت.

در این رزمایش طولانی و کم سابقه، نه تنها هزاران نفر از افراد ارتش منظم اسرائیل فعالیت دارند، بلکه بیش از ده هزار نفر از افراد نیروهای ذخیره نیز به شرکت در آن فراخوانده شده‌اند.

کارشناسان ارتش اسرائیل این احتمال را بعید نمی‌دانند که در صورت وقوع جنگ تازه‌ای، حزب الله درصدد برآید با یک اقدام تهاجمی غافلگیر کننده، شماری از روستاهای اسرائیلی هم مرز با لبنان را به اشغال خود درآورد.

مقامات نظامی تائید کرده‌اند که ارتش خود را برای احتمال تخلیه فوری اهالی این روستاها آماده می‌كند.

اشغال چند روستای مرزی و حتی شاید کشتن یا به گروگان گرفتن شماری از شهروندان اسرائیلی، می‌تواند برای حزب الله یک پیروزی تبلیغاتی بسیار بزرگ باشد.

از هنگام جنگ استقلال اسرائیل در ٦٩ سال پیش، هرگز چنین امری اتفاق نیافتاده است. در آن جنگ در سال ١٩٤٨ که با پیروزی اسرائیل پایان گرفت، اهالی یهودی بخش شرقی اورشلیم به اسارت ارتش اردن درآمدند، ولی پس از چندین ماه آزاد شدند.

برخی تحلیلگران می‌گویند که یکی از علل گستردگی بی‌سابقه رزمایش امسال، هشدار دادن به حزب الله (و بالطبع به سپاه پاسداران ایران) است که تعرض دوباره علیه اسرائیل، احتمالا چه بهای سنگینی از آنها خواهد طلبید.

حزب الله لبنان تهدید کرده که با کمک موشک های «نقطه زن» (يا هدفمند) که از ایران دریافت کرده، ممکن است کوره اتمی دیمونا در جنوب اسرائیل را هدف قرار دهد.

حتی اگر این احتمال ضعیف، و اصابت دقیق موشک‌های ساخت ایران مورد تردید باشد، ولی رهبران ارتش اسرائیل هیچ احتمالی را نادیده نمی‌گیرند و دربرابر بعیدترین احتمالات نیز به چاره اندیشی می‌پردازند.

وزیر دفاع اسرائیل، اویگدور لیبرمن، که همیشه راه حل‌های قاطع و تندی را مطرح می‌کند، گفته است که اگر جنگ تازه‌ای رخ دهد، اسرائیل باید حزب الله را به کلی نابود کند و تنها به سرکوب آن و ایجاد قدرت بازدارندگی بسنده نکند.

در جنگ سال ٢٠٠٦ ارتش اسرائیل در جریان بمباران‌های طولانی خود محله «الضاحیه» مرکز شیعه نشین جنوب بیروت را ویران كرد و حدود یک میلیارد دلار خسارت به حزب الله وارد کرد.

ایران اعلام کرده بود که پانصد میلیون دلار به بازسازی الضاحیه اختصاص می‌دهد – ولی معلوم نیست که آیا این مبلغ به طور کامل پرداخت شده باشد..

در آن جنگ، همه این ویرانی‌ها به دنبال بمباران های هوایی به وجود آمد، ولی آگاهان نظامی می گویند که ارتش اسرائیل در رزمايش کنونی، جنگ کوچه به کوچه و خانه به خانه را نیز تمرین می کند – که هدف از آن ورود به همه نواحی تحت تسلط حزب الله و به ویژه انبارهای اسلحه و مراکز فرماندهی، به هدف انهدام کامل آن هاست.

بنیامین نتانیاهو نخست وزير اسرائيل به دنبال حمله هفته پیش که هدف آن ویران کردن یک مرکز نظامی سوریه در نزدیکی شهر حماة بود، تاکید کرد که اسرائیل با قاطعیت هرگونه تعرض یا توطئه را خنثی خواهد کرد.

درباره مکان بمباران شده اطلاعات ضد و نقیضی انتشار یافته است. سوری ها تائید کردند که مکان ویران شده یک مرکز نظامی بوده است. منابع اسرائیلی می‌گویند که در آنجا سلاح‌های شیمیایی تولید می‌شد و در گزارش‌های دیگر آمده بود که هدف، کارخانه موشک سازی بوده است. سوریه همه این گمان‌ها را قاطعانه نادرست می‌داند.

کارشناسان نظامی می‌گویند که اسرائیل این بار به جای آنکه وارد حریم هوایی سوریه شود، هواپیماهای جنگنده خود را به فراز آسمان لبنان فرستاد که از آنجا چند موشک به سوی هدف تعیین شده پرتاب کردند و آن را به کلی ویران كردند. ولی سوریه ارتش اسرائیل را به تجاوز به حریم هوایی خود متهم ساخته است.

این اقدام نظامی، می‌تواند به موازات رزمایش کنونی، هشداردیگری به حزب الله، درباره قاطعیت و قدرت ارتش اسرائیل باشد.