آلمان و تاخیر در برخورد با بحران پناهجویی
حنیف حیدرنژاد
روز دوشنبه ۳۱ اوت ۲۰۱۵ آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان در یک کنفرانس مطبوعاتی بیش از ۹۰ دقیقه به پرسشّهای خبرنگاران پاسخ داد. بخش بزرگ این کنفرانس به بحران پناهجویان در آلمان، مشکلات موجود و مسئولیتهای دولت آلمان و اتحادیه اروپا برای یافتن راه حل و رفع این بحران اختصاص داشت.
آنگلا مرکل چند روز قبل در یک مصاحبه تلویزیونی گفته بود: «موضوع پناهندگی ما را خیلی بیشتر از موضوع بحران مالی یونان و یورو به خود مشغول خواهد کرد.»
سیاستمداران آلمان چندین سال است که که از پذیرش واقعیت «بحران» پناهندگی، که البته خود در بروز و زمینهسازی آن دخالت و مسئولیت داشتهاند، فرار میکردند. آنها با روشهای مختلف تلاش کردند تا از ورود پناهجویان به اتحادیه اروپا جلوگیری کنند. مرزهای آبی اتحادیه اروپا را در دریای مدیترانه با گشتهای دریائی بستند. حاصل آن: بیش از ۲۰۰۰ انسان در دریا غرق شدند. مرزهای زمینی بین ترکیه و یونان را با سیم خاردار بسته و یا حتی در برخی نقاط مینگذاری کردند. حاصل آن: کشته شدن دهها و شاید هم صدها انسان در مرزهای ترکیه و یونان. راههای قانونی و صدور ویزا برای پناهجویان را بستند و با هدف ترساندن و ممانعت از ورود پناهجویان بیشتر، شرایط پذیرش پناهندگی را در آلمان سخت کردند. به ویژه خوابگاههای پناهجویان را به محلی برای درد و رنج آنها تبدیل کردند. حاصل آن: چند ماه است که روزانه هزاران پناهجو از مرزهای زمینی و از طریق کشورهای شرقی اروپا وارد آلمان میشوند.
نتیجه: هیچ سیاست سختگیرانهای نمیتواند جلوی ورود پناهجویان را بگیرد.
اینک هزاران هزار پناهجو در آلمان در شرایط غیرانسانی در خوابگاههای اضطراری و کثیف و تنگ بر روی هم «انبار» شدهاند. به دلیل کمبود جا پناهجویان در راهروها و فضای باز میخوابند. در بسیاری از شهرها پناهجویان در چادر، سالنهای ورزشی و یا در پارکها اسکان داده شدهاند. آنچه امروز در آلمان بر پناهجویان میگذرد میبایست سبب شرمندگی مقامات این کشور باشد. بدون کمک دههاهزار انسان که حتی مرخصی میگیرند تا داوطلبانه به پناهجویان کمک کنند، بدون لباسهائی که به آنها هدیه میشود و بدون نیروهای داوطلب که آنان را روزانه همراهی میکنند، این بحران ظرفیت آن را داشت و دارد تا به آشوب و درگیریهای خیابانی کشیده شود. همین الان موارد بسیاری وجود دارد که پناهجویان به دلیل شرایط سخت و غیر قابل تحمل در خوابگاهها و به دلیل از دست دادن کنترل اعصابشان با همدیگر درگیر میشوند.
همه آنچه امروز در آلمان در جریان است قابل پیشگیری بود. این وظیفه سیاستمداران است که بحرانها را از قبل پیشبینی کرده و برای مقابله با آن طرح و برنامه داشته باشند. دولت آلمان با سیاستهای سختگیرانه در مقابله با پدیده پناهندگی و با بستن چشم خود بر واقعیت انکارناپذیر، خود در زمینهسازی و ایجاد بحران کنونی مسئولیت دارد.
آنگلا مرکل اینک و با تاخیری یکی دو ساله و در حالی که قبلا خود را از این موضوع دور نگه میداشت وارد میدان شده تا از عمیقتر شدن مشکل جلوگیری کند. قرار است در ظرف سه هفته آینده در سطوح مختلف جلسات متعددی برگزار شود تا با اختصاص بودجه یا صدور مصوبه به شهرداریها و ادرات دولتی که درگیر مشکلات پناهجویان هستند تصمیمگیریهای لازم اتخاذ شود. اگرچه جزئیات مورد نظر هنوز معلوم نیست ولی دولت آلمان و اتحادیه اروپا در برخورد با بحران پناهندگی در کوتاهمدت با چالشهای بسیار دشواری روبرو هستند، از جمله:
– ناکارآمدی مقرارت دوبلین۳ و رعایت نکردن عملی آن توسط برخی کشورهای اتحادیه اروپا
– عدم تمایل برخی از کشورهای اروپائی برای قبول سهمیه ثابت برای پذیرش پناهجویان
– ضرورت تغییر سیاست پناهندگی موجود و تنظیم یک سیاست جدید (هم در اتحادیه اروپا و هم در سیاست داخلی کشورهای عضو این اتحادیه)
– تنظیم سیاست جدید در حل و فصل مشکلات منطقهای و بینالمللی، عدم حمایت از طرفهای درگیر در جنگهای منطقهای، عدم حمایت از حکومتهای سرکوبگر و فاسد، افزایش کمکهای مالی و تخصصی برای اجرای طرحهای بنیادین و ساختاری توسعه و پیشرفت در کشورهای منطقه بالکان، کشورهای آفریقائی و منطقه خاورمیانه، پرهیز از ایجاد و گسترش جنگ در کشورهای خاورمیانه، مبارزه جدی با اسلامیستها و انواع افراطیون در مناطق مختلف
– مقابله با رشد نیروهای دست راستی افراطی و خشونت فزاینده علیه پناهجویان
پناهندگی به مثابه یک معضل بینالمللی خود را به دولت آلمان تحمیل کرده است. پناهجویان از هر راه و منفذی خود را به این کشور و چند کشور دیگر غرب اروپا میرسانند. شب همان روزی که آنگلا مرگل کنفرانس مطبوعاتی خود را برگزار کرد صدها پناهجو خود را با قطار از جمهوری چک و مجارستان به آلمان رساندند. سیاستمداران آلمان و اتحادیه اروپا ناگزیرند که برخلاف میلشان هم که شده واقعیت موجود را بپذیرند. تعلل بیش از این، تنها موقعیت آنها را برای حفظ قدرت به خطر خواهد انداخت. بنا بر این، برای حفظ موقعیت خودشان هم که شده مجبورند راه و چاره ای غیر از آنچه تا کنون در جریان بوده بیاندیشند.
اوجگیری خشونت نئونازیها در آلمان به نقطه خطرناکی رسیده است. بیم آن میرود که ادامه این وضعیت به قیمت جان انسانها تمام شود. دولت آلمان و سیاستگذاران این کشور قبل از آنکه دیر شود باید به سرعت اقدام کرده و کنترل اوضاع را به دست بگیرند. تامین امنیت پناهجویان، برخورداری آنها از مراحل قضایی عادلانه و سریع در رسیدگی به درخواست پناهندگی آنان، تامین شرایط انسانی لازم برای محل زندگی مناسب و تامین بهداشت و درمان و آموزش، اولویتهائی هستند که دولت آلمان باید همزمان به آنها بپردازد.
۱۰ شهریور ۱۳۹۴/ ۱ سپتامبر ۲۰۱۵ http://www.hanifhidarnejad.com
منبع:پژواک ایران