جهنم در قرآن
اسماعیل وفا یغمایی
در رابطه بابحثهای میهن تی وی و تاکید من بر روی مثلث اصلی آئین اسلام یعنی شناخت الله،پیامبر اسلام و کتاب آسمانی بر بستر و راههای تاریخ و کارکرد عملی این آئین سئوالات زیادی در رابطه با رحمت الهی و اینکه جهنم تمثیل است و نه واقعیت به دست من رسیده است. من در این باره قبلا در صحبتهایم اشاراتی داشته ام که فکر میکنم برای اهل نظر کافی باشد ولی برای کسانی که دوست دارند معلوماتی فشرده و ساده در این زمینه داشته باشند فکر میکنم این مقاله کافی است و فارغ از نقطه نظرات نویسنده یا جمع آوری کننده اسنادی منطبق بر واقعیت کلام الله است.بنابراین اهل سئوال را به خواندن آن و تعمق در ساخت و بافت آفریننده جهان مورد نظر کتاب اسمانی دعوت میکنم وتاکید میکنم سر در زیر برف کردن و انشالله بز است گفتن کافی است اگر مسلمانید و معتقد به الله و کتاب اسمانی و پیامبر گریزی جز پذیرفتن جهنم انسانسوز و خدائی که دستگاه هراس انگیز مجازاتش با هیچ نیروئی حتی در عالم خیال قابل مقایسه نیست ندارید.
پس سر به سجده گذارید و طلب رحم کنیدوتا میتوانید بلرزید گر نه مقداری لطفا تامل بفرمائید!رفتگان که رفته اند ولی پیروان،از پیروان پیامبر اسلام تا علی ابن ابیطالب و در راستای تاریخ تا دوران معاصر و تا حنیف و مهندس بازرگان و دکتر علی شریعتی و مجاهدین وتمام مسلمانان صاحب ادعا تا رهبر عقیدتی که به این دستگاه آدمسوزی معتقدند. وقت است تا بر میز تاریخ اعلام موضع صریح بکنند و بگوئند ایا این دستگاه را قبول داریندیا نه؟نص کتاب اسمانی را قبول دارند یانه و بر پایه آئین چنین خدائی چگونه جهانی میتوان ساخت. خیالتان راحت باشد شعله های فروزان نقد و شک دیریست از پیرامون ولایت فقیه صعود کرده و به آسمان هفتم رسیده است در این شک نکنید. عصر جهالت در حال سپری شدن است.
اسماعیل وفا یغمائی
جهنم در قرآن
جهنم ٬ واژه ای ست عبری ( گِ +هینوم = درهٔ هینوم ) دره ای در بیرون از اورشلیم که راه به سمت بیت لحم از آنجا پیموده میشود. کودکان زمانی در آنجا برای خدایی به نام ملخ ( ارمیا ۷:۳۱ ) قربانی میشده اند. و بعدها در آنجا آتشی متداوم در گرفت. ازین رو تصویری شد برای دوزخ ( شئول در عبری ) مکانی برای محکومیت و انقراض گنهکاران.
جهنم و هفت دروازه جهنم
در قرآن جهنم هفت در دارد و هر دری برای ورود دسته ای از گمراهان معین گردیده .( قرآن .سوره حجر .آیه 44)
نام آن درب ها در روایت حضرت علی چنین ذکر شده :
۱- هاویه (قرآن . سوره قارعه. آیه 9)
۲- سعیر
۳- جحیم
۴- سقر
۵- حُطَمه
۶- لَظی
۷- جهنم
« اولین طبقه جهنم ٬ هاویه است و آخرین و پایین ترین طبقه آن جهنم است » (بحار الانوار . جلد ۸ . مبحث نار)
گروههایی که مطابق نص صریح قرآن وارد جهنـــــم می شوند چهل و پنج دسته اند
1ـ کافران از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن . سوره بقره. آیه ۹۰ ) ( قرآن
سوره توبه .آیه ۳ ) و ...
۲ـ ظالمان و ستمگران از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند.( قرآن. سوره آل عمران .آیه ۱۵۱) ( قرآن. سوره نساء. آیه ۱۶۸) و ...
۳ـ کسانی که زکات نمی دهند از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند.( قرآن . سوره فصلت. آیه ۷ )
۴- مجرمان از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند.( قرآن . سوره مریم. آیه ۸۶ )
۵ـ طغیانگران و مستکبران از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن .سوره نساء .آیه۱۷۳ ) و ....
۶ـ پیروی از شیطان از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن . سوره اعراف .آیه ۱۸ )
۷ـ تکذیب کنندگان آیات اللهی از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن .سوره بقره. آیه ۱۰ ٬ ۲۴) و ...
۸ـ مرتدان از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن .سوره بقره. آیه۲۱۷) و ...
۹ـ بت پرستان از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن .سوره احقاف آیه ۲۱ )
۱۰ـ فسادکنندگان از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن .سوره نحل . آیه ۸۸ )
۱۱ـ آدمهای شقی و خبیث از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن .سوره انفال . آیه ۳۷ ) و ...
۱۲ـ شیاطین و جن از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن . سوره اعراف. آیه ۱۷۹ ) ( قرآن .سوره مریم. آیه ۶۸ )
جهنم در قرآن
۱۳ـ فاسقان از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن .سوره اعراف . آیه ۱۶۵)...
۱۴ـ کسانی که آخرت را به دنیا فروختند از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن .سوره بقره. آیه ۸۶ )
۱۵ـ کسانی که غرق گناهند از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن . سوره بقره . آیه ۸۱ )
۱۶ـ آشکارا گناه کنندگان از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن .سوره احزاب . آیه ۳۰ )
۱۷ـ ربا خواران ٬ از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن . سوره بقره . آیه ۲۷۵ )
۱۸ـ مترفین از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن . سوره مؤمنون. آیه ۶۴ )
۱۹ـ اعراض کنندگان از ذکر خدا از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن . سوره جن .آیه ۱۷)
۲۰ـ منع کنندگان کار خیر از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن . سوره ق. آیه ۲۵ )
۲۱ـ اصحاب شمال از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن . سوره واقعه.۴۱ )
۲۲ـ فراموش کنندگان آخرت و قیامت و جهنم از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن . سوره اسراء. آیه ۱۰ )
۲۳ـ پیروان ستمگران از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن . سوره هود. آیه ۱۱۳ )
۲۴ـ مسخره و استهزای آیات اللهی . ( قرآن . سوره کهف . آیه .۱۰۶ )
۲۵ـ کسانی که مانع راه یابی مردم به حق می شوند و سد عن سبیل الله می کنند .( قرآن . سوره نساء. آیه ۵۵ )
۲۶ـ کسانی که با دستورات خدا و پیامبر مخالفت می کنند . ( قرآن. سوره .نساء. آیه . ۱۱۵ )
۲۷ـ کسانی که از عقل و چشم و گوششان در راه یابی به حق استفاده نمی کنند . ( قرآن . سوره اعراف. آیه ۱۷۹ )
۲۸ـ کسانی که امید به ملاقات خداوند ندارند و به دنیا راضی اند از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند.( قرآن . سوره یونس. آیه ۷ ٬ ۸ )
۲۹ـ کسانی که به نعمتهای خدا کفران می ورزند از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند.( قرآن . سوره ابراهیم. آیه ۲۸ ٬ ۲۹ ٬ ۳۰ )
۳۰ـ دنیا پرستان از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند.( قرآن . سوره اسراء. آیه ۱۸ )
۳۱ـ زر اندوزان از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن . سوره توبه. آیه ۳۴ ٬ ۳۵ )
۳۲ـ فراری از جهاد از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند . ( قرآن . سوره انفال. آیه ۱۵ ٬ ۱۶)
۳۳ـ آدم کشان از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند.( قرآن . سوره مائده. آیه ۳۲ )
۳۴ـ ترک کنندگان نماز از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن . سوره مدثر. آیه ۴۳ )
۳۵ـ ترک کنندگان اطعام به مساکین و فقرا از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن . سوره مدثر. آیه ۴۴ )
۳۶ـ همنشینان با اهل باطل از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن . سوره مدثر. آیه ۴۵ )
۳۷ـ مشرکان از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن .سوره توبه. آیه ۱۷) ( قرآن . سوره اسراء .آیه ۳۹ ) و ...
۳۸ـ خورندگان مال یتیم از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن . سوره نساء. آیه ۱۰ )
۳۹ـ کم فروشان از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند . ( قرآن . سوره مطففین. آیه ۱ ٬ ۴ ٬ ۵ ٬ ۷ )
۴۰ـ عیب جویان از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند.( قرآن . سوره همزه. آیه ۱ ٬ ۲ ٬ ۳ ٬ ۴ )
۴۱ـ غیبت کنندگان از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن . سوره همزه. آیه ۱ ٬ ۲ ٬ ۳ ٬ ۴ )
۴۲ـ اسراف کنندگان از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن .مؤمن. آیه ۴۳ )
۴۳ـ منافقان از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن .سوره نساء .آیه ۱۳۸ ٬ ۱۴۰)
۴۴ـ تعدّی کنندگان از حدود اللهی از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن . سوره نساء. آیه ۱۴)
۴۵ـ دشمنان خدا از کسانی هستند که وارد جهنم می شوند. ( قرآن . سوره فصّلت. آیه ۲۸
آب های موجود در جهنم که توسط کارگزاران وماموران دوزخ به دوزخیان خورانده میشود
۱- آب مهل . (قرآن . سوره کهف . آیه 29)
فلز ذوب شده یا مس گداخته شده یا آب سیاه رنگ در حال جوش یا ماده سمی در حال
گداخته شدن که وقتی به این آب نزدیک می شوند ٬ پوست صورتشان می ریزد .
۲ - آب حمیم . (قرآن . سوره انعام .آیه 70)
آبی است شبیه فلز ذوب شده یا مس گداخته شده یا آب سیاه رنگ در حال جوش یا ماده سمی در حال گداخته شدن.
اهل جهنم از حرارت جهنم و خصوصا بعد از خوردن زقوم و ضریع به قدری تشنه می شوند که وقتی به آب حمیم می رسند مثل شتر تشنه آب می خورند .( قرآن . سوره واقعه . آیه 55)
۳ - آب صدید . ( قرآن . سوره ابراهیم . آیه 15)
« آب صدید » خون و چرک که از فروج زنان زانیه (زنا کار) در جهنم خارج می شود که
هم خیلی کثیف است ٬ هم بدبو و هم در حال جوش .
« گردن کشان و جباران ٬ نومید و نابود می شوند و در جهنم ٬ جرعه جرعه از ماء صدید خورانده می شوند ٬ چون خودشان مایل به خوردن آن نیستند وقتی این آب متعفن را خوردند حاضرند بمیرند اما مرگی در کار نیست بلکه باید آماده شوند برای عذاب شدیدتر ٬ و فرشتگان عذاب ٬ آنان را با غل و زنجیر به طرف آتش می برند » ( قرآن . سوره
ابراهیم . آیه 15)
۴ - آب غساق . ( قرآن . سوره النبا .آیه 25)
غسّاق ٬ چشمه ای است در جهنم که آبش در نهری جاری است که زهر کشنده و سمومات
مارها و عقربهای جهنم به آن ریخته می شود و حتی چرک دیده های اهل جهنم هم داخل
آن می ریزد و از نظر داغی هم مثل مس گداخته است.
این عفن حمیم و غسّاق است که باید از آن بچشند. ( قرآن . سوره ص .آیه 57)
۵ - آب آنیه . (قرآن. سوره غاشیه . آیه 6)
«آنیه» ٬ چشمه ای است سوزناک در جهنم که امام باقر می فرماید :
« اشتعال شعله های جهنم از این چشمه است ٬ همه وادی های آتش گاهی خاموش می شود ٬ اما آتش این چشمه همیشه فروزان است و همیشه آبش در حال جوش است . »
غذاهای موجود در جهنم که به جهنمیان خورانده میشود
1- زقوم (قرآن . سوره واقعه .آیه 51)
درخت زقوم ٬ درختی است که از قعر جهنم می روید و شاخ و برگهایش به همه طبقات جهنم می رود. میوه های آن بسیار خشن و ریز و تلخ و گندیده تر از هر مرداری است.
آیا نعمتهای بهشتی بهتر است یا درخت نفرت انگیز زقوم؟ ما آن را مایه آزمایش و درد و رنج ظالمان قرار دادیم. آن درختی است که از قعر جهنم می روید میوه آن مانند سرهای شیاطین است. اهل دوزخ از آن می خورند و شکمهایشان را از آن پر می کنند. (قرآن . سوره صافات .66)
2 - ضریع . ( قرآن . سوره غاشیه . آیه 7)
غذای ضریع ٬ نه باعث چاقی آنان می شود و نه آنان را سیر می کند؛ چون غذا نیست بلکه آتش و عذاب است.
3 - غسلین . (قرآن . سوره الحاقه . آیه 36)
غسلین٬ کثافات و فضولات و چرک و خون و مدفوع جهنمیان است؛ یعنی اهل جهنم مدفوع و فضولات خودشان را خودشان می خورند. جهنمیان غذایی جز چرک و خون نصیبشان نمی شود. (قرآن . سوره الحاقه . آیه 36)
لباس اهل جهنم
کسانی که کافر شدند لباسهایی از آتش برای آنها بریده می شود و بر سر آنان اب سوزان حمیم جهنم ریزند تا پوست بدنشان و انچه در درون شکم آنهاست گداخته شود. (قرآن . سوره حج . آیه 20)
جهنمیان پیراهن هایی از مس گداخته آتشین بر تن دارند و چهره آنها در شعله آتش پنهان است. (قرآن .سوره ابراهیم. آیه 49)
جبرئیل هم به حضرت محمد عرض کرد که : اگر یکی از پیراهن و سرابیل اهل جهنم بین زمین و آسمان آویزان شود ٬ تمام اهل زمین از بوی بد و حرارت آن می میرند .حضرت محمد با شنیدن این حرف گریه کرد. ( بحارالانوار .جلد 8 .باب النار)
زنان در جهنم
حضرت علی می فرماید : « روزی با فاطمه محضر حضرت محمد رسیدیم ٬ دیدیم حضرت به شدت گریه می کند .
گفتم : پدر و مادرم به فدایت چرا گریه می کنی ؟
فرمود : یا علی ! آن شب که مرا به معراج بردند ٬ گروهی از زنان امت خود را در عذاب سختی دیدم و از شدت عذابشان گریستم .و اکنون گریه ام برای ایشان است .
زنی را دیدم که از موی سر آویزان است و مغز سرش از شدت حرارت می جوشد.
زنی را دیدم که از زبانش آویزان کرده اند و از آب سوزان جهنم به گلوی او می ریزند.
زنی را دیدم که از پستانش آویزان کرده اند.
زنی را دیدم که دست و پایش را بسته اند و مارها و عقربها بر او مسلط هستند .
زنی را دیدم که کر و کور و لال بود و در تابوتی از آتش قرار داشت که مغز سرش از سوراخ های بینی اش بیرون می آمد و بدنش از شدت جذام و برص قطعه قطعه شده بود.
زنی را دیدم که ٬ که از پاهایش در تنور آتشین جهنم آویران است.
زنی را دیدم که گوشت بدنش را با قیچی های آتشین ریز ریز می کنند .
زنی را دیدم که صورت و دستهایش در آتش می سوزد و امعا و احشای داخلی اش را می خورد.
زنی را دیدم که سرش سر خوک و بدنش بدن الاغ بود و به هزاران نوع عذاب گرفتار
بود.
و زنی را به صورت سگ دیدم و آتش از نشیمنگاه او داخل می شود و از دهانش بیرون
می آید و فرشتگان عذاب عمودهای آتشین بر سر و بدن او می کوبند.
حضرت فاطمه عرض کرد : پدر جان ! این زنان در دنیا چه کرده بودند که خداوند آنان را چنین عذاب می کند؟!
رسول خدا (ص) فرمود :
دخترم ! زنی که از موی سرش آویخته شده بود ٬ موی سر خود را از نامحرم نمی پوشاند.
زنی که از پستانش آویزان بود ٬ زنی است که از حق شوهرش امتناع می ورزیده.
و زنی که از زبانش آویزان بود ٬ شوهرش را با زبان اذیت می کرد ...
و زنی که گوشت بدن خود را می خورد ٬ خود را برای دیگران زینت می کرد و از نامحرمان پرهیز نداشت.
و زنی که دست و پایش بسته بود و مارها و عقربها بر او مسلط شده بودند ٬ به وضو و طهارت لباس و غسل جنابت و حیض اهمیت نمی داد و نظافت و پاکیزگی را مراعات نمی کرد ٬ و نماز را سبک می شمرد و مورد اهانت قرار می داد.
و زنی که کر و کور و لال بود ٬ زنی است که از راه زنا بچه به دنیا می آورد و به شوهرش می گوید بچه تو است.
و زنی که گوشت بدن او را با قیچی می بریدند ٬ خود را در اختیار مردان اجنبی می گذاشت.
و زنی که صورت و دستانش می سوخت و او او امعا و احشای داخلی خودش را می خورد ٬ زنی است که واسطه کارهای نامشروع و خلاف عفت و عصمت قرار می گرفت .
و زنی که سرش مانند خوک و بدنش مانند الاغ بود ٬ او زنی سخن چین و دروغگو بود.
و اما زنی که در قیافه سگ بود و آتش از نشیمنگاه او وارد و از دهانش خارج می شد ٬
زنی خواننده و حسود بود.
سپس فرمودند: وای بر زنی که همسرش از او راضی نباشد و خوشا به حال آن که همسرش از او راضی باشد.(داستانهای بحارالانوار ٬ جلد ۵ ٬صفحه ۶۹)
دیدگاه نهج البلاغه در مورد جهنم
در جهنم آسیابی است که بعضی از اهل جهنم را به داخل آن می اندازند ٬ مثل آرد ٬ خرد می کند و بیرون می ریزد دوباره آنان به حالت اول بر می گردند ٬ باز ملائکه غلاظ و شداد آنان را به داخل آسیاب می ریزند و این حالت همچنان ادامه دارد . بعضی از افراد مخصوص این آسیاب ٬ ظالمین و ستمگران و زورگویان هستند ٬ و بعضی دیگر وزرا و وکلا و افرادی هستند که دستشان به جایی می رسد و در حق مردم خیانت می کنند و بیت المال را حیف و میل می نمایند . ( نهج البلاغه . خطبه 164)
ماخذ
http://alcorana.blogspot.fr/2011/09/blog-post.html
__________________________
خالدین جهنم چه کسانی اند؟
طبق نظر امامیه خلود در آتش از ویژگیهای کافران است و گنهکاران مسلمان پس از مدتی از آتش خارج می شوند
به گزارش سرویس دینی جام نیوز ، آیات قرآن مجید درباره خلود در آتش جهنم به گروههای زیر اشاره کرده است.
1 کفار (بقره آیه 161) 2 ظالمان و ستمگران (نساء 168) 3 منافقین (توبه آیه 68) 4 متکبرین (سوره نمل آیه 29) 5 مکذبین آیات خدا (تغابن آیه 10) 6 کسانی که عمداً مرتکب قتل می شوند (نساء آیه 93) 7 متجاوزین از حدود الهی (نساء آیه 14) 8 دشمنان خدا و رسول او (توبه آیه 63) 9 کسانی که کردار زشتشان بر آنها احاطه کرده است (بقره آیه 81) 10 ربا خواران (بقره آیه 275) 11 همدستان و همکاران دشمنان اسلام (مائده آیه 80) 12 مشرکین (توبه آیه 17) 13 گناه پیشگان (یونس آیه 17).
طبق نظر امامیه خلود در آتش از ویژگیهای کافران است و گنهکاران مسلمان پس از مدتی از آتش خارج می شوند و مفاد آیه 48 سوره نساء بر این مطلب گواهی می دهد آنجا که می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ لا یغْفِرُ أَن یشرَک بِهِ وَ یغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِک لِمَن یشاءُ وَ مَن یشرِک بِاللَّهِ فَقَدِ افْترَی إِثْماً عَظِیما»
1- خداوند (هرگز) شرک را نمیبخشد! و پایینتر از آن را برای هر کس (بخواهد و شایسته بداند) میبخشد. و آن کسی که برای خدا، شریکی قرار دهد، گناه بزرگی مرتکب شده است.[1]و همچنین روایاتی داریم که عذاب را جز بر کافران جاودانه نمی داند. پیامبر اکرم (ص) می فرماید: سوگند به کسی که مرا بشیر و نذیر برانگیخت خداوند هیچ یکتاپرست و موحدی به آتش جاودان عذاب نخواهد کرد همانا اصل توحید از حق شفاعت برخوردار می شوند بطوری که می توانند شفیع دیگران شوند، آنگاه شفاعت می کنند البته شفاعت آنان پذیرفته خواهد شد[2].و نیز برخی روایت دیگر محبان علی و خاندان او را از نجات یافتگان عذاب ابدی می دانند پیامبر اکرم (ص) می فرماید همانا ولایت علی (ع) نیکی و خیری است که با وجود آن هیچ گناهی هر چند بزرگ باشد زیان نمی رساند و اگر دوستدار اهل بیت گرفتار گناه شود با پاره ای از گرفتاریهای دنیوی و مشقات آن و پاره ای از عذاب اخروی تطهیر می شود تا به شفاعت سروران طیب و طاهر خود برسد و ...[3]
و روایات کثیر دیگری که دلالت بر این مطلب می کند که شیعیان صاحب کبیره داخل آتش می شوند و مدتی عذاب خواهند کشید و بعد شفاعت نصیبشان خواهد شد به خلاف شیعیان راستین که هیچ وقت در دوزخ دیده نخواهند شد.[4]
خلاصه اینکه آیاتی که دلالت بر خلود آتش جهنم برای بعضی مسلمانان صاحب کبائر مثل ربا و قتل عمد می کند قرائن فراوانی در خود این آیات وجود دارد که نشان می دهد این آیات ناظر به کسانی است که گناهانشان منتهی به کفر و انکار مبدأ و معاد یا نبوت و ضروریات دین می شود چگونه ممکن است مرتکب گناه کبیره از مسلمانی که خدا و پیغمبر و ضروریات دین را پذیرفته اند و غفلت دچار گناه می شوند از همطراز و یکسان با کفار و مشرکین بدانیم که در آتش جهنم خالد و جاودانه اند که روایات ذکر شده نیز بر همین نکته دلالت می کرد.
شایان ذکر است مرحوم علامه طباطبائی در تفسیر المیزان ذیل آیه 167 سوره بقره یک بحث عقلی بسیار مفید و قابل استفاده ای کرده اند که برای استفاده بیشتر می توانید به ترجمه آن مراجعه نمائید.
[1] سوره نساء، آیه 48
[2] بحار الانوار 8/ 358 ح 23
[3] بحار الانوار 8/352 ج 2
[4] بحار 8/363، ذیل
منبع
http://www.jamnews.ir/detail/News/393728
آیا جهنم حرف میزند؟!
ظهور عده ای از آیات شریفه این است که: جهنم و آتش آخرت، شعور دارد. و دارای حیات می باشد. و جهنم اشخاص را می شناسد و آنان را می خواند. و با دیدن گناهکاران به غضب درمی آید و به خداوند می گوید: اهل مرا زیاد گردان. ما ابتدا برخی از آیات را نقل می کنیم و سپس آن ها را بررسی می نماییم. و سرانجام نظر دیگری اظهار خواهیم کرد:
" بل کذبوا بالساعة و اعتدنا لمن کذب بالساعة سعیرا اذا راتهم من مکان بعید سمعوا لها تغیظا و زفیرا" 1.
یعنی: کافران قیامت را تکذیب کردند، برای آنان که قیامت را تکذیب کنند آتش افروخته آماده کرده ایم چون آتش، آن ها را از دور ببیند، غلیظ شدید و صدای صفیر آن را می شنوند.
راغب در مفردات می گوید: غیظ به معنای خشم شدید و تغیظ اظهار غیظ است. زفیر به معنای صدای جهنم و صفیر آن است. فاعل راءتهم ، سعیر است به اعتبار جهنم. ظاهر این آیه شریفه این است که آتش جهنم، گناهکاران را می بیند. و با دیدن آن ها به خشم درمی آید و فریاد می کشد. در مجمع البیان از امام صادق علیه السلام نقل شده است که من مکان بعید مسیر یک سال است مسیرة سنة.
طبرسی در مجمع البیان این تعبیر را به طور تشبیه دانسته و می فرماید: کالتهاب الرجل المغتاظ. و نیز می فرماید: آن ها آتش را می بینند. و اینکه فرموده: آتش آن ها را می بیند؛ چون این رساتر از اولی است. المیزان نیز نظرش نظر مجمع البیان است. و می فرماید: آیه شریفه، تمثیل حالت آتش نسبت به آن هاست؛ چون روز قیامت در مقابل آن قرار گیرند، مانند شیر، وقتی که طعمه خودش را دید، همهمه می کند. ولی سخن این دو بزرگوار، خلاف ظهور آیات شریفه است:
" یوم نقول لجهنم هل امتلات و تقول هل من مزید" 2.
یعنی: یاد آر که روز قیامت به جهنم می گوییم: آیا از کفران پر شدی؟ می گوید: آیا دوزخیان بیش از این هم هستند؟.
ظهور این آیه نیز در شعور و گفتگوی جهنم است. بعضی ها گفته اند: این آیه زبان حال است نه زبان قال. به نظر بعضی این سوال از ماءموران جهنم خواهد بود اگر چه سوال به جهنم نسبت داده شده است.
در المیزان می فرماید: بهتر آن است که آیه حمل بر ظاهر شود؛ زیرا خداوند از سخن گفتن دست ها، پاها، پوست ها و غیر آن خبر داده است. و در سوره فصلت گذشت که علم و شعور، در همه موجودات ساری است.
در مجمع البیان می فرماید: در کلام جهنم، سه قول هست؛ اول اینکه: آن به طور تمثیل آمده و جهنم نسبت به وسعت آن مانند سخنگویی است که می گوید هنوز پر نشده ام. دوم اینکه: خداوند برای جهنم آلت تکلم خلق می کند و او جواب می دهد و این بعید نیست؛ زیرا خداوند دست ها و جوارح و پوست ها را نیز به سخن می آورد. سوم اینکه: خطاب به ماءموران جهنم است. و به صورت تقریر، به جهنم خطاب شده است. ولی چنانکه در آیه قبلی گفته شد: این ها خلاف ظاهر است و ظهور آیه در شعور و سخن گفتن جهنم می باشد:
" کلاً انها لظی نزاعة للشوی تدعوا من ادبر و تولی و جمع فاوعی " 3.
یعنی: نه، آتش جهنم شعله خاص است. پوستهای سر را بشدت می سوزاند. می خواند کسی را که به حق پشت کرده و از آن اعراض نموده است. و کسی را که مال دنیا را جمع
کرده و در ظرف قرار داده و به طور غیر شرعی انباشته است .
شواة به معنای اطراف بدن مثل دست، پا و سر است و نیز به معنای پوست سر می باشد. جمع آن شوی می آید. لفظ تدعو که به معنای خواندن است دلالت بر شعور، حیات و تکلم آتش دارد، که اعراض کنندگان از حق را به سوی خود می خواند و می گوید: به طرف من بیایید.
در مجمع می فرماید: گویند: آتش کسی از کفار را ترک نمی کند. گویی آن ها را می خواند. و به قولی خداوند برای آتش، سخن گفتن را می آفریند و به قولی: ماءموران جهنم آن ها را می خوانند. همان اقوالی که در آیه قبلی گذشت. ولی چنانکه گفته شد: ظهور آیه در شعور، حیات و تکلم آتش می باشد:
" و للذین کفروا بربهم عذاب جهنم و بئس المصیر. اذا القوا فی ها سمعوا لها شهیقا و هی تفور، تکاد تمیز من الغیظ کلما فی ها فوج سئلهم خزنتها الم یاءتکم نذیر " 4.
یعنی: و بر آنانکه به خدای خود کافر شدند، عذاب جهنم که بسیار بد منزلگاهی است، مهیاست که چون به آتش جهنم درافتند فریاد منکری چون شهیق خران از آن آتش چون دیگ سوزان می شنوند. و دوزخ از خشم کافران نزدیک است شکافته و قطعه قطعه شود و هر فوجی را که به آتش درافکنند خازنان جهنم به آن ها گویند آیا پیغمبری برای راهنمائی شما نیامد؟.
تمیز به معنای جدا شدن است؛ یعنی نزدیک است از شدت غضب منفجر و تکه تکه شود. لفظ غیظ - مانند آیات دیگر - دلالت بر شعور و فهم آتش دارد.
تکمیل مطلب
در این دنیا، موجودات به دو قسمت زنده و مرده تقسیم می شوند. ولی ظاهر آن است که: در روز قیامت، حیات به همه موجودات رسیده و همه چیز زنده می شوند. و لااقل بسیاری از آنچه در این دنیا مرده اند، در آخرت زنده و باشعور خواهند بود. از جمله جهنم و آتش آن.
از آیه شریفه:
" و قالوا لجلودهم لم شهدتم علینا قالوا انطقنا الله الذی انطق کلشی ء " 5.
یعنی: در آن روز گناهکاران به پوستهای خود گویند: چرا بر علیه ما گواهی دادید؟! گویند: خداوند ما را به سخن درآورده است؛ خدایی که همه چیز را به سخن درآورده است .
معلوم می شود که روز قیامت، تمام اشیاء نطق خواهند داشت. و لازمه آن، شعور، علم و حیات است.
المیزان نیز این سخن را تاءیید می کند. ظهور همه آیات در شهادت اعضاو غیره در تکلم معمولی است. اسباب فعلی از قبیل ضبط صوت و غیره روشن کرده است که در سخن گفتن: زبان ضرورت ندارد. امید است دیگران این مطلب را تعقیب کرده و گسترده تر نمایند.
پی نوشت ها:
1- سوره فرقان، آیه 11 - 12.
2- سوره ق، آیه 30.
3- سوره معارج، آیه 15 - 18.
4- سوره ملک، آیه 6 - 8.
5- سوره فصلت، آیه 21.
http://www.tebyan.net/QuranIndex.aspx?pid=287757
منبع:پژواک ایران