چرا تنها وکیل انتخابی در پرونده محیط زیستی‌ها عزل شد؟
ایران وایر: جلسات بدوی محاکمه متهمان پرونده محیط زیست، پشت درهای بسته برگزار می‌شود. بیش از یکسال از بازداشت موقت «مراد طاهباز»، «سام رجبی»، «امیرحسین خالقی»، «هومن جوکار»، «سپیده کاشانی»، «نیلوفر بیانی» و «طاهر قدیریان» و «عبدالرضا کوهپایه»، که همگی از فعالان شناخته شده محیط زیست هستند، می‌گذرد. آن‌ها بهمن ماه سال گذشته بازداشت شدند. «کاوس سید امامی» هم یکی دیگر از بازداشتی‌های محیط زیستی بود که نوزدهم بهمن ماه سال گذشته قوه قضائیه خبر خودکشی او در زندان را به خانواده‌اش اطلاع داد. کاووس سید امامی، فعال محیط زیست و استاد جامعه‌شناسی دانشگاه «امام صادق» بود و این خبر برای کسانی که سیدامامی را از نزدیک می‌شناختند، غیرقابل باور بود. خانواده سید امامی هم ادعای قوه قضادیه درباره خودکشی کاوس سید امامی را رد می‌کند.
ابتدا غلامحسین محسنی اژه‌ای؛ سخنگوی قوه قضائیه اتهام این فعالان محیط زیست را «ارایه اطلاعات طبقه بندی شده از مراکز حساس به سرویس‌های اطلاعاتی بیگانه» مطرح کرد اتهامی که از سوی وزارت اطلاعات و سازمان محیط زیست تائید نشد. چهارشنبه ۲ آبان سال جاری ، عباس جعفری دولت آبادی؛ دادستان تهران، از تغییر عنوان اتهامی ۴ نفر از متهمان این پرونده از سوی بازپرس خبر داد و گفت: ۸ نفر در این پرونده تعقیب شدند که کیفرخواست آن‌ها آماده ارسال به دادگاه است و عنوان اتهامی ۴ نفر از آن‌ها افساد فی الارض است. افساد فی الارض، اتهام سنگین بزرگ و نگران کننده‌ای است که گفته می‌شود با استناد به نامه‌ای که از سوی ارتش به قوه قضائیه ارسال شده، بر ای متهمان در نظر گرفته شده است.
متهمان این پرونده بارها تحت فشار قرار گرفته‌اند، آن‌ها از حق دسترسی به وکیل انتخابی محروم هستند و مجازند که تنها از لیست وکلای مورد اعتماد رئیس قوه قضائیه وکیل بگیرند. طبق تبصره ماده 48 قانون آئین دادرسی کیفری در جرائم علیه امنیت داخلی یا خارجی و همچنین جرائم سازمان‌یافته در مرحله تحقیقات مقدماتی طرفین دعوی، وکیل یا وکلای خود را از بین وکلای رسمی دادگستری که مورد تایید رئیس قوه‌قضائیه باشد، انتخاب می‌نمایند. این تبصره بارها مورد اعتراض حقوق‌دان‌ها قرار گرفته است. درمیان متهمان این پرونده تنها وکیل انتخابی سام رجبی پذیرفته شد، محمد حسین آقاسی که نامش در فهرست وکلای مورد تائید رئیس قوه قضائیه نبود توانست وکالتش را روی پرونده سام بگذارد، بخش‌هایی از پرونده را بخواند و به عنوان وکیل در جلسه آخر دفاعیات سام در دادسرا حضور داشته باشد، اما از او در جلسات دادگاه‌های بدوی دعوت نشد و روز گذشته در توییترش خبر داد که سام رجبی او را از وکالت عزل کرده است.
محمد حسین آقاسی به «ایران وایر می‌گوید: «در دادسرا وکالت من پذیرفته شد، کتبا هم ابلاغ شد از من دعوت شد تا اخرین دفاع را حضور داشته باشم از نه صبح تا یک بعدازظهر طول کشید تا به موکلم خدمات حقوقی بدهم همین امر باعث شد که ایشان از اتهام جاسوسی و مشارکت در جاسوسی برائت حاصل کرد و دو اتهام ارتباط با دولت متخاصم و اجتماع و تبانی برایش باقی ماند.»
به گفته این حقوقدان معمولا وکیلی که پذیرفته شده و در دادسرا حضور دارد تا اخر دادگاه‌های بدوی وکالت پرونده را بر عهده دارد اما از او برای حضور در دادگاه‌های بدوی دعوت نشده است: «تا به حال سه جلسه محاکمه برای فعالان محیط زیست برگزار شده در طول این سه جلسه با این‌که من وکالت سام رجبی را داشتم و در پرونده هم وکالت من وجود داشت و حتی دادگاه هم از سام رجبی خواسته بود، من را عوض کند اما از آنجایی که موکل‌ام مرا عوض یا عزل نکرده بود همچنان وکالت ایشان را به عهده داشتم اما دادگاه بدون دعوت از من محاکمه را برگزار کرده بود. من این موضوع را مطرح کردم و مردم در فضای مجازی این مطلب را مورد نکوهش قرار داده بودند و متعرض شده بودند. این موضوع باعث شد یکی از افراد نزدیک به قوه قضائیه در توییتر مطلبی نوشت و در ان توئیت مرا مورد حمله قرار داد و عنوان کرد که من نهم بهمن ماه از وکالت عزل شده‌ام.»
اشاره آقاسی به توئیت محمد فراهانی است که خودش را سردبیر سایت میزان متعلق به قوه قضائیه معرفی کرده است. او در بخشی از توئیت نوشته بود: « قای آقاسی شما 9 بهمن از وکالت پرونده عزل شدید و وکیل هیچکدوم از متهمان جاسوسی از مراکز نظامی کشور نیستید.» محمد حسین آقاسی روی این توئیت کامنت گذاشته و از او خواسته که عزل را به او ابلاغ کنند: «من چون دیدم ایشان یکی از نزدیکان به قوه قضائیه است و یک آدم عادی نیست که همینطوری و بدون اطلاع حرف بزند، پاسخ دادم و گفتم با توجه به این که شما ظاهرا ارتباطاتی دارید بخواهید که این عزل را به من ابلاغ کنند.»
به گفته این حقوقدان در قانون پیش‌بینی شده که هر نوع وکیلی اعم از وکیل دادگستری یا وکیل مدنی اگر از وکالت عزل شد تا زمانی که به او ابلاغ نشده، او همچنان وکیل آن شخص محسوب می‌شود و اقداماتش هم معتبر و قانونی است: « وقتی این موضوع را عنوان کردم وحقوق‌دان‌های دیگر هم در توییتر حمایت کردند و گفتند این موضوع باید ابلاغ شود و خطاب به آن فرد نوشتند چطور تو وقتی سمتی در پرونده نداری از این موضوع مطلع هستی؟ باعث شد روز شنبه مادر سام رجبی پیش از ظهر به من زنگ بزند و بگوید امروز پسرم از زندان به من زنگ زد و گفت من وکیلم را عزل کرده‌ام.»
این تماس در شرایطی رخ داده که روز سه شنبه پیش یعنی 4 روز قبل، سام با مادرش صحبت کرده بوده و حرفی درباره این موضوع نزده بوده است: « هفته قبلش هم گفته بود وکیل من آقاسی است اگر نگذارند به دادگاه بیاید خودم از خودم دفاع می‌کنم وکیل دیگری نمی‌گیرم و ایشان را هم عزل نمی‌کنم. این نشان می‌دهد که وقتی من پاسخ دوست عزیز را داده بودم که اگر من عزل شده‌ام باید به من ابلاغ شود ایشان به ترتیبی اطلاع داده‌اندکه باید به موکل‌اش اطلاع داده شود که عزل شده است.»
محمد حسین آقاسی گمان نمی‌کند که موکل‌اش از روی اختیار او را عزل کرده باشد: «به هر حال من تصور نمی‌کنم از روی اختیار این کار را کرده باشد. خواهرش که با بی بی‌سی گفت‌و گو کرد صریحا این را عنوان کرد که ایشان از روی اختیار این کار را نکرده.»
اگر دادگاه به اجبار از متهم خواسته باشد تا وکیل انتخابی‌اش را عزل کند، قانونی برای حمایت از متهم و موکل وجود دارد؟ او در پاسخ به این سوال می‌گوید: «قانون وجود دارد اما در مورد این دادگاه‌ها اجرا نمی‌شود. در ماده واحده نحوه انتخاب وکیل که در سال 67 توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب شده ، پیش‌بینی شده که اگر دادگاهی متهم را از داشتن وکیل محروم کرد، بار اول مجازات درجه 4 انتظامی خواهد داشت و بار دوم از قضاوت منفصل می‌شود و حکمی که در چنین دادگاهی صادر می‌شودفاقد اعتبار خواهد بود. یعنی قانون هست اما متاسفانه این قانون در این شعبه و شعب امنیتی اجرا نمی‌شود یعنی نه این که قانون اجرا نشود بلکه قدرت این دادگاه‌ها به صورتی است که دادسرای انتظامی قضات و یا دیوان کشور قادر نیست، علیه آن‌ها تصمیم بگیرد.»
او دیگر نمی‌تواند این پرونده را پی‌گیری کند، در مورد این پرونده هیچ اظهار نظری داشته باشد و باید هر آنچه از موکل‌اش شنیده یا در پرونده خوانده، فراموش کند: «نمی‌توانم ادامه دهم هرگونه صحبتی درباره این پرونده می تواند بهانه به دست کسانی بدهد که مایلند علیه من تصمیم گرفته شود و با من برخورد شود. متاسفانه هیچ کاری نمی‌توانم بکنم، درواقع دستم کوتاه است...»
منبع:ایران وایر