سه گمانه زنی عمده از اهداف سفر «شینزو آبه » به ایران
«شینزو آبه » نخست وزیر ژاپن بعد از ۴۱ سال با هیاتی بلند پایه وارد تهران شد و مورد استقبال رسمی رئیس جمهوری قرار گرفت و قرار است فردا پنج شنبه هم با رهبر انقلاب اسلامی دیدار کند.
به گزارش تابناک، سفر نخست وزیر ژاپن به ایران بازتاب گسترده ای نیز در رسانه های بین المللی داشته و ناظران زیادی به اهداف این سفر پرداختند.
دیدار آّبه- روحانی
حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی شامگاه چهارشنبه (۲۲ خرداد) پس از مذاکرات هیأت‌های عالیرتبه ایران و ژاپن در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با نخست‌وزیر این کشور، اظهار کرد: روابط ایران و ژاپن از قدمت تاریخی برخوردار بوده و امسال شاهد نودمین سالگرد روابط دیپلماتیک تهران - توکیو هستیم.
روحانی با بیان اینکه در طول سال‌های گذشته ملاقات‌های سازنده‌ای میان مسئولان دو کشور، بوده و دیدارهای خوبی با نخست‌وزیر ژاپن داشته‌ام که امروز هشتمین ملاقات برگزار می‌شود، گفت: در جلسات و ملاقات‌های امروز در خصوص روابط دو کشور از جمله همکاری‌های مشترک و سرمایه‌گذاری ژاپن در جنوب ایران بویژه در منطقه چابهار و سواحل مکران، گفتگو کردیم.
وی خاطر نشان کرد: اراده و علاقه ژاپن به ادامه خرید نفت از ایران و تلاش در راستای توسعه روابط مالی، علمی و فرهنگی دو کشور می‌تواند توسعه روابط فی‌مابین را تضمین کند.
رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه علاوه بر مسائل دوجانبه، در زمینه موضوعات مربوط به ثبات، امنیت و تنش‌زدایی در منطقه نیز گفت‌وگو کردیم، خاطرنشان کرد: بسیار خوشحالیم که دو کشور برای ثبات و امنیت منطقه اهمیت فراوانی قائل هستند.
روحانی تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران آغازگر هیچ جنگی در منطقه حتی با آمریکا نخواهد بود، اما اگر بخواهد جنگی علیه ایران آغاز شود، پاسخی قاطع به آن خواهیم داد.
رئیس‌جمهور ادامه داد: نخست وزیر ژاپن نسبت به آینده خوش‌بینی قابل ملاحظه‌ای داشته‌اند و در مذاکرات عنوان کردند که تغییرات مثبت در راه است.
رئیس‌جمهور ریشه برخی تنش‌ها در منطقه را جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران دانست و تأکید کرد: هر گاه این جنگ متوقف شود، شاهد تحول مثبت در منطقه و جهان خواهیم بود.
روحانی اظهار کرد: از نخست‌وزیر ژاپن و هیأت همراه که کاملاً با حسن نیت و در راستای تحقق آرمان‌های مورد نظر دو کشور که همان صلح، امنیت و تنش‌زدایی است در تهران حضور دارند، تشکر می‌کنم و امیدوارم این سفر آغازی برای توسعه روابط دو کشور و تحولات مثبت در منطقه باشد.
رئیس‌جمهور گفت: ژاپن کشوری مهم در منطقه است و همواره برای توسعه، صلح و امنیت منطقه گام‌های مثبتی برداشته است.
روحانی اظهار کرد: در مذاکرات امروز درباره همکاری‌های منطقه‌ای دو کشور در بخش‌های مختلف از جمله موضوع مهاجرین، مبارزه با مواد مخدر و تروریسم و همکاری در بازسازی سوریه و کمک به حل بحران یمن، گفتگوهای سازنده‌ای داشتیم.
آبه شینزو نخست‌وزیر ژاپن نیز در این کنفرانس مشترک مطبوعاتی ضمن ابراز خرسندی از حضور در کشورمان در نودمین سالگرد روابط دیپلماتیک دو کشور و تقدیر از حسن استقبال جمهوری اسلامی ایران از وی و هیأت همراه، گفت: ژاپن و ایران کشورهای کهن تاریخی با فرهنگ و تمدنی کهن هستند که به آن افتخار می‌کنند و تا به امروز روابط بسیار صمیمانه و پیوسته‌ای بین دو ملت برقرار بوده و ادامه خواهد داشت.
نخست‌وزیر ژاپن با اشاره به اینکه در حال حاضر در منطقه خاورمیانه تنش در حال افزایش بوده و لازم است به هر شکل که می‌شود، از بروز جنگ و تنش جلوگیری کرد، گفت: توسعه صلح و ثبات در منطقه نه تنها به نفع رونق آن، بلکه به نفع رونق جهان خواهد بود.
آبه شینزو افزود: هیچ‌کس علاقه‌مند به افزایش تنش در منطقه نیست و ژاپن با همه توان خود در این راستا تلاش خواهد کرد.
نخست‌وزیر ژاپن با بیان اینکه ایران از گذشته‌های دور و زمان باستان کشوری بزرگ در منطقه بوده و باقی خواهد ماند، گفت: برای استقرار صلح و ثبات در خاورمیانه ضروری است تا ایران نقش سازنده خود را ایفا کند.
آبه شینزو با اشاره به اینکه دین اسلام، دین صلح و تساهل و تسامح است و همواره نسبت به تأکید اسلام نسبت به میانه‌روی و تعادل در امور علاقه‌مند بوده‌ام، افزود: احترام خاصی نسبت به فتوای رهبری ایران مبنی بر حرام دانستن سلاح کشتار جمعی از جمله سلاح هسته‌ای قائل هستم و اینکه امروز ایران همکاری‌های خود با آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای را ادامه می‌دهد، بسیار حائز اهمیت است و امیدوارم ایران نسبت به توافق برجام هم همچون گذشته پایبندی خود را ادامه دهد.
نخست‌وزیر ژاپن با اشاره به اینکه در مذاکرات امروز در راستای چگونگی کاهش تنش‌ها و برقراری صلح و ثبات در منطقه با رئیس‌جمهور و مسئولان ایرانی گفت‌وگو کردیم، افزود: اراده ژاپن توسعه روابط و همکاری با ایران در بخش‌های مختلف و همکاری در زمینه کمک به سیل‌زدگان و واردات دارو به ایران است.
شینزو در پایان اظهار کرد: معتقدم مسیری وسیع پیش روی همه ما قرار دارد و باید با گسترش همکاری در این مسیر تلاش کنیم.
گمانه زنی ها
طی روزهای اخیر حرف و حدیث ها و گمانه زنی های زیادی پیرامون اهداف این سفر در فضای رسانه‌ای مطرح شده است. در این میان، سه گمانه زنی عمده مطرح شده است:
میانجی گری برای کاهش تنش: بعد از اقدامات خصمانه اخیر آمریکا علیه ایران و احتمال افزایش تنش‌ها در منطقه، یکی از گمانه هایی که حول این سفر وجود دارد، استفاده از ظرفیت نخست وزیر ژاپن در جهت کاهش این اصطکاک است. آبه صبح امروز در فرودگاه توکیو و قبل از عزیمت به تهران هدف خود را کاهش تنش در منطقه خاورمیانه عنوان کرده است. او همچنین در کنفرانس خبری مشترک با روحانی، بر کاهش تنش میان ایران و آمریکا تاکید کرد.
حامل پیام یا میانجی مذاکره: یکی از مسائل و مباحثی که در روزهای اخیر درباره این سفر مطرح شد، این است که آبه حامل پیام ویژه ای از طرف آمریکا برای ایران است. در واقع، بسیاری از ناظران سفر آّبه به ایران را در راستای انتقال پیام آمریکا به ایران یا تلاش برای میانجی گری میان آن ها برای انجام مذاکرات جدید می دانند.
تقویت روابط دوجانبه: موضوع دیگری که پیرامون این سفر پررنگ و در خصوص آن بحث‌هایی شده است، تقویت روابط دو جانبه میان دو کشور است. در واقع، برخی ناظران برآنند که تقویت روابط میان دو کشور، هدف عمده سفر آّبه به ایران بوده است. از نظر آن ها، روابط ایران و ژاپن بر پایه‌هایی استوار است که نیازهای طرفین مبنا و پایه آن را تعریف می‌کند چرا که منافع حاصل از گسترش روابط امری دو طرفه است. دولت ژاپن به عنوان یکی از خریداران سنتی نفت ایران، نیازمند بهره مندی از ظرفیت‌های منطقه غرب آسیا و خلیج فارس بویژه انرژی این منطقه است.
بر این اساس نخست وزیر ژاپن اگر هم حامل پیامی است، بر اصل ماجرا که منافع ملی طرفین، روابط دوجانبه و گسترش همکاری هاست، تفوق نمی‌یابد. در این رهگذر ژاپن طبیعتاً نگران و پیگیر منافع خود در منطقه خاورمیانه، خلیج فارس و ایران است نه روابط ایران و آمریکا. ۸۰ درصد اقتصاد ژاپن مرتبط با منطقه خلیج فارس است و طبیعتاً این موضوع می‌تواند محور برنامه‌ها و اهداف سفر نخست وزیر ژاپن باشد، ضمن اینکه دور از ذهن نیست مقامات دو کشور پیرامون دیگر مسائل بین المللی از جمله جو و معادلات حاکم بر روابط ایران و آمریکا بحث و تبادل نظر کنند.
با این حال، به نظر می رسد، اهداف سفر نخست وزیر ژاپن به ایران نمی تواند صرفا در چارچوب یکی از موارد بالا محدود باشد. در واقع، ترکیبی از همه موارد فوق می تواند دربرگیرنده اهداف آبه به ایران باشد.
منبع:تابناک