اخبار ایران و جهان
مطالب برگزیده
پیشگفتارِ چاپ تازۀ «تاریخ در ادبیّات» علی میرفطروس
تحوّلات سال های اخیر - خصوصاً جنبش«زن،زندگی،آزادی» - ظرفیّت های متراکم و منفجر شدۀ جامعۀ ایران در جدال با حکومتی قهّار و قرون وسطائی را آشکار ساخته چندانکه می توان گفت که با «زن،زندگی،آزادی» جامعۀ ایران از قرون وسطای تاریخ خود عبور کرده و به عصر روشنگری گام نهاده است. ادامه‌ی مطلب...
گسست انقلابی که آینده جمهوری اسلامی را تغییر داد / شهلا شفیق: خیزش «زن زندگی آزادی» انقلاب و گسستی است از حکومت اسلامی شهلا شفیق
کتاب «تُندری از واژه‌ها: انقلاب زن، زندگی، آزادی به روایت آنانی که آن را می‌سازند» نوشتۀ شهلا شفیق با دیباچۀ فرزانه میلانی و پی‌گفتاری از سیلوی لوبون دو بووار است که در سپتامبر ۲۰۲۵ در فرانسه منتشر شده است. این اثر با گردآوری روایت‌ها و شهادت‌های کنشگران، تصویری زنده از جنبش «زن، زندگی، آزادی» پس از مرگ مهسا امینی ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که چگونه این مبارزه از اعتراض به حجاب اجباری فراتر رفته و به حرکتی جهانی علیه تبعیض و سرکوب بدل شده است. ادامه‌ی مطلب...
کامران ملک پور: سردار جلیلیان با ویزای توریستی به کانادا آمد، ویزای کار گرفت کامران ملک‌پور
باورش سخت بود: در سال ۲۰۲۳، درست همان روزهایی که پس از چهار سال پیگیری، پروندهٔ پرواز PS752 به درخواست چهار کشور از جمله کانادا به دیوان بین‌المللی ارجاع شد تا سپاه پاسداران رسماً در این فاجعه پاسخگو شود، یک افسر قدیمی همین سازمان توانسته باشد ویزای توریستی کانادا بگیرد. ادامه‌ی مطلب...
میان سروده و سنگ: خوانشی از دو دفتر نخست مینا اسدی فرزانه میلانی
بیش از نیم قرن است که زنی قلم‌به‌دست، «تنها، تنها و بی‌پناه»[1] بی هیچ پشتیبانی در ساختارهای قدرت و صحنه‌ی ادبیات، تبعید را زیسته و سروده است. مینا اسدی (متولد ۲۲ اسفند ۱۳۲۲) نه فقط شاعری در تبعید، که شاعرِ تبعید است ــ تبعیدی دوگانه و در هر دو سوی مرز ــ تبعید در وطن و تبعید در دیار غربت. برای او، که مهاجری ازلی/ابدی است، تبعید مفهومی فراتر از نقشه و جغرافیاست. ادامه‌ی مطلب...
۲۸ مرداد ۳۲ و میراثِ آن،(بخش پایانی) علی میرفطروس
انفعال حیرت انگیز دکتر مصدّق در روز ۲۸ مرداد و نتایج سرنوشت سازِ آن هنوز -چنانکه باید- مورد عنایت پژوهشگران ایرانی قرار نگرفته است.این بی توجهی «سنگر»ی بوده تا در پُشت آن، آینده نگری و عاقبت اندیشی مصدّق در روز ۲۸ مرداد،مغفول یا نادیده بماند.این بی اعتنائی و سکوت برای پژوهشگرانی مانند دکتر یرواند آبراهامیان زمینه ای شد تا -به گمان خود- «کودتا» را در ذهن و ضمیر خوانندگان «تثبیت» کنند! ادامه‌ی مطلب...
نامه سرگشاده هرتا مولر، برنده نوبل ادبیات: هرتا مولر
جنگ غزه از همان جایی که واقعاً آغاز شد روایت نمی‌شود. شروع آن ۷ اکتبر بود؛ روزی که نیروهای حماس در اسرائیل یک کشتار وحشتناک انجام دادند. بیش از ۱۲۰۰ نفر کشته و صدها نفر پس از شکنجه و تجاوز ربوده شدند. این رویداد یادآور پوگروم‌هایی است که یهودیان در طول تاریخ تجربه کرده‌اند، و به همین دلیل جامعه اسرائیل به‌شدت دچار شوک و ترس شده است.
ادامه‌ی مطلب...
سایه مکانیسم ماشه بر اقتصاد ایران؛ چه تحریم‌هایی بر می‌گردد و چه تاثیری می‌گذارد؟
اما با فعال شدن مکانیسم ماشه، فضای حقوقی این تجارت تغییر می‌کند. شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی نفتکش، و بانک مرکزی ایران بار دیگر در فهرست تحریم‌های سازمان ملل و اتحادیه اروپا قرار خواهند گرفت. به این ترتیب هرگونه همکاری با این نهادها - از جمله ارائه خدمات بیمه، کشتیرانی، سوخت‌رسانی، تعمیرات بندری، و حتی خدمات مالی- برای کشورهای عضو سازمان ملل ممنوع خواهد شد. ادامه‌ی مطلب...
ردپای غارت مرموز پس از حمله اسرائیل / روایت ساکنان مجتمع کنار زندان اوین از دستور تخلیه مشکوک و سرقت میلیاردی
آن کرد
- سایت رویداد ۲۴ در گزارشی با اشاره به حمله اسرائیل به زندان اوین نوشت که اموال «مجتمع مسکونی شماره ۵۰» از ساختمان‌های مجاور این زندان پس از حمله، مورد سرقت قرار گرفته است
هنگامی که صبح روز بعد از بمباران زندان اوین اهالی مجتمع شماره ۵۰ به منازلشان مراجعه کردند متوجه شدند بمباران روز گذشته تنها بخش نخست از سلسله وقایعی بوده که قرار است تا سال‌ها زندگی آنها را تحت تاثیر خود قرار بدهد. ادامه‌ی مطلب...
اصول «مشروطه» از دیدگاه امانوئل کانت محمود مسائلی
تعهدی برای برای مشروطه‌گرایی حقوقی (موضوعیت قانون اساسی): به این معنی که مشروطه‌خواهی «می‌باید» مجموعه‌ای پایدار از انتظارات درباره رفتار نهادهای سیاسی را فراهم آورد. این بایستن دربرگیرنده «امر مطلق» یا «الزامی مطلق» است که در قانون اساسی مشروطه تبلور می‌یابد. «امر مطلق» حامل پیامی بی قید و شرط است و برای آحاد ملت، صرف‌نظر از پیامدها یا خواسته‌های شخصی آنان، در همه شرایط لازم‌الاجراست. به این ترتیب، قانون اساسی سه کارکرد مشخص را دنبال می‌کند: ادامه‌ی مطلب...
حمله سازمان مجاهدین به «مادر عصمت» به دلیل حمایت از رضا پهلوی حنیف حیدرنژاد
تجربه نشان داده که حمله سازمان مجاهدین به اعضای جداشده‌ای که همچنان در مبارزه با جمهوری اسلامی مصمم و قاطع هستند، فقط بر اعتبار آنها خواهد افزود. حمایت از مادر عصمت در برابر حمله‌های سازمان مجاهدین تاکید بر آزادی بیان و آزادی انتخاب سیاسی او و حمایت از زنی است که حاضر نشد در برابر تهدیدهای سازمان مجاهدین سکوت کند. چنین فردی شایسته تشویق و حمایت است. ادامه‌ی مطلب...
زخم‌های کهنه، اتحادهای ویرانگر مختار شلالوند
مسخره تر اینکه، در این روزهای بحرانی و سرنوشت ساز که رژیم در تنگنا و لبه پرتگاه قرار گرفته، تازه رجوی، که در مالیخولیا قدرت، هر سال را سال سرنگونی می نامید، تیغ به روی داد خواهان کشیده و با جناحی از رژیم به حمایت برخاسته، دست تمنا به سوی میر حسین موسوی، نخست وزیر سال های مرگ دراز کرده، از بیانیه وی را حمایت کند!!
ادامه‌ی مطلب...
شکایت علیه صدراعظم آلمان؛ همسوئی و امدادرسانی به جمهوری اسلامی حنیف حیدرنژاد
به نظر می رسد هدف شاکی و امضاکنندگان دادخواست این بوده که یک موضع سیاسی مشخص را جا بیاندازند، اینکه: رژیم ایران را برابر با ایران معرفی کنند، مخالفت جمع محدودی آلمانی ایرانی‌تبار را مخالفت همه آلمانی‌های ایرانی‌تبار با مواضع صدراعظم آلمان و مخالفت با حمله اسرائیل به جمهوری اسلامی جا بزنند و نهایتا یک میدان تبلیغی برای مظلوم‌نمائی جمهوری اسلامی ایجاد کرده و بدون اشاره به زمینه‌سازی‌های جنگ‌افروزانه‌اش، آن را قربانی «تجاوز» اسرائیل معرفی کنند.این شکایت و دادخواست آشکارا به سود حکومت اسلامی حاکم بر ایران بوده است. رسانه‌های حکومتی در همین چند روز گذشته با تمجید از این شکایت و دادخواستی که در حمایت از آن فعال شد، تلاش می‌کنند جمهوری اسلامی را برابر با «ایران» معرفی کنند. ادامه‌ی مطلب...
از کدام ايران سخن می گوييم؟ شهلا شفیق
حال برخی از امضاکنندگان در توجيه اقدام زيانبارخودعنوان می کنند که مرتس در کلامش مردم ايران را به حساب نياورده است. با توجه به دقت نظر و حساسيتی که امضا کنندگان به کلمات نشان می دهند، خوبست به اين پرسش پاسخ دهند که چرا در متن دادخواست شان، بدون هيچ اشاره به ماهيت سرکوبگر و ضد ملی حاکمان اسلاميست (عاملان اصلی نیاز به این "کار کثیف")، به وضوح "جمهوری اسلامی" را با "ايران" يکی گرفته اند؟
بی گمان پاسخ به این پرسش بستری برای تعميق تفکر در مفهوم "وطن"، "ايران" و ایراندوستی در شرايط بحرانی کنونی فراهم می کند، امری که شايد تنها فايده اين اقدام نابخردانه باشد. ادامه‌ی مطلب...
دلیل اختلال جی‌پی‌اس در ایران چیست و چقدر می‌تواند خطرناک باشد؟
موسسه وینوارد که حمل و نقل کشتی‌ها را رصد می‌کند، گزارش داده اختلال جی‌پی‌اس در خلیج فارس بیش از هزار کشتی را تحت تاثیر قرار داده است.
۱۶ مرداد ۱۳۹۸ آمریکا به ایران هشدار داده بود که از ارسال پارازیت روی کشتی‌های تجاری که از تنگه هرمز می‌گذرند، خودداری کند. ادامه‌ی مطلب...
شکایت پرسش‌برانگیز چند «ایرانی- آلمانی» علیه صدراعظم آلمان؛ تنفس مصنوعی از راه دور به جمهوری اسلامی و رهبرش حنیف حیدرنژاد
پرسش: کدام «گفتمان مبتنی بر انسان‌زدائی»؟ اگر منظور سخنان صدراعظم مرتز است، او حکومت اسلامی در ایران را نشانه گرفت. آن سخنان درباره جمهوری اسلامی چه ربطی به «شهروندان ایرانی- آلمانی» دارد و چرا شاکیان و امضاکنندگان این متن حمایتی احساس کرده‌اند که با مورد حمله قرار گرفتن جمهوری اسلامی از سوی صدراعظم آلمان و حمایت وی از اسرائیل، از آنها «انسان‌زدایی» می‌شود؟! با کدام کلماتِ فریدریش مرتز، از آنها «انسان‌زدایی» شده است؟! واقعا معلوم نیست وقتی سخنان صدراعظم مرتز متوجه حکومت تروریستی و جنگ‌طلب حاکم بر ایران بوده، چرا تنظیم‌کنندگان و امضاکنندگان شکایت و متن حمایتی از آن ناراحت شده و بر اساس چه منطقی آن را به « شهروندان ایرانی- آلمانی» مرتبط می‌کنند و یا به خود اجازه می‌دهند از طرف آنها حرف بزنند ادامه‌ی مطلب...
تغییر واقعی در ایران باید از درون کشور و توسط خود مردم رقم بخورد رضا پهلوی
تغییر واقعی باید از درون و توسط خود مردم ایران رقم بخورد، از طریق اعتصاب‌های سراسری هماهنگ، نافرمانی مدنی پایدار و تظاهرات گسترده‌ای که ادامه حیات این رژیم را ناممکن کند. قدرت آزادسازی ایران در دست ارتش‌های خارجی نیست، بلکه در دستان کارگران، دانشجویان، زنان و همه کسانی است که رؤیای آزادی دارند. ادامه‌ی مطلب...
تحلیل حقوقی- سیاسی آتش‌بس ادعایی میان جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل و انگیزه‌های احتمالی آن حنیف حیدرنژاد
اسرائیل و آمریکا با آگاهی به آنچه در بالا آمد می‌دانند خامنه‌ای و رژیمش ضعیف‌تر از شروع جنگ ۱۲ روزه است. این رژیم زخمی شده و به دلیل نگاه ایدئولوژیک حاضر به تسلیم نبوده، بلکه با خرید وقت تلاش خواهد کرد که دوباره جان گرفته و ضربه برند. اسرائیل و آمریکا فریب جمهوری اسلامی را نخواهند خورد. ادامه‌ی مطلب...
تحمیل جنگ به مردم ایران، نتیجه‌ی تهدید و تحریک اسرائیل از سوی روحانیون، خمینی و خامنه‌ای احد قربانی دهناری
حمله‌های اخیر اسرائیل به رهبران و تأسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی، فضای ایران را دستخوش قطب‌بندی و شکاف‌های سیاسی و عاطفی کرده است. برخی این حملات را نه صرفاً اقدامی علیه رژیم اسلامی، بلکه تعرضی به تمامیت ایران تعبیر می‌کنند و به‌گونه‌ای ناخواسته در کنار رژیمی ایستاده‌اند که دهه‌هاست فرزندان این سرزمین را سرکوب و قربانی کرده است. ادامه‌ی مطلب...
ترامپ، جمهوری اسلامی و خامنه‌ای را نجات داد بهروز ریحانی
مارکو روبیو زمانی که سناتور بود بارها از تغییر رژیم در ایران دادِ سخن داده بود و تأکید می‌کرد که بدون تغییرِ حکومت در ایران خاورمیانه و جهان روی صلح و آرامش را نخواهد دید اما تا به مسند و پست وزارت خارجه رسید از مماشات با آخوندها و سیاستِ یکی به نعل یکی به میخ پیروی کرد و همچنان هم می‌کند. اما مردم ایران به دلیل چند دهه کشتار و چپاول خواهان تغییر و سرنگونی تام و تمام این رژیم هستند. ادامه‌ی مطلب...
آنچه از «تسلیم بی‌قیدوشرط» و تأثیر آن بر تاریخ معاصر می‌دانیم فرید دوستی
روز سه‌شنبه ۲۷ خرداد، دونالد ترامپ این عبارت را در مورد جمهوری اسلامی ایران به کار برد و خواستار تسلیم کامل حکومت ایران شد. این موضع‌گیری که در واکنش به جنگ اسرائیل با ایران و برنامۀ هسته‌ای تهران مطرح شد، هنوز نتیجۀ مشخصی نداشته است.
برخلاف جنگ جهانی دوم، این تهدید فعلاً و تا این لحظه بیشتر جنبۀ دیپلماتیک دارد تا نظامی، اما نشان‌دهندۀ تداوم استفاده از این مفهوم برای فشار بر رژیم‌های مخالف است. ادامه‌ی مطلب...
نامه‌ای از وطن درباب جنگ اسرائیل و جمهوری اسلامی ایران معصومه قربانی
مسله اصلی این نیست که چه کسی بر حق است یا ما از چه کسی طرفداری کنیم: مسله اصلی این است که فردا که گرد و غبار جنگ خوابید چه خواهد شد؟ حمایت ما از یکی از طرفین چه تاثیری بر زندگی ما خواهد گذاشت؟ آیا وضعیت زنان و دختران ارتقا پیدا خواهد کرد و نقض حقوق آنها رفع خواهد شد؟ بازداشت و شکنجه و اعدام شهروندان ایران به اتهامات واهی متوقف خواهد شد؟ آیا رفتار و سیاست‌های ماجراجویانه جمهوری اسلامی ایران که به ضرر منافع ملی ایران و شهروندان ایران هست متوقف خواهد شد؟ غارت، اختلاس و دزدی مسئولین و أقازاده‌ها متوقف خواهد شد؟ تبعیض و بی‌عدالتی بین شهروندان ایران متوقف خواهد شد؟ آیا شایسته‌سالاری حاکم خواهد شد یا مانند همیشه شغل‌ها و موقعیت‌ها به نزدیکان و دستمال‌کشان اعطا خواهد شد؟ آیا زندگی شهروندان ایران از نظر اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ارتقا خواهد یافت؟ وقتی شیپورهای جنگ نواخته می‌شوند همه احساساتی می‌شوند و اغلب احساسات بر منطق غالب می‌شود: اما وقتی گرد و غبار خوابید مهم‌ترین مسله این است که فردا چه خواهد شد؟ ادامه‌ی مطلب...
حمله از درون؛ عملیات پنهان اسرائیل در قلب ایران
یکی دیگر از ابعاد عملیات اسرائیل، تمرکز آن بر فلج کردن سیستم تصمیم‌گیری نظامی از طریق حملات هدفمند به شخصیت‌های کلیدی در فرماندهی سپاه و ارتش بود. بر اساس گزارش‌ها موساد و یگان‌های پشتیبان عملیاتی‌اش با بهره‌گیری از اطلاعات میدانی و سلاح‌های هوشمند، به دنبال برهم زدن ساختار فرماندهی، ایجاد شکاف در زنجیره انتقال دستور و تضعیف انسجام واکنش نظامی ایران بودند.
برخی از حملات ساعات اولیه عملیات، نه پادگان یا سکوهای پرتاب، که اقامتگاه یا دفتر فرماندهان ارشد در مراکز نظامی را هدف گرفت. ادامه‌ی مطلب...
اشتباهات نتانیاهو در جنگی که به پیش می‌برد حنیف حیدرنژاد
هرچه اقدام علیه خامنه‌ای به تأخیر افتد، هرچه بمباران شهرها ادامه یابد و تخلیه تهران طولانی‌تر شود، زمینه برای نارضایتی و اعتراض علیه اسرائیل فراهم تر خواهد شد. جمهوری اسلامی نیز می‌تواند از این نارضایتی برای تبلیغات داخلی و خارجی بهره‌برداری کند. حتی اگر در نهایت حکومت سرنگون شود، تداوم وضعیت فعلی ممکن است اثرات منفی جدی بر روابط آتی ایران و اسرائیل بر جای بگذارد.
نتانیاهو باید اولویت خود را جدا از نابودی مراکز غنی سازی و موشکی، بر حذف یا دستگیری خامنه‌ای متمرکز کند، بازگشت مردم به تهران را تسهیل کرده و هرچه زودتر جنگ را به پایان برساند. ادامه‌ی مطلب...
خدعه تازه خامنه‌ای؛ تلاش برای تبرئه جمهوری اسلامی و ثبت شکست به نام ایران و ملت ایران جمشید برزگر
حذف نام جمهوری اسلامی و متعلقاتش از سخنرانی علی خامنه‌ای، و توسل به نام ایران و ملت ایران، خدعه بی‌نتیجه‌ای است که این واقعیت را چه در ذهن ایرانیان و چه در میدان رویدادها و حوادث تغییر نمی‌دهد که جمهوری اسلامی، سرشتی سراسر بیگانه با ایران و ایرانیان دارد و هرگز نمی‌توان و نباید این دو را با هم یکی انگاشت. ادامه‌ی مطلب...
دریغنامه جمعی ما؛ یادداشتی بهبهانهٔ انتشار نسخهٔ ترمیمشدهٔ فیلم «غریبه و مه» اثر جاودانهٔ بهرام بیضایی فرهاد محرابی
غربتِ «غریبهٔ» فیلم تنها به خودِ آیت محدود نمی‌شود. غربت آن پسر معلول که فیلم با او آغاز می‌شود نیز هست (بیضایی خود گفته بود: ««غریبه و مه» داستان پسری بی‌کس است. پسری که هیچ از آیت نمی‌خواهد جز آنکه سرپناهی برایش بسازد).
او از جرگه‌ٔ همان پسران بی‌کسی است که در فیلم‌های دیگر بیضایی از «سفر»(۱۳۵۱) گرفته تا «باشو، غریبهٔ کوچک» (۱۳۶۴)، حضوری پررنگ و پربسامد دارند. ادامه‌ی مطلب...
چرا استدلال‌های خامنه‌ای دربارهٔ ضرورت «غنی‌سازی» نادرست است؟
در هیچ کشوری حتی کشورهای توسعه‌یافته، این صنعت به‌عنوان صنعت «مادر» شناخته نمی‌شود. در واقع، در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته، برخلاف فولاد یا نفت و یا برق، فناوری هسته‌ای در ردیف فناوری‌های پیشرفته اما خاص‌منظوره قرار می‌گیرد، نه به‌عنوان زیرساخت پایه‌ای و ضروری برای کل اقتصاد یا تولید کشور که بتوان به آن صنعت «مادر» گفت. ادامه‌ی مطلب...
کتابگزاری؛ نگاهی به کتاب «محاکمه حمید نوری» حنیف حیدرنژاد
نویسنده بخش بزرگی از جلد اول کتاب را به چگونگی به دام انداختن حمید نوری، کشاندن او به سوئد به دور از چشم دولت یا نهادهای امنیتی آن کشور و فراهم کردن اسناد حقوقی لازم برای دستگیری او اختصاص داده و به مشکلاتی که با آنها درگیر بوده می‌پردازد. کتاب با بسیاری سند و عکس همراه است که در زمانی که محاکمه نوری در جریان بود امکان انتشار آنها نبوده است. ادامه‌ی مطلب...
«نسل زِد Z»؛ دلایل نامگذاری و مشخصات آن حنیف حیدرنژاد
منظور از «نسل Z» چیست؟ این نامگذاری از کجا آمده؟ آیا در همه کشورها صادق است؟ مشخصات و ویژگی‌های این نسل چیست؟ مشخصات این نسل در ایران چیست و چه تفاوتی با دیگر کشورها دارد؟
این مقاله از منظر علوم اجتماعی نگاهی دارد به برخی ویژگی‌ها و گرایش‌های برجسته «نسل Z» در ایران. نسلی که در بستر تحولات دیجیتال، سیاسی و فرهنگی معاصر رشد یافته و با چالش‌هایی متفاوت از نسل‌های پیشین مواجه است. ادامه‌ی مطلب...
تأمّلاتی در بارۀ تجدّدِ آمرانۀ رضاشاه (۲) علی میرفطروس
در سال های خاموشی و فراموشی سخن گفتن از رضا شاه و اصلاحاتِ ایرانسازِ وی نوعی«کُفر» یا «بدعت»بشمار می رفت و می توانست باعثِ خشم«روشنفکران همیشه طلبکار»گردد ولی اینک،دوران رضا شاه و محمد رضاشاه در مرکز بازاندیشی های تاریخی قرار گرفته است.این پیروزی نظری ثابت می کند که نباید مقهورِ هیاهوهای«سوسمارانِ رسانه ای»گردید زیرا که قدرتِ حقیقت از حقیقتِ قدرت، نیرومندتر است. ادامه‌ی مطلب...
تنها گزینه آمریکا در برابر ایران؛ آیا ترامپ آماده مصالحه‌ای بزرگ‌تر از اوباماست؟
اکنون ترامپ به‌دنبال توافقی تازه است؛ توافقی که به گفته او، باید به «برچیدن کامل» برنامه غنی‌سازی ایران بینجامد. اما همزمان با عزیمت تیم مذاکره‌کننده آمریکا به عمان برای چهارمین دور گفت‌وگوهای هسته‌ای، واشنگتن بار دیگر در برابر همان معمای راهبردی قرار گرفته که یک دهه پیش نیز دولت باراک اوباما را به امضای برجام سوق داد: چگونه می‌توان ایران را وادار کرد محدودیت‌های واقعی و قابل راستی‌آزمایی بر برنامه هسته‌ای‌اش بپذیرد، بدون آن که در صورت امتناع، به گزینه نظامی متوسل شد؟ ادامه‌ی مطلب...
دادگاه رابطه مدیرکل سابق ارشاد گیلان را «عدم دخول کامل» تشخیص داد 17 September 2025