در مورد کتاب

"نه بخشش و نه فراموشی" ؛ مبارزه جهانی برای به مجازات کشاندن جنایتکارانی که از قرار گرفتن بر روی صندلی اتهام فرار میکنند

تا چند سال پیش اینکه دیکتاتورها غروب عمر خود را در آرامش و در گوشه امنی خارج از کشور خود به سر ببرند، امری "نُرمال" و بدیهی تلقی می شد. حتی برخی از آنها در کشورشان باقی مانده و مدتی بعد با ظاهری دمکرات منش کاندیدای ریاست جمهوری شده و قصد بازگشت به قدرت را در سر می پرورنداند.دادگاه های جنایت جنگی بر علیه دیکتاتورها و یارانشان یا تشکیل کمیته های حقیقت یاب و اعاده حیثیت از قربانیان و پرداخت خسارت به آنها و بازماندگانشان امری بود که به ندرت اتفاق می افتاد.

اینکه امروز شاهدیم مجرمین  بیشتری هر روز بر روی صندلی اتهام می نشینند را باید سپاسگزار آندسته از فعالین حقوق بشری دانست که طی سالیان گذشته با اقدامات کوچک اما مستمر خود هیچگاه مبارزه برای به محاکمه کشاندن مجرمینی که در مقیاس وسیع مرتکب نقض مستمر و سیستماتیک حقوق بشر شده بودند را متوقف نکردند. آنها با این کار خود نه تنها موجب آن شدند تا سرنوشت قربانیان و آنچه بر آنها گذشته روشن شود، بلکه این زمینه را فراهم نمودند تا از قربانیان و بازماندگانشان اعاده حیثیت شده و به آنها خسارت پرداخت شود و نه تنها موجب آن شدند تا مجرمین به مجازات برسند، بلکه بر فراز همه اینها موفق شدند تا  معیارها و شاخص های جدیدی را در عرصه حقوق بین المللی ایجاد کنند.

نویسندگان کتاب، تجارب مربوط به 12 کشور از آمریکای جنوبی، اروپا، آفریقا و آسیا را در کنار هم قرار داده اند تا به این ترتیب بتوانند موفقیت و تلاش های خستگی ناپذیر قربانیان، بازماندگان آنها، وکلاء و فعالین حقوق بشری از این کشورها  در مبارزه بر علیه فرار از مجازات جنایتکاران را ماندگار نگه دارند. با این کار، آنها این هدف را دنبال می کنند تا بتوان در آینده و  توسط این تجارب، تعقیب و به مجازات کشاندن جنایتکاران و ناقضین حقوق بشر را با موفقیت بیشتری به سرانجام رساند.

در مقدمه کتاب می خوانیم:
«"نه بخشش و نه فراموشی"  یکی از مهمترین اصولی  است که در اغلب نقاط جهان مردم در تلاشند تا توسط آن با پرتو افکنی بر مبارزه شان،  یاد قربانیانی را که در سیاه چالهای شکنجه جان خود را از دست دادند، آنان که در خانه شان یا در وسط خیابان کشته شدند را زنده نگه داشته تا با این یادآوری مسئولین و مسببین این جنایتها شناخته و به مجازات برسند. انگیزه  نوشتن این کتاب برآمده از این ایده است.

دوازده سال قبل از اینکه این کتاب چاپ و منتشر شود، "انجمن یاری های پزشکی برای پناهجویان در شهر بوخوم آلمان"، که یک سازمان حقوق بشری است، ابتدا خود را به یاری رسانی پزشکی به پناهجویانی که فاقد اوراق اقامتی بودند مشغول کرده بود، سپس ارائه مشاوره در زمینه مشکلات روحی- اجتماعی به پناهجویان و قربانیان و بازماندگان شکنجه و جنگ را نیز به فعالیت های خود اضافه نمود. این انجمن از فوریه سال 2008 به عضویت سازمان جهانی درآمده و به عنوان یک مرکز درمانی برای قربانیان شکنجه به رسمیت شناخته شده است.


این مرکز فقط  به بازماندگان شکنجه و جنگ کمک های رواندرمانی ارائه نمی دهد، بلکه به عنوان یک انجمن حقوق بشری در چهارچوب یکی از فعالیتها و کمپین های خود بنام "عدالت درمانگر"، یک مبارزه جهانی بر علیه فرار و مجازات گریزی مسببین نقض حقوق بشر را دنبال می کند. چرا که بر آن است که به مجازات کشیده نشدن این مجرمین، زخم های روحی کهنه و قدیمی قربانیان و بازماندگانشان را پیوسته باز و درد و رنج  آنها را مستمر نگه می دارد.

"عدالت درمانگر" پلی است بین کار مددکاری روحی- اجتماعی با قربانیان و بازماندگان نقض حقوق بشر با فعالیت های اجتماعی برای روشنگری و کالبد شکافی گذشته خشونت بار در کشورهائی که در آنجا به مقیاس وسیع و بطور سیستماتیک حقوق بشر نقض شده است، پلی برای کمک به دمکراتیزه کردن آینده آن کشورهائی که ده ها هزار نفر از آنجا ناگزیر به فرار شده و یا همچنان ناگزیر به فرار هستند. 

پیوسته سازمان های حقوق بشری یا انجمن های متعددی از بازماندگان از کشورهای مختلف، در تماس با انجمن یاری های پزشکی بوخوم خواستار آن بوده اند تا تجارب و استراتژی های گوناگونی که در این مبارزه منجر به موفقیت شده را بدست بیاورند. و پیوسته این خواست مطرح می شد که زمینه ای برای همکاری و تبادل این تجارب فراهم شود. بر همین اساس بود که در در اکتبر سال 2005 انجمن یاری های پزشکی اقدام به برگزاری یک کنگره بین المللی با عنوان" عدالت درمانگر" در شهر بوخوم نمود. در ادامه همین هدف است که از سال 2007 انجمن یاری های پزشکی بوخوم شبکه ای جهانی با بیش از 60 عضو متشکل از سازمانهای غیر دولتی یا شخصیت های مستقل در 26 کشور جهان در پنج قاره جهان را هماهنگی میکند.
اطلاعات بیشتر در این زمینه بر روی سایت این کمپین: ww.gerechtigkeit-heilt.de


حدفاصل نوامبر سال 2004 تا ماه ژوئن 2007  انجمن یاریهای پزشکی طی یک پژوهش علمی نظریه "عدالت درمانگر" را دنبال نمود و  طی آن تجارب مربوط به تاثیر مجازات گریزی مجرمین بر روی سلامتی و وضعیت روحی-اجتماعی قربانیان و بازماندگان آنان را در دوازده کشور جهان جمع آوری و مورد مطالعه قرار داد. نتایج بدست آمده از زاویه روانشناسی- اجتماعی در این تحقیق بعدا در نشریات تخصصی آلمانی و بین المللی منتشر شدند. این برای نخستین بار است که در یک کتاب استراتژی های گوناگونی با کمک تجاربی از دوازده کشور متفاوت ارائه گردیده و در آن نشان داده می شود که چگونه در پایان یک دیکتاتوری یا جنگ، در این کشورها تلاش شده است تا با جنایتهائی که در گذشته انجام شده است برخورد شود.»

برگردان: حنیف حیدرنژاد


مطلب مرتبط:
به پای میز محاکمه کشاندن جنایتکاران و ناقضین حقوق بشر، ابزار و راهکارهای موجود در حقوق بین الملل و قانون جزائی حقوق بین الملل آلمان

منبع:انتگراسيون