فراخوان «وکالت» به رضا پهلوی و اشاره به برخی اشکالات
حنیف حیدرنژاد
حنیف حیدرنژاد- به باور من، رضا پهلوی صلاحیت آن را دارد که در پیوند با فعالین سیاسی- اجتماعی از گروههای مختلف اجتماعی در داخل و خارج کشور و در کادر یک شورای رهبری جمعی خواستهای مردم ایران را برای دوره سرنگونی و گذار بعد از جمهوری اسلامی هماهنگ و نمایندگی کند. در زمانهای که کشور در آستانه فروپاشی و نابودی قرار دارد پذیرش مسئولیتِ همکاری و هماهنگی بین شخصیتها و نیروهای سیاسی پایبند به دمکراسی، یک وظیفه ملی و یک ضرورت اجتنابناپذیر برای نجات ایران به شمار میآید. چنین شورائی میتواند همراهی و هماهنگی بخش بزرگی از جامعه ایرانیان را ایجاد و در سطح داخلی یا در عرصه روابط بینالمللی میتواند مبارزه علیه جمهوری اسلامی را به مرحله جدیدی وارد کرده و پیروزی مردم ایران بر رژیم حاکم را تسریع کند.
رضا پهلوی در گفتگو با تلویزیون «منوتو» و درباره اهمیت «مقبولیت یا مشروعیت» یک فرد یا جریان سیاسی در ارتباطات بینالمللی که ادعا کند مردم ایران را نمایندگی میکند، به درستی میگوید: «هر نوع کاری که انجام میدهیم باید یک مبنای مشروعیت و یا یک نوع وکالتی از داخل ایران داشته باشد. خیلی ساده بگویم، فردا فرض بفرمایید من بتوانم با دیگرانی که در این مسیر با هم همراه و همسو هستیم با یکسری شخصیتهای سیاسی دیدار کنم؛ اولین سوالشان این خواهد بود که شما به نمایندگی چی اینجا حضور پیدا کردید! هر کاری که بخواهیم انجام دهیم باید مبنای مقبولیت از داخل داشته باشد. این بایستی بیشتر بیان شود و بیشتر در عمل دیده شود. چون اگر قرار باشد فردا از جانب هممیهنان در صحنه بینالمللی رایزنی لازم را انجام دهیم، باید بتوانیم بگوییم این حرفی که میزنیم پشتیباناش زندانیان سیاسی، فعالان مدنی، جریانات فکری و سیاسی داخل کشور هستند و آنها به ما این امکان را دادهاند که از طرف آنها نمایندگی کنیم.»
تاکید رضا پهلوی بر داشتن «وکالت از سوی مردم داخل کشور» درواقع یک مفهوم سیاسی- حقوقی دارد.
به لحاظ سیاسی دولتها، احزاب و نهادهای بینالمللی زمانی میتوانند روی یک شخصیت یا نیروی سیاسی به نمایندگی از سوی مردم ایران حساب باز کنند، که این شخصیت یا نیرو، بطور واقعی بخشی از جامعه و مردم ایران را نمایندگی کند و ادعای او قابل سنجش باشد. صِرف ادعا در این مورد کافی نیست.
در فقدان یک نظرسنجی آزاد و بیطرفانه و در فقدان آزادی سیاسی که مردم ایران بتوانند نظر خود را در مورد احزاب یا شخصیتهای سیاسی بیان کنند، شبکههای اجتماعی میتوانند بطور نسبی وسیله سنجش مناسبی برای محک زدن این موضوع باشند. آکسیونهای اینترنتی برای جمعآوری امضا، یکی از این روشهاست. با وجود این به لحاظ حقوقی چند نکته در مورد چنین روشی باید مشخص شود:
- شفافیت، به معنی سازمانده و برنامهریز آکسیون باید شناخته شده باشد.
-» در مورد فراخوان مورد نظر، نام «احسان کرمی» به عنوان منتشرکننده فراخوان نوشته شده اما مشخص نیست که او کیست. او در این صفحه خود را معرفی نکرده و برای شناخت او باید جستجو کرد. در این لینک (دقیقه ۱۷ به بعد) او ایده راهاندازی چنین فراخوانی را پیشنهاد حمید فرخی نژاد عنوان میکند.
– فراخوان یا متن منتشر شده لازم است به دور از هیجان و تعصب یا تقدسگرایی یا هر نوع امتیازدهی و تبعیضگرایی تنظیم شده و با استدلاهای مشخص منطقی همراه باشد تا راه برای بحث و گفتگو دمکراتیک موافقین و مخالفین حول آن استدلالها باز شود.
-» متن فراخوان مورد نظر فاقد استدلال است.
– متن تنظیم شده باید عاری از القاء یک نظام سیاسی مشخص برای آیندهی پس از جمهوری اسلامی باشد.
-» استفاده از عنوان «شاهزاده» برای تیتر فراخوان میتواند تعصب بر یک موضوع مشخص (پادشاهیخواهی/ سلطنتطلبی و…) و تعیین و القاء یک نظام سیاسی تلقی شده و به اختلاف و تفرقه بین مردم و گرایشهای سیاسی- اجتماعی مختلف دامن بزند.
– متن تنظیم شده علاوه بر تاکید بر روی رضا پهلوی باید بر تمرکز روی «نهادینه بودن» مبارزه در فرهنگ دمکراتیک تاکید کرده و برای رضا پهلوی نقشی هماهنگ کننده و فراحزبی قائل شده و هرگونه شائبه تمرکز قدرت در دست فقط شخص او را برطرف کند.
– فرد یا گروهی که فراخوان «Prince Reza Pahlavi is my representative» (شاهزاده رضا پهلوی مرا نمایندگی میکند/ شاهزاده رضا پهلوی نماینده من است/ شاهزاده رضا پهلوی وکیل من است) سازماندهی و تنظیم کرده باید تضمینهای فنی مشخص بدهند که امضاها تکراری نیستند. همچنین باید یک گروه کارشناسی بیطرف بتواند بر آمار امضاکنندگان به تفکیک داخل ایران و خارج ایران، سن شرکتکننده بالای ۱۸ سال، تفکیک جنسیت و … نظارت کرده و آنرا گزارش دهد. با چنین کنترل فنی میتوان در فقدان رایگیری آزاد و دمکراتیک، شیوه جمعآوری امضا به صورت اینترنتی را دارای حداقل استانداردهای لازم دانست و به نتیجه آن مطمئن بود، وگرنه فاقد اعتبار است.
- » از توضیح سازماندهندگان این فراخوان برای نظارت و کنترل بر دادهها اطلاعی در دست نیست.
در حالی که که رضا پهلوی به درستی بر اهمیت برخورداری از مشروعیت و مقبولیت برای ارتباط با قدرتهای جهانی صحبت میکند، باید توجه داشت که هر ادعائی مبتنی بر جمعآوری امضا از طریق یک آکسیون اینترنتی نیز باید قابل اثبات و راستآزمایی باشد، وگرنه میتواند اقدامی پوپولیستی و هوچیگری تلقی شود. در چنین حالتی هر نوع ادعایی- بر پایه چنین آکسیون اینترنتی- نه تنها پشتوانهای برای تائید و سنجش مقبولیت و مشروعیت رضا پهلوی نخواهد بود، بلکه به اعتبار او آسیب خواهد زد.
«وکالت» دادن به دیگران چه در حوزه حقوق یا در حوزه سیاست، حتی اگر این وکالت «سمبلیک» و بطور مجازی باشد، باید تعریف شده و محدوده زمانی و موضوعاتی که شامل آن میشود را توضیح داده و مشخص کند. نظر به حساسیتهای جامعه ایران و نگرانی از انحصار قدرت در دست یک فرد یا یک حزب سیاسی یا نگرانی از تعیین نطام سیاسی از قبل، باید چنین فراخوانهایی با حساسیت و همهجانبهنگری تنظیم شوند، وگرنه به اختلاف و تفرقه در بین مردم دامن خواهد زد.
منبع:پژواک ایران