غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضاییه جمهوری اسلامی دیروز سه‌شنبه پنجم شهریور در یک نشست خبری، نام سه تن از کسانی را اعلام کرد که از سوی این قوه به اتهام جاسوسی محکوم شده‌اند. به جز ارس امیری که در هفته‌های اخیر وضعیت او از طریق خانواده و دوستانش به اطلاع رسانه‌ها رسید، دو نام ناآشنا از سوی اسماعیلی مطرح شد که با وجود اینکه آنها هم احکام سنگین ۱۰ سال زندان دریافت کرده‌اند، پیش از اعلام حکم، خبری از هویت آنان، چگونگی دستگیری و روند قضایی رسیدگی به اتهاماتشان به رسانه‌ها درز نکرده است.
بر اساس قرائن و شواهد و نظر به اظهارات سخنگوی قوه قضاییه، به نظر می‌رسد انوشه آشوری همچون ارس امیری در دام حکومت ایران برای فشار بر دوتابعیتی‌ها افتاده است.
در ساعات اولیه اعلام و تایید حکم انوشه آشوری، این تصور وجود داشت که او یک زن است. زمانه پس از جست‌وجو تنها به یک پروفایل دست یافت که با مشخصات اعلام شده از سوی قوه قضاییه همخوان است:
انوشه آشوری، مردی مسن، یکی از موسسان شرکت تکنو خلاق و نماینده این شرکت در بریتانیاست. شرکت او در زمینه ساخت شبکه‌های فلزی با کاربرد در سازه‌ها و ساختمان‌ها تخصص دارد. این فرد سال‌هاست در انگلیس زندگی می‌کند و نامش در همه صفحات اینترنتی مربوط به او (حتی در یوتیوب) به دانش مهندسی گره خورده است.
در واقع، هیچ محتوای سیاسی‌ای در رابطه با انوشه آشوری یافت نمی‌شود.
در کنار این اطلاعات، روزنامه «تایمز» بریتانیا نیز اطلاعاتی از آشوری منتشر کرد که یافته‌های زمانه را تایید می‌کند:
انوشه آشوری مردی ۶۵ ساله، اهل کسب‌وکار است. او در ۱۷ سالگی به انگلیس رفت تا در رشته مهندسی تحصیل کند (تحقیقات زمانه نشان می‌دهد که او فوق‌لیسانس مهندسی ساخت هواپیما دارد). آشوری در ۳۰ سالگی بعد از ازدواج با یک مترجم کتاب، با همسرش به ایران بازگشت. یک دهه پیش به خاطر اینکه فرزاندان این دو برای تحصیل به بریتانیا رفته بودند، او و همسرش بار دیگر به آنجا بازگشتند.
به گفته خانواده انوشه آشوری، او دو سال پیش که برای دیدار با مادرش به ایران بازگشت، دستگیر شد و چند ماه پیش نیز حکم قضایی علیه‌اش صادر شد. از این جهت خانواده‌اش متعجب شدند که سخنگوی قوه قضاییه خبر صدور حکم برای او را بعد از گذشت چندین ماه اعلام کرد.
دختر آشوری به نام الیکا، بازیگر و کارآفرین است. او به روزنامه بریتانیایی تایمز گفته است فکر می‌کند پدرش را به خاطر تابعیت دوگانه دستگیر کرده‌اند. او اتهامات وارد شده به پدرش را «خنده‌دار» توصیف کرده و گفته است پدرش تقاضای تجدید‌نظر داده اما این تقاضا تغییری در حکم او ایجاد نکرده است.
الیکا گفته است پدرش قادر نبوده با وکیل دیدار کند یا مدارکی دال بر اتهاماتی که علیه او اعلام شده را مشاهده کند.
او گفته است:
«جاسوس خواندن او (انوشه) مضحک است.»
آشوری در حال حاضر هر روز با خانواده‌اش تماس می‌گیرد، اما خانواده معتقدند که او قادر نیست همه چیز را بگوید.
خانواده آشوری همچنین تاکید کرده‌اند که او فردی سیاسی نبوده است. ظاهراً به همین علت آنها تا دیروز با رسانه‌ها درباره دستگیری انوشه صحبتی نکرده بودند.
الیکا آشوری در این باره گفته است:
«وضعیت آسان نیست چون ما یک خانواده عادی هستیم. سیاسی نیستیم و پدر من هیچ ربطی به سیاست ندارد و از ما خواست وارد سیاست نشویم. او یک فرد آرام و ساده است که خیلی چشم‌انتظار بازنشستگی‌اش بود تا برود و سوار کشتی‌های کروز شود. نمی‌دانیم چرا [حکم را] اعلام کردند. [انگار] یک بازی شطرنج است و آنها تصمیم گرفتند که یک مهره را تکان دهند.»
انوشه آشوری یکی از حداقل چهار ایرانی‌ـ‌بریتانیایی است که در بازداشت جمهوری اسلامی‌ست. دستگیری دوتابعیتی‌ها در ایران از سال گذشته به شدت افزایش یافته است. علی خامنه‌ای، رهبر ایران سال گذشته گفت که جاسوسان غربی به کشور نفوذ کرده‌اند.
همان‌طور که سخنگوی قوه قضاییه اعلام کرد، آشوری نیز به اتهام جاسوسی بازداشت شده است.
غلامحسین اسماعیلی گفته است:
«این فرد نیز به سرویس جاسوسی موساد متصل شده بود و هم امکانات فراوانی از آنها گرفته بود و اطلاعات زیادی از اشخاص از کشور ما به این سرویس منتقل می‌کرد.»
هنوز از علی جوهری، متهم دیگری که به نظر می‌رسد مهندس عمران است و به او هم اتهام «جاسوسی برای موساد» زده‌اند، اطلاعاتی در دست نیست.
با این حال سوابق کاری و شخصی برخی از دستگیرشده‌های اخیر شباهت‌های زیادی با مازیار ابراهیمی، متهم ترور دانشمندان هسته‌ای دارد.
مازیار ابراهیمی با اثبات بی‌گناهی‌اش که در دستگاه قضایی ایران بیشتر به یک «معجزه» شباهت دارد، پس از تحمل بیش از دو سال حبس آزاد شد و اکنون در آلمان به سر می‌برد.
بیشتر افرادی که اخیراً به جرم نفوذ و جاسوسی دستگیر شده‌اند، همچون ابراهیمی اهل کسب و کار هستند و در رشته خود مهارت و تبحر دارند. آنها با رویکردی سکولار و تکنوکرات و از قضا با نگاه غیرسیاسی، پروژه‌های مثبتی نیز برای ایران انجام داده‌اند اما به نظر می‌رسد نظام جمهوری اسلامی بعد از مدتی تاب تحمل آنها را از دست می‌دهد.