معرفی کتاب «توضیح‌المسائل کوچک برای فرودستان» اثر آگوست استریندبری
احد قربانی دهناری
این اثر ترجمه‌ای است از سوئدی به فارسی از کتاب Lilla katekes för underklassen نوشته‌ی آگوست استریندبری[i] (۱۸۴۹–۱۹۱۲) نویسنده و نمایش‌نامه‌نویس پرکار سوئدی و یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین نویسندگان اسکاندیناوی. استریندبری از بنیان‌گذاران تئاتر مدرن شمرده می‌شود و به شکسپیر سوئد معروف است.
برگردان واژه به واژه‌ی نام این کتاب «کت‌ِکی‌زِم کوچک برای فرودستان» می‌شود که من آنرا به «توضیح‌المسائل کوچک برای فرودستان» ترجمه کردم. کت‌ِکی‌زِم[1] درسنامه کوتاهی به صورت پرسش و پاسخ است درباره‌ی پیام بنیادین مسیحیت که برای آموزش ابتدایی تدوین شده است.
در آئین مسیحت کت‌ِکی‌زِم‌های بسیاری نوشته شده است. استریندبری این اثر ادبی_سیاسی را به تقلید از اثر دینی بسیار مشهور مارتین لوتر « کت‌ِکی‌زِم کوچک»[2] که در سال ۱۵۲۹ میلادی به زبان آلمانی منتشر شد، در سال ۱۸۸۴ میلادی نوشته است.
هرچند برخی از نظرات آگوست استریندبری بحث‌برانگیز و جنجالی است و من با همه‌ی اندیشه‌های او، به ویژه درباره زنان، هم‌نظر نیستم ولی به دلیل روشنگری و مطرح کردن پرسش‌های اندیشه‌برانگیز و نگاهی ویژه به ساختار و روابط جامعه، این اثر را مهم و خواندنی می‌دانم و آنرا به فارسی برگرداندم.
چرا باید «رساله‌ای فشرده در اصول دین برای فرودستان» را خواند؟
زیرا
شکاف طبقاتی از صد و چهل سال پیش که این کتاب منتشر شد بسیار ژرفتر شده است.
هنوز در برخی از کشور‌ها زنان به جرم زنا سنگسار می‌شوند.
هنوز ما انسان‌ها اسلحه‌ی کشتار جمعی می‌سازیم، می‌فروشیم و می‌خریم.
هنوز هم با زنان با خشونت برخورد می‌شود.
هنوز زنان مورد تبعیض قرار می‌گیرند و کمتر از مردان درآمد دارند.
هنوز فرادستان و روحانیون بهترین‌ها را در این دنیا دارند و به فرودستان وعده‌ی خوشبختی در آن دنیا را می‌دهند.
تا یادآوری شود که:
هنر، مذهب، علم اقتصاد و سیاست بیشتر وقت‌ها در حفظ منافع قدرتمندان می‌کوشند.
دین اغلب منافع قدرتمندان را تامین می کند.
این سرکوبگران و پیروزمندان هستند که تاریخ را می‌نویسند نه فرودستان.
همه‌ی این‌ها می‌تواند برعکس باشد.
تا بپرسیم:
با اخلاق چه‌کسی زندگی می کنیم.
وجدان چیست؟
در خواندن این کتاب به تاریخ نگارش آن دقت کنید. این کتاب در سال ۱۸۸۴ میلادی نوشته شده است.در دورانی که بسیاری از آزادی‌ها و دستاوردهای اروپا وجود نداشت. ما شاید با همه‌ی پاسخ‌های «آگوست استریندبری» هم‌نظر نباشیم، اما پرسش‌هایی که او مطرح کرد بسیار بنیادی و ما اگر در پاسخ به آن بکوشیم در نگاه و برخورد ما به جامعه و مردم اثر خواهد داشت.
احد قربانی دهناری
۲۴ دی ۱۴۰۱ - ۱۴ ژانویه ۲۰۲۳
کتاب را می‌توانید در آدرس زیر بخوانید یا دانلو کنید:
https://t.me/AhadGhorbaniDehnari/2281
[i] آوگوست استریندبری (August Strindberg زاده‌ی ۲۲ ژانویه‌ی ۱۸۴۹ در استکهلم – درگذشته‌ی ۱۴ مه‌ی ۱۹۱۲ در استکهلم) نویسنده‌ی پرکار داستان کوتاه، رمان و نمایشنامه سوئدی بود که در کنار هنریک ایبسن، سورن کی‌یرکگور و هانس کریستیان آندرسن از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین نویسندگان اسکاندیناوی به‌شمار می‌آید. استریندبری از بنیان‌گذاران تئاتر مدرن شمرده می‌شود و به شکسپیرِ سوئد معروف است. او استاد مسلم اکسپرسیونیسم در تئاتر است.
استریندبری در ۱۸۴۹ خانواده‌ای فقیر در استکهلم به دنیا آمد و در طول زندگی خود به حرفه‌های گوناگونی همچون معلمی، بازیگری، روزنامه‌نگاری، و کتابداری پرداخت.
او در سال ۱۸۷۵ با دختری نجیب‌زاده و هنرپیشه، ازدواج کرد و در دوران زندگی مشترکش کتابی دوجلدی با عنوان متأهل نوشت. این کتاب به‌دلیل بیان مسائلی که در آن روزگار ناشایست به‌شمار می‌رفت، باعث شد استریندبری به کفرگویی متهم شود. او از این اتهام تبرئه شد؛ اما تأثیر سوء آن تا زمان مرگش همواره با او بود.
آثار
استریندبری از پیشگامان نوگرایی در ادبیات سوئد بود. مجموعه آثارش به زبان سوئدی به ۵۵ اثر می‌رسد. از او کتاب‌ها و نمایش‌نامه‌های متعددی به فارسی ترجمه و چاپ شده‌است؛ از آن میان: پاریا و قویتر، پدر، پلیکان، توده‌ی هیزم، جرم داریم تا جرم، دوزخ، دوشیزه جولی، سه تک گویی، سونات اشباح، عشق مادری، مدرسه‌ای برای پدرها، نمایش یک رویا، یاغی
رمان
۱۸۷۹ - اتاق سرخ، مجموعه داستان کوتاه، ۱۸۸۱- ماجراها و تقدیرهای سوئدی، ۱۸۸۴–۱۸۸۶ متأهل
نمایشنامه
۱۸۸۳ سفر پیتر خوش‌شانس، ۱۸۸۷ پدر، ۱۸۸۸ بانو جولیا، ۱۸۸۹ طلبکارها، ۱۸۹۸–۱۹۰۲ به سوی دمشق، ۱۸۹۲ همراه با آتش، ۱۸۹۲ تعهد، ۱۸۹۹ همه جا جنایت است و جنایت، ۱۸۹۹ اریک چهاردهم
۱۹۰۰ عید پاک، ۱۹۰۰ رقص مرگ، ۱۹۰۱ یک نمایش رؤیایی، ۱۹۰۷ پلیکان، ۱۹۰۷ طوفان، ۱۹۰۷ خانه‌ی سوخته، ۱۹۰۷ سونات اشباح، ۱۹۰۹ - بزرگراه باشکوه، ۱۸۸۹ قویتر، ۱۸۸۹ پاریا، ۱۸۷۱ یاغی
منبع:پژواک ایران
