PEZHVAKEIRAN.COM کالبدشکافی ریشه های تبعیض و نژادپرستی در ایران
 

کالبدشکافی ریشه های تبعیض و نژادپرستی در ایران
عبدالستار دوشوکی

پیشگفتار
وقتی از نگارنده درخواست شد برای "دوماهنامه میهن" مقاله ای در باره تبعیض در ایران بنویسم، ناچارا باید پژوهش های لازم در مورد مستندات علمی و شواهد میدانی مستدل انجام می دادم تا از رای و نظر شخصی و تراوشات ذهنی فاصله گرفته و به دلایل و یافته های علمی نزدیکتر می شدم. باید اعتراف کنم که ثمره و برآیند غیر مترقبه این تحقیقات ملغمه ای بود از شگفتی و کشف آنچه که نمی دانستم و آنچه که حدس می زدم می دانستم. بعنوان مثال هرگز نمی دانستم که بر اساس تحقیقات میدانی محققین سوئدی (World Value Survey) که در بسیاری از رسانه ها از جمله واشنگتن پست و روزنامه های انگلیسی منتشر شده بود، کشور اردن در صدر کشورهای تبعیضگرا و نابردبار، آن هم بالاتر از کشور طبقاتی و "کاست زده" هند قرار دارد. من بارها به اردن سفر کاری داشته ام و آن کشور و مردمان با فرهنگ آن را می شناسم. اگر کسی چنین ادعایی می کرد، بر اساس تجربه های شخصی آن را کاملا مردود می دانستم. اما بعنوان یک آدم عقلانی، دانشگاهی و علمی می پذیرم که وزن نتایج و یافته های تحقیقات میدانی و مستندات علمی باید مبنای یک ادعا باشد و نه نگرش و باور و یا تجربه شخصی یک یا چند فرد از جمله خود نگارنده. شوربختانه بر اساس این تحقیقات اردن و هند در رده بالای چهل درصدی هستند. ایران بهمراه برخی از کشورها در رده دوم (یعنی بین سی درصد تا چهل درصد) از نظر نارواداری قرار دارد.
روانشناسی اجتماعی و فردی تبعیض
فرهنگ فارسی معین واژه تبعیض را بدینگونه تبین کرده است: "تقسیم و جدا کردن بعضی را از بعضی. بعضی را بر بعضی برتری دادن. تبعیض در "لغت‌نامه دهخدا" اینگونه تعریف شده است: "پاره پاره کردن؛ تقسیم و جدا کردن بعضی را از بعضی . ترجیح بعض کسان بر بعض دیگر بدون مجوز مشروع و قانونی . در نتیجه بر اساس لغت نامه دهخدا رژیم جمهوری اسلامی مرتکب فعل "تبعیض" نشده است. زیرا در جمهوری اسلامی تبعیضات مختلف جنسی، قومی و زبانی و دینی و مذهبی و غیره، همگی نه تنها از نظر شرع مذهب اسلام و شیعه تعریف و توجیه شده اند، بلکه تاکید و تصریح قانونی هم شده اند. و این لُب کلام است که اکثریت جوامع مدرن تبعیض و برتری طلبی را از نظر دینی، مذهبی، نژادی و یا حتی ملی توجیه می کنند. اجازه بدهید از منظر روانشناسی بین پیشداوری Prejudice) و تبعیض (Discrimination) فرق قائل بشویم. پیشداوری یعنی در ذهن و تئوری تعصب و یا غرض و نظر منفی داشتن نسبت به گروه انسانی دیگر. اگر این غرض و تعصب در عمل موجب برتری طلبی بیجا و نارواگزینی و ضرر بشود، در آن صورت تبعیض (Discrimination) صورت گرفته است. یعنی هم در ذهنیت (داوری و باور ناروا) و هم در عینیت (عملکرد ظالمانه و ضرار) صورت گرفته است. اگرچه روانشناسان در مورد درک و معرفت (Cognition) و یا فهم فرد و یا عاطفه و یا احساس آگاهانه خود بهره وری از ماهیت تبعیض سخن های فراوان گفته اند، اما به دور از بحث های علم روانشناسی و روانکاوی اجتماعی، باید یک موضوع را مشخص کرد. و آن اینکه از نظر قانونی قصد قلبی و آگاهانه و یا طینت و نیت فرد تبعیضگرا مهم نیست و نمی تواند مبنای توجیه باشد.
Pic_01.jpg
 
تاریخ تبعیض و نژادپرستی در جوامع بشری
به باور نگارنده ریشه های تبعیض و نارواگزینی را باید در قبایل بدوی جوامع اولیه انسانی جستجو کرد که برای تنازع بقا و دستیابی به امکانات، مسکن و غذا و منابع طبیعی همواره با قبایل رقیب در ستیز و رقابت بودند و بر مبنای خون و ژن، "خودی" را بر "غیرخودی" والاتر می شمردند و ارجح می دانستند. این نارواگزینی برای ادامه حیات و ماندگاری در طی هزاره ها در راستای برترطلبی، فرگشتی منفی از منظر تنازع بقای موجودات داروینی به نژادپرستی و برده داری را تجربه کرده است. به همین دلیل در پروسه شکل گیری جوامع بشری برده‌داری در مصر باستان، بابل، آشور، چین، ایران، هند و روم و یونان و غیره بشکل غیر انسانی و استثمارگرانه بصورت سیستماتیک نهادینه شد و در کنار قبایل و نژادها، ادیان، مذاهب و طبقات شکل گرفتند. ادیان نظیر هندوئیسم بهره کشی طبقاتی را توجیه الهی کردند. حتی ادیان ابراهیمی و به ‌ویژه در سه دین آخر یعنی (یهودیت، مسیحیت و اسلام) نفس وجودی برده داری را توجیه کرده اند. در طی قرون مکه یکی از پر رونق ترین مکان های خرید و فروش برده بوده است. در اروپا و آمریکا منطق نژادپرستی و اسیر کردن برده و فروش آن توسط کلیسای مسیحیت نه تنها توجیه که ترویج نیز می شد. هیتلر نیز علاوه بر مولفه "نژاد" از دین مسیحیت بر علیه یهودیان استفاده کرد.
متاسفانه این اجحاف، بهره کشی و بیعدالتی در دنیای مدرن نیز ادامه پیدا کرده است؛ و الزاما بر مبنای رنگ پوست و یا به اصطلاح نژاد نیست. در نیجریه که در آن نژادپرستی، تعصب و تبعیض بیداد می کند، همگی سیاه پوست هستند. در بسیاری دیگر از کشورهای آفریقایی استثمار هولناک و برده داری عملی یک قوم سیاه توسط یک قوم سیاه دیگر که توانسته است امکانات سیاسی، نظامی و اقتصادی را تصاحب کند هنوز هم رایج است. نمونه شنیع آن نسل کشی دهشتناک بین دو قبیله توتسی و هوتو در کشور رواندا بود که در آن قریب به یک میلیون کشته و به صدها هزار زن و کودک تجاوز شد.
 
تاریخچه تبعیض و نژادپرستی در ایران
ساکنین اولیه فلات ایران و حتی در حاشیه های خارج از آن گروه های مختلف قومی و ایلی بوده اند از جمله عیلامیان، کاششوها یا کاسی ها، لولوبیان، گوتی‌ها، مانائیان، کاسپی‌ها و اورارتوها و غیره. بتدریج زمان و در پروسه شکل گیری حکومت ها و امپراتوری ها و حملات اقوام بیابانگرد از شمال قفقاز گرفته تا قبایل بدوی صحرانشین عرب از مغول و تاتار و رومی گرفته تا افغان و یونانی و روسی و ایلات مختلف ترک ها همچون ایغورها و خاقانات ترک تا ترک های صفوی و غیره، تغییرات اساسی در بافت قومی ایران بوجود آمده. تا بدانجا که فردوسی در شاهنامه که شناسنامه ایران و ایرانیان است در مورد به اصطلاح "نژاد ایرانی" می گوید: ز دهقان وز ترک وز تازیان، نژادی پدید آید اندر میان، نه دهقان نه ترک و نه تازی بود. سخن ها به کردار بازی بود.
خواننده محترم می تواند پیشینه مفصل تبعیض و برده‌داری در ایران را در سایت ویکی پدیا (دانشنامه آزاد) بخواند. نظام جمهوری اسلامی بر اساس تفکر پادشاهان صفوی بنا شده است. در ویکی پدیا آمده است: "جهانگردان اروپایی قرن یازدهم از مشاهده زیاد بودن بردگان اخته و قدرت شان در دربار صفوی و خانه‌های اعیان تحت تأثیر قرار گرفته‌اند. به نوشته شاردن، از آنها حدود سه هزار تن در دربار و عده‌ای نزد اربابان و توانگران بوده‌اند. برای رعایت احترام، آنان را «لله» یا «استاد» می‌نامیدند".
 
مذهب، نژاد، زبان و داستانسرایی (اسطوره گرایی) مبنای تبعیض
از منظر رویکرد جامعه‌شناختی تاریخی باید تصریح کرد اصولا ایرانیان از یک به اصطلاح نژاد نیستند و گروه های قومی التقاطی و در هم تنیده در مناطق مختلف ایران زندگی کرده و می کنند. لذا مولفه مشتبه و کاذب "نژاد آریایی" به تاسی گرفته شده از نازیسم آلمانی در دوران رضا شاه هدف خاصی را برای تحکیم بخشیدن به انسجام سیاسی و ایجاد "ملت ـ دولت" و هویت طلبی دنبال می کرد، که آن را بمثابه یک "ویروس عقلی"، اما مسری نظیر کرونا، به اذهان ایرانیان تسری دادند. زیرا پیش نیاز و لازمه نژادپرستی باور داشتن به مولفه "نژاد" است.
علاوه بر ادعای "نژاد آریایی" مولفه دیگر به اصطلاح شاخصه ایرانی بودن "مذهب تشیع" است که ایران را از بقیه کشورها مجزا می سازد. اگرچه اکثریت عراق نیز شیعه است؛ و بخش عظیمی از ملت ایران شیعه نیستند. عده ای نیز "زبان فارسی" را بعنوان یک مشخصه ممتاز مطرح می کنند. اما با توجه به اینکه در افغانستان و تاجیکستان فارسی زبان رسمی است، لذا نمی تواند مختص یا مشخصه "ملت ایران" باشد. وانگهی بخش وسیعی از ملت ایران فارسی صحبت نمی کنند.
اشاره به این موضع بدان‌جهت مهم است که عده ای مفاهیم مذهب و نژاد و یا زبان و اسطوره سازی را دستاویزی برای تبلیغ و ترویج نوعی نژادپرستی و خودبرتربینی تهییجی آمیخته با عظمت طلبی باستان گرایی (بخوان سلفی گرایی) قرار داده اند تا خود را "مذهب برتر" یا "نژاد برتر" و یا "زبان برتر" معرفی کرده و در عمل و در ضمیر ناخودآگاه "خودی های مهتر" تبعیض بر علیه "غیرخودی‌های کهتر" را توجیه کنند. در حالی که علاوه بر تنوع تاریخی قومی و زبانی و دینی در ایران، در دنیای "حقوق بشری" و دمکراتیک مدرن هویت امری متکثر، چندضلعی، سیال، متغیر و در حال شدن و رشد است.
مقایسه تطبیقی تبعیض در هند و ایران
موضوع این مقاله "تبعیض در ایران" است وگرنه تبعیض و نژادپرستی در بسیاری از مناطق جهان از جمله کشورهای همسایه بیداد می کند. بعنوان مثال تبعیض و حتی نژادپرستی در بین طبقات مختلف بلوچ بر علیه یکدیگر هم وجود دارد، که بنده آن را اخیرا در مقاله ای تحت عنوان "نژادپرستی عمیق و تاریخی در جامعه بلوچ و بلوچستان" بصراحت و بدون تعارف نقد و نکوهش کرده ام.
بعقیده من تفاوت بسیار مهمی بین ایران و بقیه کشورها مثل هند وجود دارد. در هند از نظر فرهنگی ـ اجتماعی سیستم طبقاتی "کاست" بسیار غیرانسانی و ستمگرانه است. در دین و فرهنگ هندوئیسم انسانها به چهار طبقه مشخص طبقه بندی شده اند. اما صدها میلیون، جزو "انسانها" حساب نشده و در این چهار طبقه بندی اجتماعی محسوب نشده اند. به آنها دالیت (Dalit) یا نجس می گویند. اما از نظر سیاسی دولت های هند تلاش های فراوانی برای مقابله با این تبعیض و ظلم طبقاتی نهادینه شده در فرهنگ و دین هندوها نموده است. از جمله آموزش، غیرقانونی نمودن تبعیض، تبعیض مثبت به نفع طبقات فرودست و به اصطلاح نجس، اختصاص سهمیه مخصوص در تحصیل و دانشگاه و کار و مسکن و غیره جهت از بین بردن فاصله طبقاتی. به ثمره تلاش و فعالیت های ضد تبعیض آمیزی طبقاتی و مذهبی جامعه هند، سیاستمداران و احزاب مختلف هندی، از جمله حزب ناسیونالیست و مذهبی هندو، حداقل دو رئیس جمهور هند (٢٣ سال قبل و رئیس جمهور فعلی هند) از طبقه دالیت یا نجس بوده و است. این را مقایسه بکنید با ایران که بر عکس هند، تبعیض و ظلم در قانون اساسی جمهوری اسلامی نهادینه و تصریح شده است و بر اساس اصل دوازدهم قانون اساسی الی الابد غیرقابل تغییر است. نکته جالب توجه برای من سُنی مذهب ایرانی این است که بر خلاف مذهب اهل تسنن، عدل یا عدالت جزو اصول دین در تشیع است. اما حیرتا که در عمل ظلم و بیعدالتی در حق دیگران (حتی مسلمانان غیر شیعه) بصورت سیستماتیک و گسترده اجرا و تحمیل می شود.
Pic_02.jpg
 
تبعیض و نژادپرستی در جمهوری اسلامی
پرداختن به تبعیض و نگاه نژادپرستانه نه تنها در ساختار حقوقی و حقیقی جمهوری اسلامی، بلکه در فرهنگ مرکز محور ایران، بدون تبیین ریشه های تاریخی آن، کاملا بیهوده و ناقص است. زیرا جمهوری اسلامی محصول تقارب و همگرایی مذهب شیعه صفوی و نوعی نژادپرستی مبتنی بر مرکزگرایی "آریایی" است که در این برهه از زمان در مسیر سیلابی ویرانگر همریز شده اند. به همین جهت ناچار شدم کنکاشی نسبتا طولانی در مورد علل پیدایش ریشه های تبعیض در تاریخ بشر و بخصوص ایران داشته باشم، تا در نهایت به ورژن (نسخه) نهایی یکی از تبعیضگراترین سیستم های "تکامل یافته" بشری (ببخشید، ضد بشری) برسیم.
این نتیجه گیری بر مبنای بسیاری از شواهد علمی و مستندات در طی بیش از ۴١ سال گذشته است.به نتایج تحقیقات محققین سوئدی در مقدمه مقاله اشاره کردم. بسیاری از سازمان های حقوق بشری نظیر عفو بین الملل و دیده بان حقوق بشر و کمیته حقوق بشر سازمان ملل متحد در طی چهار دهه گذشته گزارش های مفصلی در این مورد ارائه داده اند. کمیته حذف تبعیض نژادی سازمان ملل متحد بارها از ایران خواسته است تا دست از تبعیض نژادپرستانه بر علیه اقوام ایرانی بردارد. نهادهای مختلف سازمان ملل از جمله کنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان بارها از جمهوری اسلامی درخواست کرده اند تا دست از تبعیض و نارواداری بردارد. اما نرود میخ آهنین به سنگ.
ریا کاری و جانماز آب کشیدن جمهوری اسلامی حد و مرز نمی شناسد. در واقعه اسفناک جورج فلوید در آمریکا، همه رسانه های جمهوری اسلامی کاسه داغتر از آش شدند و با تبلیغات بدون خجالت اشک تمساح ریختند. این در حالی است که آمریکا رئیس جمهور سیاه پوست داشته و حتی در کابینه فعلی دولت آمریکا وزیر سیاه پوست وجود دارد. اما در ایران بلوچها یا کردها و اهل سنت و بقیه اقلیت های دینی و مذهبی حتی نمی توانند استاندار بشوند چه برسد به معاون وزیر و وزیر و رئیس جمهور و غیره. این درجه از سالوس و دورویی حقیقتا حیرت آور است. صد البته رژیمی که با مردمان خودش اینگونه رفتار می کند با بقیه از جمله افغانها رفتاری بسیار بدتر دارد.
نژادپرستی بر علیه افغانها و حتی بلوچها و عرب ها و بقیه اقوام ایرانی مختص دولت ها یا حکومت ها نیست. بلکه بخش قابل توجه ای از جامعه (و نه الزاما اکثریت مردم) که بسیاری از آنها ابزار قدرت را در دست دارند به دلایل مختلف از جمله تبلیغات کاذب و عوامفریبانه، خودمحوری مطلق و توهم و بیگانه هراسی به این معصیت تاسف بار آلوده هستند. اینان آنقدر در خودخواهی خود غرق شده اند که درد دیگران را نمی بینند و یا خودپسندانه نمی خواهند ببینند. ابراز ظاهری احساس همدردی و به اصطلاح هموطنی و یگانگی آنها در راستای تثبیت مناسبات جاری استثماری و تبعیضگرایانه بر علیه طبقات و قشرهای مختلف "غیرخودی" جامعه است. چون در عمل عکس آن را ثابت کرده و مکررا می کنند.
 
تبعیض بر علیه اقوام و بخصوص بلوچ ها
جمهوری اسلامی بر علیه همه اقوام و مذاهب و دگراندیشان تبعیض روا می دارد. اما جدول شاخص های توسعه انسانی، اقتصادی، فرهنگی، آموزشی، مشارکت سیاسی، اجتماعی و زیربنایی نشان می دهد که سیستان و بلوچستان در قعر جدول تبعیضات قرار دارد. اگرچه باید اذعان کرد که هموطنان بهایی بدترین ظلم ها را متحمل شده اند.
محرومیت بلوچستان حاصل یک رویداد اتفاقی نیست بلکه نتیجه یک رویکرد است که دولت های مرکزی آن را مزورانه "جبر طبیعت" معرفی کرده. فقر و فرق در سیستان و بلوچستان محصول سیاست عمدی تبعیض جهت تحلیل بردن توانایی های مردم بومی و به حاشیه راندن آنها و بینواتر کردن "بینوایان گرسنه" است. اعمال این سیاست مخرب بخصوص در باره تغییر بافت جمعیتی و همچنین در مورد بلوچ های بی شناسنامه مصداق بارز نژادپرستی می باشد. شوربختانه حاصل این سیاست نه تنها به گسترش گسل ها می انجامد بلکه دستاویز بسیار گرانبهایی است برای متعصبین نفرت افروز و شبکه های تلویزیونی داعشی و تکفیری ضد شیعه، و عوامل مشکوک جمهوری اسلامی جهت ایجاد تفرقه و نفرت پراکنی دوسویه اما هدفمند، که برای آینده ایران و استقرار دمکراسی و همزیستی مسالمت آمیز بی نهایت مضر است.
شوربختانه تبعیض و بیعدالتی با سرشت جمهوری اسلامی عجین شده است و تحت هیچ شرایطی قابل اصلاح نیست. برای از بین بردن بستر تبعیض و نژادپرستی علاوه بر رفع اشتباه "جمهوری اسلامی" و تغییر ساختاری بنیادین نظام سیاسی کشور بسوی یک نظام دمکراتیک مشارکتی معنادار و غیرمتمرکز، باید از برخی از کژانگاریهای تاریخی و خودشیفتگی های القاء شده و موهومات و کژپنداشتی های فرهنگ ایرانی نیز توهم زدایی کرد.
 
نزاع بین قدیس خودی و ابلیس غیرخودی؟
در پایان باید گفت که در این مقاله کوتا فرصت پرداختن به "تنازع سیاسی" گروه های قومی یا "ملیتی" در سپهر سیاسی اپوزیسیون و ابعاد سیاسی تبعیض و نژادپرستی یا بعبارتی نژادگرایی که برخی آن را "قوم گرایی" نیز توصیف کرده اند. فراهم نشد. موضوع بسیار پیچیده تر از "سیاه و سفید" پنداشتن و برداشت ساده انگارانه و فرایافت تخاصمی "یک طرف ابلیس و یک طرف قدیس" می باشد. اگر بخواهیم همه چیز را از پریسم (prism) نفرت و از پشت عینک قومی و نژادی قضاوت کنیم، در آنصورت می بینیم که یک "نژاد" مظلوم و قدیس در یک جغرافیای مشخص، ممکن است "نژاد" ظالم و ابلیس در جغرافیای همجوار باشد. در نتیجه هیچ قوم و یا "نژاد" (اگر بپذیریم نژاد وجود دارد) ذاتا و ماهیتا نه ابلیس است و نه قدیس. "نژادگرایی" نه تنها بن مایه تبعیض است، بلکه عامل مهم تسلط طلبی و کنترل انحصاری منابع یک کشور توسط یک گروه قومی و یا مذهبی است. همانگونه که اشاره کردم یک گروه نژادی در یک کشور ممکن است گروه نژادی یا قومی مسلط را متهم به نژادپرستی بکند، اما در کشور همجوار همان گروه قومی بدترین شیوه های نژادپرستی و سرکوب بر علیه اقلیت های نژادی دیگر را اعمال کند. بعنوان مثال برخی از عرب های ایران، نژاد عرب را پاک و منزه جلوه داده و فارس ها را ظالم و نژادپرست می خوانند. در حالی که چند کیلومتر آنطرفتر در آنسوی مرز پان عربیسم صدام حسین گروه قومی دیگر یعنی کردها را بشدت سرکوب و با گاز شیمیایی نابود می کرد. اوضاع در "جمهوری عربی سوریه" نیز بر علیه کردها اینگونه بود. یا برخی از ترک های دوآتشه که طرفدار ترکیه هم هستند، فارس ها را ابلیس و سرکوبگر قلمداد می کنند و نژاد ترک را قدیس، اگرچه ترک ها در ایران از "باربری" گرفته تا "رهبری" در ساختار قدرت شریک هستند. وانگهی پرونده "ترک ها" در ترکیه بر علیه اقوام و نژادهای دیگر نظیر کردها، ارمنی ها و یونانی ها، بشدت سیاه است. حال که صحبت از ترکیه شد، یادی از مولانا که در آنجا مدفون است بکنم، که می گفت:
هر کسی گر عیب خود دیدی ز پیش / کی بدی فارغ وی از اصلاح خویش
غافل ‌اند این خـلـق از خود ای پدر / لاجـرم گویند عیـب همدگر
من نبینم روی خود را ای شمن / من ببینم روی تو، تو روی من
این مقاله جزو سلسله مقالات "تبعیض" (من، ما، دیگری) در ماهنامه میهن انتشار یافته.
 
عبدالستار دوشوکی
مدیر مرکز مطالعات بلوچستان ـ لندن

منبع:پژواک ایران


عبدالستار دوشوکی

فهرست مطالب عبدالستار دوشوکی در سایت پژواک ایران 

*درخواست از خانم مسیح علینژاد: یک عذرخواهی بدهکار هستید  [2024 Nov] 
* تکذیب ملامت دروغین چپ و راست و مجاهد و تجزیه طلب و غیره  [2024 Nov] 
*چرا داریوش هم نابجا آتش بیار معرکه شد؟  [2024 Oct] 
*سخنی با ۳۶۳ دلواپس «حمله به جمهوری اسلامی»  [2024 Oct] 
*ایران در لبه پرتگاه جنگ و اپوزیسیون منفعل و نظاره‌گر  [2024 Oct] 
*جمهوری اسلامی ضد ایرانی‌ترین حکومت تاریخ، عبدالستار دوشوکی  [2024 Sep] 
*چرا بریتانیا مجوز تسلیحاتی به اسرائیل را لغو کرد؟  [2024 Sep] 
*چکیده‌ای از ریشه یابی و کالبدشکافی جنگ بین بلوچ و پاکستان  [2024 Sep] 
*چرا ادعای مشارکت چهل درصدی دروغ است  [2024 Jul] 
*حکایت سیرک پزشکیان و ۴۵ سال کرَی و کوری ما  [2024 Jun] 
*نسل کشی عامدانه و جولان جوانمرگی در بلوچستان  [2024 Jun] 
*چرا ۲۴ اردیبهشت روز سیاه دیگری در تاریخ جمهوری اسلامی است  [2024 May] 
* نقدی به تلویزیون کانال یک (رسانه «محور مقاومت»؟)  [2024 May] 
*سکوت ایران اینترنشنال در قبال سرکوب زنان در عربستان  [2024 May] 
* نامه ای انتقادی و سرگشاده به مدیر صدای آمریکا در مورد مسیح علینژاد  [2024 Mar] 
*آقای دکتر سروش، از ملت ایران عذرخواهی کنید  [2024 Mar] 
*مجری تلویزیون جمهوری اسلامی نماینده مجلس بریتانیا شد  [2024 Mar] 
*انتخابات؛ حکایت عبرت آموز شیر و اُلاغ و روباه مکار و سروش  [2024 Feb] 
*اکثریت ملت خواهان براندازی رژیم نیست؟  [2024 Feb] 
*حمله ناجوانمردانه «صادراتی ها» به تلویزیون من و تو  [2024 Feb] 
*بلوچ، دشمن مشترک جمهوری اسلامی و پاکستان به اربابیت چین  [2024 Jan] 
*تأملاتی در باب قربانیان حملات متقابل ایران و پاکستان  [2024 Jan] 
*موفقیت رژیم در تولید اپوزیسیون فیک (قلابی)  [2023 Dec] 
*چند سوال کوتاه از آقای تقی رحمانی  [2023 Dec] 
*معیار دوگانه تبعیض و نامردمی از بلوچستان تا فلسطین  [2023 Dec] 
*سخنی کوتاه در مورد ناآگاهی علی جوانمردی  [2023 Dec] 
*جواب ابلهان خاموشیست, اما جواب دروغگویان چی؟ در جواب شهرام همایون [2023 Nov] 
*عقده گشایی «تلویزیون کانال یک» علیه تلویزیون منو تو  [2023 Nov] 
* اقدام دموکراتیک و شفاف سازی سایت گویا قابل تحسین است  [2023 Nov] 
*یک سوال مهم از ۸۰ تن دلواپس  [2023 Nov] 
*چرا رژیم همه عوامل خود را در دفاع از حماس بسیج کرده؟  [2023 Oct] 
*عربده کشی در مقابل اسرائیل و آمریکا و تسلیم در مقابل طالبان  [2023 Oct] 
* نقد بیانیه محکومیت «دعوت به حمله نظامی به ایران»  [2023 Oct] 
*جناب آقای شریعتمداری, وادی پیموده را از سر گرفتن مشکل است   [2023 Oct] 
*چرا زخم جمعه خونین زاهدان هنوز تازه است  [2023 Sep] 
* رمز دیدار تاریخی مرد سبیلوی بلوچ با خامنه ای  [2023 Sep] 
*چند سوال از خانم سیما ثابت و ایران اینترنشنال  [2023 Sep] 
*بایکوت تلویزیون ایران اینترنشنال یک ضرورت انسانی و حقوق بشری   [2023 Aug] 
*چرا دشمنان «شاه»، حقیرانه آرزومند «محمد بن سلمان» شده‌اند  [2023 Aug] 
*میثاق حق زندگی کوهی که موش اختلاف زائید  [2023 Aug] 
*انقلاب مهسا: از سپیده قلیان تا مسیح علینژاد  [2023 Jul] 
*تبعات حمله جیش العدل به کلانتری زاهدان؟   [2023 Jul] 
*نقش ماهرانه ایران اینترنشنال در ایجاد اختلاف بین اپوزیسیون   [2023 Jun] 
*ماموریت عالی پیام (هالو) در خارج از کشور چیست؟  [2023 May] 
*جنگ نابرابر «ماردوش» و بلوچ «دار به دوش»  [2023 May] 
*ایران اینترنشنال و «راستی آزمایی» که وجود ندارد   [2023 May] 
*وحید بهشتی و داستان چاروک‎‎  [2023 May] 
*سخنی بی پرده با وحید بهشتی (قهرمان جدیدالورود)  [2023 May] 
*تظاهرات امروز لندن (پروژه مشترک فرقه رجوی, حامد اسماعیلیون, و تلویزیون ایران اینترنشنال با استفاده از وحید بهشتی)  [2023 Apr] 
*نقدی بر همایش مجازی گفتگو برای نجات ایران  [2023 Apr] 
* حکایت یک استان و دو مولوی و دو عید فطر  [2023 Apr] 
*چگونه موافقان رفراندوم فروردین ۵۸ امروز مدعی دوآتشه شده‌اند؟   [2023 Mar] 
*چرا از آمریکا درخواست تحریم زادگاهم (چابهار) را دارم؟  [2023 Mar] 
*تعطیلی ایران اینترنشنال، مغضوب افکام یا قربانی توافق عربستان و ایران؟  [2023 Mar] 
*حملات شیمیایی به دختران و خطر فرقه های آخرالزمانی  [2023 Mar] 
*سروش، بدهکار مجرمی که طلبکار شده است  [2023 Feb] 
*چرا لعنت فوتبالی و ابدی بر جمهوری اسلامی باد؟  [2023 Feb] 
*چرا لعنت فوتبالی و ابدی بر جمهوری اسلامی باد  [2023 Jan] 
*نقدی به «دروغ اختصاصی» ایران اینترنشنال  [2023 Jan] 
*آیا جمهوری اسلامی امام جمعه خاش را ترور کرد؟  [2022 Dec] 
*چرا مولوی عبدالحمید از «موج سواران بیگانه» اعلام برائت کرد؟  [2022 Dec] 
*حمله زشت و ناشایست ایران اینترنشنال به رقیبش بی بی سی  [2022 Nov] 
*قتل عام خاش: داستان طلاهای آغشته به خون  [2022 Nov] 
*چرا تهدید مولانا عبدالحمید توسط سپاه قدس خطرناک است  [2022 Oct] 
*نتیجه جلسه مسجد مکی زاهدان: آمدند و نشستند و گفتند و برخاستند  [2022 Oct] 
*در جمعه سیاه و خونین زاهدان دقیقا چه گذشت  [2022 Oct] 
*پژواک صدای زنان بلوچستان در محکومیت قتل مهسا باشیم  [2022 Sep] 
* چرا همه ما در قتل مهسا امینی شریک جرم هستیم  [2022 Sep] 
*عکس العمل زشت و ضد منافع ملی رژیم در قبال درگذشت ملکه  [2022 Sep] 
*کابینه جدید بریتانیا و عرق شرم بر جبین جمهوری اسلامی  [2022 Sep] 
*آخرین سخن با سخنگوی شورای ملی تصمیم و رضا پهلوی  [2022 Jul] 
*جلسه و حمایت سوال برانگیز رضا پهلوی از «شورای ملی تصمیم»  [2022 Jul] 
*دوازده ایراد اساسی و نگران کننده به «شورای ملی تصمیم»  [2022 Jul] 
*سخنی کوتاه و بی تعارف با حشمت طبرزدی  [2022 Jul] 
*در رد توهم نامه ای بنام "تدارک حمله ی نظامی به ایران و تجزیه ی آن"  [2022 Jun] 
*چه کسی به داد اعدامی های رو به افزون بلوچ می رسد؟  [2022 Jun] 
*رازگشایی نفوذ گسترده عوامل رژیم در درون اپوزیسیون و رسانه‌ها  [2022 May] 
*عفو بین الملل: بلوچها در صدر جدول اعدام  [2022 May] 
*مضحکه‌ای به نام سازمان ملل و گزارشگر ویژه تحریم‌ها  [2022 May] 
*در جواب نامه تهیه ‌کننده سریال موهن "ساخت ایران ۳"  [2022 May] 
*هدف تبلیغات منفی و تخریبی رژیم علیه بلوچها چیست؟  [2022 May] 
* هدف تبلیغات منفی و تخریبی رژیم علیه بلوچها چیست؟ عبدالستار دوشوکی  [2022 May] 
*حکایت یک شهر و دو روز و دو عید  [2022 May] 
*صدای استمرارطلبان از دهان مهرانگیز کار و پلتفرم "ایران" اینترنشنال  [2022 Apr] 
*افتضاح نظام و آبروریزی بزرگ سیسمونی قالیباف  [2022 Apr] 
*توهین تاسف بار تلویزیون ایران اینترنشنال به زنان بلوچ  [2022 Apr] 
*درس هایی از "تغییر رژیم" در پاکستان برای کشورمان ایران  [2022 Apr] 
*چرا امروز سالگرد سیاه ترین روز تاریخ بلوچستان است  [2022 Mar] 
*همسویی فریبناک و خطرناک تلویزیون کانال یک با جمهوری اسلامی  [2022 Mar] 
*چرا توافق برجام قریب‌الوقوع نیست  [2022 Mar] 
*۲۲ بهمن، سالگرد خودکشی دست جمعی یا انقلاب رهایی؟   [2022 Feb] 
*سخنی با مدافعان «معنویت» اول انقلاب و اپوزیسیون مسخ شده  [2022 Feb] 
*صبر هامون سر آمد، آب هیرمند نیامد  [2022 Jan] 
*آیا کلاب هاوس در حال بلعیدن و نابودی اپوزیسیون است؟  [2022 Jan] 
*دروغگویی این آخوند حد و مرز ندارد  [2021 Dec] 
*سخنی کوتاه با اساتید محترم و علمای اهل سنت بلوچستان  [2021 Dec] 
* حکم حکومتی یک آخوند برای عزل امام جمعه اهل سنت   [2021 Dec] 
*سخنی با علی افشاری و دیگر دوستان محترم جمهوریخواه  [2021 Sep] 
*دکتر علیرضا نوری زاده، دوزاری که ۴۳ سال دیر «افتاد»  [2021 Sep] 
*آمار رسمی وزارت رفاه: سیستان ‌و بلوچستان همچنان رکورددار فقر در کشور   [2021 Aug] 
*سوال مهم از سازمانها و احزاب و فعالین بلوچ  [2021 Aug] 
*حکایت طالبان و یک دنیا میمون، از افغانستان تا بلوچستان  [2021 Aug] 
*خشم جواد ظریف از توییت توهین آمیز سفارت روسیه در تهران  [2021 Aug] 
* هزار حقارت نهفته در یک قاب عکس  [2021 Aug] 
*شمشیر دولبه "تجزیه طلبی" و توهم دانایی و توانایی رژیم  [2021 Aug] 
*گریه مهرزاد نورا «مدیرعامل سازمان آرامستان‌های زاهدان» به دلیل پر شدن گورستانها  [2021 Jul] 
*نقش مزورانه بی بی سی و ایران اینترنشنال در سیرک انتخاباتی رژیم  [2021 Jun] 
*نامه سرگشاده عبدالستار دوشوکی به مولانا عبدالحمید در مورد حمایت از ابراهیم رئیسی   [2021 Jun] 
*علل سیر صعودی مشارکت بلوچها در فرایند انتخابات چیست؟   [2021 Jun] 
*جنجال «طوفان در فنجان» بر سر کنفرانس احزاب و سازمان‌های اتنیکی  [2021 Jun] 
*«رئیسی جمهور» توسط شورای نگهبان «انتخصاب» شد  [2021 May] 
*همسویی عجیب و غریب رادیو اسرائیل با شبکه تکفیری ضد اسرائیلی   [2021 May] 
*کلاب هاوس، زمین جدید بازی جمهوری اسلامی برای فریب اپوزیسیون  [2021 May] 
*ابعاد خیانت ناگفته و عیان مصاحبه جنجالی ظریف  [2021 Apr] 
*چرا جمهوری اسلامی امسال (سال ١٤٠٠) سقوط می کند  [2021 Apr] 
*چرا دادخواست به اصطلاح ۵٠ هزار امضایی را نباید امضاء کرد  [2021 Mar] 
*قرارداد ٢۵ ساله با چین؛ باید عزای عمومی اعلام شود  [2021 Mar] 
*تهدید حیات سیستان توسط رئیس جمهور افغانستان  [2021 Mar] 
*نقدی به توهین و توصیه اصلاح طلبانه فرخ نگهدار به شاهزاده رضا پهلوی  [2021 Mar] 
*تحسین همگرایی بلوچ و فارس در محکوم کردن کشتار سراوان  [2021 Mar] 
*خلاصه‌ای از ریشه‌یابی علل کشتار سوخت‌بران در مرز سراوان  [2021 Feb] 
*سوگواری عاشورای ما و روز جهانی زبان مادری  [2021 Feb] 
* ‎انقلاب بیست و دو بهمن: انفجار نور یا انتحار کور  [2021 Feb] 
*نقدی بر بیانیه «ایران آزاد برای همه ایرانی‌ها می‌خواهیم»  [2020 Oct] 
*آی اپوزیسیون لائیک و سکولار، آزادی ایران با داعش امکان ندارد  [2020 Oct] 
*ضرورت مبرم همگرایی و هم افزایی اپوزیسیون در شرایط فعلی   [2020 Oct] 
*چرا وزارت خارجه نمی تواند برای «صیادان» اسیر ایرانی کاری بکند   [2020 Sep] 
*چرا به مقالات اکبر گنجی بدون خواندن رأی منفی می‌دهم  [2020 Sep] 
*افزایش کشته شدگان تشنه لب در ماه محرم در بلوچستان  [2020 Aug] 
*انتقاد صریح و بی پرده از تلویزیون کانال یک شهرام همایون   [2020 Aug] 
*کالبدشکافی ریشه های تبعیض و نژادپرستی در ایران  [2020 Aug] 
*چرا امثال اکبر گنجی به نادرستی هراس افکنی می‌کنند؟  [2020 Jul] 
*غصب و تصدی مساجد اهل سنت بلوچستان توسط نماینده ولی فقیه   [2020 Jul] 
*چابهار: ١٥ هزار روز از آن روز گذشت  [2020 Jul] 
*سخنی با علمای اهل سنت بلوچستان که برای حوادث آمریکا اشک می ریزند  [2020 Jun] 
*جنجال توخالی مستند کانال ۴ و نقش ملکه بریتانیا در کودتا علیه دولت مصدق  [2020 Jun] 
*چرا نظر سازمان بهداشت جهانی در مورد ماسک تغییر کرد؟   [2020 Jun] 
*قای ف م سخن، فحاشی و توهین زیبنده جنابعالی نیست  [2020 Jun] 
* سقوط ژرف و خفت آور اردشیر زاهدی در مصاحبه با امید دانا   [2020 Apr] 
*سوالی از شاهزاده رضا پهلوی که همچنان بی جواب مانده  [2020 Apr] 
*سناریو جعلی اما هدفمند وزارت اطلاعات با انتشار بیانیه جعلی  [2020 Apr] 
*توصیه های فاجعه آمیز و نادرست سازمان جهانی بهداشت در مورد ماسک   [2020 Apr] 
*جهل مرکب شیعه و سنی از جمکران تا مکُران   [2020 Mar] 
*سخنان مولانا عبدالحمید توسط وزارت بهداشت تائید شد  [2020 Mar] 
*نقدی بر نامه اساتید دانشگاه و فعالان سیاسی به دونالد ترامپ  [2020 Mar] 
*حقایق ناخوشایند و تلخی که مولانا عبدالحمید عیان کر  [2020 Mar] 
*راه حل نظامی برای فاجعه کرونا عقلانی و علمی نیست  [2020 Mar] 
*تجاهل و ناآگاهی اکبر گنجی در مورد خطر حاد ویروس کرونا  [2020 Mar] 
* قاسم سلیمانی: طلب اشک از محرومان فراموش شده جنوب استان کرمان؟   [2020 Jan] 
*علت قطع طولانی اینترنت در سیستان و بلوچستان   [2019 Dec] 
* نقدی بر رادیو فردا: حیاط خلوت اصلاح طلبان و ملی ‏مذهبی ها   [2019 Nov] 
* سکوت در جنگ نابرابر بین ملت و رژیم جابر جایز نیست   [2019 Nov] 
*چرا بعد از ٤٢ سال از هر نوع فعالیت سیاسی کناره گیری می کنم   [2019 Nov] 
*چرا و چگونه بریتانیا در برزخ برگزیت گرفتار آمد؟   [2019 Oct] 
*توهین مدیرکل شورای مدیریت گذار به ٩٩ درصد اپوزیسیون   [2019 Oct] 
*حکایت یک شهر و دو قصهء تلخ اپوزیسیون ایرانی  [2019 Oct] 
*نقدی گذرا به شورای مدیریت گذار (از تصور تا توهم)  [2019 Sep] 
*در نقد اتهامات مطرح شده توسط رضا علیجانی و سهم خواهی بیشتر   [2019 Aug] 
*آیا توهین به اهل سنت بخشی از باورهای مذهب شیعه است؟  [2019 May] 
*نژادپرستی مامورین سپاه بر علیه کودکان بلوچ  [2019 May] 
*سقوط دیکتاتور سودان و درس هایی برای ایرانیان  [2019 May] 
*بازی ماهرانه عمران خان در زمین جمهوری اسلامی  [2019 Apr] 
*سقوط دیکتاتور سودان و درس‌هایی برای ایرانیان  [2019 Apr] 
*استاندار بلوچستان, گرگی در لباس میش برای دریدن استان   [2019 Mar] 
*شارلاتانیسم حشمت رئیسی و بی پرنسیبی تلویزیون کانال یک  [2019 Mar] 
*نقدی بر بیانیه رضا پهلوی در چهل‌سالگی حصر..  [2019 Feb] 
*نامه سرگشاده اپوزیسیون به وزیر خارجه آمریکا در مورد کنفرانس لهستان  [2019 Jan] 
*آیا کوه اتحاد چپ ء جمهوریخواه موش زائید؟   [2019 Jan] 
* دفاع صادق زیباکلام از شکنجه در ایران  [2019 Jan] 
* نقشه فقر استانهای کشور  [2018 Dec] 
* نقش تلویزیونهای تکفیری در بمبگزاری چابهار   [2018 Dec] 
*کالبدشکافی معضل اعتیاد در سیستان و بلوچستان   [2018 Dec] 
*سخنی صادقانه با هنرمندان دلواپس بر علیه تحریم ها  [2018 Nov] 
*گروگانگیری جیش العدل و دروغپردازی خبرگزاری جمهوری اسلامی   [2018 Oct] 
*سیاست “نسل کشی فرهنگی” عامدانه جمهوری اسلامی در بلوچستان  [2018 Oct] 
*کشتار اهواز و عکس العمل سردرگم سازمانهای اتنیکی ایران  [2018 Sep] 
* بندر چابهار تا یک ماه آینده به هند واگذار می‌شود  [2018 Sep] 
*نامه سرگشاده به مولوی عبدالحمید در مورد ضرورت اجرای شریعت اسلام  [2018 Aug] 
*حضور «استقلال طلبان» و «فدرالیست ها» در کنگره ملی ایرانیان در ساختمان کنگره آمریکا |  [2018 Jun] 
*نقدی بر نوشته دکتر علیرضا نوری‌زاده و کنفرانس واشنگتن، عبدالستار دوشوکی  [2018 Jun] 
*دلیل دشمنی و اتهام زنی اصلاح طلبان برعلیه اپوزیسیون چیست؟   [2018 Jun] 
*موضوع: توهین یک استاد دانشگاه به بلوچها و تظاهرات اعتراضی مردم   [2018 May] 
* سیاست دوگانه دولت در قبال بی آبی در سیستان و بلوچستان   [2018 May] 
*مطلبی در مورد ادعای اولیه و سپس تکذیب صادق زیبا کلام   [2018 May] 
* ارتش آزاد سوریه یا سربازان پیاده نظام ترکیه؟  [2018 Jan] 
*نباید شعارهای ملت را به نفع سلطنت مصادره یا تحریف کرد  [2018 Jan] 
* حمایت صریح و تمام قد مولوی عبدالحمید (رهبر اهل سنت ایران) از تجمعات اعتراضی مردم  [2018 Jan] 
* توهین نادرست اصلاح‌طلبان به مردم عاصی و معترض ایران  [2017 Dec] 
* مهستان یا کودکستان بزرگسالان «خبرگان رهبری سکولارها»   [2017 Dec] 
*ایران: ملتی پریشان و سرگردان بین پاسارگاد و کربلای معلی  [2017 Nov] 
* آی ملت، به داد ما برسید  [2017 Sep] 
*نامه مولوی عبدالحمید و جواب آیت‌الله خامنه‌ای  [2017 Sep] 
*چرا از سخنان حسن روحانی باید حمایت کرد  [2017 Jul] 
*طرح توسعه سواحل مکران یا نابودی بلوچستان؟  [2017 Jul] 
*شکست مفتضحانه اپوزیسیون در انتخابات   [2017 May] 
*چرا اهل سنت و اقوام نباید به روحانی رای بدهند  [2017 May] 
*چرا در ایران روز جهانی زبان مادری جشن گرفته نمی شود؟   [2017 Feb] 
*بلوچها بعنوان اجنبی از حق اجاره منزل در بیدخون عسلویه محروم شدند  [2016 Dec] 
*دلیل مخالفت با فراکسیون اقوام در مجلس چیست؟  [2016 Nov] 
*چرا بلوچها با امکانات و شرایط ۱۰۰ سال قبل زندگی می‌کنند؟  [2016 Oct] 
*رفراندوم بریتانیا و رای خروج از اتحادیه اروپا   [2016 Jun] 
*نظر زیگموند فروید در مورد حسام‌الدین آشنا مشاور روحانی  [2016 Apr] 
*سفر بی ثمر رئیس جمهور به پاکستان   [2016 Mar] 
*مهندسی گسترده در انتخابات زاهدان  [2016 Feb] 
*سخنی کوتاه با معاون رئیس جمهور در مورد اعدام مردان یک روستا  [2016 Feb] 
*پایان دوران حسینعلی شهریاری در زاهدان و بهارستان  [2016 Feb] 
*چرا باید انتخابات را تحریم و حامیان آن را نفی کرد؟  [2016 Feb] 
*چرا هموطنان در مقابل «رنج بلوچستان» بی تفاوت هستند؟  [2015 Dec] 
*رانتخواری بیسابقه وزیر صنعت در پروژه های منطقه آزاد چابهار  [2015 Sep] 
*چرا توافق هسته ای به سود منافع استراتژیک ملت ایران است؟  [2015 Jul] 
*جام زهر هسته ای با نرمشی واقع بینانه  [2015 Apr] 
*روز جهانی زبان مادری: فارسی را پاس بداریم بقیه زبانها را زاپاس  [2015 Feb] 
*ترسیم فقر مطلق مردم بلوچستان در آغاز «دهه زجر»  [2015 Jan] 
*بی‌اطلاعی يا تبليغات سوء بر عليه بلوچ‌ها؟  [2014 Dec] 
*هویت ایرانی به روایت دکتر عطاالله مهاجرانی  [2014 Dec] 
*فتوای جدید جبهه ملی: تشیع از ارکان مهم ملیت ایرانی است  [2014 Nov] 
* روشنفکر ایرانی به روایت مسعود بهنود؟   [2014 Nov] 
*نقدی بر عملکرد صدا و سیما، آیا بلوچ ایرانی نیست؟  [2014 Sep] 
*بلوچ ها و روز جهانی قربانیان ناپدید شدن های اجباری  [2014 Aug] 
*احتمال تجزیه عراق، سوریه، پاکستان و افغانستان و عواقب آن برای ایران  [2014 Jun] 
*نقدی بر عملکرد و اهداف درازمدت بخش فارسی بی بی سی و صدای آمریکا  [2012 Dec] 
*نقدی بر فرهنگ بهتان و بدعت گذاری  [2011 Oct] 
*سکولاریسم نو ! نواختن شیپور از سر گشاد آن  [2011 Sep] 
*به یاد مـاشـاءالله بــامـری موسقی‌دان بلوچ که امروز به خاک سپرده شد  [2011 Jul] 
*پروژه الماس فریب، درس آموزنده ای برای اپوزیسیون  [2011 Jun] 
*در ذهـن بمبگذار انتحاری بلوچ چه میگذرد؟  [2011 May] 
*آمدند، نشستند و گفتند و رفتند !  [2011 Apr] 
*اعدام ۱۱ بلوچ و انتقامجویی جمهوری اسلامی از بمبگزاری چابهار  [2010 Dec] 
*کشتار چابهار توسط جندالله وعکس‌العمل بلوچ‌ها  [2010 Dec] 
*حقایق زندگی عبدالمالک ریگی از صعود تا سقوط   [2010 Jun] 
*نقدی برمنشور جنبش سبز و موضع اپـوزیـسـیـون سـکولار برونمرزی  [2010 Jun] 
*فتواي تكان دهنده شيخ در مورد صدها ميليون مسلمان سنی مذهب  [2009 Feb]