بازی برد-برد مامیاش‌ویلی، خودزنی به‌سبک ایرانی
محمودرضا گران
بازی برد-برد مامیاش‌ویلی، خودزنی به‌سبک ایرانی و بی‌خبری کمیسیون‌علمی فدراسیون‌جهانی‌کشتی درباره‌ی فرمت دوباره وزن‌کشی
مقدمه: ۲۵سال پس از تغییر فرمت دوباره وزن‌کشی به یکبار، از ابتدای سال جدید میلادی مجددا این روش درحال اجرا شدن‌است. کشتی‌گیرانی که تجربه‌ی هر دو فرمت وزن‌کشی را پشت‌سرگذاشته‌اند این‌روزها غالبا متعجب هستند و حیران! کاستن وزن در ورزش کشتی اگرچه بسیار متداول است اما وقتی این رنج‌کاهنده از یکبار به دوبار در هر مسابقه تغییر کند، سختی و دردش مضاعف می‌شود. در این مقاله تلاش شده‌است تا از ابعاد گوناگون، بررسی‌ای تحلیلی داشته‌باشیم بر زوایای این موضوع و ضمن آن نگاهی به ساختار قدرت در تشکیلات جهانی کشتی و به‌ویژه نفوذ و ترکتازی میخائیل مامیاش‌ویلی نایب‌رئیس فدراسیون‌جهانی و رئیس فدراسیون روسیه.
میلان ارسگان یوگسلاو که سه‌دهه توانسته‌بود بر مسند ریاست فیلا از سال ۱۹۷۲ تا ۲۰۰۲ بنشیند، از اولین افرادی بود که برای رشد و توسعه کشتی در جهان، به نگارش کتاب پرداخت. ارسگان متأثر از فضای دهه هفتادمیلادی و استیلای بلوک‌شرق در ورزش به‌طور اتوماتیک به اردوگاه شرق به رهبری شوروی گرایش داشت. قدرت‌فنی و نفوذ تشکیلاتی روسها هم این اجازه را به آنها می‌داد که حاکم بی‌گفت‌وگوی جهان‌کشتی باشند و رقیب دیرینه‌‌ی خود امریکا را زیردست خود ببینند اما سرانجام دوران پیرمرد یوگسلاو -که حتی در ۸۸سالگی تمایلی به ترک ریاست نداشت- خاتمه یافت و این‌بار رافی مارتینی سوئیسی که در سالهای دهه نودمیلادی به‌عنوان دست‌راست ارسگان، ریاست پرقدرت‌ترین کمیته فیلا -کمیته داوران- را عهده‌دار بود، ردای ریاست تشکیلات‌جهانی را برتن کرد. مارتینی که دلِ خوشی از روسها نداشت، در چرخشی آشکار به امریکائی‌ها روی خوش نشان‌داد و با وضع مقرراتی جدید، بیشترین توجه را به خواسته‌های آنها نشان‌داد. زنده‌یاد حسین حصاری در بازگویی خاطرات مسابقات قهرمانی‌جهان ۲۰۰۲ تهران در روزنامه تخصصی روز ورزش نوشت در جلسه‌ای که در محل هتل تیم‌های شرکت‌کننده و پس از اعتراض رسمی میخائیل مامیاش‌ویلی به نتیجه مسابقه علیرضا دبیر و زائور بوتایف برگزار شد، وقتی‌که امیررضا خادم -رئیس جوان فدراسیون‌کشتی‌ایران- کوتاه نیامد و حاضر به تغییر رأی و یا برگزاری دوباره مسابقه نشد و جلسه را ترک کرد، مارتینی هم ناچار به ترک سالن شد اما مامیاش‌ویلی ضمن تعقیب او تا جلوی در ورودی، با خشم بر سر او فریاد کشید که: تو را می‌کشم.
حاصل حضور مارتینی در رأس تشکیلات‌جهانی ظهور کشورهایی بود که تا پیش از این نمی‌توانستند بدرخشند و مدال‌‌‌آوری کنند. از سال ۲۰۰۵ کشتی‌فرنگی ایران پس از وضع مقررات جدید و تایم‌های دودقیقه‌ای با سی ثانیه خاک‌اجباری، به‌ناگهان روندی صعودی درپیش گرفت و در سالهای ۲۰۰۹، ۲۰۱۱ و ۲۰۱۴ به‌ترتیب بر سکوهای دوم، سوم و اول دنیا ایستاد. ترکیه در سال ۲۰۰۹ و امریکا با خلق بزرگترین شگفتی ممکن در سال ۲۰۰۷ قهرمان‌جهان شدند. ایران در المپیک‌لندن بزرگترین درخشش تاریخ ورزش خود را با کسب سه‌مدال طلای ناب حمید سوریان، امید نوروزی و قاسم رضایی جشن گرفت. روسها که در این سالها نتوانسته‌بودند سرمایه‌گذاران بیشتری را برای کشتی خود جذب‌کنند حتی در مقاطعی امکان حفظ و یا ارتقاء دستاورهای‌فنی خود را هم نداشتند. روسها با شنیدن خبر حذف کشتی از برنامه‌ی بازیهای المپیک با زیرکانه‌ترین ترفند ممکن پا به اجلاس پوکت تایلند گذاشتند و وقتی رافی مارتینی با تبختر و تفرعن همیشگی پشت تریبون ایستاد تا از برنامه‌های خود دفاع کند، دو نایب‌رئیس روس مارتینی، میخائیل مامیاش‌ویلی و ناتالیا یاریگین -همسر زنده‌یاد ایوان یاریگین- جلسه را بر سرش خراب کردند و با فریادهای بلند نسبت به بی‌کفایتی‌های کشتی بربادده او، دستور جلسه را تغییر دادند و سرانجام در نمایشی دموکراتیک رأی به برکناری مارتینی دادند و سپس برای فرونشاندن آتش خشم خانواده کشتی یکی از ناشناس‌ترین مردان عضو هیأت‌رئیسه فیلا -نناد لالوویچ صربستانی- را به ریاست رساندند. لالوویچ که هیچ‌گاه کشتی نگرفته‌بود، فرزند دیپلماتی سرشناس بود که قسمت بزرگی از کاروکسب تجاری و سرمایه‌گذاری‌‌اش در روسیه بود و از این‌زمان به‌بعد، باد به پرچم روسها وزید و میخائیل مامیاش‌ویلی، پشت‌صحنه‌گردان اصلی تمام طراحی‌ها و برنامه‌ریزی‌ها شد.
کلاس‌فنی کشتی روسیه در جهان‌کشتی جای هیچ گفت‌وگویی ندارد. روسها در هر سه بخش کشتی بانوان، آزاد و فرنگی صاحب بهترین استعدادها بوده و هستند و از شیوه‌هایی در راه آماده‌سازی خود بهره می‌برند که خاص آنهاست. از سوی دیگر امریکائی‌ها به‌مدد کارهای مستمر بدنسازی و اشراف به آخرین دستاوردهای علمی-پژوهشی، همواره به‌اتکای اعتمادبه‌نفس فراوان، قدرت‌بدنی و استقامت‌بالا، بر ضعف‌های‌فنی خود سرپوش گذاشته‌اند؛ در آخرین نمونه، در رقابت‌های قهرمانی‌جهان ۲۰۱۷ قهرمان کشتی‌آزاد شدند. کشتی ایران اما اتکایی نسبتا زیاد به مهارت‌های‌فنی خود داشته و با قبول مسئولیت رسول خادم به‌عنوان مدیرفنی، علاوه به رفع معایبی فنی، بارزترین تغییر، تغییر در نوع تمرینات تیم ایران بود. از نظر علمی اگر عدد ۲۲۰ را از سن هر شخص کم کنیم، حاصل آن حداکثر ضربان‌قلب یک ورزشکار است و بر این مبنا با رسیدن ضربان به حدود ۲۰۰، خستگی مفرط امکان ادامه فعالیت را سلب می‌کند. خادم که خود در زمان کشتی‌گیری قهرمان المپیک‌وجهان شده‌بود و راه‌ِ بردن از روس‌های مغرور و پرادعا را بلد بود، شیوه‌ای را در تمریناتش پیگیری می‌کرد که به او اجازه می‌داد در ضربان ۲۳۰ تا ۲۴۰ دوام بیاورد و همین‌کار را در دوره مدیریتش بر تیم‌ملی و سپس سرمربی شدن‌اش اعمال کرد، نتیجه این‌شد که در سالهای ۲۰۱۲، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ از ۹ مسابقه ایرانی‌ها با روسها، ۶ پیروزی به‌نام ایران نوشته شد. شاخص‌ترین پیروزی‌های ایران مقابل روسیه را حسن رحیمی و کمیل قاسمی کسب کردند. رحیمی قهرمان سال ۲۰۱۳ دنیا، سه سال پیاپی بر یکی از زیرک‌ترین، فنی‌ترین و باهوش‌ترین سبک‌وزن‌های جهان -ویکتور لبدف قهرمان سالهای ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ دنیا- با اختلاف بسیار غلبه کرد و کمیل قاسمی توانست گادژیمورات گاتسالوف -دارنده ۶ مدال طلای المپیک‌وجهان- را مغلوب کند. در تمام این شکست‌های آشکار روسها، آثار و علائم کم‌آوردن نفس، دم‌کردن دست‌ها و مختل‌شدن جریان‌خون، باعث شده‌بود که هماهنگی عصب‌وعضله روسها به‌طرز چشمگیری کاهش پیدا کند به‌طوری‌که رسول خادم بارها برای ترغیب شاگردانش به پیگیری حملات دامنه‌دارشان می‌گفت: «حریف را ببین، دارد سکته‌می‌کند/ مرده است.»
کم نیستند کشتی‌گیران و پیشکسوتان روسی که باور دارند در روسیه و بعد از فروپاشی شوروی، طبقه‌ای ظهور کرده‌است که بهترین نام برای معرفی‌شان، طبقه نوکیسه است. ثروتمندانی که با دست‌داشتن در معاملات و زدوبندهای سیاه نفت‌وگاز، صاحب پول‌های کثیف شده‌اند و گروه‌هایی تبهکار را هدایت می‌کنند. میخائیل مامیاش‌ویلی که در دهه‌ی هشتاد میلادی همهی آرزویش این بود که با تیم شوروی سفری به اروپای‌غربی و یا شمال‌امریکا کند تا او بتواند با پول حاصل از فروش جوراب، پیراهن و یا شلوار، کسب درآمدی کند، یک‌دهه بعد و پس از تحولات بزرگی که در روسیه رخ‌داد و به‌ویژه پس از مرگ مشکوک زنده‌یاد ایوان یاریگین-رئیس پرنفوذ فدراسیون‌کشتی روسیه- که مامیاش برجای او نشست، چنان ثروتی اندوخته و صاحب خودروهایی شده که جملگی در شمار برندهای بسیار لوکس و گران‌بها به‌شمار می‌روند. او بیش از ۲۰ سال است که به‌گونه‌ای کار کرده که از کشتی‌گیر، داور، مربی تا اصحاب‌رسانه و کارکنان فدراسیون می‌دانند که نباید حرفی بزنند که به مذاق او خوش نیاید. مامیاش که در المپیک‌ریو پس از شکست یکی از دختران روس به صورت او سیلی زده‌بود، آن‌چنان سناریویی در همان برزیل چید که درنهایت دختر بخت‌برگشته مصاحبه کرد و داستان را رفع‌ورجوع کرد تا از پیامدهای کینه‌ی مامیاش درامان بماند.
تشکیلات‌جهانی کشتی "ظاهرا" دارای چارتی است که کمیسیون‌ها و کمیته‌های مختلفی در آن فعالیت می‌کنند. روسها که نمی‌خواهند ریاست UWW را برعهده بگیرند، حتی برای ریاست بر کمیته‌داوران هم داوطلب نمی‌شوند و ترجیح می‌دهند از کشورهایی که صاحب‌کشتی نیستند، رئیسی «گوش‌به‌فرمان» بر مصدر امور بگمارند. ریاست کمیسیون‌فنی اما برعهده مامیاش است و این نشان از حساسیت‌ویژه او دارد. آخرین دست‌پخت مامیاش‌ویلی اما تعجب آدم‌وعالم را برانگیخته‌است! اینکه چطور او که خود در فرمت دوبار وزن‌کشی مسابقه داده‌است، امروز و پس از گذشت ۲۵ سال حاضر شده تا با نبش‌قبر قانونی فراموش‌شده، یکبار دیگر شاهد رنج و عذاب ویرانگر کشتی‌گیران باشد! دکتر بابک شادگان پزشک ایرانی-کانادایی که یکسال است ریاست کمیسیون‌پزشکی فدراسیون‌جهانی را بر عهده گرفته‌است، در گفت‌وگویی با خبرگزاری دانشجویان‌ایران، اظهار کرده‌است که پیشنهاد فرمت دوبار وزن‌کشی، توسط این کمیسیون و شخص ایشان به هیأت‌رئیسه ارائه و پس از توضیحاتی، به‌تصویب رسیده‌است. این گفته‌ها تحقیقا عاری از حقیقت‌است و شادگان قطعا راست نمی‌گوید. شادگان برای اینکه ذهن‌مخاطب را به‌جای دیگری ببرد جملاتی را بر زبان راند که نشان از حقه‌بازی دارد. مثلا پیش‌کشیدن بحث دوپینگ همزمان با موضوع کاهش‌وزن و اینکه در فرمت دوبار وزن‌کشی شاهد از بین‌رفتن کم‌کردن‌وزن خواهیم بود! شادگان برای اینکه -به‌تصور خود- محکم‌کاری کند قمپزی درکرده و در تخصصی که هیچ‌گونه آشنایی‌ای با آن ندارد ورود کرده و عِرض خود برده‌است: «شکست حمید سوریان در المپیک‌ریو به‌خاطر تغییر وزن زیاد بود.» و در ادامه‌ی همان به‌هم بافتن‌های بی‌ربط: «در المپیک‌پکن مراد محمدی چنددقیقه مانده به وزن‌کشی هنوز سروزن نرسیده بود. به‌یاد دارم آن‌سال مراد درکمال آمادگی به مسابقات اعزام شد... و استحقاق کسب مدال‌طلای‌المپیک را داشت اگر آنگونه تحت‌فشار قرار نمی‌گرفت!» آقای شادگان با ذکر همین دونمونه مشخص‌کرده‌اند که تاچه‌اندازه برای نشان‌دادن سرسپردگی به مامیاش دارای استعداد هستند و از این‌رو به‌نظر می‌رسد که حالاحالاها می‌باید از وجود پرفیض ایشان در مسند ریاست‌کمیسیون‌پزشکی بهره‌ها برد اما برای اینکه سندی به‌دست آیندگان بدهیم، مستندات علمی و شواهد خود را ارائه می‌کنیم.
حمید سوریان با کسب بیشترین افتخارها، نیازی به‌معرفی ندارد اما او خود بهتر از هرکس دیگری می‌داند که شوربختانه بخش‌هایی از معایب‌فنی‌اش هرگز برطرف نشد. او در ۴ رویارویی با نمایندگان ژاپن، هرگز نتوانست برای ازکارافتادن دست طراح‌حملاتش راه‌چاره‌‌ای تاکتیکی پیداکند و در تمام آن نبردها باوجود حضور محمد بنا در کنارش شکست خورد. علاوه‌براین در شکست‌های آخر او، موضوع مهمی نیز نقش‌داشت: بیش‌تمرینی (Overtraining). اگر حمل بر خودستایی نشود نگارنده‌این‌سطور دوسال‌پیش و برای نخستین‌بار این موضوع را در پستی فیس‌بوکی مطرح کرد. پروفسور بهمن میرزایی عضو کمیسیون‌علمی فدراسیون‌جهانی و استاد علم‌تمرین در دانشکده‌تربیت‌بدنی‌دانشگاه‌گیلان در آن مصاحبه به تفصیل درخصوص این «ترم» توضیحاتی ارائه‌کردند. (با دست‌به‌دست‌شدن مصاحبه در شبکه‌های اجتماعی و بازتاب وسیع‌اش، خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها هم با آقای میرزایی مصاحبه‌کردند و از دانش و تجربه ایشان به‌خوبی استفاده‌شد) درباره‌ی مراد محمدی که از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰ بهترین آزادکار ایران در جهان بود، یک نکته را نباید از نظر دور داشت که او با وجود رنج‌بردن از کاستن‌وزن، در برابر رقبای روس اشکال‌فنی داشت، ایرادی که سرمربی وقت تیم‌ملی -محمود معزی‌پور- قادر به تشخیص‌اش نبود و واضح‌است که نمی‌توانسته در برطرف‌کردنش کاری‌کند. اگر تعصب هم‌میهن‌بودن با محمدی -که بسیار مودب و بااخلاق است- را کنار بگذاریم باید بپذیریم که در المپیک‌پکن محمدی نمی‌توانست مقابل ماولت باتیروف روس برنده‌شود همچنانکه بعدها مقابل زنده‌یاد بسیک کودوخوف روس، واسیل فدروشین اوکراینی و زلیم‌خان حوسین‌اف آذری.
بابک شادگان در قسمت دیگری از گفت‌وگویش افزوده‌است: «من چون در جلسات هیأت رییسه اتحادیه جهانی حضور ندارم شاید نتوانم خیلی دقیق درباره قدرت روسها قضاوت کنم اما به نظرم انجام امور در حال منطقی شدن است.» «فینال حسن یزدانی یک قانون به کشتی اضافه کرد و حالا تایم خونریزی داریم. تا سال گذشته دوقانون وجود داشت، یکی اینکه پزشک مسابقات هرلحظه می‌تواند مسابقه را به‌دلیل پزشکی متوقف کند اما درجای دیگری آمده که رئیس تشک حق قطع‌کردن یک مسابقه را دارد. اما آیا کسی هست که جرأت‌کند در فینال المپیک آن‌هم درشرایطی‌که یکی از کشتی‌گیران هموطنش است و در طرف دیگر روسیه با آن‌همه قدرت و نفوذ، مسابقه را قطع کند؟» شادگان با این بیان دوجمله متناقض، دست خودش را رو کرده‌است کمااینکه اهل‌فن دیدند و درک‌کردند که وی در فینال المپیک چگونه به‌نفع روسها خوش‌خدمتی کرد و اگر داوروسط آن مسابقه در ثانیه‌های‌پایانی درخواست روسها برای چلنج را نادیده نمی‌گرفت، حالا رنگ مدال حسن یزدانی طلا نبود. البته آقای شادگان پاداشش را بلافاصله با دریافت پست ریاست‌کمیسیون‌پزشکی فدراسیون‌جهانی دریافت کردند. محدودکردن تایم خونریزی به سقف ۴دقیقه هم حاصل تلاش رسول خادم بود که با پافشاری بسیار از نناد لالوویچ خواست تا جلوی این‌قبیل حیله‌های روسها بایستد. اینکه چگونه روال کارها درحال منطقی‌شدن‌است هم پرسشی‌است بی‌پاسخ. واقعیت این‌است‌که روسها وقتی دیدند در فرمت یکبار وزن‌کشی و فاصله ۳۰دقیقه‌ای بین دو مبارزه، بدن کشتی‌گیرانشان به‌اصطلاح برنمی‌گردد و ازدیاد اسیدلاکتیک منجر به خستگی‌زودهنگامشان در مسابقه بعدی می‌شود، حالا با برگزاری مسابقه هر وزن در دو روز، فاصله‌ی بین دومسابقه را رسانده‌اند به ۴ برابر زمان پیشین و این بهترین‌زمان ممکن برای ریکاوری آنهاست. این تغییر، ترفند روس‌هاست برای چوب‌گذاشتن لای چرخ رقبای اصلی. بقیه حرف‌ها و پیش‌کشیدن مباحث بهداشتی، کنترل‌دوپینگ و مضحک‌تر از همه، ادعای ریشه‌کن‌کردن کاهش‌وزن، حرف‌هایی‌است دهان‌پرکن، حرف‌هایی که به‌قول طنزپرداز بزرگ میهنمان هادی خرسندی: «مثل چس‌فیل است، جیب را پُر می‌کند اما شکم را نه.»
در پایان با توضیحی کوتاه درخصوص چارت فدراسیون‌جهانی این مقاله را می‌بندیم. واقعیت‌‌این‌‌است که به‌رغم وجود کمیته‌ها و کمیسیون‌های فراوان، کمیته‌داوران و کمیسیون‌فنی دارای جایگاهی متفاوت از سایرین هستند که روسای آنها یا خود مامیاش‌ویلی است و یا فردی که او می‌گمارد. تصمیم‌های مهم اما نه در هیأت‌رئیسه بلکه پس از طرح در کمیسیون‌های فنی و داوران، در کمیته‌ای اتخاذ می‌شود که نامش کمیته‌اجرایی است و متشکل است از نناد لالوویچ، میشل دوسون -دبیرکل بی‌خاصیتی که فقط دلش خوش‌است که حضور دارد و تمبردفترچه باطل می‌کند و نامه جابه‌جا- مامیاش‌ویلی، ناتالیا یاریگین، آخروجان روزیف ازبکی و نفر دست‌به‌سینه‌‌‌ی مامیاش، زنو زنوف بلغاری که پیرانه‌سر حتی نمی‌تواند در راه‌رفتن تعادل نگاه‌دارد و استان زیدزیک امریکایی. کمیته‌ای که مشخصا تحت‌نفوذ بلوک‌شرق است و همهی راهها در آن به مامیاش‌ویلی ختم‌می‌شود. در موضوع تغییر فرمت از یکبار به دوبار وزن‌کشی، روسها توانستند با عدم ارجاع این پرونده به کمیسیون‌علمی -که با حضور اشخاص مجرب و اندیشمندی همچون پروفسور تونه‌من، پروفسور دیوید کُربی، پروفسور میرزایی، دولت تورلیخانوف و... با ذکر دلایل‌علمی تلاش‌می‌کردند تا مانع تصویبش شوند- بقیه کشورها را دور بزنند و شوربختانه کمیسیون‌پزشکی جاده‌صاف‌کن رقیب ایران شد و سپربلای مامیاش آن‌هم در حوزه‌ای‌که در دایره‌ی تخصص و حتی آگاهی دکتر شادگان نبود. ایران برای سالهای طولانی از دهه ۵۰ خورشیدی تا سال ۸۹ با حضور دکترتوکل به‌عنوان عضو هیأت‌رئیسه‌فیلا و همزمان ریاست‌کمیسیون‌پزشکی، شاهد حضور متین‌وموقر مردی بود که هیچ‌گاه قسم بقراط را از یاد نبرد.
ای‌کاش سالها زندگی‌کردن در دنیا‌ی‌آزاد، فقط به تغییر جغرافیای زمین ما نمی‌انجامید و جغرافیای ذهن ما را عوض می‌کرد. درد ما را نیست درمان الغیاث.
منبع:پژواک ایران
