تایید برجام توسط خامنه ای، برد و پیروزی برای دولتیان، عزا برای نعّاران حفظ خط قرمز رهبر
ایرج شكری
خامنه ای روز 4 شهریور به مناسبت هفته دولت، روحانی و اعضای دولت او را پذیرفت و ضمن تقدیر از تلاشهای دولت، فرمایشات «رهگشا» و «رهنمود های پیامبر گونه» در همه زمینه های اقتصادی و علمی و فرهنگی به آنان داد. اما در بین تمام فرمایشات ولی امر مسلمین جهان، یک جمله که در تیتر چند سایت متمایل به دولت و حامی روحانی بود، اما در سایتهای دیگر، به ویژه آنها که منعکس کننده نظر حزب اللهی و اصولگرایان نعّار (کسانی که نعره های "ای داد خط قرمز نظام" می زدند و یقه خود را در اعتراض و مخالفت با ساخت و پاخت و کوتاه آمدن دولیتان در برابر غرب، پاره می کردند) هستند ، نبود. آن جمله البته برای دولتیان سوت پیروزی در برابر جناح رقیت است و می توانند شادمانه ندای «ما بردیم مابردیم» سر بدهند و حتما مثل پتکی است بر سر نعّاران رقیب. آن جمله مربوط است به تایید پایان دادن به مذکرات هسته ای، به عنوان یکی از کارهای مهمی که دولت انجام داده است. در متن خبر مربوط به سخنان خامنه ای در جمع اعضای دولت، که همه رسانه های رژیم از پایگاه خبر رسانی دفتر خامنه ای نقل کرده اند، جمله به شکل خلاصه شده از موارد مورد تقدیر خامه ای از تلاشهای دولت، نوشته شده است که در آن ذکر شده خامنه ای « با تقدیر از تلاشهای دولت، از جمله در زمینه کاهش تورم، آرامش و ثبات اقتصادی، سلامت و بهداشت و پایان مذاکرات هسته ای، تأکید کردند...».
سایت های حامی دولت آن را به صورت جمله یی مستقل در تیتر خبر آوردند و از جمله سایت آفتاب نیوز نوشت«رهبر انقلاب: پایان دادن به مذاکرات هستهای یکی از کارهای مهمی است که انجام شده ». اگر چه خامنه ای در این سخنان نیز با حسابگری تلاش کرده است که از زیر بار تایید صریح برجام بگریزد، اما معنی آن جمله را در قالب گفتگوی عادی می شود اینطور بیان کرد که خامنه ای به خاطر کنده شدن قال مذاکرات هسته ای و "ختم به خیر" شدن مساله، از تلاشهای دولت در این زمینه قدر دانی کرد. اگر آن جمله خامنه ای را وارد سیاست خارجی رژیم و مساله مذاکرات هسته ای بکینم، مفهوم عملی آن چیزی جز تایید برجام توسط خامنه ای نیست، همان مقامی که طرفهای مذاکره به ویژه آمریکائیها به خوبی می دانند که تصمیم گیرنده اصلی در این زمنیه اوست. همان «آیت الله»ی که جان کری حدود سه هفته پیش در مصاحبه ای با خبرنگار نشریه آتلانتیک، در سخنانی که مخالفان توافق برجام در گنگره، مخاطبانش بودند، یاد آور شد که نباید کاری بکنیم که «آیت الله» فکر کند ما قصد کلک زدن داریم. جان کری گفت «آیت الله دائما بر این باور است که ما غیر قابل اعتماد هستيم، که باما نمیتوان مذاکره کرد، که ما به آنها کلک خواهيم زد. عدم تصويب کنگره نهايت دوز و کلک خواهد بود»*.
خامنه ای با این سخنان در واقع موضع و موقعیت اوباما را در برابر جمهوریخواهان و مخالفان توافق وین، تقویت کرده است و حتما این مساله را در نظر داشته است. خامنه ای در دنبال تایید و تقدیر خود از دولت، هشدارهایی هم در مورد «ضرورت هشیاری در برابر تدوام دشمنی دشمنان» داده و یاد آور شده است که « البته روشهای دشمنی و ضربه زدن، ممکن است نو و جدید بشود اما همه مسئولان "سیاسی، اقتصادی، فرهنگی" باید توجه کنند که مطلقاً در نقشه طراحی شده دشمن قرار نگیرند و تصمیمات آنها خواسته یا ناخواسته به اجرای بسته مورد نظر بیگانگان کمک نکند» این جملات البته نشانگر نگرانی های او از این مساله است که کوتاه آمدن و لنگ انداختنش در برابر «استکبار و مستکبرین» که آنهمه بر لزوم سازش ناپذیری و ایستادگی در برابر آنان تاکید کرده بود، اگر با جنگ و جدلهای باندهای رقیب هم همراه شود که به شکل بحرانی در این مساله بروز کرد، سبب ریخته شدن «هیمنه و هیبت» و نفوذ خودش در بین ولایتمداران و نیز ایجاد فضایی بشود کنترل پلیسی جامعه را دشوار بکند و سبب بروز گسترده نافرمانی مردم ستم دیده و سرکوب شده ایران بشود. مساله دیگری هم که خبر از زمین خوردن جناح رقیب دارد، این است که نظر دادن مجلس در مورد برجام، از طرف دولتیان به کلی فاقد موضوعیت اعلام شده و دولتیان با استناد به ماده 125 قانون اساسی که در آن آمده است«امضای عهدنامهها، مقاولهنامهها، موافتنامهها و قراردادهای دولت ایران با سایر دولت ها و همچنین امضای پیمانهای مربوط به اتحادیههای بینالمللی پس از تصویب مجلس شورای اسلامی با رییس جمهور یا نماینده قانونی او است»، می گویند که چون قرار نیست رئیس جمهور برجام را امضا کند، بنابر این نیازی هم به تایید مجلس نیست. حال آن که اصل ۷۷قانون اساسی می گوید:
«عهدنامهها، مقاولهنامهها، قراردادها و موافقتنامههای بینالمللی باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد» و این هم مورد جدل مجلسیان از باند رقیب دولت با روحانی و وزوارت خارجه اش بود که در این زمینه هم دولتی ها «برجام » را مشمول موارد ذکر شده در این قانون نمی دانند. این احتمال هم به ذهن خطور می کند که شاید تیم اعزامی روحانی به مذاکره، کلا با پیش بینی مواردی که مجلسی ها می توانستند عرض اندامی در برابر اینان بکنند، درهمان پایان مذاکرات با 1+5، با طرف مقابل برای اسم گذاری آنچه با هم تنظیم و تدوین کرده بودند، به توافق رسیده اند که اسم شتر گاو پلنگ، «برنامه جامع مشرک» را روی آن بگذارند تا بعد بتوانند با همین استدلالها در مورد آن از مجلس «خلع ید» بکنند. اکنون هم برای فهمیدن غُبن و سرخوردگی ولایتمداران از مقام معظم رهبری و هم ضربه و صدمه یی که «هیمنه و هیبت» خامنه ای در این مساله خورده است، کافیست تنها نگاهی به مقاله چند روز پیش حسین شریتعمداری با عنوان«تنها گزینه پیش روی» در کیهان بکنیم که طی آن با استناد مکرر به حرفهای خامنه ای در روز عید فطر، و انحراف برجام از آن، تایید و پذیرش برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت را که به اعتقاد شریعتمداری « با اصول و مبانی انقلاب و نظام نه فقط همخوانی ندارند بلکه این اصول و مبانی را نشانه رفتهاند»، فاجعه آفرین دانسته بود، «تنها گزینه پیش روی» را رد آن و نه گفتن به آن دانسته بود.
البته شریعتمداری برای سرخ نگهداشتن صورت با سیلی همچنان دنبال خط قرمزی از سخنان رهبر در برابر دولت است و تایید های رهبر از دولت را گویی ندیده، اینبار در سخنان خامنه ای «خط قرمزاقتصادی و فاصله طبقاتی...» دیده و آن را در کیهان 5 شهریور بزرگ کرده و از آنجا که به نظر می رسد که دیگر یقه درانی برای بحث هسته ای را بی فایده می داند و فهمیده است که رهبر به شکل آشکاری آن را ختم به خیر می داند و «پایان» آن را اعلام کرده است، با حروف کوچکتر و به رنگ قرمز، اظهار نگرانی رهبر از احتمال بی توحهی به اهداف دشنمنان در بحث هسته ای را زیر آن تیتر در صفحه اول قرار داده است.
منابع:
مصاحبه جان کری با آتلانیتک:
http://m.ir.voanews.com/a/2902434.html
یادداشت حسین شریعتمداری در کیهان با عنوان «تنها گزینه پیش روی»
http://kayhan.ir/fa/issue/501/2
۵ شهریور ۱۳۹۴ - ۲۷ اوت ۲۰۱۵
منبع:پژواک ایران