هستی اجتماعی انسان ، یک واقعیت و وجود یکپارچه است و نمی توان در دراز مدت بطور ناموزون به بخشی از حقوق انسانی دست یافت در حالیکه بخش دیگر آن تعطیل باشد . مبارزه اقتصادی ، از مبارزه سیاسی و فرهنگی – اجتماعی جدائی ناپذیر است . امروزه در ایران شرایط بغایت ضد انسانی و وحشیانه ای در کلیه عرصه های حقوق اقتصادی و تأمین معیشت لازم و مکفی برای رفاه خانوارها ، حقوق بشری ، حقوق فردی و اجتماعی ، آزادی بیان و اجتماعات و حق ایجاد تشکل های مستقل صنفی و سیاسی حاکم شده است . اعتراضات گسترده ای برای کسب حقوق اولیه در هر حوزه حقوقی بطور روزانه در جریان است اما هیچکدام به نتایج ملموس و قابل اتکایی دست نیافته است . کسب دستاوردها در هر کدام از بخش ها ملزم به ایجاد تشکل های مستقل ، نگرش و دیدگاههای نظری یکپارچه در مورد کسب حقوق بطور یکپارچه در عرصه دموکراسی ، حقوق بشر، آزادی های فردی و اجتماعی و تأمین نیازهای یک زندگی با رفاه و حمایت های اجتماعی می باشد و متأسفانه جنبش های موجود در این راستا دستاوردی نداشته اند . نگرش فعالان و پیشروان کارگری و طبقه کارگران صرفا معطوف به حقوق اقتصادی و حفظ همین حقوق یک چهارم خط فقر و دریافت حقوق معوقه و مسائل معیشتی می باشد . جنبش های معطوف به آزادی های فردی و اجتماعی ، دموکراسی ، حقوق بشر و حق بیان و اندیشه نیز حوزه خود را از حوزه های اقتصادی مجزا می بینند و به این علل بنیادین جنبش های خودبخودی ، عمق نیافته و قادر نیستند به سازمان ها و تشکیلات لازم و اتحاد سراسری برای حفظ دستاوردها و حرکت رو بجلو دست یابند . 

تجمع اول :

صبح روز 30 مهر 93 کارگران روستایی مخابرات از ساعت 9 صبح در مقابل مجلس شورای اسلامی یک تجمع اعتراضی بر پا نمودند . این کارگران که به بیرحمانه ترین وجهی استثمار می شوند ، حتی از داشتن قراداد استخدامی با شرکت مخابرات محروم هستند ، شرکت مخابرات حقوق هایی در حد 400 و 500 هزار تومان به آنها داده و از بیمه نمودن آنها خودداری می نماید . این وضعیت بخصوص از سال 1385 برای کارگران ایجاد و تا امروز ادامه دارد . کارگران با برگزاری تجمع اعتراضی ، مجلس را مجبور نمودند که یک لایحه برای استخدام و بیمه آنها مصوب ، و در لایحه بودجه سال های  85 ببعد بگنجاند . اما شرکت مخابرات از اجرای آن سر باز زده و وضع تحمیلی موجود را تداوم می دهد . کارگران مخابرات روستایی بجهات فوق و عقب افتادن حقوق ناچیز خود هر سال چندین بار در مقابل مجلس تجمع برگزار می کنند . در آخرین تجمع برگزاری کارگران اعلام کردند :

سلام وعرض وادب واحترام با توجه به اینكه شركت مخابرات ایران ، هم مجلس شورای اسلامی وهم قانون را به تمسخر گرفته!!!! و10هزار كارگر را از حقوق قانونی خود منع نموده و چند ماهه كه حقوق داده نشده وقرارداد مستقیم را برای همه در كل استانها انجام نداده !!!!خواهشمند است كه همه كارگزاران روز دوشنبه حركت به سمت تهران درمورخ 29/07/93روز سه شنبه ساعت 9صبح جلوی مجلس تجمع خواهیم نمود تا از نمایندگان ملت بخواهیم كه قانون تصویب شده وتعهد مخابرات به مجلس را از مخابرات بخواهد.

خواهشاً تمامی همكاران در سراسر كشور اعلام حضور كنید ما از شورای هماهنگی هم خیلی متشكریم ودیگر هیچكس جلودار این تجمع نمی باشد !!!!!!!! حتی اگر بگویند رسمی خواهید شد و تجمع لغو نخواهد شد ، به هیچ وجه!!!!

در وضعیت کنونی که سطح حقوق دریافتی کارگران در سراسر کشور در حد یک چهارم خط فقر است و کارگران با یک تراژدی فاجعه بار مواجه هستند ، کارگران مخابرات روستایی از دریافت همین سطح محروم  و فاصله عمیقی با حداقل حقوق مصوب وزارت کار  دارند . برای کارگران مخابرات روستایی ، کسب سطح حقوق امروزین کارگران دستاوردی بسیار بزرگ و باور نکردنی محسوب میشود . 

بنا به قوانین اگر مقامات دولتی و یا بخش های خصوصی مصوبات قانونی را عمل نکنند ، مجلس می بایست مراتب را به قوه قضائیه برای رسیدگی ارسال کند و این کار انجام شده و قاضی دادسرا نیز به کارگران وعده رسیدگی جدی و فوری داده است .

نمایندگان کارگران با محجوب و سبحانی فر نمایندگان مجلس مذاکره و آنها نیز وعده پیگیری داده اند . قرار شده کارگران روز پنجشنبه و جمعه را مراجعت و سپس از روز یکشنبه مجددا دست به تجمع بزنند .

تجمع دوم :

از حدود ساعت 11 صبح طبق قرار قبلی عده ای از مردم معترض تهران به اسید پاشی شروع به تجمع در مقابل مجلس کردند . نیروی انتظامی که از حضور افراد مطلع بود نه تنها هیچ ممانعتی ننمود بلکه از آنها خواست که تا پشت میله ها جلو بیایند و در طول تظاهرات نیز از شعار دادن و بلند کردن پلاکارد و درخواست از پیوستن مردمی که عبور می کردند مخالفتی ننمود . علت اصلی تحمل حاکمیت آن بود که مخالفت و سرکوب تظاهرات ، هزینه بسیار زیادی در این وضعیت به روی دستش می گذاشت تظاهر کنندگان که شعارهایی علیه اسید پاشی و مجلس می دادند . پس از حدود دو ساعت بهنگام بازگشت قصد عبور جمعی از خیابان بهارستان را داشتند  اما توسط پلیس ممانعت و جمعیت متفرق شدند  .

نگاهی به درون دو جنبش اعتراضی

حرکت اعتراضی کارگران مخابرات انحصارا برای انعقاد قرارداد و بیمه شدن خود و کسب بخشی از حقوق ناچیزی که مشمول دیگر کارگران می شود هستند . این کارگران مثل بقیه گروههای اجتماعی از طیف های وسیعی تشکیل می باشد اما عمده آنها جزو گروه های محافظه کار بوده و بشدت از طرح مطالبات خارج از موارد مطرح شده احتراز می کنند . نمایندگان آنان که برای مذاکره با نمایندگان مجلس و دیگر ارگان ها مراجعه می کنند ، از نظر دیدگاه و فرهنگی به نگاههای حکومتی و در انطباق با بسیج و برخی مقامات ریز و درشت هستند . آنها بطور مرتب از کارگران می خواهند که خارج از دو مطالبه قرارداد و بیمه از هیچ جیز دیگری صحبت نکنند و بازی را بهم نزنند .برخی از کارگران که آگاهی های عمیق تری را که در روند کار و زندگی کسب کرده اند ، نمی توانند خواسته های خود را طرح و بیان کرده و آنها را فرموله و با کارگران همکار خود به اشتراک گذارند ، تا به یک نگرش واحد مطالبات خود را به پیش برده و محقق کنند .

روابط درونی کارگران برای تصمیم گیری از هیچ گونه نظامی برخوردار نیست و روالی برای  نظامند کردن مطالبات خود و چگونگی پیگیری و نحوه مبارزه و اقدامات آتی ندارند . بعبارت دیگر روال تصمیم گیری آنها بر اساس محوریت یک و یا دو فرد و بصورت غریزی و یا همان نوعی ولایت است . وقتی روش های عادی و مذاکره و رایزنی به نتیجه نمی رسد ، یک یا چند کارگر که دیدگاه رادیکال تری دارند حرکت جدیدی را شروع می کنند اما بمحض شروع حرکت مجددا رهبریت جریان در دست گروه سازشکار قرار می گیرد . ساز و کار دموکراسی و تصمیم جمعی در بین کارگران وجود ندارد . دیدگاه آنان عمدتا منحصر به کسب مطالبات معیشتی و گروه خود است و در مورد علت ریشه ای و پایه ای وضع خود ، حاکمیت نظام سرمایه داری موجود ، سیاست های حاکمیت ، رابطه وضعیت خود با آزادی های مدنی و اجتماعی ، آزادی بیان و رسانه و تشکل و حزب فاقد اطلاع و بینش هستند . در مورد ضرورت  ایجاد تشکل و حزب ، ساز و کار درونی آن و تصمیم گیری جمعی و ارتباط با دیگر کارگران بحثی مطرح نیست و بطریق اولی ارتباط با دیگر جنبش های اجتماعی ، از جمله جنبش زنان ، ملیت ها ، دانشجویان و جنبش های طبقاتی معلمان و پرستاران در چشم انداز آنان قرار ندارد .

علت پراکندگی و محدودیت افق کارگران بدان جهت است که  کارگران برای حل مشکل خود برنامه های متفاوت و فردی داشته و از حل اجتماعی مسئله فاصله دارند . برخی اظهار می کنند اگر کارشان درست نشود اقدام به خرید یک خودرو و مسافرکشی در شهر تهران و یا برخی شهرهای بزرگ خواهد کرد . دیگری بفکر گرفتن یک محل کسب و کار در آنست و سومی به خرید چرخ دستی  و فروش میوه  می اندیشد .

با توجه به موارد فوق ضرورت آموزش های عمیق  و ریشه ای طبقاتی ، اجتماعی و مدنی برای کارگران بسیار ضروری است که به آنان نشان دهد کسب موفقیت های آنی  لحظه ای هر چند ارزشمند است اما بدون پیمودن مسیر اتحاد طبقاتی با دیگر کارگران و زحمتکشان ، بدون کسب حقوق انسانی و اجتماعی ، بدون آزادی های سیاسی و مدنی ، بدون تصمیم گیری جمعی و با مبانی دموکراسی ، موفقیت ها با بن بست مواجه شده و در صورت فقدان تشکل طبقاتی سراسری ، دوباره در سر جای اولیه مجددا قرار خواهند گرفت .

وقتی تجمع معترضین بر علیه جنایت اسید پاشی تشکیل شد و در مقابل نرده هایی قرار گرفت که با صف کارگران معترض کمتر از دو متر فاصله داشت . رهبران کارگران مخابرات روستایی از کارگران خواستند که از محل تجمع اعتراضی علیه اسید پاشی دور شده و به انتهای میدان بروند تا حداکثر فاصله را با تجمع اعتراضی علیه اسید پاشی را داشته باشند . آنان اظهار می داشتند که نزدیک بودن کارگران با تجمع اعتراضی علیه اسید پاشی به ضرر کارگران خواهد شد زیرا ما دنبال قرارداد و بیمه خود هستیم .

هم اکنون فعالان کارگری ارتباط منسجم و با برنامه ای با جنبش های اعتراضی نداشته  و اگر ارتباط نا منظم و گاه تصادفی وجود دارد عموما روی معیشت ، دستمزد و دریافت امتیاز و معیشت تمرکز می کنند که در تحولات اقتصادی کلان سرمایه داری بجهت فقدان صف مستقل و تشکیلات سراسری کارگران ، امتیازات کسب شده را بازپس گرفته می شود  . آگاهی می بایست شامل کلیه عرصه های طبقاتی ، حقوق انسانی ، اجتماعی ، ایجاد تشکل های سراسری و مستقل ، دموکراسی ، آزادی های فردی و حق پوشش ، فرهنگی ، آزادی بیان و عقیده و گفتار وتبلیغ ، رفع تبعیض های جنسیتی ، ملی و قومی و غیرو را شامل شود . اینکه به کارگر تنها بگوییم چرا او کار می کند و دیگری می خورد ، راهگشای تغییر توازن طبقاتی نخواهد بود . با توجه به فرهنگ موجود کارگر هم در دل خود می گوید خوب خدا به او بیشتر داده و من فقط حقوق عاجل خود را می خواهم .

کارگران پیشرو و فعالان کارگری در داخل و خارج نتوانسته اند به طرح  یک چشم انداز اجتماعی برای کارگران و دیگر جنبش های اجتماعی اقدام کنند هر کدام تنها بخش بسیار کوچک و جزئی از موضوع را مطرح و گاه بطور انحرافی به تبلیغ می پردازند وقتی کسب دستاوردهای جزئی تا این حد مشکل و تنش زاست و چنین هزینه هایی دارد – از جمله حداقل آزادی زنان با اسید پاشی جنایتکارانه مواجه و کسب حقوق مکفی برای یک زندگی چهار نفره به یک معضل دست نیافتنی تبدیل می شود ، و وقتی که حداقل تشکل های مستقل وجود ندارد – چه رسد به تشکل سراسری که گاه در بین فعالین مطرح می شود اما اراده جدی برای ایجاد آن وجود نداشته  و از کنار آن عبور می کنند -  طرح شعارهای تاریخی که پیش نیازهای آن گذار از مراحل اقتصادی و اجتماعی با افق های بلند مدت و گاه دور است ، بیشتر به یک شوخی تبدیل ، و منجر به هیچ تشکل و جنبشی در بین کارگران نمی شود . عده ای برای پیشبرد آزادی و حق زنان ، با عریان سازی زنان می خواهند آزادی را محقق کنند .  باید گفت که در فضایی غیر عملی و اجتماعی بوده و در یک فضای فردی و خیالی سیر می کنند ، که ربطی با واقعیات اجتماعی موجود در ایران ندارد . و دقیقا به همین لحاظ است که هزاران هزار صفحه نگاشته می شود و در عرصه اینترنت و رسانه ها مطرح می شود اما بلحاظ جدا بودن از شرایط اجتماعی و زندگی زنده و روند موجود فاقد اثر بخشی هستند .

در تجمع اعتراضی بر علیه اقدام جنایتکارانه اسید پاشی نیز همانند کارگران طیف فکری و نظری شرکت کنندگان متفاوت بود اما دامنه پراکندگی آن نسبت به کارگران کمتر بود . در این تجمع نیز شعارهای انحرافی ، ضعیف و بی خاصیت  وجود داشت و برنامه منسجمی برای پیشبرد و تداوم این مبارزات مطرح نگردید . یک مرد جوان شعاری را حمل می کرد مبنی بر اینکه « امروز زن در خطر است » او خطر را انسانی و بر علیه خودش نمی دید هر چند جنایت زنان را نشانه گرفته اما هدفش کلیت جامعه از جمله آزادی های اجتماعی و حتی مطالبات طبقاتی است. شاید او متوجه نبود که اسید پاشی جزئی از نظام سرکوب در تمامی عرصه های اقتصادی – اجتماعی است .و هیچ بخشی از بخش های دیگر جدانیست و همه حلقه ای از یک زنجیر سراسری را تشکیل می دهد  . صف تظاهر کنندگان هیچ تلاشی برای ادغام شدن با صف کارگران انجام نداد و تا حدی خود را جدا و متفاوت با کارگران می دید . در مجموع پراکندگی و بی برنامگی و بی افقی نیز در بین این بخش وجود دارد . جای فعالین کارگری بخصوص زنان در این اعتراضات خالی بود ، در حالیکه فعالین می بایست در هر جنبش اعتراضی حضوری فعال و اثر گذار داشته باشند

برای اثر گذاری در جنبش های موجود و پیوستگی جنبش ها برای سراسری شدن با کل مطالبات و اهداف در کلیه عرصه های اجتماعی ، اقتصادی ، حقوقی و مدنی پیوند برقرار کرد . فعالین کارگری با حذف دیوارها و فواصل و ایجاد ارتباط های چند گانه و افزایش سطح توانایی فعالین ، با ایجاد تشکل سراسری و طرح یک افق و چشم انداز کامل می توانند به پیشرد مبارزات و حقوق اجتماعی و اقتصادی اقدام کنند .

بدون گذار از مراحل مشخص و معین مبارزات تشکیلاتی ، عملی و نظری و ایجاد تشکل سراسری ، و تحقق اهداف هر مرحله از برنامه ، انتظار آنکه در یک صحبدم به یک جامعه انسانی دست یابیم تنها یک رؤیا است و محقق نخواهد شد

                                                                                                                              محمود صفدری

                                                                                                                                30/7/93

منبع:پژواک ایران