PEZHVAKEIRAN.COM تاثیرات برگشت ناپذیر جنبش زن زندگی آزادی بر سینمای ایران
 

تاثیرات برگشت ناپذیر جنبش زن زندگی آزادی بر سینمای ایران
محمود زهرایی

همراهی بخش قابل توجهی از بازیگران و سینماگران ایران در جریان جنبش زن زندگی آزادی و حجاب از سر برداشتن بازیگران مطرح و در ادامه، ایستادن و پا پس نکشیدن آنها از آرمانهای خود، علیرغم سرکوب وزندان و تهدیدها، نویدگر تحولی بنیادی در ساختار سینمای ایران بود.

تهدیدهای وزیر ارشاد در ممنوع کار شدن بازیگرانی که به تعبیر او کشف حجاب کرده اند، با پاسخ جسورانه و قاطع این بازیگران روبرو شد.

ترانه علیدوستی گفت؛ من پارچه ای که خواهرانم را کشت برای فیلم های شما به سر نمی کنم.

افسانه بایگان و هنگامه قاضیانی از بازیگری خداحافظی کردند.

بعضی بازیگران نظیر پگاه آهنگرانی، ویشکا آسایش، شبنم فرشادجو، چکامه چمن ماه، پردیس افکاری و ... به خارج مهاجرت کردند.

منیژه حکمت کارگردان سینما، دنیا مدنی و پانته ا بهرام در واکنش به ممنوع کار شدن هرکدام با زبانی قاطع و گزنده از تصمیم خود در استفاده نکردن از حجاب اجباری دفاع کردند و کتایون ریاحی در اینستاگرامش نوشت: شرافتم اجازه کار در سینمای امروز را نمی دهد، شما کی باشید.

هرچند لیست ممنوع کار شدگان سینما از نام مردان تهی است، بگونه ای که محمد رضایی راد نمایشنامه نویس و کارگردان تئاتر گفت؛ شرمم می آید از نگریستن به این فهرست که هیچ مردی در آن نیست، اما نباید حمایت سینماگرانی نظیر جعفر پناهی، رسول اف، مانی حقیقی از جنبش زن زندگی آزادی و اعتراض رضا کیانیان به ممنوع کار شدن بازیگران زن را از یاد برد.

اصغر فرهادی کارگردان نامور ایران و برنده جوایز اسکار نیز در آخرین پیام خود یادآور شد که تا زمانی که حجاب اجباری بر سینمای ایران حاکم است، هیچ فیلمی در ایران نخواهد ساخت.

بدنه سینمای ایران تحت تاثیر اعتراضات مردمی ۱۴۰۱ و همراهی سینماگران شجاع با این جنبش و سرباز زدن بازیگران زن سرشناس از بازیگری با حجاب اجباری موجب شد تا کارگردانانی نظیر فرشاد هاشمی فیلم به شدت ساختار شکنانه "من، مریم، بچه ها و ۲۶ نفر دیگر" و و علی عسکری و علیرضا حاتمی فیلم جسورانه و افشاگرانه "آیه های زمینی" را بسازند. فیلم هایی که از خط قرمزهای نظام عبور کرده و بوضوح تحت تاثیر اعتراضات مردمی و در حمایت از خواسته های زنان در مبارزه با حجاب اجباری است.

 هرچند خواسته های جنبش مهسا فقط در مخالفت با حجاب اجباری خلاصه نمی شود و این جنبش نوک تیز حمله خود را متوجه کلیت نظام و برچیدن تام و تمام دستگاه حاکمیت جمهوری اسلامی کرده است، اما سهم عمده سینماگران و بویژه سینماگران زن معطوف به برچیدن حاکمیت تفکرات ارتجاعی و زن ستیز بر سینمای ایران است.

فیلم "من مریم، بچه ها و ۲۶ نفر دیگر"، فیلمی بدون مجوز ساخت و بدون سانسور است، که در فیلم فستیوال رتردام به نمایش درآمد، با محوریت زن و رها از تمام قید و بندهای دست و پاگیر و توهین آمیزی است که ۴۵ سال بر سینمای ایران و بویژه بر زنان سینماگر حاکم بوده است.

این فیلم را می توان الگوی فیلم هایی دانست که در آینده در جشنواره های بزرگ دنیا و شاید هم بر پرده سینماهای ایران به نمایش در خواهد آمد.

همچنین علی عسکری و علیرضا خاتمی در فیلم تحسین شده "آیه های زمینی "با نمایش قسمت هایی از محدودیت ها، فشارها و قوانین مسخره و ضدانسانی حاکم بر زندگی اجتماعی مردم ایران، نظام سلطه گر و ضدمردمی جمهوری اسلامی را به چالش کشیده اند.

این دو فیلم از محصولات ساخته شده بعد از جنبش اعتراضی مردم ایران در سال ۱۴۰۱ است و بطور فاحش و چشمگیری به لحاظ شکلی و محتوایی با فیلم های قبل از این جنبش متفاوت است.

قبل از این فیلم ها، فیلم برادران لیلا ساخته سعید روستایی و با بازیگری ترانه علیدوستی بود که نمایش آن همزمان با اعتراضات مردم در فستیوال کن، خشم حاکمان ایران را برانگیخت. این فیلم نیز با برجسته کردن نقش محوری و سنت شکنانه زن هیچ سنخیتی با سینمای جمهوری اسلامی زده نداشت.

تمام شواهد نشان از این دارد که سینمای ایران تحت تاثیر جنبش زن زندگی آزادی، در مسیری برگشت ناپذیر و سانسورگریز در حرکت است.

آخرین جشنواره حکومتی یعنی جشنواره فجر نیز تحت تاثیر این تحولات، بی رمق تر و بی رونق تر از همیشه برگزار شد.

۲۰ بازیگری که بطور رسمی ممنوع کار شده بودند، در جشنواره شرکت نداشتند. سایر بازیگران از جمله بازیگران مشهور سینما که در فیلم های حتی خصوصی و حکومتی، بازی کرده بودند و این فیلم ها هم در جشنواره نمایش داده می شد، از شرکت در برنامه های رسمی جشنواره خودداری کردند. و بعضی کارگردانان به حضور فیلم های خود در این جشنواره معترض بودند.

بدون تردید می توان ادعا کرد که سینمای ایران در سایه اعتراض های مردمی ۱۴۰۱، می رود تا خود را از زیر تیغ زهرآگین سانسور و دستورالعملهای ارتجاعی رها کند.

این راهی برگشت ناپذیر است و امید می رود که سینمای ایران دیگر به شکل و ماهیت سینمای قبل از اعتراضات برنگردد.

 

 

 

منبع:پژواک ایران


محمود زهرایی

فهرست مطالب محمود زهرایی در سایت پژواک ایران 

*آزادی به شرط انتشار نامه و یا آزادی پس از انتشار نامه  [2024 Sep] 
*یک شرمساری دیگر برای جامعه پزشکی ایران   [2024 Jul] 
*«نه» به جلیلی، «نه» به پزشکیان، «نه» به صندوق رای، «نه» به خامنه ای  [2024 Jul] 
*قربانی شدن عدالت و شرافت بر خوان کثیف سیاست  [2024 Jun] 
*پزشکیان، محلل نظام یا پزشکی برای دردهای خامنه ای  [2024 Jun] 
*شادمانی و خشم در یک قاب  [2024 May] 
*زنان شجاع را در خیابانها و دانشگاهها تنها نگذاریم  [2024 Apr] 
*سیزده بدر امسال و درسی که مردم به حکومت دادند  [2024 Apr] 
*گزارش کمیته حقیقت ‌یاب سازمان ملل؛ گزارشی که فعالان حقوق بشر باید قدر آن را بدانند  [2024 Mar] 
* انقلاب ۵۷، شرمساری یا افتخار؟  [2024 Feb] 
*تاثیرات برگشت ناپذیر جنبش زن زندگی آزادی بر سینمای ایران   [2024 Feb] 
*گزارشی از پنجاه و سومین جشنواره بین المللی فیلم رتردام - هلند  [2024 Feb] 
*قانون ضدبشری و هولناکی بنام قصاص  [2024 Jan] 
*آیا اپوزیسیون به بن بست رسیده است؟  [2023 Dec] 
*در ستایش عدالت و دموکراسی تایید محکومیت حمید نوری توسط دادگاه تجدید نظر به مثابه پیروزی عدالت و دادخواهی [2023 Dec] 
*مستند پنج قسمتی ثابتی و نقد مخالفان و تحسین موافقان  [2023 Dec] 
*آخرین جلسه دادگاه تجدید نظر حمید نوری و استدلالهای بی پایه وکلای مدافع   [2023 Nov] 
*مسلمانان و پوست هندوانه دموکراسی زیر پای اروپائیان  [2023 Oct] 
*سالگرد قتل مهسا و انتظارات ما  [2023 Sep] 
*واکاوی حضور یا عدم حضور قشر خاکستری جامعه ایران در خیزش (های) آینده  [2023 Aug] 
*خبر نادرست بستری شدن نیری در کلینیک هانوفر و اظهارات نادرست پروفسور سمیعی  [2023 Jul] 
*تفاو‌ت‌ها و تشابهات دو دادگاه آدولف آیشمن و حمید نوری  [2023 Jul] 
*آیا رهبری انقلاب الزاما باید در دست سیاستمداران با سابقه باشد؟   [2023 Jan] 
*درک نادرست از شرایط موجود به بهانه تجربه آموزی از انقلاب ۵۷  [2023 Jan] 
*پزشک، درمانگر انسان یا ناظر و همکار شکنجه‌گر  [2022 Aug] 
*وقتی حمید نوری...  [2022 Jul] 
*محاکمه حمید نوری و درس‌هایی که از آن باید آموخت   [2022 Apr]