دروغ می‌فرمایید! شما مخالف اعدام نبودید
مهدی اصلانی

مهدی خزعلی، فرزند آیت‌الله ابوالقاسم خزعلی، در یکی از تازه‌ترین مطالبِ خود، شرحی مختصر از دیدار اخیرش با موسوی اردبیلی رئیس قوه قضاییه دهه‌ی شصت در ارتباط با کشتار تابستان شصت و هفت نگاشته، که از پاره‌ای جهات قابل تاًمل است.
وی پرسش در باره‌ی کشتار تابستان شصت و هفت را پس از بیست و سه سال پای جسارت خود می‌گذارد.: [جسارت کرده و از اعدام های سال 67 می‌پرسم، با کمال تعجب می‌بینم که رئیسِ وقتِ قوه قضا هم می‌گوید: "من مخالف بودم!" حتی سه بار نامه نوشتم، فرمودند: "که این ها دروغ می‌گویند و سر موضع هستند"، من عرض کردم: "من به این مطلب نرسیدم" فرمودند: "ما رسیده‌ایم!" و نهایتاً با حکم خاص به افراد خاص کار انجام شد! من در آن اعدام­ها دخالتی نداشتم] (1) 
 آن‌چه از معنای "عرض کردم" و "فرمودند" گفتن‌های بالاترین مقام قضایی کشور به دست می‌آید آن‌که مخاطب موسوی اردبیلی در مکاتبات ادعایی‌اش شخص خمینی می‌باشد. اردبیلی در آستان نود ساله‌گی چونان دیگر کارورزان نظام اسلامی با انگشت یهودایی نشانِ قاتل می‌دهد، اما خام‌دستانه شراکت‌ِ خود در قتل انکار می‌کند. حرمت می‌شکند و دستانِ آلوده‌اش را به خون‌ می‌شوید. دست‌کم می‌توان از بالاترین مقام قضایی در سیاه‌ترین دورانِ تاریخ معاصر به مناسبت موقعیت سابق‌اش توقع داشت، چرتکه انداخته و به ما بگوید خون‌بها و "دیه" دست‌ِکم چهار هزار جانِ جوان که به لطف "امام امت" از ایران دریغ و بر خاکپشته‌های اسلامی شیار شد، چند است.؟ شاید سی سکه‌ ناقابل نقره. لیک یهودا شدن در حکومت مرگ‌فروشان نیز شهامتی می‌‌طلبد که ایشان فاقد آن است. (2)
گیریم سه بار نامه نوشته‌اید و فرموده‌اند این‌ها دروغ می‌گویند. گیریم عرض کرده‌اید "من به این مطلب نرسیده‌ام" و فرموده‌اند "مارسیده‌ایم". معنای سرراست این حرف آن است که مجازات سرموضعی بودن در نظام قضایی که شما بر مسندش تکیه داده مرگ بوده است. همین اظهار نظری که با لکنتِ زبان همیشه‌تان بیان کرده‌اید نشان از آن دارد که مشکلِ بالاترین مقام قضایی نه با نفسِ اعدام به ویژه اعدامِ سرموضعی‌ها که بر سر نحوه‌ی اجرا بوده است.
آقای اردبیلی! می‌خواهم چند تن از این سرموضعی‌ها را حضورتان معرفی کنم. فدایی خلق جهانبخش سرخوش، تنها چندماه از حکمش باقی مانده بود. وی در یکی از همان بی‌داد‌گاه‌های سال شصت توسط حکام منتسب شما به تحمل کیفری چند ساله محکوم شده و با تحمل کیفر حکم‌اش رو به اتمام بود. فرزندش انتظارِ آغوش کشیدن پدر در سر داشت. حجت الاسلام جنابِ مرگ‌فروش (حسینعلی نیری) با وی معامله سرموضع کرد. جهان یکی از دارهای شش ردیفه‌ی حسینیه‌ی گوهردشت نصیب برد. شما بدن گرمِ جهان را داخل یکی از کامیون‌های یخچال‌دار حمل گوشت انداخته و شبانه و دزدانه وی را در یکی از گورهای جمعی خاوران پنهان کردید و فرزندش را تا همیشه‌ی هنوز داغ‌دار پدر. این نمونه تنها سهم کفار بود، اما بشنوید از حکایت دیگر. به عنوان یک نیمه‌جان، شهادت می‌دهم زیردستان و منسوبین شما با برخی مجاهدان اعدامی سال شصت و هفت چونان فرشاد اسفندیاری و مصطفی مرد‌فر که جای مهر بر پیشانی داشته و نماز شب‌شان در زندان ترک نمی‌شد همین معامله روا داشتند. جخ خانواده‌ی ایشان نمی‌دانند فرزندان‌شان را شبانه در کدام گورستان پنهان کرده‌اید. و شما با چه وجدان آسوده‌ای دروغ می‌گویید آیت‌الله! بی‌تردید با وقوع انقلاب اسلامی، اگر بتوان چند ویژه‌گی برای ظهور "خمینیسم" و فکر وی قائل شد، همانا دروغ را باید مهم‌ترین دست‌آوردِ آن به شمار آورد.
مقتدای شما دروغ را به یکی از بنیان­های نظامِ اسلامی بدل کرد و اخلاق را در میانِ جانشینان و مریدان­اش از جمله شما به کالایی نایاب. خمینیسم تجلی­ی نابِ ماکیاولیسم در دورانِ مدرن شد. وی در پای‌بندی عملی‌اش به "هدف وسیله را توجیه می‌کند"، نیکولو ماکیاول نظریه‌پرداز و سیاست‌مدارِ قرنِ پانزدهم ایتالیایی را فرسنگ­ها پشتِ سر گذاشت و بذرِ دورویی را در زمینِ مساعدِ ایرانی کشت کرد. هرجا از دستش برآمد و توانست دین را قربانی سیاست کرد. به راستی دیانت وی عین سیاستش بود. او به هم‌راه پیروان­ِ صدیقی چون شما، از زمانِ فریبِ‌ بزرگ تا امروز، هر چه توانست دروغ گفت. از فردای یارکشی‌ی ‌انقلاب که با فریب ندا در داد: مارکسیست‌ها در ابراز عقیده آزادند. تا دوزخ‌سالِ شصت و هفت، که سریت و دروغ بنیان‌اش بود. نمونه بارز این وفاداری به دروغ‌، جناب‌عالی هستید. آفتابِ لبِ‌بامی به نامِ آیت‌الله العظمی موسوی اردبیلی.                                                                                                                  

جمعه هفتم مرداد ماه 67 زندان گوهردشت: در این روز با قطع تمامی کانال‌های ارتباطی پروژه محارب کشی کلید خورد. یک هفته‌ی تمام مجاهد کشتید و شبانه با کامیون‌های یخچال‌دار در گورستان‌ها و مکان‌هایی هنوز نامشخص پنهان کردید. از زیر دربِ بند، صدای گنگ و مبهم خطیب نماز جمعه گوش‌آزار بود. یادتان هست حضرت عظما؟! اگر فراموش کرده‌اید نشانی سرراست‌تر ارائه دهم.                                                                                                                                 

جمعه چهاردهم مرداد 67 زندان گوهردشت: این را دیگر حتماً یادتان نرفته. شما خطیب نماز جمعه بودید. امت همیشه در صحنه در تاًئید فرمایش‌تان عربده می‌کشید "منافق مسلح اعدام باید گردد." محرم نزدیک بود و بازارِ شوم‌آوایی آهنگران گرم. سمفونی نکبت‌آلود "به کربلا می‌رویم." بر مانده‌جان‌های‌مان آوار می‌شد. خون بر در و دیوار گوهردشت شتک می‌زد. فردای آن روز به تاریخ پانزدهم مرداد ماه در توضیح بیان نماز جمعه‌تان در رادیوی دولتی ایران فرمودید: "قوه قضاییه در فشار بسیار سخت است که چرا این‌ها اعدام نمی‌شوند باید از دم اعدام شوند. دیگر از محاکمه و آوردن و بردن پرونده محکومین خبری نخواهد بود"
حدودا سه هفته محارب‌کشی و مجاهد‌کشی کردید. یک هفته‌ای نفس چاق کرده و خاوران را مهیای پذیرایی از ملحدین و چپ‌ها. از پایان هفته اول شهریور چپ‌کشی آغازیدن گرفت. حضرت آیت‌الله! نهم شهریور هیچ خاطرتان هست.؟ من که از یاد نبرده‌ام. در این روز برای نوبت دوم مقابل هیئت مرگ قرار گرفتم. شما آن‌روز ریاست جلسه‌ای را عهده‌دار بودید که خبرش این‌گونه منتشر شد: "روز نهم شهریور سال شصت و هفت شورای عالی قضایی به ریاست آیت الله موسوی اردبیلی از کلیه داد‌گاه‌ها و دادسراهای انقلاب خواست که در مورد گروهک‌های محارب و ملحد با قاطعیت عمل کنند و در برخورد با آن‌ها سعی شود "اشداء علی‌الکفار" باشند."
به کارگیری توامان "محارب و ملحد" به هنگامی که کار محاربین را ساخته‌ بودید تنها نظر بر ملحدین یا همان کفار داشت که باید در مقابل‌شان "اشداء" رفتار کرد. که کردید، و شما دروغ می‌گویید آیت‌الله! بعد‌تر و به هنگامی که دستانتان را از این "فتح‌الفتوح" به هم مالیده و تسبیح چرخان، چای‌تان را هورت می‌کشیدید، موقتاً دستور برچیدن دارها و خون‌شویی صادر کرده و در مصاحبه با برنامه‌ی خبرِ شام‌گاهی رادیو ایران به تاریخ نوزدهم آذر ماه شصت و هفت با صراحت اعلام کردید: "ما فرصت داده بودیم که این‌ها (اعدامیان) در لیست عفو قرار گیرند، اما آن‌ها نه تنها از این فرصت استفاده نکردند، بلکه در زندان هم دست به تحریک زدند." و البته در مرام و قاموس شما زندانی که نخواهد از "فرصت عفو" استفاده کند، حکمش اعدام است! حضرت آیت‌الله من شهادت به ناراستی‌تان داده و شما را متهم به دروغ‌گویی می‌کنم. در یکی از مهم‌ترین اسناد ننگین مخالف‌کشی که توسط سید احمد خمینی یکی از قاتلین اصلی انشاء شده، آمده است: "پدر بزرگوار حضرت امام مدظله‌ العالی پس از عرض سلام، آيت الله موسوي اردبيلي در موردِ حكمِ اخيرِ حضرتعالي (دستور قتل‌عام) درباره منافقين ابهاماتي داشته‌اند كه تلفني در سه سئوال مطح کرده‌اند"                                                                

آن‌گونه که از سند فوق استنتاج می‌شود شما حتا زحمت جا‌به‌جا شدن و دیدار حضوری با مقتدای‌تان را بر خود هموار نکرده و تلفنی به طرح سه سئوال اکتفا کرده‌اید. از جمله ابهامات و سئوالاتِ تلفنی و نه نوشتاری شما از احمد خمینی آن‌که: "در مورد رسيدگي به وضع منافقين آيا پرونده‌هاي منافقيني كه در شهرستان‌هایی که خود استقلال قضایی دارند و تابع استان مرکز نیستند باید به مرکز استان ارسال گردد یا خود می‌توانند مستقلا عمل کنند" این رفتارِ شما چنان خشمی در آیت‌الله منتظری انباشت، تا بازتابی این‌گونه در خاطرات تنها معترض تاکنونی اعدام‌ها در چرخه‌ی قدرت برجای نهد.: "من به آيت‌الله موسوي اردبيلی كه آن زمان رئيس شوراي عالي قضايی بودند پيغام دادم: مگر قاضی‌های شما اينها را به پنج يا ده سال زندان محكوم نكرده‌اند! مگر شما مسئول نبودی؟ آن وقت تلفني به احمد آقا می‌گويی كه اينها را مثلا در كاشان اعدام كنند يا در اصفهان؟ شما خودت می‌رفتی با امام صحبت می‌کردی که کسی که مثلاً مدتی در زندان است و به پنج سال زندان محكوم شده و روحش هم از عمليات منافقين خبردار نبوده چطور ما او را اعدام كنيم؟! مگر اينكه جرم تازه‌ای مرتكب شده باشد كه بر اساس آن جرم او را محاكمه كنيم" (3)

در نظام اسلامی همه دروغ می‌گویند مگر آن‌که خلاف‌اش اثبات شود. نگاهی گذرا به برخی اظهار‌نظر‌های مسئولین نظام در ارتباط با کشتار تابستان 67 شهادت بر این مدعا می‌دهد.                                                                                

خامنه‌ای: ايشان (خامنه‌ای) آمد قم پيشِ من با عصبانیت گفت : از امام يك چنين نامه‌اي گرفته‌اند و مي‌خواهند این‌ها را تند‌تند اعدام کنند. گفتم : چطور شما الان براي كمونيست‌ها به اين فكر افتاده‌ايد؟ چرا راجع به نامه ايشان در رابطه با اعدام منافقين چيزي نگفتيد؟ گفتند: مگر امام براي مذهبي‌ها هم چيزي نوشته؟! گفتم: پس شما كجاي قضيه هستيد، دو روز بعد از نوشته شدن، آن نامه به دست من رسيد و اين همه مسائل گذشته است، شما كه رئيس جمهور اين مملكت هستيد چطور خبر نداريد؟! حالا من نمي‌دانم ايشان آيا واقعا خبر نداشت يا پيش من اين صحبت‌ها را مي‌كرد." (4)                                    

نتیجه: خامنه‌ای در جریان اعدام‌ها قرار نداشته است.                                                                                           

مهدی کروبی: من از اعدام‌های سال شصت و هفت مطلع نبودم. شصت و هفت را باید در یک بستر تاریخی دید و اینکه چه مقدار امام در آن نقش داشته است. مطمئن نیستم در زندان ها چه اتفاقی افتاده است، چه کسانی آمر بوده‌اند یا اینکه آیت‌الله خمینی مطلع بوده. (5) نتیجه: کروبی، در جریان اعدام‌ها قرار نداشته است.                                                              

میرحسین موسوی: نظرتان در باره اعدام‌های سال شصت و هفت چیست؟ چرا از من می‌پرسید. بروید این سئوال را از مسئولین قضایی بپرسید. [...] "گفته می‌شود در زمانی که آن اعدام‌ها صورت گرفت من نخست‌وزیر کشور بودم و کاری نکردم! باید توجه کنیم که مسئله‌ تفکیک قوا در کشور از ابتدای انقلاب وجود دارد. می‌توانید از من راجع به عملکرد قوه‌ مجریه در دوران جنگ سوال کنید و من با شفافیت، صراحت و صداقت پاسخ خواهم داد. نمی‌شود بدون نگاه به موقعیت‌ها، ظرفیت زمانی و وقایع مختلف این سوال از من پرسیده شود. سوال مربوط به من را بپرسید، حتما پاسخ خواهم داد" (6)  نتیجه: میرحسین از اعدام‌ها مطلع نبوده است (نقش نداشته است)                                                                                                             

زهرا رهنورد: آقایان موسوی و خامنه‌ای از کشتارهای سال ۱۳۶۷ آگاهی نداشته‌اند. (7) نتیجه: میر حسین و کروبی و خامنه‌ای از اعدام‌ها مطلع نبوده‌اند.                                                                                                                            

آیت‌الله موسوی اردبیلی: من مخالف بودم. من در آن اعدام‌ها دخالتی نداشتم. نتیجه: اردبیلی نه تنها مخالف اعدام‌ها بوده بلکه در اعدام‌ها نقش هم نداشته.                                                                                                                        

محسن کدیور: اشتباهی (؟!) که در سال شصت و هفت اتفاق افتاد آن بود ... وزیر اطلاعات وقت که صحنه‌گردان اصلی بود، رفت این اجازه (اعدام‌ها) را از رهبر انقلاب گرفت. نتیجه: صحنه‌گردان اصلی محمدی ری‌شهری بوده است. که رفته رهبر انقلاب را گول زده است.                                                                                                                            

  اردشیر امیر‌ارجمند: آقای مهندس موسوی در آن هنگام نخست وزیر بوده و عضو قوه قضائیه نبوده‌اند. بنا به گفته خودشان بی‌خبر بوده و حتی تقاضای تشکیل هیات تحقیق داده بودند. ولی این تقاضا نیز کفایت نمی‌کند. من این سوال را از مهندس موسوی پرسیدم که با توجه به اینکه مطلع نبودید، چرا پس از اطلاع استعفا ندادید؟ ایشان ظاهراً استعفا داده بودند ولی همچنان سرکار بودند. (8) آقای امیر‌ارجمند البته روغن ریخته را خرج امام‌زاده می‌کنند. بر آقای امیر‌ارجمند دانسته است که دلایل استعفای مکتوب میرحسین موسوی در اوج کشتارها به تاریخ چهاردهم شهریور شصت و هفت هر آن‌چه بوده باشد دفاع از حقوق مخالف در آن دخیل نبوده. مگر خود شما مدعی نیستید که موسوی از اعدام‌ها مطلع نبوده؟ پس چگونه وی به موضوعی که از آن بی‌اطلاع بوده اعتراض داشته. درگیری وی با خامنه‌ای به تمامی در چرخه‌ی قدرت قابل توضیح می‌باشد. اساس گفتمان غالب در آن دوران بر سر دفاع از حقوق مخالف نبوده. موضوع نزاع  دو جناح در دهه‌ی شصت مطلقا حقوق بشر نبوده. دلایلی چون: رابطه با آمریکایی‌ها از پنج کانال توسط لاریجانی. تماس بدون اطلاع دولت با نخست‌وزیر ژاپن. عملیات تروریستی برون‌مرزی در مکه و لبنان و ... از طریق دورزدن دولت و با هدفِ "تجزیه اقتدار مشروع و قانونی دولت" موضوع نزاع آن روز بوده است (9) آقای امیر‌ارجمند، "اطلاع نداشتم" گفتنِ کادرهای درجه اول نظام در خوش‌بینانه‌ترین حالت تنها می‌تواند محدود به معادل معنای "در تصمیم‌گیری شراکت نداشتم" تعبیر شود و نه مطلع نبودن از اصل ماجرا. آن‌هم در جایی که عناصر درجه دوم و سوم نظام هم‌چون عطاء مهاجرانی پس از 22 سال معترف به دانستن و سکوت می‌شود: "همه ما که در برابر کشتار جوانان در سال ۱٣۶۷ ساکت ماندیم گمان می‌کردیم شرایط جنگ و تهدید خارجی می‌تواند مجوزی برای چنان جوان‌کُشی باشد، که در تاریخ ما کمتر نظیری برای آن می‌توان یافت" (10)

سخن آخر: تمامی کسانی که از اعدام‌های سال 67 مطلع بودند و به هر دلیل مقابل آن سکوت کردند به میزان سهم موقعیت‌شان در جنایت مشارکت داشته‌اند. هیچ‌کس و مطلقا هیچ‌کس دست کم پس از پنجم فروردین 68 و انتشارِ نامه آیت‌الله منتظری در بی بی سی نمی‌تواند مدعی شود "خبر نداشتم" هیچ یک از کاربه‌دستانِ دیروزین نظام و از قدرت‌وامانده‌گان امروز که با نرم‌تنی به نقد کشتار 67 پرداخته‌اند نقد را به حوزه‌ی اخلاق تسری نداده‌اند. هیچ نقدی از جایگاه خود آغاز نشده است. هیچ‌یک از حکومتیان دیروز تیغ به صورت نکشیده، و وجدان هیچ‌یک از آن جنایت زخمی نشده است. و هم‌چنان مبنای تمامی انتقادات به کشتار تابستان 67 یک سر سیاسی جلوه می‌کند. "می خور که شیخ و حافظ و مفتی و محتسب/چون نیک بنگری همه تزویر می‌کنند."                                                                                                               

                                                                                                                                    

                                                                                                                                    

1- نگاه کنید به "باران" وب سایت مهدی خزعلی                                                                                             

2- "یهودا" یکی از دوازده حواری مسیح، با دریافتِ رشوه‌ای معادل سی سکه نقره، مسیح را به حاکمان یهودی رم فروخت. به واسطه‌ی این خیانت، عیسی مسیح بر صلیب شد. سپس یهودا با پوزش از عمل خائنانه‌اش سکه‌ بر گرداند و خود را حلق‌آویز کرد" نقلِ به معنی. انجیل متی                                                                                       

4و3- نگاه کنید به خاطرات آیت‌الله منتظری چاپ ناشران اروپا                                                                     

5- نقل به معنی. نگاه کنید به مصاحبه کروبی با نیویورکر                                                                            

6- نگاه کنید به جلسات و نطق‌های انتخاباتی، میرحسین موسوی در دانشگاه مازندران و کرمان.                                     

7- نگاه کنید به مصاحبه زهرا رهنورد با خودنویس                                                                                    

8- نگاه کنید به امیر‌ارجمند. جنبش سبز متکثر و خشونت گریز است. تارنمای جرس                                                

9- برای اطلاع بیشتر نگاه کنید به استعفای کتبی میرحسین موسوی به تاریخ چهاردهم شهریور شصت و هفت. تارنمای "انقلاب اسلامی در هجرت"                                                                                                                        

10- نگاه کنید به عطاء‌الله مهاجرانی "ای آتش افروخته در بیشه اندیشه‌ها" تارنمای جرس                                             

 

منبع:پژواک ایران


مهدی اصلانی

فهرست مطالب مهدی اصلانی در سایت پژواک ایران 

*از باکارا تا جمکران؛ از میامی تا جماران  [2023 Dec] 
*شاملو‌زنی! استنفورد، عباس میلانی و دکتر گرامی   [2023 Oct] 
* بهار می‌خواهیم.  متن سخنان تجمع ۱۱ مارس. فرانکفورت [2023 Mar] 
*۲۲ بهمن! خانه در بهشت نداشتیم اما ساکن جهنم شدیم  [2023 Feb] 
*«حصرنامه»‌ی میرحسین یا پایبندی به انقلاب اسلامی   [2023 Feb] 
*آقای بودستروم! به‌راستی این‌گونه از جنایت سخن گفتن سخت شگرف است   [2023 Jan] 
*راه روی مرگ- هزار چلچله‌ی بهارزا، دفن‌شده بر گم‌گورها  [2023 Jan] 
*سیندرلا / توئیتی که آرشیو‌شد لنگه کفش شیشه‌ای که اندازه‌ی پای هیچ‌کس نیست  [2023 Jan] 
*یلدا نوشت/ رد پایی از خون و باریکه‌ای از خاطره   [2022 Dec] 
*سهیلا وحدتی، چوپان خیرخواهی که نفی را نفی می‌کند   [2022 Nov] 
*آقای یوران ببخشید!   [2022 Jul] 
*زن‌ستیزی نه! زن‌زدایی  [2022 Mar] 
*آیت‌آلله‌زاده‌ی مارکسیست، چپ‌کشی یا قتلِ فکرِ مخالف   [2022 Feb] 
*سال‌هاست که آواز قناری شهید قارقار کلاغ است  [2021 Nov] 
*«تلخ چون قرابه‌ی زهری؛ خورشید از خراشِ خونین گلو می‌گذرد»  [2021 Oct] 
*«ابلیس خدای بی‌سروپایی ست؛ انگشت‌نما شده به ناپاکی»*  [2021 Aug] 
*دختر بابام‌ ام، دکتر عباس میلانی و استنفورد   [2021 Jul] 
*زارممد! خودتو ضایع نکن! نرو!  [2021 Jul] 
*خلق کوپن‌فروش  [2021 May] 
*ارتفاع ابتذال   [2021 May] 
*بر کدام مُرده‌ی پنهان می‌گرید این سازِ بی‌زمان؟  [2021 Apr] 
*پوزیسیون و ‌‌اپوزیسیون، آب‌هویج بستنی یا معجون  [2021 Apr] 
*عیدنوشت: جواد وستینگهاوس و جواد یساری   [2021 Mar] 
*سکولاریسم، «فاعتبروا یا اولی‌الابصار» و خانم شیرین عبادی   [2021 Jan] 
*«به جز تصویرِ دوردستِ من نیست.» (نگاهی به «این بامداد خسته»)  [2020 Dec] 
*شاملو و حاج‌سیدجوادی و حکایت ۴ نامه   [2020 Nov] 
*«جانی پُراز زخمِ به‌چرک درنشسته.» (۱) نگاهی به کتاب تابوت زندگان  [2020 Oct] 
*«آواز نگاه از دریچه تاریک»: روایت‌ خانواده زندانیان سیاسی از دهه ۶۰   [2020 Sep] 
*معرفی کتاب: «آواز نگاه از دریچه‌ی تاریک» منتشر شد  [2020 Aug] 
*پری بلنده  [2020 Jul] 
*تنها یک راه دارد   [2020 May] 
*بهر آزادی‌ی قدس از تورنتو باید گذشت  [2019 Dec] 
*صبح به‌خیر عالی‌جناب قاتل!‏   [2019 Nov] 
*هنوز دردناک‌ترین ترانه‌هاشان را نخوانده‌اند *   [2019 Aug] 
*جنون را نشانی از این آشکارتر؟ *   [2019 Aug] 
* نه مُردنِ شمع و‎ ‎‏ نه بازماندنِ ساعت*   [2019 Jul] 
*شغالی که ماهِ بلند را دشنام گفت  [2019 Jun] 
*«باید تماشای خود‌ویرانی انسان را از سکه انداخت»   [2019 Jan] 
*دست‌خط! نه خط‌خوردگی‌ دست. مسئله این است آقای بهکیش   [2018 Dec] 
*«بازماندگان در صف نخست دادخواهی راستین تابستان ۶۷ هستند»   [2018 Dec] 
* قاضی مقیسه سرسپرده‌ی ساطور و دارِ قاتلان است  [2018 Aug] 
*هذیان تابستانی  [2018 Jul] 
*درگذشت امیرانتظام دست‌کاری‌ی حافظه در روایت مخدوش  [2018 Jul] 
*تکثیر زخم، گفتمان توجیه نگاهی به بیست‌و‌نهمین کنفرانس بنیاد پژوهش‌های زنان ایرانی. [2018 Jun] 
*فسقلی گز بده  [2018 Mar] 
* فرمون کجایی که حجاریان قیصر را کشت  [2018 Jan] 
*آب‌گوشتِ گربه، واگویی‌ی روایتی مخدوش   [2018 Jan] 
*می‌دانستند دندان برای تبسم نیز هست! تنها بردریدند  [2017 Oct] 
* طوفان خنده‌‌ها، تمیز بمانید آقای بابک داد  [2017 Aug] 
*آقای کروبی من با شما پدرکشته‌گی دارم  [2017 Aug] 
*بچه‌ها بلند شین خمینی مرد!   [2017 Jun] 
* نگاهی به لقب‌سازی‌های اکبر گنجی  [2017 May] 
*کسب و کارش مرگ بود  [2017 Jan] 
*جعبه سیاه  [2016 Aug] 
*به بچه‌های دروازه غار بگین «داش‌عباس» مُرد   [2016 Jan] 
*آقای طاهری‌پور با این کفش‌های لنگه‌ به لنگه راه به جایی نخواهید برد   [2015 Dec] 
*کاپیتان هفتاد ساله شد  [2015 Dec] 
*سازمان اکثریت؛ هم‌صدایی با قدرت و «کمیسیون حقیقت‌یاب» مقام عظما  [2015 Oct] 
*و حاشا این خروس را سرِ بُریدن نیست  [2015 Jul] 
*نقدی بر نحوه‌ی پوزش‌خواهی بی‌بی‌سی از اکبر گنجی  [2015 Jun] 
*نگاش نکن ظریفه؛ شیش نفر رو حریفه و اسکار یواشکی برای مسیح علی‌نژاد  [2015 May] 
*عزیز اصلی هم رفت  [2015 Apr] 
*به جای تبریک نوروزی؛ جواد وستینگ‌هاوس. جواد یساری  [2015 Mar] 
*پيش‌مرگِ بهارم؛ اسفندم، از کوچه دردار تا سرزمين وايکينگ‌ها  [2015 Mar] 
*به کوری‌ چشمِ شاه عکس آقا تو ماه نمایون شده  [2015 Jan] 
*بدرود رفيق لب‌دوخته  [2015 Jan] 
*آقای مهاجرانی ولی افتاد مشکل‌ها  [2014 Dec] 
*آقای بهنود! روشن‌فکر دماسنج جامعه است نه بادنمای آن  [2014 Nov] 
*حالا کو تا بهار بیاید. برویم از برگ‌برگِ پائیز گریه برچینیم  [2014 Oct] 
*همیشه کسی هست تا از دریا بگوید  [2014 Sep] 
*«و هنوز از چشم‌ها خونابه روان است.» آمارِ واقعی کشته‌گان تابستان 67 مهدی اصلانی  [2014 Jul] 
*نام همهٔ فرزندان اسماعيل است، فروغِ جاودان. مرصاد. کشتار تابستان ۶۷  [2014 Jul] 
*از دروازه‌غار تا اشرف؛ از اشرف تا لندن  [2014 Mar] 
*آوازه‌خوان نه آواز؛ شرم رقیه دانشگری و مسئولیت فردی  [2014 Mar] 
*پری بلنده  [2014 Feb] 
*نوزده بهمن؛ موسی خیابانی؛ سیاهکل؛ پایکوبی اکثریت  [2014 Feb] 
*«نشود آن‌که بشود که نشود. امام خمینی» و آن سال وبایی   [2014 Jan] 
*پیروزی وجدان بر وظیفه. زانو زد اما تسلیم نشد  [2013 Dec] 
*شگرف است! این حد خون‌سرد از جنایت گفتن  [2013 Nov] 
*چيدنِ گل سرخ با تبر  [2013 Oct] 
*می‌خواهم ببوسم‌ات! نشانی خانه‌ات کجاست؟  [2013 Aug] 
*یکی از قاتلین رفقایم وزیر شد. تکبیر برادران!   [2013 Aug] 
*اکبر قاتل  [2013 May] 
*فردین و فروردین  [2013 May] 
*اکبر شالگونی هم رفت؛ سفر به خیر مسافرِ جاده‌ی شمشیر   [2013 Jan] 
*هشت عکس فوری از آلبومی خصوصی برای ۶۷ ساله‌گی پرویز قلیچ‌خانی   [2012 Dec] 
*بند هشت، زندان گوهردشت متن سخنان مهدی اصلانی در دادگاه لاهه [2012 Oct] 
*خدا، شاه، ميهن، ابرو‌کمانی سلطنت در دام‌چاله‌ی رژيم اسلامی  [2012 Jul] 
*تبهکارِ تحقير‌کار اعدام بايد گردد! «آی نقی» خودت اصلاح‌طلب‌ها را اصلاح کن  [2012 May] 
*رجبعلی مزروعی را با سیاهکل چه کار  به بهانهٔ حضور رجبعلی مزروعی در مراسم سياهکل سازمان اکثريت [2012 Feb] 
*"تابستان۶٧، پرونده‌ای‌ست هنوز ناگشوده" متن سخنراني در پارلمان اروپا   [2011 Nov] 
*خودشيفته‌گی بدخيم، دير تشريف‌فرما شده‌ايد آقای گنجی! لطفاً ته صف  [2011 Nov] 
*zoroo با خاطره و یادِ بلندِ بهروز سلیمانی  [2011 Nov] 
*کجای این بازی عدالت است؟ برای محمد نصرتی و شیث رضایی  [2011 Nov] 
*ما هنوز زنده‌ایم   [2011 Oct] 
*خاوران، تفاهمِ وجدان‌های زخمی  [2011 Aug] 
*طاقت بیار رفیق به جان‌سوخته‌گی‌های ایرن و محمود معمار‌نژاد [2011 Aug] 
*دروغ می‌فرمایید! شما مخالف اعدام نبودید  [2011 Jun] 
*آقای کروبی هیچ می‌دانید خاوران کجاست؟   [2010 May] 
*سازمان اکثریت، اراده‌ی معطوف به قدرت برخورد با گذشته یا فرار به جلو؟   [2010 Mar] 
*احمد رشیدی‌مطلق کیست؟ علی شعبانی؟ فرهاد نیکو‌خواه؟ محمود احمدی‌نژاد؟ [2010 Jan] 
* در گذشت آیت‌الله منتظری. بازنگرى‌اى نادقیق به یک رخ‌داد تاریخی.  [2009 Dec] 
*رندان سلامت می‌کنند، جان را غلامت می‌کنند   [2009 Sep] 
*پنجم شهريور ۶۷، آغاز چپ‌کُشی در زندان گوهردشت  [2009 Aug] 
*خاکستری  [2008 Sep] 
*اعتراض   [2008 Sep] 
*فرزندان نسل خاکستری   [2008 Sep] 
*شامیت  [2007 Dec]