انتخابات آلمان ، شكست سنگين دو حزب برتر و رشد پوپوليست ها !
عباس رحمتی
انتخاباتی که روز ۲۴ سپتامبر برگزار شد، مهمترین انتخابات جمهوری فدرال آلمان بود . در این انتخابات نه تنها نمایندگان مجلس آلمان یا بوندستاگ انتخاب میشوند، بلکه صدراعظم این کشور نیز تعیین میشود. ساز و کار انتخابات در آلمان در مجموع پیچیده بود و اكنون با پيروزي راستگراها براي اولين بار ائتلاف جامائيكايي كاردولت خانم مركل را پيچيده تر خواهد کرد.
لازم به توضيح است ، برای اینکه حزبی به بوندستاگ راه یابد باید حداقل پنج درصد از رای دوم، یعنی رای مستقیم مردم به احزاب را به دست آورده باشد. این سیستم برای جلوگیری از ورود "خردهاحزاب" پیشبینی شده است. آموزهای از دوران حکومت جمهوری وایمار. این مانع ۵ درصدی عملا جلوی ورود احزاب راستی نظیر NPD یا حزب ناسیونالیست آلمان و سایر احزاب افراطگرا به پارلمان را گرفته است.
در انتخابات ديروز طيفي از آراء همه را غافلگير كرد احزاب قوي مانند سوسيال دموكراتSPD و احزاب حاكم دموكرات مسيحي ( CDU) يعني حزب صدر اعظم كه در سال ١٩٨٧ بيش از ٨١ درصد آراء را از آن خود كرده بودند امسال كمتر از ٥٤ درصد آراء را كسب كرده اند ، سوسيال مسيحي ، CSU هم شكست سختي خوردند ! در واقع هردو حزب ائتلاف احزاب دمکرات مسیحی و سوسیال مسیحی شکستی سختي را متحمل شدند. لیبرالها FDP كه دور قبل حد نصاب آراء را كسب نكرده بودن ، دوباره وارد مجلس شدند و حزب راست افراطی "آلترناتیو برای آلمان"AFD که فقط سه است تاسیس شده است سومین حزب قدرتمند آلمان شد. و با ١٣ درصد به مجلس آلمان راه يافت و ٧٩ كرسي پارلمان را تصاحب كرد. بدین ترتیب انتخابات سپامبر ٢٠١٧ آلمان محاسبات سیاسی را از اساس تغییر داد.
کارشناسان سیاسی همواره آرای موافقان آنگلا مرکل را حدود ۴۰ درصد اعلام میکردند؛ اما در نهایت او با بدترین نتیجه انتخابات برای حزب دمکرات مسیحی از سال ۱۹۴۹ بدینسو مواجه شد ، صدر اعظم آلمان گفت بخش بزرگ شكست حزب مان را بايد در پذيرش پناهندگان دانست . خانم مركل به خبرنگاران اعلام كرد ديگر نمي گذاريم چنين وضعيتي تكرار شود.
تأثير شكست درايالت بايرن براي حزب سوسيال مسيحي:
نتیجه فاجعهآمیز انتخابات برای سوسیال مسیحیها در ایالت بایرن، تأثیری تعیینکننده در سقوط آرای ائتلاف آنها با دمکرات مسیحیها داشت. آنها به نسبت سال ۲۰۱۳ میلادی ۱۰ درصد از آرای خود را از دست دادند. "هورست زهوفر"، رئیس حزب سوسیال مسیحی، در همان اوائل شب انتخابات صراحتا گردش به راست حزبش را اعلام کرد. این حزب در سال ۲۰۱۸ در برابر انتخابات ایالتی قرار خواهد گرفت.
در اين انتخابات ضربه کاری به حزب سوسیال دمکرات، وارد شد و امکان ائتلاف مجدد بزرگ دولتی را گرفت. پس از اعلام نتایج اولیه انتخابات، رهبران این حزب وداع با ائتلاف بزرگ را اعلام کردندبطوريكه سوسيال دموكراتها را در موضع اپوزيسيون قرار خواهد داد.براي حزب سوسيال دموكراتها بهتر اين است كه در اپوزيسيون باقي بمانند تا در ائتلاف رنگارنگ كه تركيب نا متجانسي دارد شركت نكنند و در انتخابات بعدي با مواضع بهتري طرفداران خود را حفظ كنند تا بتوانند در مقابل مركل و سياستهايش بايستند و حرف خود را پيش ببرند ، همان چيزي كه طرفدارنشان مي خواهند!
ائتلاف "جامائیکا"
با کنار کشیدن سوسیال دمکراتها از ائتلاف دولتی، تنها گزینه محتمل ائتلاف حزب دمکرات مسیحی با حزب دمکراتهای آزاد و سبزها است؛ یا همان ائتلاف سیاه−زرد−سبزِ موسوم به ائتلاف جامائيکا. این نخستین ائتلاف با چنین طیفی در سطح سراسری آلمان خواهد بود. در واقع AFD حزب آلترناتيو برا ي آلمان در اين ائتلاف جايي ندارد. از هم اکنون هم روشن است که مذاکراتی دشوار و درازمدت در راه خواهد بود. لیبرالها و سبزها رابطه خوبی با هم ندارند. ائتلاف آنها در ایالت "شلسویگ هولشتاین" از ماه ژوئن گذشته، میتواند سرمشق خوبی برای ائتلاف سراسری آنها با دمکرات مسیحیها باشد.
بنا بود پارلمان جدید، برای نخستین بار پيشتر از شش دهه، دوباره شش ( رنگارنگ) حزبی باشد. دو حزب بزرگ دمکرات مسیحی و سوسیال دمکرات در عین حال بازندگان بزرگ هم بودهاند و چهار حزب دیگر میتوانستند خود را برنده حس کنند، زیرا به آرای همهی آنها کم و بیش افزوده شده است. ولي هنوز مشخص نيست چنين ائتلافي بوجود آيد، بحث اصلي ائتلاف جامائيكا بر روي سه حزب دمكرات مسيحي و ليبرالها PDF و حزب سبزها Grüne است
برنده اصلي حزب جوان راست :
برنده اصلی در این میان اما حزب راست افراطی "آلترناتیو برای آلمان" بوده که با ١٣ درصد آرا سومین حزب قدرتمند شده است. پیروزی لیبرالها هم با ۷ / ۱۰ درصد آرا آشکار بود. حزب چپ آلمان نیز با ۲ / ۹ درصد آرا به هدف انتخاباتی خود رسید و بیش از نیم درصد بر آرای خود افزود. سبزها هم با ۹ / ۸ درصد، نیم درصد رشد داشتند. اما این سه حزب بهوضوح عقبتر از "آلترناتیو برای آلمان" قرار گرفتند.
ائتلاف بزرگ بهم ميخورد!
دمکرات مسیحیها و سوسیال دمکراتها در مجموع شاهد از دست دادن بیش از ۱۳ درصد از آرای خود بودند. چنین شکستی، با توجه به شرکت بیش از ۷۶ درصدی واجدان شرایط در انتخابات که نشانگر رشدی پنج درصدی به نسبت چهار سال پیش بود، اخطاری شدید از سوی رأیدهندگان به آنان محسوب میشود.
به نظر میرسد، دیگر دورانی که این دو حزب بزرگ میتوانستند جهتگیری سیاسی در آلمان را به تنهایی تعیین کنند، به سر رسیده باشد. ائتلافهای بزرگ، احزاب سیاسی حاشیهای را تقویت میکنند. پیروزی "آلترناتیو برای آلمان" مؤید این مسئله است. همانطور كه در بالا اشاره كردم ، دمکرات مسیحیها و سوسیال دمکراتها چنين شكست سنگيني را تجربه نكرده بودند . در سال ۱۹۸۷ حدود ۸۱ درصد آرا را از آن خود کرده بودند، در صورتی که آنها امسال کمتر از ۵۴ درصد را به خود اختصاص دادند.
ارزیابیها نشان ميدهد ، سوسیال دمکراتها متهم شدهاند که به اندازه کافی نتوانستهاند در برابر مرکل بایستند و حرف خود را پیش ببرند؛ علاوه بر این گفته میشود که از خط مشی مشخص و مستقل بیبهره بودهاند. ائتلاف بزرگ هیچگاه برای آنها در مقام مؤتلف ضعیفتر سود چندانی به همراه نداشته است. به همین خاطر نیز رهبران این حزب به سرعت پس از روشن شدن نتایج اولیه انتخابات اعلام کردند که به جایگاه اپوزیسیون عقبنشینی خواهند کرد.
با وجود رشد اقتصادی و سقوط نرخ بیکاری، مجازات ائتلاف "سیاه−سرخ" CDU/SPD نشانگر نارضایتی بزرگی در آلمان است. معضل پناهجویان نیز همانند سیاستهای دولت در رابطه با بازنشستگی، از جمله دلایل این نارضایتی است.
چالش "آلترناتیو برای آلمان"
پس از ورود "آلترناتیو برای آلمان"AFD ، تقریبا تمامی پارلمانهای ایالتی، این حزب اینک به بوندستاگ نیز راه یافته است. این حزب حتی در شرق آلمان با بیش از ۲۱ درصد آرا، به دومین حزب قدرتمند این منطقه از کشور تبدیل شده است. این حزب راست افراطی حتی در میان رای دهندگان مرد در شرق آلمان در صدر قرار دارد. "آلترناتیو برای آلمان" سومین حزب قدرتمند پارلمان سراسری نمایندگان نیز هست.
حدود ۶۰ درصد کسانی که این حزب را برگزیدهاند، عنوان میکنند که رأی خود را در اعتراض به دیگر احزاب، به "آلترناتیو برای آلمان" دادهاند. با توجه به این امر، کسانی که واقعا به این حزب باور دارند در اقلیت هستند. الکساندر گاولند، نامزد اصلی این حزب، اعلام کرده است که دولت جدید مرکل را "شکار" خواهد کرد.حال بايد ديد شكار سياست هاي مركل كه قول رفع كامل بيكاري و رفاه بيشتر براي مردم از جمله سريعتر شدن اينترنت و افزايش دو باره صادرات كه آلمان ركود دار آن در جهان است [٢] شدني است ؟ و در يك كلام خانم مركل بهتر شدن وضعيت اقتصادي مردم را وعده داده است آيا شكار چنين كسي با چنين كارنامه درخشاني ، امكان شكارش توسط حزب راستي كه مرتب برعليه اش تظاهرات ميشود ( حتا بعد از انتخابات) و در حاشيه قرار دارد امكان پذير است ؟ آيا راستها قوي تَر خواهند شد و با شعار ضد خارجي ها و اسلام گرايي ها و مسائل امنيتي مي تواند سياستهاي ائتلاف حزب مركل را شكار كند ؟ و بايد پرسيد آيا سوسيال دموكراتها شكست سنگين اين دوره خود را جبران خواهند كرد و حزب چپ با درصد كمي رشد نسبت به گذشته سياستهاي بهتري را اتخاذ خواهند کرد و وضعيت كنوني آلمان را تغيير خواهند داد؟ باید منتظرماند.
__________________________________________________________________________________
[١] Deutsche Welle Fsri
[٢] آلمان در سال گذشته توانست با صادرات ١٤٥٠ ميليارد يورو جايگاه اول را در جهان كسب كند.
منبع:پژواک ایران