PEZHVAKEIRAN.COM تتلو، پنجره‌ای باز به بحران جامعه ایرانی
 

تتلو، پنجره‌ای باز به بحران جامعه ایرانی
شهلا شفیق

امیر تتلو خواننده ایرانی بارها با موسیقی و فعالیت های اجتماعی اش از کنسرت ها تا فضای مجازی موجی ایجاد کرده است که طیف وسیعی از موافقان و‌مخالفانش را به حرکت و واکنش وا داشته است. نویسنده این مقاله از زاویه ای متفاوت به زندگی و کارنامه تتلو نگاه کرده است:

هدف این سخن داوری در باره جدالی که پیرامون گفتار و رفتار تتلو به راه افتاده نیست بلکه مکثی‌ست در آنچه که وجود او و اثرش به من و ما می‌گوید؛ چیزی که به گمان من کمتر بدان پرداخته می‌شود.

بارها به تتلو گوش سپرده ام و برنامه‌هایش را از دور و در فضای مجازی تماشا کرده ام. بارها با شنیدن کلام و موسیقی‌اش تکان خورده ام، غمگین شده ام، خشمگین شده ام، نفرت کرده ام، و زهرخند زده ام. اما هیچ یک از این احساس‌ها هرگز متوجه امیر تتلو نبوده است. کلام او تصویر زنده و جاندار دهشت و استیصالی ست که حاکمان در سرزمین ما گسترده اند. و من از این ویرانی‌ست که قلبم می‌گیرد و دلم می‌لرزد. خالکوبی‌های رنگارنگش که همچون نقابی بر صورت کشیده چه بسا تصویری از موجودی وحشی عرضه می‌کند، من اما در پس و پشت صدای او پرنده ای مضطرب را می‌بینم که سر به دیوار قفس می‌کوبد. یکی از گویاترین بیان‌ها از قفس حاکم‌ساخته را هم او در "جهنم" پیش چشم می گذارد. متن این آهنگ از یک صحنه عشق‌ورزی بی عشق شروع می‌شود و نقب می‌زند به یک بازجویی:

میگه بس نی بازم بنویس، به کى وصلى مرتیکه الاغ

می‌نویسم بابا نون نداشت آن مرد زیر خاک است الان

مینویسم غلط کردم من، اصلا از اون خاک بر سرام

میگه بس نى بازم بنویس بنویس تا جونت دراد

میگه زیادى پر رو شدى چک و لقد خوبه برات

میرسه جون به لبات اضافه شد خون به شبات

تتلو

از لابلای نت‌های این آهنگ صدای خرد شدن می‌آید، صفیر منحوس تازیانه بر گرده حیثیت آدمی، تا به شکل و شمایل مطلوب ولایتمداران در آید. در محبس، شلاق جسمیت دارد و گوشت و پوست می‌درد، اما بیرون زندان تازیانه سرکوب همه جا به کار است، گرچه ناپیدا، و بندهای اجبار سفت و سخت بر دست و پا. تتلو چنانکه خود گفته، برای اینکه بتواند بماند و بخواند، تن داده به بازی دروغ، تا آنجا که چهره تبلیغاتی انتصاباتی شود که ریاکارانه بر آن نام انتخابات گذاشته اند. اما جایی از این بازی، دیده است که دارد ته مانده‌های وجود خرد و خمیرش را هم می بازد بی آنکه چیزی به کف آورد. تتلو حدیث این مسخ را می‌خواند. تکانه‌های این فروریزی عاطفی که در آهنگ‌هایش ثبت می‌شود فقط قصه شخصی او نیست، شرح بحرانی ست همه گیر بی آنکه لزوما همه‌گان با آن چنان درگیر شوند که تتلو. مقصودم بحران معناست، آنجا که ابلیس وارگی حکومت مدعی دین و دینداری ارزش‌های انسانی را به پول سیاه بدل کرده و دروغ و فریبکاری را رواج عام داده است.

در زیسته‌های تتلوی جوان، که مادرش با خدمتکاری روزگار می گذراند، بیرون از خانه خبری نیست، جز "چشمهای بارانی":

به جز آدمای مجبور مثل خودت که به اجبارِ با اونی / اون بیرون خبری نی به جز بدهکار و آلوده‌ها / ثمره سگ دوهاتم که زرشکا و زالومه‌ها / اون بیرون خبری نی به جز صف پشت هم چیدن / به جز آدمای خسته که به زور با شکمِ گشنه خندیدن / پرِ دود پرِ جوب پرِ خون مردایی که کردن پشت به جنگیدن.

تتلو

تتلو در موسیقی رپ، فضای زندگی می یابد، جایی برای بودن و وجود داشتن، جایی برای شنیده شدن و دیده شدن، اما در این پهنه هم نمی‌تواند بال و پر بگیرد. بهایی که می‌باید برای مجاز شدن بپردازد شکستن همین بال و پر است که با روح عاصی او سازگار نیست:

غیرِ مجاز ما نیستیم اونیه که لای درزِش موش میره/ همونی که هیچ کار بلد نی نشسته و فقط گوش میده/ مجاز دلِ منه ببین غیرِ مجاز ما نیستیم/ خیلی وقتَم هست نخوردیم استیکِ گراز با ویسکی/ رسیدیم اینجا با پیسی محکم پا حرفا وامیسیم.

ادامه راه برای او تبعید است که تتلو آن را همچون برزخی دیگر می‌زید. نه به دلیل غم غربت و حسرت گذشته : "اصلاً هم نمی‌خوام به عقب برم از خونمون میاد فقط دردهاش به یادم". سرکوب و تحقیر عمیقی که زیسته او را به پیش می‌راند: من پُر یه حسِ انتقامم، پُرِ از فحش و گلایه ام، پُر گیر و گره، پُر حرف و کنایه ام.

در چنین حال و هوایی رخ می دهد فراز و فرودهای تتلو در رفت و آمدی بی وقفه میان بهشت و برزخ و جهنم. از عاشقانه‌های آغازین تا به امروز. و درست در موضوع عشق و زن است که در او و کار او رسوبات دیرپای آموزش‌های تباه‌کننده جمهوری اسلامی را می‌بینیم که ذهن شورشی اش را همچنان در بند دارد. آنجا که جوانتر است و با همه وجود می‌خواهد به راه عشق برود، ترس‌ها و شک‌ها مثل خوره حس‌هاش را می‌خورند. وسوسه خطا و گناه معشوق راحتش نمی‌گذارد که مالکیت بر جسم و جان او دلیل و دوام دوست داشتن و دوست داشته شدن است. همان آموخته‌ی پدرسالارانه که برای تحقق غرور ناموسی، مرد را به نگهبان زن بدل می‌کند و درهمان حال از پیوند زن و مرد اسارت می‌سازد . تتلو می‌خواند که "باید حرف حرف من باشه/ همه‌ی خونه ها مرد دارن". او مدام نگران چشم‌هایی‌ست که روی زن‌ها می‌چرخند. گفتارش در باره حجاب و پوشیدگی زنان هم حامل همین تناقض‌های بیمارگونه همان آموزش است که بکارت را با معصومیت یکی می‌داند، آزادی زنان به چشمش معادل فحشاست، و در همان حال با گستردن فرهنگ صیغه خودفروشی را مشروع می‌کند. زن کالایی‌ست که با صیغه و عقد دائم ، آنهم از سیزده سالگی، می‌شود خریدش اما اگر به میل خود دست از پا خطا کند هرزه ای بیش نیست. در چشمان مشکوک مردی که ذهنیت و نگاهش چنین شکل گرفته، هر زنی بالقوه روسپی‌ست.

تتلو

در چنین بافتاری، "خود" بودن زن چگونه قوام می یابد؟ به تبع آن، "خود" بودن مرد چگونه شکل می‌گیرد؟ سرنوشت عشق میان دو انسان چه می‌شود؟

تتلو خود بهترین بیان از خویش را به دست می‌دهد، آنجا که بیرون از مرز به خود می‌نگرد: "یه پروانه‌ى تنها وسط یه دشت بى روحم/ بدونِ جفت و جونور و کشتی ام ، ولی نوحم/ یه ابراهیمِ بى چاقو و قربانى و بى فرزند / یه جمهورىِ اسلامى ولى، آزاد و بى ترفند/ من میخوره به دیوار سرم، هِى میگیره به سیگار پرم/ من، حقِ کسیو نخوردم، ولى از همیشه که بیمارترم/ من ته یه چاهِ عمیقَم، پنچر وسطِ راه حقیقت."

تتلو

اینگونه، تنها عاطفه‌های اصیلی که در بیان بی پروای تجربه سراسر خشونت تتلو می‌یابیم ترس است و خشم و بیزاری و دلزدگی. و آشکارترین نشانه این بیزاری وجودی، بی اعتقادی عمیق او به عشق است. بی باوری به وجود مهر. حس ویرانگر یخ زدگی دل و مغز که در آهنگ‌های تتلو موج می‌زند یکی از میوه‌های تلخ این حال و هواست. در این جهان پریشان، تن و بدن تنها واقعیت انکارناپذیر و قابل اتکا جلوه می‌کند، تنها مکان شورش. اگر صدها هزار جوان به صلای چنین عصیانی پاسخ می‌دهند، بیانگر گستردگی سرگشتگی و بیزاری‌ست. و غایت و نهایتش هم تنهایی هراسناک در میان تن‌ها. پس آن مهمانی که تتلو می‌خواهد بر پا کند، پراز پاکی، "پر از لبخند و آبادی، که رو کیکش نوشته باشه آزادی" در آخر، به چالش "حرمسرا" راه می‌برد. او در آهنگ "حرمسرا" دنیائی را ترسیم می‌کند که در آن " تن" دادن تنها راه است. می‌گوید اگر قرار است به این راه بروند چه دیر و چه زود؟

تتلو با بیان شوریده و بی‌هراس آنچه احساس می‌کند، پنجره ای به آگاهی از عمق بحرانی می‌گشاید که دیگر نمی‌توان چشم بر آن فرو بست؛ بحرانی که نه با پشت کردن به آن ناپدید می‌شود و نه با حذف از میان بر می‌خیزد.

منبع:بی بی سی


شهلا شفیق

فهرست مطالب شهلا شفیق در سایت پژواک ایران 

*يک‌سالگی انقلاب «زن زندگی آزادی»؛ پايان يا تداوم؟  [2023 Sep] 
*میان تاریخ و آینده: مکان‌های خاطره  [2023 Aug] 
*انقلاب مهسا؛ پادزهر شرنگ کشنده جمهوری اسلامی  [2023 Mar] 
*محاکمه حميد نوری؛ آموزه‌های عدالت برای امروز و فردای ايران  [2023 Jan] 
*احکام قتل معترضان؛ بن‌بست سادو-فاشيسم مقدس  [2022 Dec] 
*گيسوی چنگ و نام رمز ژينا-مهسا  [2022 Sep] 
*سلمان رشدی و فتوای قتل رمان  [2022 Aug] 
*حجاب اجباری؛ دغدغه‌ای حاشيه‌ای يا اصل موضوع؟  [2022 Jul] 
*انتخابات فرانسه؛ خانم لوپن همان کالای پدرش را می‌فروشد  [2022 Apr] 
*عید نو و قفل زندان  [2022 Mar] 
*شرح خاموشی یک نویسنده  [2022 Mar] 
*بودن و شدن در تبعيد – از فرودها و فرازها   [2022 Feb] 
*زنجير و زنجيره‌های قتل نويسنده  [2022 Jan] 
*در باب کج‌اندیشی و کج‌رفتاری مدعیان چپ انقلابی  [2022 Jan] 
*پیرامون محاکمه حمید نوری؛ پرسش هائی از کج اندیشان و کج رفتاران مدعی «چپ»  [2021 Dec] 
*گلو فشردگان  [2021 Dec] 
*در میان دو زمان/ بابک مینا  [2021 Oct] 
*پیامدهای سانسور فراگیر در ایران؛ سلب قدرت از مردم و تسلط دروغ بر جامعه  جواد عباسی توللی [2021 Oct] 
*مرتضی آوینی و غزاله علیزاده: اسلامیست‌ها و جنس زن  [2021 Apr] 
*اسلام‌گرایی، انقلاب ایران و فمینیسم اسلامی   [2021 Apr] 
*چه خبر از بهار؟   [2021 Mar] 
*زنان، خشونت و قدرت ... و عشق   [2020 Nov] 
*اظهارات امانوئل مکرون و چاپ کاریکاتور بهانه‌ای برای راه انداختن جنگ ایدئولوژیک از سوی اسلامگرایان است  [2020 Oct] 
*قتل آموزگار در فرانسه؛ آيا لائيسیته فرانسوی مشوق اسلام‌هراسی است؟  [2020 Oct] 
*مذهب و سیاست  [2020 Sep] 
*برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی و اعتماد عمومی از دست رفته   [2020 Jul] 
*تتلو، پنجره‌ای باز به بحران جامعه ایرانی  [2020 May] 
*ايران کرونا زده و سلاح هزل  [2020 Apr] 
* زنان آتش به جان ايران چه فرياد می زنند ؟   [2019 Oct] 
*دهه شصت، کشتار مخالفان و پروپاگاندای جمهوری اسلامی: جای قربانی و جلاد عوض می‌شود  [2019 Aug] 
*تابستان سياه ٦٧: سکوت‌ها چه می گويند؟   [2019 Aug] 
*همه نام های بهمن   [2019 Apr] 
*ملاقات ایرانی سیمون دوبووآر  [2019 Feb] 
* مسئله دختران خیابان انقلاب فراتر از «سبک زندگی» است  [2019 Jan] 
*آنچه ديدم و آنچه نديدم ‏   [2018 Jun] 
*ايرانيان و دونالد ترامپ  [2018 Jan] 
*اعتراضات اخیر در ایران نشانِ قطع امید از امکان اصلاحات در این نظام است   [2018 Jan] 
*فکرو ذکر بنیادگرایان مذهبی، بدن زنان است  [2016 Nov] 
*تعرضات جنسی در کلن: نقطه های تاريک  [2016 Jan] 
*چرا کالای پیشنهادی اسلامگرایان برای برخی از جوانان جذابیت دارد؟  [2015 Feb] 
*نقش بر خون  [2015 Jan] 
*حجاب ، دروغ و آزادی های يواشکی  [2014 Jun] 
*برهنگی گلشيفته   [2012 Jan] 
*ماجرای استراس کان و رابطه‌ی قدرت و سکس  [2011 May] 
* قبای دفاع از خلق فلسطين و دم خروس يهودی ستيزی !   [2011 May] 
*فمينيسم اسلامی، ابداع غرب، گفت‌وگوی هفته‌نامه چارلی هبدو فرانسه با شهلا شفيق  [2011 May] 
*مبارزه برای حقوق زنان، اهرمی پايه ای برای رسیدن به دموکراسی بوده و خواهد بود   [2011 Mar] 
*سخنی از عشق که می ماند  [2011 Jan] 
*انقلاب 1357تا چه شد که در مستی ...   [2010 Feb] 
* از ميرزاده عشقی تا مجيد توکلی ها  [2009 Dec] 
*ما ، احسان و کردستان و ...  [2009 Nov] 
*اشک های نازک افشار ، بُهت کلوتيد ريس و ملال رنجبار زيد آبادی  [2009 Aug] 
*جهاد "توبه" و جنبش های مدنی  [2009 Aug] 
*جنبش اعتراضی و زنان  [2009 Jul] 
*امروز  [2009 Jun] 
*از پس‌لرزه سرد انتصابات  [2009 Jun] 
*از تب سبز انتخابات اسلامی !  [2009 Jun] 
*از سرخی گلهای حجاب زهرا رهنورد  [2009 May] 
*زهر بهر کدام دشمن و مهره بهر کدام دوست؟ پاسخ به آقای علی اصغر حاج سيد جوادی  [2008 Mar] 
*بر ما چه می‌رود؟   [2008 Feb]