امارات، ایتالیا و آرژانتین به دنبال جذب کوچ‌نشین‌های دیجیتال، آیا نیروی کار وسوسه می‌شود؟

مارک جوهانسون
  • روزنامه‌نگار
دوبی
منبع تصویر،GETTY IMAGES
در حال حاضر بیش از ۲۵ کشور شکل جدیدی از ویزای کاری برای کسانی که کوچ‌نشین‌های دیجیتال (دیجیتال نومد) نامیده شده‌اند، ایجاد کرده‌اند. با کمک ویزای کاری جدید این نیروی کار همیشه در حال سفر می‌توانند به شکل قانونی، برای مدت طولانی‌تر و آزادانه‌تر کار کنند.
دوبی را تصور کنید. اولین چیزی که به ذهنتان می‌رسد برج‌های لوکس سر به فلک کشیده و جزیره‌های مصنوعی و راهروهای درهم‌پیچیده مراکز خرید است. اما اگر دولت محلی راهش را پیدا کند، می‌تواند به‌زودی به یکی از مناطق استراتژیک در حد فاصل اروپا و آسیا بدل شود. جایی که بسیاری از نیروی دورکار می‌توانند ریشه‌های خود را به نقاط مختلف جهان بگسترانند.
بیشتر بخوانید:
در ماه مارس ۲۰۲۱، امارات متحده عربی برای جذب استعدادهای جدید به این منطقه، شروع به صدور اقامت یک‌ساله برای نیروی دور کار کرد. این ویزا به افرادی مانند جولین ترمبلی ۳۱ ساله که مهندس برنامه‌ریز نرم‌افزار از مونترال کانادا است این فرصت را ایجاد کرده که درحالی‌که که برای شرکت‌های مختلف در نقاط مختلف کار می‌کند در دوبی زندگی کند، کارت اقامتی مخصوص داشته باشد و بتواند از بیشتر خدمات عمومی استفاده کند. مثلاً ترمبلی می‌تواند به شکل قانونی خانه اجاره کند، حساب بانکی باز کند و همزمان از پرداخت مالیات بر درآمد محلی معاف باشد.
آقای ترمبلی توضیح می‌دهد: «وقتی حدوداً پنج سال و نیم پیش زندگی و کار به‌عنوان یک کوچ‌نشین دیجیتال را شروع کردم، گزینه‌های ویزای کاری کمی وجود داشت.» او می‌گوید موقعیت‌هایی مانند امکانی که امارات متحده عربی ایجاد کرده است واقعاً شرایط را دگرگون کرده‌اند. «این موقعیت موجب شده کسانی که در این نوع کار فعال هستند بتوانند از وضعیت خاکستری و نامشخص زندگی خارج شوند و بتوانند به شکل رسمی در کشوری که در آن هستند سازگار شوند. اگر نمی‌خواهید اقامت دائمی در کشوری که در آن به دنیا آمده‌اید داشته باشید، این شکل ویزا کمک می‌کند راحت‌تر ثابت کنید کشورخود را ترک کرده‌اید و جای دیگری زندگی می‌کنید.»
تا پیش‌ازاین، کوچ‌نشین‌های دیجیتال در یک برزخ قانونی قرارگرفته بودند. آن‌ها اجازه نداشتند در کشورهای خارجی کار کنند اما هم‌زمان در کشور محل اقامت خود هم کار پیدا نمی‌کردند. ویزای جدید مخصوص کوچ‌نشین‌های دیجیتال بستر قابل‌اطمینان‌تری برای افرادی که به این شکل کار می‌کنند ایجاد می‌کند و چهارچوب قانونی در اختیار می‌گذارد که در آن‌هم نیروی دورکار و هم شرکت‌های استخدام‌کننده آن‌ها خیالشان راحت خواهد بود. اما این شکل ویزای جدید را نمی‌توان راهی برای دور زدن پرداخت مالیات دانست. بیشتر کوچ‌نشین‌های دیجیتال به کشور زادگاه خود مالیات پرداخت می‌کنند تا بتوانند تابعیت آنجا را حفظ کنند و از خدمات بهداشت عمومی استفاده کنند.
ایتالیا از کشورهایی است که می‌خواهد کوچ‌نشین‌های دیجیتال را به‌عنوان مهمان پذیرا باشد. برنامه مهاجرتی که می‌تواند راهی برای اقامت طولانی‌تر هم داشته باشد
منبع تصویر،GETTY IMAGES
توضیح تصویر،
ایتالیا از کشورهایی است که می‌خواهد کوچ‌نشین‌های دیجیتال را به‌عنوان مهمان پذیرا باشد. برنامه مهاجرتی که می‌تواند راهی برای اقامت طولانی‌تر هم داشته باشد
طبق گزارش انستیتوی قوانین مهاجرتی، بیش از ۲۵ کشور در حال حاضر اعلام کرده‌اند ویزای مخصوص کوچ‌نشین‌های دیجیتال صادر می‌کنند. روند معرفی این شکل جدید ویزا با شروع همه‌گیری ویروس کرونا ابتدا در مقدار کم و در کشورهایی که وابستگی شدید به صنعت توریسم دارند (مانند بعضی کشورهای اروپایی و کشورهای جزایر کارائیب) آغاز شد. حالا کشورهایی با قدرت‌های اقتصادی بیشتر مانند امارات متحده عربی، برزیل و ایتالیا هم برنامه صدور این نوع ویزای کاری را شروع کرده‌اند.
پادکست
پادکست چشم‌انداز بامدادی رادیو بی‌بی‌سی
پادکست چشم‌انداز بامدادی رادیو بی‌بی‌سی – دوشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱
پادکست
پایان پادکست
صدور ویزای کاری به کوچ‌نشین‌های دیجیتال برای این کشورها راهی است برای جذب ایده‌های جدید و افراد بااستعداد به کشورشان و هم‌زمان سرمایه‌گذاری در بازار رو به رشد دورکاری و تزریق درآمد ارزی حاصل از آن در توسعه اقتصاد داخلی.
برای کوچ‌نشین‌هایی مثل ترمبلی این ویزا به زندگی‌شان کمی ثبات می‌دهد. آن‌طور که خود ترمبلی توضیح می‌دهد با ویزای جدید شانس پیدا می‌کند تا کوچ‌نشین آهسته‌تری شود. با اقامت‌های طولانی‌تر می‌تواند شناخت بیشتری از فرهنگی که در آن ساکن شده است پیدا کند. به‌جای اینکه کشور میزبان را فقط در حد یک‌جور تنوع موقت در زندگی قلمداد کند.
شرایط لازم برای گرفتن ویزای کوچ‌نشین دیجیتال برای کشورهای مختلف باهم فرق دارد اما معمولاً همه آن‌ها مدرک رسمی که استخدام فرد را ثابت کند لازم دارند به‌اضافه بیمه سفر، داشتن سقف تعیین‌شده‌ای از حداقل درآمد که تضمین کند گیرنده ویزا می‌تواند مخارج ابتدایی زندگی‌اش را بدون اینکه لازم باشد در کشور مقصد کار پیدا کند، تأمین کند. این مبلغ در حدود ۵ هزار دلار در ماه برای اقامت در امارات متحده عربی، ۲۷۷۰ دلار برای مالتا و یا ۱۵۰۰ دلار برای برزیل است.
همچنین برای خود ویزا هم باید مبلغی پرداخت کرد که ممکن است بین ۲۰۰ تا ۲۰۰۰ دلار باشد . مدت ویزا معمولاً از ۶ ماه تا ۲ سال است. بعضی از متقاضیان ویزا ممکن است بتوانند بخشی از این هزینه را با امتیازاتی که کشور موردنظر به آن‌ها می‌دهد جبران کنند. مثلاً آرژانتین همراه با این نوع جدید ویزا، امتیازهایی در نرخ اجاره‌بها محل سکونت، مکان‌های اشتراکی کار، پروازهای داخلی که با پروازهای ایرلیناس آرجنتینس که بزرگ‌ترین خدمات پرواز در کشور را دارد، ارائه می‌دهد.
لوکا کارابتا، نماینده پارلمان ایتالیا و عضو حزب جنبش پنج ستاره می‌گوید ایتالیا تمام نکات مثبت ویزای کوچ‌نشین‌ دیجیتال را در طرح ویزای خود جمع کرده است و می‌گوید این کشور حداکثر از اواخر سپتامبر صدور این نوع ویزا را شروع خواهد کرد. یکی از نکات بسیار مثبت این ویزا به نظر آقای کارابتا این است که انتظار می‌رود بتواند ۵ درصد کل بازار کوچ‌نشین‌های دیجیتال را به خود جذب کند که با تخمین او حدود ۴۰ میلیون نفر در اولین سال صدور ویزا می‌شود.
او می‌گوید: «یک کوچ‌نشین دیجیتال می‌تواند مهارت و دانش در زمینه‌های مختلفی از معماری تا مهندسی برای ما بیاورد. این راه خوبی است برای باز کردن درهای کشورمان برای افراد مستعد از خارج.» آقای کارابتا همچنین تأکید می‌کند برای ایتالیا که یکی از پیرترین کشورهای اروپا از جهت متوسط سنی جمعیت است، این ویزاهای موقت راهی است برای جذب شهروندان جوان‌تر که ممکن از این دوره ویزای خود به‌عنوان دوره آزمایشی زندگی در ایتالیا استفاده کنند و درنهایت بخواهند اقامت دائم بگیرند. او ادامه می‌دهد: «هدف نهایی ما می‌تواند این باشد که آن‌ها را در کشور خود به‌عنوان مهمان نگه‌داریم تا شاید بخواهند خودشان را در کشور ما جا بیندازند وزندگی کنند.»
آقای کارابتا می‌گوید ایتالیا برای آماده شدن برای میزبانی از کوچ‌نشین‌های دیجیتال بیش از یک‌میلیون یورو خرج بهبود و قوی کردن سیستم آی تی، سیستم حمل‌ونقل و مدرن کردن خدمات اولیه در مناطق روستایی کرده است. امید این است که با بهبود شرایط مناطق روستایی و جذب کوچ‌نشین‌های دیجیتال به مناطق دورافتاده‌تر ایتالیا، به پیشرفت اقتصاد این مناطق کمک شود. هم‌زمان شهرهایی مانند ونیز و فلورانس برنامه‌های خود را برای پذیرایی و کمک به کوچ‌نشین‌های دیجیتال در اولین نقطه ورود به کشور آماده کرده‌اند.
پریتویراج چودوری که درباره تغییرات جغرافیایی کار در دانشکده بازرگانی هاروارد تحقیق می‌کند می‌گوید میزبان کوچ‌نشین‌های دیجیتال شدن برای کشورهایی مانند ایتالیا منافع بسیار زیادی خواهد داشت. او توضیح می‌دهد: «اول اینکه این جمعیت دور کار به دلار در اقتصاد محلی پول خرج خواهد کرد. علاوه بر این ، این افراد با کارآفرین‌های محلی ارتباط برقرار خواهند کرد.»
آقای چودوری فکر می‌کند فرصت به اشتراک گذاشتن مهارت‌ها و دانش یکی از بزرگ‌ترین فرصت‌هایی است که برای این کشورها ایجاد خواهد شد. در کنار آن، مهم است که این کشورها بتوانند مناسب‌ترین افراد را بر اساس نیازهای خود پیدا کنند. کوچ‌نشین‌هایی که بتوانند به ارزش اقتصاد محلی‌شان اضافه کنند. او به برنامه استارت آپ در شیلی به‌عنوان یک مثال تاریخی اشاره می‌کند. این برنامه که در سال ۲۰۱۰ آغاز شد، به کارآفرینان خارجی ویزای مخصوص و مشوق‌های مالی می‌داد تا یک سال در شیلی زندگی کنند و روی ایده‌های کارآفرینی خود متمرکز شوند و هم‌زمان به استعدادهای محلی مشاوره و راهنمایی بدهند. در آن زمان عرصه استارت آپ های شیلی بسیار نو پا بود. ده سال بعد و به لطف ردوبدل شدن ایده‌ها و تجربه‌ها، کارآفرین‌های شیلی توانسته‌اند شرکت‌های موفقی باارزش بیش از یک میلیارد دلار تأسیس کنند. ازجمله شرکت تهیه خوراکی‌های ویگن (کسانی که فقط از غذاهای گیاهی استفاده می‌کنند) نات کو و دیگری اپلیکیشن فرستادن خریدهای خوراکی به نام کورنر شاپ.
آقای چودوری توضیح می‌دهد: «این مثال به‌خوبی نشان می‌دهد که چطور می‌توان با کنار هم آوردن استعدادهایی از کشورهای خارجی در کشور خودتان یک اکوسیستم مفید ایجاد کنید.» کشورهایی که بیش از همه از شروع برنامه ویزای کوچ‌نشین‌های دیجیتال سود خواهند برد کشورهایی با اقتصادهایی در حال رشد و کشورهای کم جمعیت هستند. کشورهایی که استعدادهای بومی خود را در رقابت با کشورهای بزرگ‌تر ازدست‌داده‌اند. او ادامه می‌دهد: «پیش‌ازاین، شرکت‌ها بودند که برای به دست آوردن بااستعدادترین نیروها باهم می‌جنگیدند. حالا کشورها و نواحی جهان هم دارند برای جذب استعدادها وارد جنگ می‌شوند.»
نیروی کار در سفر
منبع تصویر،GETTY IMAGES
آقای چودوری پیش‌بینی می‌کند که به‌زودی حتی اقتصادهای بزرگ جهان هم برای اینکه از رقابت عقب نمانند ممکن است ویزای مخصوص کوچ‌نشین‌های دیجیتال صادر کنند. به نظر او کشورهایی که بتوانند بهترین اکوسیستم‌ها را برای جمعیت دورکار فراهم کنند بیشترین سود را خواهند برد. او می‌گوید: «شما باید در دوران اقامت به آن‌ها کمک کنید تا با افرادی که طرز فکر و روش مشابهی دارند و همین‌طور کارآفرینانی که با آن‌ها همخوانی دارند آشنا شوند. بعدازآنکه دوران اقامتشان تمام شد باید با یک برنامه شبیه آنچه دانشگاه‌ها برای فارغ‌التحصیلان خود رادارند، آن‌ها را در ارتباط نگه‌دارید تا همچنان در رابطه با فعالیت‌های محلی باشند و بخواهند در آن شرکت داشته باشند و برگردند.»
ویزای کوچ‌نشین‌های دیجیتال می‌تواند فرصت‌های سودآوری ایجاد کند اما هم‌زمان چالش‌های خود را هم خواهد داشت. به نظر کیت هوپر و مگان بنتون، نویسندگان گزارش انستیتوی سیاست‌گذاری مهاجرت، حضور کوچ نشنین های دیجیتال ممکن است باعث بالا رفتن هزینه زندگی در محل‌هایی که آن‌ها زندگی می‌کنند شود. رقابت برای دسترسی به منابع محلی بالا خواهد رفت و به دنبال آن حباب‌هایی از مناطق مرفه ایجاد خواهد شد. این محققان بالی در اندونزی و گوا در هند را به‌عنوان‌مثال مطرح می‌کنند. این مناطق از نواحی پرطرفدار کوچ‌نشین‌های دیجیتال هستند که در سال‌های اخیر با مشکلات افزایش هزینه‌های زندگی محلی مواجه شده‌اند. حضور یک نیروی کار در این مناطق که از زیرساخت‌های محلی استفاده می‌کند اما هیچ مالیاتی برای آن‌ها نمی‌پردازد در ضمن می‌تواند بین آن‌ها و مردم محلی که مالیات پرداخت می‌کنند، احساس ناخوشایند و تنش ایجاد کند.
بعضی از کارشناسان اینکه معرفی این نوع ویزا چقدر مورد استقبال خواهد گرفت را زیر سؤال برده‌اند. دانیش سومرو، مؤسس و مدیر شرکت ویزادیبی. ای او که داده‌های جهانی مهاجرت را بررسی می‌کند می‌گوید: «قسمت اعظم جمعیت کوچ‌نشین‌های دیجیتال همچنان فقط از ویزاهای سه تا ۶ ماهه توریستی استفاده می‌کنند. یکی از دلایل آن‌ها پیچیده بودن روند درخواست ویزای کوچ‌نشین دیجیتال است.»
آقای سومرو می‌گوید مراحل اداری، تست‌های پزشکی پرهزینه و چالش‌هایی که ثابت کردن حداقل درآمد ماهانه خصوصاً برای کسانی که روزمزد (فریلنس) کار می‌کنند بسیاری از کوچ‌نشین‌های دیجیتال را به سمت درخواست برای ویزای توریستی سوق می‌دهد. آن‌ها به‌عنوان توریست وارد کشوری می‌شوند و اگر بخواهند بیشتر بمانند برای تمدید ویزا به لب مرز می‌روند و مدت طولانی‌تری می‌مانند. واقعیت این است که آن‌ها ذاتاً خصلت دوره‌گردی دارند.
آقای ترمبلی می‌گوید بعد از پنج سال تمدید کردن پست سر هم ویزای توریستی، عاقبت برای ویزای کوچ‌نشین دیجیتال دوبی اقدام کرد. او می‌گوید: «خیلی احساس خوبی دارد که بتوانی مثل یک شهروند رسمی جایی زندگی می‌کنی بی‌اینکه حتماً مجبور باشی آنجا کارکنی و یا سرمایه‌گذاری کرده باشی.». این مهندس نرم‌افزار می‌گوید می‌خواهد دوبی را به‌عنوان محل ثابت کارش تا مدت نامشخصی در آینده حفظ کند. تا وقتی که بتواند پایگاه طولانی‌مدت بعدی اش را پیدا کند.

منبع:بی بی سی