افزایش خشونت خانگی در آلمان؛ تعریف خشونت خانگی و انواع آن
حنیف حیدرنژاد
حنیف حیدرنژاد- اداره فدرال جنائی آلمان (BKA) در گزارش سالیانه ۲۰۲۵ خود از افزایش خشونت خانگی در آلمان خبر داد. بر این اساس تعداد جرائم مربوط به خشونت خانگی در سال ۲۰۲۴ با ۲۶۵,۹۴۲ قربانی، به بالاترین حد خود رسیده است. از نظر آماری، این بدان معناست که تقریباً هر دو دقیقه یکبار، یک نفر در آلمان توسط شریک زندگی، شریک سابق زندگی یا یکی از بستگان نزدیک خود مورد آزار قرار می‌گیرد. این آمار نسبت به سال قبل حدود ۳/۷ درصد افزایش داشته است. در پنج سال گذشته، خشونت خانگی تقریباً ۱۴ درصد رشد داشته است.
تعریف خشونت خانگی
اداره فدرال جنائی آلمان خشونت را اینگونه تعریف میکند: «خشونت خانگی شامل تمامی‌اشکال خشونت جسمی، جنسی یا روانی است و خشونت خانوادگی و همچنین خشونت در روابط زوج را دربرمی‌گیرد. خشونت خانگی زمانی رخ می‌دهد که بین افرادی صورت گیرد که در یک رابطه خانوادگی یا زوج با هم زندگی می‌کنند. همچنین خشونت خانگی زمانی وجود دارد که بدون توجه به زندگی مشترک، خشونت در داخل خانواده یا در روابط فعلی یا قبلی زوج‌ها اتفاق بیفتد.»
۷۳ درصد قربانیان خشونت خانگی را زنان تشکیل می‌دهند
خشونت خانگی شامل تمام اشکال خشونت فیزیکی، جنسی و روانی بین اعضای خانواده و همچنین بین شرکای زندگی و شرکای سابق زندگی میشود.
در بخش خشونت‌های مربوط به روابط زوج‌ها و شرکای زندگی، اداره فدرال جنایی آلمان در سال ۲۰۲۴ تعداد ۱۷۱/۰۶۹ قربانی (افزایش ۱/۹ درصدی) را ثبت کرده است. در بخش خشونت‌های درون خانواده نیز این اداره ۹۴/۸۷۳ قربانی (افزایش ۷/۳ درصدی) را گزارش داده است. حدود ۷۳ درصد قربانیان خشونت خانگی را زنان تشکیل می‌دهند، و در خشونت‌های بین شرکای زندگی، این رقم به ۸۰ درصد می‌رسد. بیش از نیمی از این جرائم شامل آسیب‌های جسمی‌ساده یا خطرناک هستند. حدود یک چهارم موارد نیز شامل تهدید، اجبار یا آزار با تعقیب (Stalking) میشود. همچنین، بیش از ۴ درصد قربانیان، مورد خشونت جنسی قرار گرفته‌اند.
خشونت در روابط عاطفی
خشونت خانگی اغلب دست‌کم گرفته میشود. کارشناسان اشاره می‌کنند که تقریباً از هر چهار قربانی، یک نفر نه توسط افراد غریبه، بلکه توسط (شریک سابق) زندگی یا اعضای خانواده خود مورد آزار قرار می‌گیرد. بر اساس آمار، حدود ۷۵ درصد متهمان به این جرائم مرد هستند و نزدیک به ۷۰ درصد آنها تابعیت آلمانی دارند.
انواع خشونت و مصادیق آن
در گزارش خشونت خانگی در آلمان، طیف گسترده‌ای از رفتارهای خشونت‌آمیز ذکر شده که از اشکال ضعیف تا شدید را شامل میشود. در اینجا به تفکیک و تعریف دقیق‌تر هر یک از این موارد پرداخته میشود:
۱- خشونت فیزیکی
الف. خشونت ساده
تعریف: رفتارهای فیزیکی که ممکن است جراحت جدی ایجاد نکنند، اما ماهیت تحقیرآمیز یا کنترل‌‌کننده دارند. مثل سیلی زدن، هل دادن، کشیدن مو و چنگ انداختن.
آسیب‌های فیزیکی حتا اگر شدید نباشند اما می‌توانند پایه‌ای برای تشدید خشونت باشند.
ب. خشونت خطرناک (شدید)
تعریف: اعمالی که باعث آسیب‌های جدی، ضرب و جرح شدید یا استفاده از ابزارهای خطرناک می‌شوند. مثل مشت زدن مکرر، استفاده از چاقو یا اشیاء تیز، سوزاندن عمدی و شکستن استخوان‌ها.
۲- خشونت روانی
تعریف: رفتارهایی که باعث تحقیر، ترس یا تخریب عزت نفس قربانی می‌شوند. مثل تهدید به آسیب زدن (به خود فرد، فرزندان یا حیوانات خانگی)، کنترل روابط اجتماعی (ممنوعیت ملاقات با دوستان/ خانواده)، تحقیر مداوم (فحاشی، تمسخر) و منزوی کردن فرد.
۳- استاکینگ (Stalking)
تعریف: آزار دادن با تعقیب مداوم که باعث احساس ناامنی در قربانی میشود. مثل ارسال پیام‌های مکرر ناخواسته (حتی پس از درخواست توقف)، تعقیب در فضای فیزیکی یا آنلاین، پرسه زدن مقابل خانه یا محل کار، سوء استفاده از اطلاعات شخصی (مثلاً ثبت نام قربانی در سایت‌های نامربوط)
۴- خشونت جنسی
تعریف: هرگونه تماس یا رفتار جنسی بدون رضایت قربانی. مثل تجاوز جنسی، اجبار به روابط جنسی ناخواسته، آزار جنسی کلامی (متلک‌های تحقیرآمیز)
۵- خشونت اقتصادی
تعریف: کنترل منابع مالی برای محدود کردن استقلال قربانی. مثل ممنوعیت دسترسی به حساب بانکی، اجبار به کار اجباری یا ممنوعیت از کار کردن، تحمیل بدهی‌های مالی.
تفکیک بر اساس آمار گزارش به این ترتیب است:
۵۰٪+ شامل خشونت فیزیکی (ساده یا خطرناک)، ۲۵٪ درصد تهدید/ اجبار/ استاکینگ، ۴٪ درصد خشونت جنسی و بقیه ترکیبی از خشونت روانی و اقتصادی.
توضیح آنکه خشونت خانگی لزوماً با آسیب فیزیکی شروع نمی‌شود. ممکن است با کنترل روانی یا اقتصادی آغاز شود و به تدریج تشدید گردد. همچنین استاکینگ اغلب پس از جدایی رخ می‌دهد و می‌تواند به خشونت فیزیکی منجر شود.
علت افزایش خشونت خانگی
افزایش واقعی عمدتاً به دلیل بحران‌های شخصی و بحران‌های اقتصادی/ اجتماعی (مثلاً پیامدهای کرونا، تنش‌های مالی، فشار روحی، بیکاری) است. همچنین بخشی از افزایش رشد ثبت آمار ممکن است به افزایش اعتماد به نهادهای حمایتی و تمایل بیشتر قربانیان برای ثبت گزارش ربط داشته باشد.
وزارت خانواده آلمان در پاسخ به درخواست رسانه‌ها اعلام کرد که افزایش خشونت خانگی ممکن است ناشی از افزایش تمایل به خشونت «در پرتو بحران‌های اجتماعی و چالش‌های شخصی» باشد. همچنین ممکن است این افزایش به دلیل تمایل بیشتر قربانیان به مراجعه به پلیس و گزارش خشونت و انتقال موارد از حوزه ناروشن (عدم گزارش) به حوزه روشن (گزارش‌شده) باشد.
سیاستمداران آلمان که در سال‌های اخیر نسبت به افزایش خشونت خانگی نگران هستند در فوریه ۲۰۲۵ «قانون کمک به قربانیان خشونت» را در پارلمان آلمان به تصویب رساندند. بر اساس این قانون، زنانِ قربانی خشونت برای اولین بار از «حق قانونی برای دریافت مشاوره و حمایت» از جمله از جایگاهی ایمن در خانه‌های زنان، برخوردار می‌شوند. با این حال، این حق قانونی تنها از سال ۲۰۳۲ قابل اجرا خواهد بود. همچنین، ایالت‌های فدرال ۲/۶ میلیارد یورو برای گسترش مراکز مشاوره و حمایتی دریافت خواهند کرد.
منبع:پژواک ایران
