ارسال گلوله‌های ضدزره حاوی اورانیوم ضعیف‌شده به اوکراین؛ چرا این مهمات مهم است؟

ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو روز پنجشنبه اعتراض روسیه در مورد اعلام بریتانیا مبنی بر ارسال مهمات حاوی اورانیوم ضعیف شده به اوکراین را نپذیرفت و خاطر نشان کرد که «مهمترین کاری که می‌توان برای کاهش خطرات انجام داد این است که پوتین جنگ را متوقف کند.»
مسکو مدعی است که تسلیحاتی را که دولت بریتانیا قرار است در اختیار اوکراین قرار دهد دارای اجزای هسته‌ای و بسیار خطرناک است. برای همین موضوع روسیه تهدید کرد که حملات خود در اوکراین را تشدید خواهد کرد.

وزارت دفاع بریتانیا پیش‌تر در روز دوشنبه تایید کرده بود که گلوله‌های ضدزره حاوی اورانیوم ضعیف شده را در اختیار اوکراین قرار می‌دهد.

تسلیحات مذکور حتی اگر سلاح هسته‌ای به حساب نیایند، خطراتی را به همراه دارد. هرچند میزان این خطرات از سوی روسیه اغراق‌آمیز قلمداد می‌شود به‌طوریکه کاخ سفید ادعاهای روسیه را مصداق انتشار اطلاعات نادرست عنوان می‌کند.

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه روز سه‌شنبه هشدار داد که مسکو «با توجه به اینکه غرب به معنای عام آن، شروع به استفاده از تسلیحات با مولفه هسته‌ای کرده است، پاسخ درخوری خواهد داد.»

چنین گلوله‌هایی از سوی ایالات متحده در طول جنگ سرد برای از بین بردن تانک‌های شوروی، از جمله تانک‌های تی-۷۲ استفاده می‌شدند، تانک‌هایی که هنوز هم در جنگ علیه اوکراین مورد استفاده قرار می‌گیرند.

از نظر مقامات روس، استفاده از این گلوله‌ها، فقط راه را برای تشدید بیشتر تنش هموار می‌کند. مقامات روس پیشتر نسبت به هسته‌ای شدن جنگ هشدار داده بودند.

اورانیوم ضعیف شده چیست؟

اورانیوم ضعیف شده از فرآیند تولید اورانیوم غنی شده برجای می‌ماند. اگرچه اورانیوم ضعیف شده بسیار کم‌قدرت‌تر از اورانیوم غنی‌شده است و قادر به ایجاد واکنش هسته‌ای نیست، اما در عوض بسیار متراکم و پرچگالی‌تر از سرب است؛ بطوریکه آنقدر متراکم است و آنقدر حرکت دارد که همچنان که از زرهپوش عبور می‌کند - آنقدر آن را گرم می‌کند که آتش بگیرد.

اسکات بوستون، تحلیلگر ارشد دفاعی اندیشکده «رَند»، گفت، وقتی مهمات اورانیوم ضعیف شده شلیک می‌شود، «مثل یک دارت فلزی سمی عمل می‌کند که با سرعت فوق‌العاده بالایی پرتاب می‌شود.»

به گفته یکی از مقامات کاخ سفید که نخواست نامش فاش شود، روسیه خود نیز مهمات اورانیوم ضعیف شده را دارد و نمی‌خواهد اوکراین نیز این مهمات را در اختیار داشته باشد.

جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی ایالات متحده گفت: «اشتباه نکنید، این یک استدلال دروغین دیگر از جانب روس‌ها است.»

بمب هسته‌ای هم نباشد، ولی خطرناک است

در حالی که تسلیحات دارای اورانیوم ضعیف‌شده به عنوان سلاح هسته‌ای در نظر گرفته نمی‌شوند، با این حال خطر انتشار سطوح پایینی از تشعشعات هسته‌ای، نهاد نظارتی سازمان ملل متحد را بر آن داشت تا نسبت به در نظر گرفتن جوانب احتیاط هشدار دهد.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هشدار می‌دهد که استفاده از چنین تسلیحاتی «باید به حداقل برسد و [در هنگام حمل و نقل آن‌ها] لباس‌های محافظ (دستکش) پوشیده شود». این نهاد افزود که به نسبت حجم و مقدار این محموله‌ها «برای اطمینان از اینکه مردم با آن‌ها برخورد نداشته باشند، باید یک کمپین اطلاع‌رسانی عمومی راه‌اندازی شود.»

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خاطرنشان می‌کند که اورانیوم ضعیف شده عمدتا یک ماده شیمیایی سمی محسوب می‌شود تا اینکه خطر تشعشعات داشته باشد. ذرات موجود در این پرتابه‌ها می توانند استنشاق یا بلعیده شوند و در حالی که بیشتر آن‌ها دوباره دفع می‌شوند، برخی ممکن است وارد جریان خون شده و باعث آسیب کلیوی شوند.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید: «غلظت‌های بالا در کلیه می‌تواند باعث آسیب و در موارد شدید نارسایی کلیوی شود.»

اورانیوم ضعیف شده در جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ علیه تانک های تی-۷۲ عراق و در حمله به این کشور در سال ۲۰۰۳ و همچنین در صربستان و کوزوو استفاده شده بود.

ویاچسلاو ولودین، رئیس مجلس عوام روسیه گفت که عرضه گلوله‌های حاوی اورانیوم ضعیف‌شده می‌تواند منجر به «یک تراژدی در مقیاس جهانی شود که در درجه اول کشورهای اروپایی را تحت تاثیر قرار خواهد داد.»

ولودین گفت که استفاده از چنین مهمات توسط آمریکا در یوگسلاوی سابق و عراق منجر به «آلودگی رادیواکتیوی و افزایش شدید بیماری های سرطانی» گردید.

منبع:پژواک ایران