PEZHVAK-E-IRAN ... پژواک ایران 

پژواک ایران
دادسرای مردم ایران
http://www.pezhvakeiran.com

جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ / Friday 29th March 2024

در باره همكارى پوتين - خامنه اى (بخش اول)
محمدرضا روحانی


 
 
پژواك ايران:  سه شنبه گذشته هواپيما هاى بمب افكن روسى از پايگاه شاهرخى همدان براى بمباران مناطقى از سوريه به پرواز در امدند. ما در اين گفتگو به وجوه گوناگون اين همدستى مى پردازيم. به نظر مى رسد بهتر است از سوابق موضوع شروع كنيم سوْال اين است كه اين نوع همكارى ها قبل از جمهورى اسلامى چه اشكالى داشته است؟ 
 
محمد رضا روحانى: لابد تاريخ همكاريهاى جنگى ونظامى از عصر هخامنشى تا امروز منظور شما نيست تازه اگر باشد من بى خبرم. اما مى دانيم ۵۰۰- ۶۰۰ سال پيش جمهورى ونيز قدرت بزرگى بود. در ان زمان پدر بزرگ شاه اسماعيل صفوى حاكم، ايران، عراق و بخشى از اناتولى بود. شايد اولين ارتباط ما در اعصار اخير با اروپا نياز دفاعى بوده. احتمالاً اولين بار اوزون حسن از ونيزى ها توپ وتفنگ خريد تا با عثمانى بجنگد. كشتى حامل اسلحه و افسران و سربازانى كه براى اموزش همراه مهمات اتشين بودند، در راه توسط عثمانى ها توقيف شد. بعد در عصر شاه طهماسب نيرو هاى مسلح صاحب تفنگ شدند. شكست چالدران به دليل نبودن اسلحه اتشين در دست سربازان ايرانى بود. ان زمان استفاده از تفنگ در جنگ را ناجوانمردى مى دانستند. پرتقالى هائى كه در جزيره هرمز بودند براى مقابله با عثمانى به سربازان ايرانى تعليم تير اندازى دادند. توپخانه بعد ها توسط برادران شرلى به ايران رسيد. نادر شاه هم از توپخانه در جنگها استفاده مى كرد. منظورم ان است كه نياز هاى دفاعى و به ويژه تجارت اسلحه از جمله عوامل مهم ارتباط ايران با دول مقتدر اروپائى بود. همكار دانشمند ما دكتر منوچهر پارسا دوست در تحقيق بى نظير خود، يعنى دو جلد كتاب شاه عباس اول، از قول سر دنيس رايت سفير انگليس در ايران مى نويسد كه سفر برادران شرلى به ايران به منظور ترغيب پادشاه ايران براى اتحاد با اروپا براى جنگ با عثمانى بود واين مربوط است به حدود ٤٣٠ سال قبل. شاه عباس اول به سر انتونى شرلى گفت او را هميشه برادر خود مى داند وتا اخر عمر او را برادر خطاب مى كرد مى دانيد چرا ؟براى اينكه او مى توانست توپ وتفنگ بسازد وفنون نظامى تعليم دهد. 
 
پژواك ايران: ولى اين همكارى ها قراردادى نبود. 
 
محمد رضا روحانى : قانون و قرار داد اهميت زيادى در روابط بين المللى ندارد. حقوق، قانون، قرارداد، تعهدات ووو اين مقولات اسلحه مظلومان است. «الحق لمن غلب» حق از ان كسى است كه غالب باشد. شركت «بوفور» كه احتمالاً سوئدى است براى پاسخگوئى به نياز هاى ايران و عراق در زمان جنگ به مواد منفجره ، سنديكائى از همكاران اروپائى خود راه انداخت كه مواد توليدى را " عادلانه" و به موقع تقسيم كند . تحريمات شوراى امنيت را در صورت" مصلحت" ميتوان دور زد . افتضاح ايران گيت، خريد و فروش مواد مخدر براى قاچاق اسلحه به ايران با همكارى اسرائيل ومجوز دولت ريگان وشوراى امنيت ملى امريكا ربطى به حقوق وقرار داد وقانون نداشت. پرونده قاچاق اسلحه به دو كشور ايران و عراق بسيار است. شوروى، امريكا، فرانسه، چين و انگليس اعضاى شوراى امنيت بودند و تحريم فروش اسلحه ، به طرفين را امضا كرده بودند در شوراى امنيت ولى دريغا از جان مليون ها كشته ومعلول وهزاران ابادى ويران شده. در عوض در اين كشورهاى اروپا رقم فروش كمپانى ها بالا رفت و بى كارى كاهش يافت. سر خم مى سلامت شكند اگر سبوئى٠
 
پژواك ايران : آیا در نظام شاهنشاهى ارتباط نيروهاى مسلح با خارجى ها قانونمند نبود؟ 
 
محمد رضا روحانى: براى من مسلم است كه با اين پرسش در  صدد مقايسه آن " خدا بيامرز" با كفن دزد امروزى نيستيد. اما فراموش نكنيم كه روابط فعلى خامنه اى با جهان همان نظريه موازنه مثبت شاهنشاهى است البته شكل ان فرق مى كند در ماهيت يكى هستند و اصل " مصلحت نظام " وبراى حفظ قدرت است. مصدق مى گفت موازنه منفى يعنى نه به انگليس نفت جنوب را مى دهيم نه به روسيه نفت شمال را. امتياز نمى دهيم تا كشور ميدان رقابت ديگران شود. اما با همه دنيا معامله و تعامل مى كنيم. اما در سلطنت شاهنشاهى ودر ولايت مقدس اسلامى  " مصلحت نظام "  اصل است ومصلحت كشور و ملت از فروعات و موازنه مثبت برقرار بود و هست. البته ان " خدا بيامرز " را نبايد با اين درندگان همرديف دانست اين بى انصافى است فرق بسيار داشتند ودارند.
 
پژواك ايران:‌ روابط نظامى رژيم سلطنتى با كشورهاى خارجى چگونه بود؟ 
 
محمد رضا روحانى :‌ اصلا" از اوزن حسن تا امروز  ما معاملات اسلحه داشتيم وداريم. روابط نظامى ما هم بيشتر براى اموزش نظامى بوده.بعد از شكست گلستان وقرار داد تركمن چاى هم اگر قرار ومدارى براى جنگ با روسيه يا عثمانى گذاشته شد عملى نشد. ما نيازبه مستشارواموزش داشتيم. عباس ميرزا پيشگام بود بعد قبله عالم ناصرالدين شاه كه بعد شد  شاه شهيد حدود ۱۵۰ سال پيش ازامپراطوراطريش مستشار نظامى خواست ۴ نفر را فرستادند يكى از انها پايه پليس ايران را گذاشت ادم مشهورى است كنت دو مون فور. ارتش جديد ايران از دسته موسيقى بگير تا نيروى زمينى، هوائى و دريائى، از نوك سر تا پا از مدرسه نظامى " سن سير " فرانسه تقليد  كرد . در قوانين نوشته ايران بسيارى از مقررات مربوط به كار گماردن مستشاران گوناگون اروپائى و امريكائى ديده مى شود . حوزه علميه نجف  وقم حداكثر از شمشير زنى خبر داشتند و نه اف ۱۶ وموشك هدايت شونده. 
 
پژواك ايران:‌ ارتباط نظامى ايران وامريكا بر چه اساسى بوده است  ؟
 
محمد رضا روحانى:‌ در ايام جنگ سرد، دو سال بعد از كودتاى ۲۸ مرداد، انگليس و امريكا چهار دولت دست نشانده خود در منطقه را با پيمان بغداد متحد كردند تا در عين هماهنگى در جلو گيرى از سلطه ايدئو لوژيك شوروى بتوانند در صورت بروز يك جنگ وظائفى را به عهده گيرند . امريكا براى پيشگيرى  از حساسيت روسها هرگز رسماً عضو ان نشد. هر چند مبتكر وپشتيبان مالى ان بود. به هر حال ايران، عراق، پاكستان، تركيه و انگليس عضو اين پيمان بودند. بعد از سه سال با كودتاى عبدالكريم قاسم در عراق وخروج ان كشور از اين اتحاديه نظامى پيمان بغداد به انكارا كوچ كرد ونام ان عوض شد به سازمان پيمان مركزى يا سنتو . با سقوط نظام سلطنتى اين پيمان هم "مرحوم" شد.
 
پژواك ايران:‌ هدف دو پيمان بغداد و سنتو چه بود؟
 
محمد رضا روحانى:‌ اين دو پيمان تابع مصالح دفاعى امريكا بودند. پنتاگون بر اساس نظريه ژرژ كنان سفير دانشمند امريكا در شوروى كه استراتژ بزرگى بود در سال ۱۹۴۹پيمان اتلانتيك شمالى را با عضويت امريكا وكانادا،تأسيس  كرد. امروز ۲۸ كشور عضو ان هستند،علاوه بر دو كشور مذكور ۲۵ كشور اروپائى به اضافه تركيه . هدف پيمان بغداد وسنتو همكارى متقابل دفاعى بود در مقابل تهاجم خارجى. امروز ده كشور كمونيست سابق عضو ناتو هستند. من ازطرحهاى نظامى انها  چيزى نمى‌دانم . در هر حال پيمان بغداد و سنتو زائده ناتو بودند.
 
پژواك ايران:‌  دليل عدم دخالت پيمان سنتو در دو جنگ پاكستان با هند در ۱۹۶۵ و ۱۹۷۱ چه بود؟ 
 
محمد رضا روحانى:‌ من نمى دانم اما در زمان شاه از سپهبد دانشمندى كه معلم استراتژى نظامى بود پرسيدم كه وظائف نظامى سنتو چيست ؟پاسخش روشن بود گفت اگر جنگ اتمى باشد ما نمى توانيم هيچ وظيفه اى غير از امداد به غير نظاميان را بر عهده بگيريم. چون احتمال جنگ اتمى كم است و در جنگ كلاسيك وظيفه ممكن ارتش ايران عقب نشينى منظم در برابر حملات گوناگون شوروى است به طرف كوههاى زاگرس در عين اجراى عمليات تخريبى براى تأخير در پيشروى نيروهاى اشغالگر وحد اكثر ان توفيق در عمليات ايذائى است. عقب نشينى براى انست كه سازمان نظامى بتواند اولاً خود را حفظ كند و مثل سوم شهريور از هم نپاشد. بعد هم بيشترين طرحها واقدامات ممكن را براى جلو گيرى از سرعت حركت نيروهاى اشغالگر در جهت دستيابى به منابع انرژى،گاز وخليج فارس اجرا كند تا نيرو هاى كمكى ناتو برسند. خراب كردن پلها، راهها، تله هاى انفجارى،حملات پراكنده پارتيزانى، شليك توپهاى دور بردموشكها.... طرحهائى بود كه مورد مطالعه  و مانور بود. البته طرحهائى شبيه اين در پاكستان،  وتركيه وعراق بود يعنى جنگ تأخيرى و ايذائى.
 
پژواك ايران:‌ امريكا چه تعهدى در برابر پيمان بغداد وسنتو داشت؟
 
محمد رضا روحانى:‌ امريكا قصد  تحريك شوروى را نداشت. به همين دليل رسماً به پيمان بغداد وسنتو نپيوست. اما  عملاً انرا از حيث مالى و اموزش تامين مى كرد. البته با كشورهاى عضو پيمان سنتو پيمان دفاعى دو جانبه امضا كرد.
 
پژواك ايران:‌  پس محمل قانونى حضورانان در ايران چه بود؟
 
محمد رضا روحانى:  اولاً فروش اسلحه بود. بعد هم نمى توان اسلحه اخرين مدل امريكائى انگليسى، فرانسوى ووو را بخريد ومصرف كنيد . به خريد اسلحه مدرن لزوماً بايد مستشار سنجاق شود. حتى كشورهاى بزرگ توليد كننده تسليحات كه با يكديگر معامله مى كنند نمى توانند جنس را در مبدا يا مقصد تحويل بگيرند  وبه كار بياندازند. ارتش مدرن بدون خدمات مستشارى نداريم. چين هم اگر ناو هواپيما بر فرانسوى يا امريكائى بخرد انرا بدون مستشار تحويل نمى گيرد. حالا ممكن است در باب  طول مدت اموزش مذاكره كرد اما نه در اصل لزوم اموزش. تازه بعد صحبت لوازم يدكى است. تانك،هواپيما، موشك وكشتى نياز به لوازم يدكى وسرويس دارد. بالاخره صحبت ازارتش خلقى به عنوان يك سازمان ارمانى خوبست. بهترين نوع ان هم سوئيسى است. از استخوان بندى حرفه اى اين ارتش  وكادرهاى فرماندهى كه بگذريم بقيه از دم داوطلبانه است. اما اگر فرمانده تانك يا خلبان داوطلب يا نيروى ذخيره كه تا ۵۰ سالگى وظيفه خدمت مدتى در سال را دارد اموزش نبيند فقط مى تواند با تفنگ ونارنجك ومسلسل هاى قديمى بجنگد. حتى تفنگ ومسلسل مدلهاى جديد بايد حتماً با اموزش به كار رود.     



منبع: پژواک ایران